| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៣. សំខិត្តធម្មសុត្តំ
3. Saṃkhittadhammasuttaṃ
៨៦. ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘សាធុ មេ, ភន្តេ, ភគវា សំខិត្តេន ធម្មំ ទេសេតុ, យមហំ ភគវតោ ធម្មំ សុត្វា ឯកោ វូបកដ្ឋោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរេយ្យ’’ន្តិ។
86. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, bhagavā saṃkhittena dhammaṃ desetu, yamahaṃ bhagavato dhammaṃ sutvā eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto vihareyya’’nti.
‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ, អានន្ទ, ចក្ខុ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វា’’តិ?
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ānanda, cakkhu niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘អនិច្ចំ, ភន្តេ’’។
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វា តំ សុខំ វា’’តិ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘ទុក្ខំ , ភន្តេ’’។
‘‘Dukkhaṃ , bhante’’.
‘‘យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វិបរិណាមធម្មំ, កល្លំ នុ តំ សមនុបស្សិតុំ – ‘ឯតំ មម, ឯសោហមស្មិ, ឯសោ មេ អត្តា’’’តិ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’’។
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘រូបា និច្ចា វា អនិច្ចា វា’’តិ?
‘‘Rūpā niccā vā aniccā vā’’ti?
‘‘អនិច្ចា, ភន្តេ’’…បេ.…។
‘‘Aniccā, bhante’’…pe….
‘‘ចក្ខុវិញ្ញាណំ…បេ.… យម្បិទំ ចក្ខុសម្ផស្សបច្ចយា ឧប្បជ្ជតិ វេទយិតំ សុខំ វា ទុក្ខំ វា អទុក្ខមសុខំ វា តម្បិ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វា’’តិ?
‘‘Cakkhuviññāṇaṃ…pe… yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘អនិច្ចំ, ភន្តេ’’។
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វា តំ សុខំ វា’’តិ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘ទុក្ខំ, ភន្តេ’’។
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វិបរិណាមធម្មំ, កល្លំ នុ តំ សមនុបស្សិតុំ – ‘ឯតំ មម, ឯសោហមស្មិ, ឯសោ មេ អត្តា’’’តិ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’’…បេ.…។
‘‘No hetaṃ, bhante’’…pe….
‘‘ជិវ្ហា និច្ចា វា អនិច្ចា វា’’តិ?
‘‘Jivhā niccā vā aniccā vā’’ti?
‘‘អនិច្ចា, ភន្តេ’’…បេ.…។
‘‘Aniccā, bhante’’…pe….
‘‘ជិវ្ហាវិញ្ញាណំ… ជិវ្ហាសម្ផស្សោ…បេ.… យម្បិទំ មនោសម្ផស្សបច្ចយា ឧប្បជ្ជតិ វេទយិតំ សុខំ វា ទុក្ខំ វា អទុក្ខមសុខំ វា តម្បិ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វា’’តិ?
‘‘Jivhāviññāṇaṃ… jivhāsamphasso…pe… yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘អនិច្ចំ, ភន្តេ’’។
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វា តំ សុខំ វា’’តិ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘ទុក្ខំ, ភន្តេ’’។
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វិបរិណាមធម្មំ, កល្លំ នុ តំ សមនុបស្សិតុំ – ‘ឯតំ មម, ឯសោហមស្មិ, ឯសោ មេ អត្តា’’’តិ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’’…បេ.…។
‘‘No hetaṃ, bhante’’…pe….
‘‘ឯវំ បស្សំ, អានន្ទ, សុតវា អរិយសាវកោ ចក្ខុស្មិម្បិ និព្ពិន្ទតិ…បេ.… ចក្ខុសម្ផស្សេបិ និព្ពិន្ទតិ…បេ.… យម្បិទំ មនោសម្ផស្សបច្ចយា ឧប្បជ្ជតិ វេទយិតំ សុខំ វា ទុក្ខំ វា អទុក្ខមសុខំ វា តស្មិម្បិ និព្ពិន្ទតិ។ និព្ពិន្ទំ វិរជ្ជតិ; វិរាគា វិមុច្ចតិ; វិមុត្តស្មិំ វិមុត្តមិតិ ញាណំ ហោតិ។ ‘ខីណា ជាតិ, វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ, កតំ ករណីយំ, នាបរំ ឥត្ថត្តាយា’តិ បជានាតី’’តិ។ តតិយំ។
‘‘Evaṃ passaṃ, ānanda, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati…pe… cakkhusamphassepi nibbindati…pe… yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Tatiyaṃ.
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៣. សំខិត្តធម្មសុត្តវណ្ណនា • 3. Saṃkhittadhammasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៣. សំខិត្តធម្មសុត្តវណ្ណនា • 3. Saṃkhittadhammasuttavaṇṇanā
