Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౩. సంఖిత్తధమ్మసుత్తం
3. Saṃkhittadhammasuttaṃ
౮౬. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘సాధు మే, భన్తే, భగవా సంఖిత్తేన ధమ్మం దేసేతు, యమహం భగవతో ధమ్మం సుత్వా ఏకో వూపకట్ఠో అప్పమత్తో ఆతాపీ పహితత్తో విహరేయ్య’’న్తి.
86. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, bhagavā saṃkhittena dhammaṃ desetu, yamahaṃ bhagavato dhammaṃ sutvā eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto vihareyya’’nti.
‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఆనన్ద, చక్ఖు నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి?
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ānanda, cakkhu niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’.
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘దుక్ఖం , భన్తే’’.
‘‘Dukkhaṃ , bhante’’.
‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘నో హేతం, భన్తే’’.
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘రూపా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి?
‘‘Rūpā niccā vā aniccā vā’’ti?
‘‘అనిచ్చా, భన్తే’’…పే॰….
‘‘Aniccā, bhante’’…pe….
‘‘చక్ఖువిఞ్ఞాణం…పే॰… యమ్పిదం చక్ఖుసమ్ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా తమ్పి నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి?
‘‘Cakkhuviññāṇaṃ…pe… yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’.
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’.
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘నో హేతం, భన్తే’’…పే॰….
‘‘No hetaṃ, bhante’’…pe….
‘‘జివ్హా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి?
‘‘Jivhā niccā vā aniccā vā’’ti?
‘‘అనిచ్చా, భన్తే’’…పే॰….
‘‘Aniccā, bhante’’…pe….
‘‘జివ్హావిఞ్ఞాణం… జివ్హాసమ్ఫస్సో…పే॰… యమ్పిదం మనోసమ్ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా తమ్పి నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి?
‘‘Jivhāviññāṇaṃ… jivhāsamphasso…pe… yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’.
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’.
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘నో హేతం, భన్తే’’…పే॰….
‘‘No hetaṃ, bhante’’…pe….
‘‘ఏవం పస్సం, ఆనన్ద, సుతవా అరియసావకో చక్ఖుస్మిమ్పి నిబ్బిన్దతి…పే॰… చక్ఖుసమ్ఫస్సేపి నిబ్బిన్దతి…పే॰… యమ్పిదం మనోసమ్ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా తస్మిమ్పి నిబ్బిన్దతి. నిబ్బిన్దం విరజ్జతి; విరాగా విముచ్చతి; విముత్తస్మిం విముత్తమితి ఞాణం హోతి. ‘ఖీణా జాతి, వుసితం బ్రహ్మచరియం, కతం కరణీయం, నాపరం ఇత్థత్తాయా’తి పజానాతీ’’తి. తతియం.
‘‘Evaṃ passaṃ, ānanda, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati…pe… cakkhusamphassepi nibbindati…pe… yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Tatiyaṃ.
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౩. సంఖిత్తధమ్మసుత్తవణ్ణనా • 3. Saṃkhittadhammasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౩. సంఖిత్తధమ్మసుత్తవణ్ణనా • 3. Saṃkhittadhammasuttavaṇṇanā