| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
។ នមោ តស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស។
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
អង្គុត្តរនិកាយេ
Aṅguttaranikāye
នវកនិបាត-អដ្ឋកថា
Navakanipāta-aṭṭhakathā
១. បឋមបណ្ណាសកំ
1. Paṭhamapaṇṇāsakaṃ
១. សម្ពោធិវគ្គោ
1. Sambodhivaggo
១. សម្ពោធិសុត្តវណ្ណនា
1. Sambodhisuttavaṇṇanā
១. នវកនិបាតស្ស បឋមេ សម្ពោធិបក្ខិកានន្តិ ចតុមគ្គសង្ខាតស្ស សម្ពោធិស្ស បក្ខេ ភវានំ, ឧបការកានន្តិ អត្ថោ។ បាឡិយំ អាគតេ នវ ធម្មេ សន្ធាយេវំ បុច្ឆតិ។ កា ឧបនិសាតិ កោ ឧបនិស្សយបច្ចយោ។ អភិសល្លេខន្តីតិ អភិសល្លេខិកា។ សមថវិបស្សនាចិត្តស្ស វិវរណេ សប្បាយា ឧបការកាតិ ចេតោវិវរណសប្បាយា។ អប្បិច្ឆតំ អារព្ភ បវត្តា កថា អប្បិច្ឆកថា។ សេសេសុបិ ឯសេវ នយោ។
1. Navakanipātassa paṭhame sambodhipakkhikānanti catumaggasaṅkhātassa sambodhissa pakkhe bhavānaṃ, upakārakānanti attho. Pāḷiyaṃ āgate nava dhamme sandhāyevaṃ pucchati. Kā upanisāti ko upanissayapaccayo. Abhisallekhantīti abhisallekhikā. Samathavipassanācittassa vivaraṇe sappāyā upakārakāti cetovivaraṇasappāyā. Appicchataṃ ārabbha pavattā kathā appicchakathā. Sesesupi eseva nayo.
អសុភា ភាវេតព្ពា រាគស្ស បហានាយាតិ អយមត្ថោ សាលិលាយកោបមាយ វិភាវេតព្ពោ – ឯកោ ហិ បុរិសោ អសិតំ គហេត្វា កោដិតោ បដ្ឋាយ សាលិក្ខេត្តេ សាលិយោ លាយតិ។ អថស្ស វតិំ ភិន្ទិត្វា គាវោ បវិសិំសុ។ សោ អសិតំ ឋបេត្វា យដ្ឋិំ អាទាយ តេនេវ មគ្គេន គាវោ នីហរិត្វា វតិំ បាកតិកំ កត្វា បុនបិ អសិតំ អាទាយ សាលិយោ លាយិ។ ឯត្ថ សាលិក្ខេត្តំ វិយ ពុទ្ធសាសនំ ទដ្ឋព្ពំ, សាលិលាយកោ វិយ យោគាវចរោ, អសិតំ វិយ បញ្ញា, លាយនកាលោ វិយ វិបស្សនាយ កម្មករណកាលោ, យដ្ឋិ វិយ អសុភកម្មដ្ឋានំ, វតិ វិយ សំវរោ, វតិំ ភិន្ទិត្វា គាវីនំ បវិសនំ វិយ សហសា អប្បដិសង្ខាយ បមាទំ អារព្ភ រាគស្ស ឧប្បជ្ជនំ, អសិតំ ឋបេត្វា យដ្ឋិំ អាទាយ បវិដ្ឋមគ្គេនេវ គាវោ នីហរិត្វា វតិំ បដិបាកតិកំ កត្វា បុន កោដិតោ បដ្ឋាយ សាលិលាយនំ វិយ អសុភកម្មដ្ឋានេន រាគំ វិក្ខម្ភេត្វា បុន វិបស្សនាយ កម្មំ អារភនកាលោ។ ឥមមត្ថំ សន្ធាយ វុត្តំ – ‘‘អសុភា ភាវេតព្ពា រាគស្ស បហានាយា’’តិ។
Asubhābhāvetabbā rāgassa pahānāyāti ayamattho sālilāyakopamāya vibhāvetabbo – eko hi puriso asitaṃ gahetvā koṭito paṭṭhāya sālikkhette sāliyo lāyati. Athassa vatiṃ bhinditvā gāvo pavisiṃsu. So asitaṃ ṭhapetvā yaṭṭhiṃ ādāya teneva maggena gāvo nīharitvā vatiṃ pākatikaṃ katvā punapi asitaṃ ādāya sāliyo lāyi. Ettha sālikkhettaṃ viya buddhasāsanaṃ daṭṭhabbaṃ, sālilāyako viya yogāvacaro, asitaṃ viya paññā, lāyanakālo viya vipassanāya kammakaraṇakālo, yaṭṭhi viya asubhakammaṭṭhānaṃ, vati viya saṃvaro, vatiṃ bhinditvā gāvīnaṃ pavisanaṃ viya sahasā appaṭisaṅkhāya pamādaṃ ārabbha rāgassa uppajjanaṃ, asitaṃ ṭhapetvā yaṭṭhiṃ ādāya paviṭṭhamaggeneva gāvo nīharitvā vatiṃ paṭipākatikaṃ katvā puna koṭito paṭṭhāya sālilāyanaṃ viya asubhakammaṭṭhānena rāgaṃ vikkhambhetvā puna vipassanāya kammaṃ ārabhanakālo. Imamatthaṃ sandhāya vuttaṃ – ‘‘asubhā bhāvetabbā rāgassa pahānāyā’’ti.
តត្ថ រាគស្សាតិ បញ្ចកាមគុណិករាគស្ស។ មេត្តាតិ មេត្តាកម្មដ្ឋានំ។ ព្យាបាទស្ស បហានាយាតិ វុត្តនយេនេវ ឧប្បន្នស្ស កោបស្ស បជហនត្ថាយ។ អានាបានស្សតីតិ សោឡសវត្ថុកា អានាបានស្សតិ។ វិតក្កុបច្ឆេទាយាតិ វុត្តនយេនេវ ឧប្បន្នានំ វិតក្កានំ ឧបច្ឆេទនត្ថាយ។ អស្មិមានសមុគ្ឃាតាយាតិ អស្មីតិ ឧប្បជ្ជនកស្ស មានស្ស សមុគ្ឃាតត្ថាយ។ អនត្តសញ្ញា សណ្ឋាតីតិ អនិច្ចលក្ខណេ ទិដ្ឋេ អនត្តលក្ខណំ ទិដ្ឋមេវ ហោតិ។ ឯតេសុ ហិ តីសុ លក្ខណេសុ ឯកស្មិំ ទិដ្ឋេ ឥតរទ្វយំ ទិដ្ឋមេវ ហោតិ។ តេន វុត្តំ – ‘‘អនិច្ចសញ្ញិនោ, ភិក្ខវេ, អនត្តសញ្ញា សណ្ឋាតី’’តិ។ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ និព្ពានន្តិ ទិដ្ឋេយេវ ធម្មេ អបច្ចយបរិនិព្ពានញ្ច បាបុណាតីតិ ឥមស្មិំ សុត្តេ វដ្ដវិវដ្ដំ កថិតំ។
Tattha rāgassāti pañcakāmaguṇikarāgassa. Mettāti mettākammaṭṭhānaṃ. Byāpādassa pahānāyāti vuttanayeneva uppannassa kopassa pajahanatthāya. Ānāpānassatīti soḷasavatthukā ānāpānassati. Vitakkupacchedāyāti vuttanayeneva uppannānaṃ vitakkānaṃ upacchedanatthāya. Asmimānasamugghātāyāti asmīti uppajjanakassa mānassa samugghātatthāya. Anattasaññā saṇṭhātīti aniccalakkhaṇe diṭṭhe anattalakkhaṇaṃ diṭṭhameva hoti. Etesu hi tīsu lakkhaṇesu ekasmiṃ diṭṭhe itaradvayaṃ diṭṭhameva hoti. Tena vuttaṃ – ‘‘aniccasaññino, bhikkhave, anattasaññā saṇṭhātī’’ti. Diṭṭheva dhamme nibbānanti diṭṭheyeva dhamme apaccayaparinibbānañca pāpuṇātīti imasmiṃ sutte vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ១. សម្ពោធិសុត្តំ • 1. Sambodhisuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-២. សម្ពោធិសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-2. Sambodhisuttādivaṇṇanā
