Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi

    ๕๑๙. สมฺพุลาชาตกํ (๙)

    519. Sambulājātakaṃ (9)

    ๒๙๗.

    297.

    กา เวธมานา คิริกนฺทรายํ, เอกา ตุวํ ติฎฺฐสิ สํหิตูรุ 1;

    Kā vedhamānā girikandarāyaṃ, ekā tuvaṃ tiṭṭhasi saṃhitūru 2;

    ปุฎฺฐาสิ เม ปาณิปเมยฺยมเชฺฌ, อกฺขาหิ เม นามญฺจ พนฺธเว จฯ

    Puṭṭhāsi me pāṇipameyyamajjhe, akkhāhi me nāmañca bandhave ca.

    ๒๙๘.

    298.

    โอภาสยํ วนํ รมฺมํ, สีหพฺยคฺฆนิเสวิตํ;

    Obhāsayaṃ vanaṃ rammaṃ, sīhabyagghanisevitaṃ;

    กา วา ตฺวมสิ กลฺยาณิ, กสฺส วา ตฺวํ สุมชฺฌิเม;

    Kā vā tvamasi kalyāṇi, kassa vā tvaṃ sumajjhime;

    อภิวาเทมิ ตํ ภเทฺท, ทานวาหํ นมตฺถุ เตฯ

    Abhivādemi taṃ bhadde, dānavāhaṃ namatthu te.

    ๒๙๙.

    299.

    โย ปุโตฺต กาสิราชสฺส, โสตฺถิเสโนติ ตํ วิทู;

    Yo putto kāsirājassa, sotthisenoti taṃ vidū;

    ตสฺสาหํ สมฺพุลา ภริยา, เอวํ ชานาหิ ทานว;

    Tassāhaṃ sambulā bhariyā, evaṃ jānāhi dānava;

    อภิวาเทมิ ตํ ภเนฺต 3, สมฺพุลาหํ นมตฺถุ เตฯ

    Abhivādemi taṃ bhante 4, sambulāhaṃ namatthu te.

    ๓๐๐.

    300.

    เวเทหปุโตฺต ภทฺทเนฺต, วเน วสติ อาตุโร;

    Vedehaputto bhaddante, vane vasati āturo;

    ตมหํ โรคสมฺมตฺตํ, เอกา เอกํ อุปฎฺฐหํ 5

    Tamahaṃ rogasammattaṃ, ekā ekaṃ upaṭṭhahaṃ 6.

    ๓๐๑.

    301.

    อหญฺจ วนมุญฺฉาย, มธุมํสํ มิคาพิลํ 7;

    Ahañca vanamuñchāya, madhumaṃsaṃ migābilaṃ 8;

    ยทา หรามิ ตํ ภโกฺข, ตสฺส นูนชฺช นาธติ 9

    Yadā harāmi taṃ bhakkho, tassa nūnajja nādhati 10.

    ๓๐๒.

    302.

    กิํ วเน ราชปุเตฺตน, อาตุเรน กริสฺสสิ;

    Kiṃ vane rājaputtena, āturena karissasi;

    สมฺพุเล ปริจิเณฺณน, อหํ ภตฺตา ภวามิ เตฯ

    Sambule pariciṇṇena, ahaṃ bhattā bhavāmi te.

    ๓๐๓.

    303.

    โสกฎฺฎาย ทุรตฺตาย, กิํ รูปํ วิชฺชเต มม;

    Sokaṭṭāya durattāya, kiṃ rūpaṃ vijjate mama;

    อญฺญํ ปริเยส ภทฺทเนฺต, อภิรูปตรํ มยาฯ

    Aññaṃ pariyesa bhaddante, abhirūpataraṃ mayā.

    ๓๐๔.

    304.

    เอหิมํ คิริมารุยฺห, ภริยา เม 11 จตุสฺสตา;

    Ehimaṃ girimāruyha, bhariyā me 12 catussatā;

    ตาสํ ตฺวํ ปวรา โหหิ, สพฺพกามสมิทฺธินีฯ

    Tāsaṃ tvaṃ pavarā hohi, sabbakāmasamiddhinī.

    ๓๐๕.

    305.

    นูน 13 ตารกวณฺณาเภ 14, ยํ กิญฺจิ มนสิจฺฉสิ;

    Nūna 15 tārakavaṇṇābhe 16, yaṃ kiñci manasicchasi;

    สพฺพํ ตํ ปจุรํ มยฺหํ, รมสฺสฺวชฺช 17 มยา สหฯ

    Sabbaṃ taṃ pacuraṃ mayhaṃ, ramassvajja 18 mayā saha.

    ๓๐๖.

    306.

    โน เจ ตุวํ มเหเสยฺยํ, สมฺพุเล การยิสฺสสิ;

    No ce tuvaṃ maheseyyaṃ, sambule kārayissasi;

    อลํ ตฺวํ ปาตราสาย, ปเณฺห 19 ภกฺขา ภวิสฺสสิฯ

    Alaṃ tvaṃ pātarāsāya, paṇhe 20 bhakkhā bhavissasi.

    ๓๐๗.

    307.

    ตญฺจ สตฺตชโฎ ลุโทฺท, กฬาโร ปุริสาทโก;

    Tañca sattajaṭo luddo, kaḷāro purisādako;

    วเน นาถํ อปสฺสนฺติํ, สมฺพุลํ อคฺคหี ภุเชฯ

    Vane nāthaṃ apassantiṃ, sambulaṃ aggahī bhuje.

    ๓๐๘.

    308.

    อธิปนฺนา ปิสาเจน, ลุเทฺทนามิสจกฺขุนา;

    Adhipannā pisācena, luddenāmisacakkhunā;

    สา จ สตฺตุวสมฺปตฺตา, ปติเมวานุโสจติฯ

    Sā ca sattuvasampattā, patimevānusocati.

    ๓๐๙.

    309.

    น เม อิทํ ตถา ทุกฺขํ, ยํ มํ ขาเทยฺย รกฺขโส;

    Na me idaṃ tathā dukkhaṃ, yaṃ maṃ khādeyya rakkhaso;

    ยญฺจ เม อยฺยปุตฺตสฺส, มโน เหสฺสติ อญฺญถาฯ

    Yañca me ayyaputtassa, mano hessati aññathā.

    ๓๑๐.

    310.

    น สนฺติ เทวา ปวสนฺติ นูน, น หิ นูน สนฺติ อิธ โลกปาลา;

    Na santi devā pavasanti nūna, na hi nūna santi idha lokapālā;

    สหสา กโรนฺตานมสญฺญตานํ, น หิ นูน สนฺติ ปฎิเสธิตาโรฯ

    Sahasā karontānamasaññatānaṃ, na hi nūna santi paṭisedhitāro.

    ๓๑๑.

    311.

    อิตฺถีนเมสา ปวรา ยสสฺสินี, สนฺตา สมา อคฺคิริวุคฺคเตชา;

    Itthīnamesā pavarā yasassinī, santā samā aggirivuggatejā;

    ตเญฺจ ตุวํ รกฺขสาเทสิ กญฺญํ, มุทฺธา จ หิ สตฺตธา เต ผเลยฺย;

    Tañce tuvaṃ rakkhasādesi kaññaṃ, muddhā ca hi sattadhā te phaleyya;

    มา ตฺวํ ทหี 21 มุญฺจ ปติพฺพตาย 22

    Mā tvaṃ dahī 23 muñca patibbatāya 24.

    ๓๑๒.

    312.

    สา จ อสฺสมมาคจฺฉิ, ปมุตฺตา ปุริสาทกา;

    Sā ca assamamāgacchi, pamuttā purisādakā;

    นีฬํ 25 ปฬินํ สกุณีว 26, คตสิงฺคํว อาลยํฯ

    Nīḷaṃ 27 paḷinaṃ sakuṇīva 28, gatasiṅgaṃva ālayaṃ.

    ๓๑๓.

    313.

    สา ตตฺถ ปริเทเวสิ, ราชปุตฺตี ยสสฺสินี;

    Sā tattha paridevesi, rājaputtī yasassinī;

    สมฺพุลา อุตุมตฺตกฺขา, วเน นาถํ อปสฺสนฺตี 29

    Sambulā utumattakkhā, vane nāthaṃ apassantī 30.

    ๓๑๔.

    314.

    สมเณ พฺราหฺมเณ วเนฺท, สมฺปนฺนจรเณ อิเส;

    Samaṇe brāhmaṇe vande, sampannacaraṇe ise;

    ราชปุตฺตํ อปสฺสนฺตี, ตุมฺหํมฺหิ 31 สรณํ คตาฯ

    Rājaputtaṃ apassantī, tumhaṃmhi 32 saraṇaṃ gatā.

    ๓๑๕.

    315.

    วเนฺท สีเห จ พฺยเคฺฆ จ, เย จ อเญฺญ วเน มิคา;

    Vande sīhe ca byagghe ca, ye ca aññe vane migā;

    ราชปุตฺตํ อปสฺสนฺตี, ตุมฺหํมฺหิ สรณํ คตาฯ

    Rājaputtaṃ apassantī, tumhaṃmhi saraṇaṃ gatā.

    ๓๑๖.

    316.

    ติณา 33 ลตานิ โอสโธฺย, ปพฺพตานิ วนานิ จ;

    Tiṇā 34 latāni osadhyo, pabbatāni vanāni ca;

    ราชปุตฺตํ อปสฺสนฺตี, ตุมฺหํมฺหิ สรณํ คตาฯ

    Rājaputtaṃ apassantī, tumhaṃmhi saraṇaṃ gatā.

    ๓๑๗.

    317.

    วเนฺท อินฺทีวรีสามํ, รตฺติํ นกฺขตฺตมาลินิํ;

    Vande indīvarīsāmaṃ, rattiṃ nakkhattamāliniṃ;

    ราชปุตฺตํ อปสฺสนฺตี, ตุมฺหํมฺหิ สรณํ คตาฯ

    Rājaputtaṃ apassantī, tumhaṃmhi saraṇaṃ gatā.

    ๓๑๘.

    318.

    วเนฺท ภาคีรถิํ คงฺคํ, สวนฺตีนํ ปฎิคฺคหํ;

    Vande bhāgīrathiṃ gaṅgaṃ, savantīnaṃ paṭiggahaṃ;

    ราชปุตฺตํ อปสฺสนฺตี, ตุมฺหํมฺหิ สรณํ คตาฯ

    Rājaputtaṃ apassantī, tumhaṃmhi saraṇaṃ gatā.

    ๓๑๙.

    319.

    วเนฺท อหํ ปพฺพตราชเสฎฺฐํ, หิมวนฺตํ สิลุจฺจยํ;

    Vande ahaṃ pabbatarājaseṭṭhaṃ, himavantaṃ siluccayaṃ;

    ราชปุตฺตํ อปสฺสนฺตี, ตุมฺหํมฺหิ สรณํ คตาฯ

    Rājaputtaṃ apassantī, tumhaṃmhi saraṇaṃ gatā.

    ๓๒๐.

    320.

    อติสายํ วตาคจฺฉิ, ราชปุตฺติ ยสสฺสินิ;

    Atisāyaṃ vatāgacchi, rājaputti yasassini;

    เกน นุชฺช สมาคจฺฉิ 35, โก เต ปิยตโร มยาฯ

    Kena nujja samāgacchi 36, ko te piyataro mayā.

    ๓๒๑.

    321.

    อิทํ โขหํ ตทาโวจํ 37, คหิตา เตน สตฺตุนา;

    Idaṃ khohaṃ tadāvocaṃ 38, gahitā tena sattunā;

    น เม อิทํ ตถา ทุกฺขํ, ยํ มํ ขาเทยฺย รกฺขโส;

    Na me idaṃ tathā dukkhaṃ, yaṃ maṃ khādeyya rakkhaso;

    ยญฺจ เม อยฺยปุตฺตสฺส, มโน เหสฺสติ อญฺญถาฯ

    Yañca me ayyaputtassa, mano hessati aññathā.

    ๓๒๒.

    322.

    โจรีนํ พหุพุทฺธีนํ, ยาสุ สจฺจํ สุทุลฺลภํ;

    Corīnaṃ bahubuddhīnaṃ, yāsu saccaṃ sudullabhaṃ;

    ถีนํ ภาโว ทุราชาโน, มจฺฉเสฺสโวทเก คตํฯ

    Thīnaṃ bhāvo durājāno, macchassevodake gataṃ.

    ๓๒๓.

    323.

    ตถา มํ สจฺจํ ปาเลตุ, ปาลยิสฺสติ เจ มมํ;

    Tathā maṃ saccaṃ pāletu, pālayissati ce mamaṃ;

    ยถาหํ นาภิชานามิ, อญฺญํ ปิยตรํ ตยา;

    Yathāhaṃ nābhijānāmi, aññaṃ piyataraṃ tayā;

    เอเตน สจฺจวเชฺชน, พฺยาธิ เต วูปสมฺมตุฯ

    Etena saccavajjena, byādhi te vūpasammatu.

    ๓๒๔.

    324.

    เย กุญฺชรา สตฺตสตา อุฬารา, รกฺขนฺติ รตฺตินฺทิวมุยฺยุตาวุธา;

    Ye kuñjarā sattasatā uḷārā, rakkhanti rattindivamuyyutāvudhā;

    ธนุคฺคหานญฺจ สตานิ โสฬส, กถํวิเธ ปสฺสสิ ภเทฺท สตฺตโวฯ

    Dhanuggahānañca satāni soḷasa, kathaṃvidhe passasi bhadde sattavo.

    ๓๒๕.

    325.

    อลงฺกตาโย ปทุมุตฺตรตฺตจา, วิราคิตา ปสฺสติ หํสคคฺครา;

    Alaṅkatāyo padumuttarattacā, virāgitā passati haṃsagaggarā;

    ตาสํ สุณิตฺวา มิตคีตวาทิตํ 39, น ทานิ เม ตาต ตถา ยถา ปุเรฯ

    Tāsaṃ suṇitvā mitagītavāditaṃ 40, na dāni me tāta tathā yathā pure.

    ๓๒๖.

    326.

    สุวณฺณสํกจฺจธรา สุวิคฺคหา, อลงฺกตา มานุสิยจฺฉรูปมา;

    Suvaṇṇasaṃkaccadharā suviggahā, alaṅkatā mānusiyaccharūpamā;

    เสโนปิยา 41 ตาต อนินฺทิตงฺคิโย, ขตฺติยกญฺญา ปฎิโลภยนฺติ 42 นํฯ

    Senopiyā 43 tāta aninditaṅgiyo, khattiyakaññā paṭilobhayanti 44 naṃ.

    ๓๒๗.

    327.

    สเจ อหํ ตาต ตถา ยถา ปุเร, ปติํ ตมุญฺฉาย ปุนา วเน ภเร;

    Sace ahaṃ tāta tathā yathā pure, patiṃ tamuñchāya punā vane bhare;

    สมฺมานเย มํ น จ มํ วิมานเย, อิโตปิ เม ตาต ตโต วรํ สิยาฯ

    Sammānaye maṃ na ca maṃ vimānaye, itopi me tāta tato varaṃ siyā.

    ๓๒๘.

    328.

    ยมนฺนปาเน วิปุลสฺมิ โอหิเต, นารี วิมฎฺฐาภรณา อลงฺกตา;

    Yamannapāne vipulasmi ohite, nārī vimaṭṭhābharaṇā alaṅkatā;

    สพฺพงฺคุเปตา 45 ปติโน จ อปฺปิยา, อพชฺฌ 46 ตสฺสา มรณํ ตโต วรํฯ

    Sabbaṅgupetā 47 patino ca appiyā, abajjha 48 tassā maraṇaṃ tato varaṃ.

    ๓๒๙.

    329.

    อปิ เจ ทลิทฺทา กปณา อนาฬฺหิยา, กฎาทุตียา ปติโน จ สา ปิยา;

    Api ce daliddā kapaṇā anāḷhiyā, kaṭādutīyā patino ca sā piyā;

    สพฺพงฺคุเปตายปิ อปฺปิยาย, อยเมว เสยฺยา 49 กปณาปิ ยา ปิยา 50

    Sabbaṅgupetāyapi appiyāya, ayameva seyyā 51 kapaṇāpi yā piyā 52.

    ๓๓๐.

    330.

    สุทุลฺลภิตฺถี ปุริสสฺส ยา หิตา, ภตฺติตฺถิยา ทุลฺลโภ โย หิโต จ;

    Sudullabhitthī purisassa yā hitā, bhattitthiyā dullabho yo hito ca;

    หิตา จ เต สีลวตี จ ภริยา, ชนินฺท ธมฺมํ จร สมฺพุลายฯ

    Hitā ca te sīlavatī ca bhariyā, janinda dhammaṃ cara sambulāya.

    ๓๓๑.

    331.

    สเจ ตุวํ วิปุเล ลทฺธโภเค, อิสฺสาวติณฺณา มรณํ อุเปสิ;

    Sace tuvaṃ vipule laddhabhoge, issāvatiṇṇā maraṇaṃ upesi;

    อหญฺจ เต ภเทฺท อิมา ราชกญฺญา 53, สเพฺพ 54 เต วจนกรา ภวามาติฯ

    Ahañca te bhadde imā rājakaññā 55, sabbe 56 te vacanakarā bhavāmāti.

    สมฺพุลาชาตกํ นวมํฯ

    Sambulājātakaṃ navamaṃ.







    Footnotes:
    1. สญฺญตูร (สี. ปี.), สญฺจิตูรุ (สฺยา.)
    2. saññatūra (sī. pī.), sañcitūru (syā.)
    3. ภทฺทเนฺต (สี. สฺยา.)
    4. bhaddante (sī. syā.)
    5. อุปฎฺฐหิํ (สี.)
    6. upaṭṭhahiṃ (sī.)
    7. มิคาวิลํ (สี.)
    8. migāvilaṃ (sī.)
    9. นาถติ (ก.)
    10. nāthati (ka.)
    11. มยฺหํ (สี. สฺยา. ปี.)
    12. mayhaṃ (sī. syā. pī.)
    13. นนุ (สี. สฺยา. ปี. ก.)
    14. หาฎกวณฺณาเภ (ปี.)
    15. nanu (sī. syā. pī. ka.)
    16. hāṭakavaṇṇābhe (pī.)
    17. รมสุชฺช (สี. สฺยา.)
    18. ramasujja (sī. syā.)
    19. มเญฺญ (สี. ปี.)
    20. maññe (sī. pī.)
    21. ชหี (ปี.)
    22. ปติพฺพตา สา (สี.), ปติพฺพตา ยา (ปี.)
    23. jahī (pī.)
    24. patibbatā sā (sī.), patibbatā yā (pī.)
    25. นิฑฺฑํ (สฺยา. ก.)
    26. ผลินสกุณีว (สี. สฺยา. ปี.)
    27. niḍḍaṃ (syā. ka.)
    28. phalinasakuṇīva (sī. syā. pī.)
    29. อปสฺสตี (สี.)
    30. apassatī (sī.)
    31. ตุมฺหํ หิ (ปี.)
    32. tumhaṃ hi (pī.)
    33. ติณ (ปี.)
    34. tiṇa (pī.)
    35. สมาคจฺฉิ (สี. ปี.)
    36. samāgacchi (sī. pī.)
    37. ตทโวจํ (สี. สฺยา.)
    38. tadavocaṃ (sī. syā.)
    39. มิตคีตวาทินํ (ปี.)
    40. mitagītavādinaṃ (pī.)
    41. เสนูปิยา (ปี.)
    42. ปฎิลาภยนฺติ (ปี.)
    43. senūpiyā (pī.)
    44. paṭilābhayanti (pī.)
    45. ปญฺจงฺคุเปตา (สี. สฺยา. ปี.)
    46. อวชฺฌ (สฺยา.), อาพชฺฌ (ปี.)
    47. pañcaṅgupetā (sī. syā. pī.)
    48. avajjha (syā.), ābajjha (pī.)
    49. เสโยฺย (สฺยา. ก.)
    50. กปณาปิ ยา (ก.)
    51. seyyo (syā. ka.)
    52. kapaṇāpi yā (ka.)
    53. อิมา จ กญฺญา (ปี.)
    54. สเพฺพว (สี. สฺยา. ปี.)
    55. imā ca kaññā (pī.)
    56. sabbeva (sī. syā. pī.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๕๑๙] ๙. สมฺพุลาชาตกวณฺณนา • [519] 9. Sambulājātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact