| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
४. समिद्धिसुत्तं
4. Samiddhisuttaṃ
१४. अथ खो आयस्मा समिद्धि येनायस्मा सारिपुत्तो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा आयस्मन्तं सारिपुत्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नं खो आयस्मन्तं समिद्धिं आयस्मा सारिपुत्तो एतदवोच – ‘‘किमारम्मणा, समिद्धि, पुरिसस्स सङ्कप्पवितक्का उप्पज्जन्ती’’ति? ‘‘नामरूपारम्मणा, भन्ते’’ति। ‘‘ते पन, समिद्धि, क्व नानत्तं गच्छन्ती’’ति? ‘‘धातूसु, भन्ते’’ति। ‘‘ते पन, समिद्धि, किंसमुदया’’ति? ‘‘फस्ससमुदया, भन्ते’’ति। ‘‘ते पन, समिद्धि, किंसमोसरणा’’ति? ‘‘वेदनासमोसरणा, भन्ते’’ति। ‘‘ते पन , समिद्धि, किंपमुखा’’ति? ‘‘समाधिप्पमुखा, भन्ते’’ति। ‘‘ते पन, समिद्धि, किंअधिपतेय्या’’ति? ‘‘सताधिपतेय्या, भन्ते’’ति। ‘‘ते पन, समिद्धि, किंउत्तरा’’ति? ‘‘पञ्ञुत्तरा, भन्ते’’ति। ‘‘ते पन, समिद्धि, किंसारा’’ति? ‘‘विमुत्तिसारा, भन्ते’’ति। ‘‘ते पन, समिद्धि, किंओगधा’’ति? ‘‘अमतोगधा, भन्ते’’ति।
14. Atha kho āyasmā samiddhi yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ samiddhiṃ āyasmā sāriputto etadavoca – ‘‘kimārammaṇā, samiddhi, purisassa saṅkappavitakkā uppajjantī’’ti? ‘‘Nāmarūpārammaṇā, bhante’’ti. ‘‘Te pana, samiddhi, kva nānattaṃ gacchantī’’ti? ‘‘Dhātūsu, bhante’’ti. ‘‘Te pana, samiddhi, kiṃsamudayā’’ti? ‘‘Phassasamudayā, bhante’’ti. ‘‘Te pana, samiddhi, kiṃsamosaraṇā’’ti? ‘‘Vedanāsamosaraṇā, bhante’’ti. ‘‘Te pana , samiddhi, kiṃpamukhā’’ti? ‘‘Samādhippamukhā, bhante’’ti. ‘‘Te pana, samiddhi, kiṃadhipateyyā’’ti? ‘‘Satādhipateyyā, bhante’’ti. ‘‘Te pana, samiddhi, kiṃuttarā’’ti? ‘‘Paññuttarā, bhante’’ti. ‘‘Te pana, samiddhi, kiṃsārā’’ti? ‘‘Vimuttisārā, bhante’’ti. ‘‘Te pana, samiddhi, kiṃogadhā’’ti? ‘‘Amatogadhā, bhante’’ti.
‘‘‘किमारम्मणा, समिद्धि, पुरिसस्स सङ्कप्पवितक्का उप्पज्जन्ती’ति, इति पुट्ठो समानो ‘नामरूपारम्मणा, भन्ते’ति वदेसि। ‘ते पन, समिद्धि, क्व नानत्तं गच्छन्ती’ति, इति पुट्ठो समानो ‘धातूसु, भन्ते’ति वदेसि। ‘ते पन, समिद्धि, किंसमुदया’ति, इति पुट्ठो समानो ‘फस्ससमुदया, भन्ते’ति वदेसि। ‘ते पन, समिद्धि, किंसमोसरणा’ति, इति पुट्ठो समानो ‘वेदनासमोसरणा, भन्ते’ति वदेसि। ‘ते पन, समिद्धि, किंपमुखा’ति, इति पुट्ठो समानो ‘समाधिप्पमुखा, भन्ते’ति वदेसि। ‘ते पन, समिद्धि, किंअधिपतेय्या’ति, इति पुट्ठो समानो ‘सताधिपतेय्या, भन्ते’ति वदेसि। ‘ते पन, समिद्धि, किंउत्तरा’ति, इति पुट्ठो समानो ‘पञ्ञुत्तरा, भन्ते’ति वदेसि। ‘ते पन, समिद्धि, किंसारा’ति, इति पुट्ठो समानो ‘विमुत्तिसारा, भन्ते’ति वदेसि। ‘ते पन, समिद्धि, किंओगधा’ति, इति पुट्ठो समानो ‘अमतोगधा, भन्ते’ति वदेसि। साधु साधु, समिद्धि! साधु खो त्वं, समिद्धि, पुट्ठो 1 पुट्ठो विस्सज्जेसि, तेन च मा मञ्ञी’’ति। चतुत्थं।
‘‘‘Kimārammaṇā, samiddhi, purisassa saṅkappavitakkā uppajjantī’ti, iti puṭṭho samāno ‘nāmarūpārammaṇā, bhante’ti vadesi. ‘Te pana, samiddhi, kva nānattaṃ gacchantī’ti, iti puṭṭho samāno ‘dhātūsu, bhante’ti vadesi. ‘Te pana, samiddhi, kiṃsamudayā’ti, iti puṭṭho samāno ‘phassasamudayā, bhante’ti vadesi. ‘Te pana, samiddhi, kiṃsamosaraṇā’ti, iti puṭṭho samāno ‘vedanāsamosaraṇā, bhante’ti vadesi. ‘Te pana, samiddhi, kiṃpamukhā’ti, iti puṭṭho samāno ‘samādhippamukhā, bhante’ti vadesi. ‘Te pana, samiddhi, kiṃadhipateyyā’ti, iti puṭṭho samāno ‘satādhipateyyā, bhante’ti vadesi. ‘Te pana, samiddhi, kiṃuttarā’ti, iti puṭṭho samāno ‘paññuttarā, bhante’ti vadesi. ‘Te pana, samiddhi, kiṃsārā’ti, iti puṭṭho samāno ‘vimuttisārā, bhante’ti vadesi. ‘Te pana, samiddhi, kiṃogadhā’ti, iti puṭṭho samāno ‘amatogadhā, bhante’ti vadesi. Sādhu sādhu, samiddhi! Sādhu kho tvaṃ, samiddhi, puṭṭho 2 puṭṭho vissajjesi, tena ca mā maññī’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ४. समिद्धिसुत्तवण्णना • 4. Samiddhisuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ४. समिद्धिसुत्तवण्णना • 4. Samiddhisuttavaṇṇanā
