Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ൭. സമ്ഭൂതത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ

    7. Sambhūtattheragāthāvaṇṇanā

    യോ ദന്ധകാലേതിആദികാ ആയസ്മതോ സമ്ഭൂതത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? അയമ്പി പുരിമബുദ്ധേസു കതാധികാരോ തത്ഥ തത്ഥ ഭവേ പുഞ്ഞാനി കരോന്തോ ബുദ്ധസുഞ്ഞേ ലോകേ ചന്ദഭാഗായ നദിയാ തീരേ കിന്നരയോനിയം നിബ്ബത്തോ. ഏകദിവസം അഞ്ഞതരം പച്ചേകബുദ്ധം ദിസ്വാ പസന്നമാനസോ വന്ദിത്വാ കതഞ്ജലീ അജ്ജുനപുപ്ഫേഹി പൂജം അകാസി. സോ തേന പുഞ്ഞകമ്മേന ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തിത്വാ സമ്ഭൂതോതി ലദ്ധനാമോ വയപ്പത്തോ ഭഗവതോ പരിനിബ്ബാനസ്സ പച്ഛാ ധമ്മഭണ്ഡാഗാരികസ്സ സന്തികേ ധമ്മം സുത്വാ പടിലദ്ധസദ്ധോ പബ്ബജിത്വാ സമണധമ്മം കരോന്തോ വിപസ്സനം വഡ്ഢേത്വാ അരഹത്തം പാപുണി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേര ൨.൫൨.൨൮-൩൬) –

    Yo dandhakāletiādikā āyasmato sambhūtattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni karonto buddhasuññe loke candabhāgāya nadiyā tīre kinnarayoniyaṃ nibbatto. Ekadivasaṃ aññataraṃ paccekabuddhaṃ disvā pasannamānaso vanditvā katañjalī ajjunapupphehi pūjaṃ akāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kulagehe nibbattitvā sambhūtoti laddhanāmo vayappatto bhagavato parinibbānassa pacchā dhammabhaṇḍāgārikassa santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā samaṇadhammaṃ karonto vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.52.28-36) –

    ‘‘ചന്ദഭാഗാനദീതീരേ, അഹോസിം കിന്നരോ തദാ;

    ‘‘Candabhāgānadītīre, ahosiṃ kinnaro tadā;

    അദ്ദസം വിരജം ബുദ്ധം, സയമ്ഭും അപരാജിതം.

    Addasaṃ virajaṃ buddhaṃ, sayambhuṃ aparājitaṃ.

    ‘‘പസന്നചിത്തോ സുമനോ, വേദജാതോ കതഞ്ജലീ;

    ‘‘Pasannacitto sumano, vedajāto katañjalī;

    ഗഹേത്വാ അജ്ജുനം പുപ്ഫം, സയമ്ഭും അഭിപൂജയിം.

    Gahetvā ajjunaṃ pupphaṃ, sayambhuṃ abhipūjayiṃ.

    ‘‘തേന കമ്മേന സുകതേന, ചേതനാപണിധീഹി ച;

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    ജഹിത്വാ കിന്നരം ദേഹം, താവതിംസമഗച്ഛഹം.

    Jahitvā kinnaraṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ‘‘ഛത്തിസക്ഖത്തും ദേവിന്ദോ, ദേവരജ്ജമകാരയിം;

    ‘‘Chattisakkhattuṃ devindo, devarajjamakārayiṃ;

    ദസക്ഖത്തും ചക്കവത്തീ, മഹാരജ്ജമകാരയിം.

    Dasakkhattuṃ cakkavattī, mahārajjamakārayiṃ.

    ‘‘പദേസരജ്ജം വിപുലം, ഗണനാതോ അസങ്ഖിയം;

    ‘‘Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ;

    സുഖേത്തേ വപ്പിതം ബീജം, സയമ്ഭുമ്ഹി അഹോ മമ.

    Sukhette vappitaṃ bījaṃ, sayambhumhi aho mama.

    ‘‘കുസലം വിജ്ജതേ മയ്ഹം, പബ്ബജിം അനഗാരിയം;

    ‘‘Kusalaṃ vijjate mayhaṃ, pabbajiṃ anagāriyaṃ;

    പൂജാരഹോ അഹം അജ്ജ, സക്യപുത്തസ്സ സാസനേ.

    Pūjāraho ahaṃ ajja, sakyaputtassa sāsane.

    ‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    അരഹത്തം പന പത്വാ വിമുത്തിസുഖേന വിഹരന്തോ വസ്സസതപരിനിബ്ബുതേ ഭഗവതി വേസാലികേസു വജ്ജിപുത്തകേസു ദസ വത്ഥൂനി പഗ്ഗയ്ഹ ഠിതേസു കാകണ്ഡകപുത്തേന യസത്ഥേരേന ഉസ്സാഹിതേഹി സത്തസതേഹി ഖീണാസവേഹി തം ദിട്ഠിം ഭിന്ദിത്വാ സദ്ധമ്മം പഗ്ഗണ്ഹന്തേഹി ധമ്മവിനയസങ്ഗഹേ കതേ തേസം വജ്ജിപുത്തകാനം ഉദ്ധമ്മഉബ്ബിനയദീപനേ ധമ്മസംവേഗേന ഥേരോ –

    Arahattaṃ pana patvā vimuttisukhena viharanto vassasataparinibbute bhagavati vesālikesu vajjiputtakesu dasa vatthūni paggayha ṭhitesu kākaṇḍakaputtena yasattherena ussāhitehi sattasatehi khīṇāsavehi taṃ diṭṭhiṃ bhinditvā saddhammaṃ paggaṇhantehi dhammavinayasaṅgahe kate tesaṃ vajjiputtakānaṃ uddhammaubbinayadīpane dhammasaṃvegena thero –

    ൨൯൧.

    291.

    ‘‘യോ ദന്ധകാലേ തരതി, തരണീയേ ച ദന്ധയേ;

    ‘‘Yo dandhakāle tarati, taraṇīye ca dandhaye;

    അയോനിസംവിധാനേന, ബാലോ ദുക്ഖം നിഗച്ഛതി.

    Ayonisaṃvidhānena, bālo dukkhaṃ nigacchati.

    ൨൯൨.

    292.

    ‘‘തസ്സത്ഥാ പരിഹായന്തി, കാളപക്ഖേവ ചന്ദിമാ;

    ‘‘Tassatthā parihāyanti, kāḷapakkheva candimā;

    ആയസക്യഞ്ച പപ്പോതി, മിത്തേഹി ച വിരുജ്ഝതി.

    Āyasakyañca pappoti, mittehi ca virujjhati.

    ൨൯൩.

    293.

    ‘‘യോ ദന്ധകാലേ ദന്ധേതി, തരണീയേ ച താരയേ;

    ‘‘Yo dandhakāle dandheti, taraṇīye ca tāraye;

    യോനിസോ സംവിധാനേന, സുഖം പപ്പോതി പണ്ഡിതോ.

    Yoniso saṃvidhānena, sukhaṃ pappoti paṇḍito.

    ൨൯൪.

    294.

    ‘‘തസ്സത്ഥാ പരിപൂരേന്തി, സുക്കപക്ഖേവ ചന്ദിമാ;

    ‘‘Tassatthā paripūrenti, sukkapakkheva candimā;

    യസോ കിത്തിഞ്ച പപ്പോതി, മിത്തേഹി ന വിരുജ്ഝതീ’’തി. –

    Yaso kittiñca pappoti, mittehi na virujjhatī’’ti. –

    ഇമാ ഗാഥാ ഭണന്തോ അഞ്ഞം ബ്യാകാസി.

    Imā gāthā bhaṇanto aññaṃ byākāsi.

    തത്ഥ യോ ദന്ധകാലേ തരതീതി കിസ്മിഞ്ചി കത്തബ്ബവത്ഥുസ്മിം – ‘‘കപ്പതി നു ഖോ, ന നു ഖോ കപ്പതീ’’തി വിനയകുക്കുച്ചേ ഉപ്പന്നേ യാവ വിയത്തം വിനയധരം പുച്ഛിത്വാ തം കുക്കുച്ചം ന വിനോദേതി, താവ ദന്ധകാലേ തസ്സ കിച്ചസ്സ ദന്ധായിതബ്ബസമയേ തരതി മദ്ദിത്വാ വീതിക്കമം കരോതി. തരണീയേ ച ദന്ധയേതി ഗഹട്ഠസ്സ താവ സരണഗമനസീലസമാദാനാദികേ, പബ്ബജിതസ്സ വത്തപടിവത്തകരണാദികേ സമഥവിപസ്സനാനുയോഗേ ച തരിതബ്ബേ സമ്പത്തേ സീഘം തം കിച്ചം അനനുയുഞ്ജിത്വാ – ‘‘ആഗമനമാസേ പക്ഖേ വാ കരിസ്സാമീ’’തി ദന്ധായേയ്യ, തം കിച്ചം അകരോന്തോവ കാലം വീതിനാമേയ്യ. അയോനിസംവിധാനേനാതി ഏവം ദന്ധായിതബ്ബേ തരന്തോ തരിതബ്ബേ ച ദന്ധായന്തോ അനുപായസംവിധാനേന ഉപായസംവിധാനാഭാവേന ബാലോ, മന്ദബുദ്ധികോ പുഗ്ഗലോ, സമ്പതി ആയതിഞ്ച ദുക്ഖം അനത്ഥം പാപുണാതി.

    Tattha yo dandhakāle taratīti kismiñci kattabbavatthusmiṃ – ‘‘kappati nu kho, na nu kho kappatī’’ti vinayakukkucce uppanne yāva viyattaṃ vinayadharaṃ pucchitvā taṃ kukkuccaṃ na vinodeti, tāva dandhakāle tassa kiccassa dandhāyitabbasamaye tarati madditvā vītikkamaṃ karoti. Taraṇīye ca dandhayeti gahaṭṭhassa tāva saraṇagamanasīlasamādānādike, pabbajitassa vattapaṭivattakaraṇādike samathavipassanānuyoge ca taritabbe sampatte sīghaṃ taṃ kiccaṃ ananuyuñjitvā – ‘‘āgamanamāse pakkhe vā karissāmī’’ti dandhāyeyya, taṃ kiccaṃ akarontova kālaṃ vītināmeyya. Ayonisaṃvidhānenāti evaṃ dandhāyitabbe taranto taritabbe ca dandhāyanto anupāyasaṃvidhānena upāyasaṃvidhānābhāvena bālo, mandabuddhiko puggalo, sampati āyatiñca dukkhaṃ anatthaṃ pāpuṇāti.

    തസ്സത്ഥാ പരിഹായന്തീതി തസ്സ തഥാരൂപസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ ദിട്ഠധമ്മികാദിഭേദാ അത്ഥാ കാളപക്ഖേ ചന്ദിമാ വിയ, പരിഹായന്തി ദിവസേ ദിവസേ പരിക്ഖയം പരിയാദാനം ഗച്ഛന്തി. ‘‘അസുകോ പുഗ്ഗലോ അസ്സദ്ധോ അപ്പസന്നോ കുസീതോ ഹീനവീരിയോ’’തിആദിനാ. ആയസക്യം വിഞ്ഞൂഹി ഗരഹിതബ്ബതം പപ്പോതി പാപുണാതി. മിത്തേഹി ച വിരുജ്ഝതീതി ‘‘ഏവം പടിപജ്ജ, മാ ഏവം പടിപജ്ജാ’’തി ഓവാദദായകേഹി കല്യാണമിത്തേഹി ‘‘അവചനീയാ മയ’’ന്തി ഓവാദസ്സ അനാദാനേനേവ വിരുദ്ധോ നാമ ഹോതി.

    Tassatthā parihāyantīti tassa tathārūpassa puggalassa diṭṭhadhammikādibhedā atthā kāḷapakkhe candimā viya, parihāyanti divase divase parikkhayaṃ pariyādānaṃ gacchanti. ‘‘Asuko puggalo assaddho appasanno kusīto hīnavīriyo’’tiādinā. Āyasakyaṃ viññūhi garahitabbataṃ pappoti pāpuṇāti. Mittehi ca virujjhatīti ‘‘evaṃ paṭipajja, mā evaṃ paṭipajjā’’ti ovādadāyakehi kalyāṇamittehi ‘‘avacanīyā maya’’nti ovādassa anādāneneva viruddho nāma hoti.

    സേസഗാഥാദ്വയസ്സ വുത്തവിപരിയായേന അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. കേചി പനേത്ഥ – ‘‘തരതി ദന്ധയേ’’തിപദാനം അത്ഥഭാവേന ഭാവനാചിത്തസ്സ പഗ്ഗഹനിഗ്ഗഹേ ഉദ്ധരന്തി. തം പച്ഛിമഗാഥാസു യുജ്ജതി. പുരിമാ ഹി ദ്വേ ഗാഥാ പബ്ബജിതകാലതോ പട്ഠായ ചരിതബ്ബം സമണധമ്മം അകത്വാ കുക്കുച്ചപകതതായ ദസ വത്ഥൂനി ദീപേത്വാ സങ്ഘേന നിക്കഡ്ഢിതേ വജ്ജിപുത്തകേ സന്ധായ ഥേരേന വുത്താ. പച്ഛിമാ പന അത്തസദിസേ സമ്മാ പടിപന്നേ സകത്ഥം നിപ്ഫാദേത്വാ ഠിതേതി.

    Sesagāthādvayassa vuttavipariyāyena attho veditabbo. Keci panettha – ‘‘tarati dandhaye’’tipadānaṃ atthabhāvena bhāvanācittassa paggahaniggahe uddharanti. Taṃ pacchimagāthāsu yujjati. Purimā hi dve gāthā pabbajitakālato paṭṭhāya caritabbaṃ samaṇadhammaṃ akatvā kukkuccapakatatāya dasa vatthūni dīpetvā saṅghena nikkaḍḍhite vajjiputtake sandhāya therena vuttā. Pacchimā pana attasadise sammā paṭipanne sakatthaṃ nipphādetvā ṭhiteti.

    സമ്ഭൂതത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Sambhūtattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൭. സമ്ഭൂതത്ഥേരഗാഥാ • 7. Sambhūtattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact