| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៣. សំខិត្តសុត្តំ
3. Saṃkhittasuttaṃ
៦៣. អថ ខោ អញ្ញតរោ ភិក្ខុ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ…បេ.… ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ សោ ភិក្ខុ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘សាធុ មេ, ភន្តេ, ភគវា សំខិត្តេន ធម្មំ ទេសេតុ, យមហំ ភគវតោ ធម្មំ សុត្វា ឯកោ វូបកដ្ឋោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរេយ្យ’’ន្តិ។ ‘‘ឯវមេវំ បនិធេកច្ចេ មោឃបុរិសា មមញ្ញេវ អជ្ឈេសន្តិ។ ធម្មេ ច ភាសិតេ មមញ្ញេវ អនុពន្ធិតព្ពំ មញ្ញន្តី’’តិ។ ‘‘ទេសេតុ មេ, ភន្តេ, ភគវា សំខិត្តេន ធម្មំ, ទេសេតុ សុគតោ សំខិត្តេន ធម្មំ។ អប្បេវ នាមាហំ ភគវតោ ភាសិតស្ស អត្ថំ អាជានេយ្យំ, អប្បេវ នាមាហំ ភគវតោ ភាសិតស្ស ទាយាទោ អស្ស’’ន្តិ។ ‘‘តស្មាតិហ តេ, ភិក្ខុ ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ – ‘អជ្ឈត្តំ មេ ចិត្តំ ឋិតំ ភវិស្សតិ សុសណ្ឋិតំ, ន ច ឧប្បន្នា បាបកា អកុសលា ធម្មា ចិត្តំ បរិយាទាយ ឋស្សន្តី’តិ។ ឯវញ្ហិ តេ, ភិក្ខុ, សិក្ខិតព្ពំ’’។
63. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami…pe… ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, bhagavā saṃkhittena dhammaṃ desetu, yamahaṃ bhagavato dhammaṃ sutvā eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto vihareyya’’nti. ‘‘Evamevaṃ panidhekacce moghapurisā mamaññeva ajjhesanti. Dhamme ca bhāsite mamaññeva anubandhitabbaṃ maññantī’’ti. ‘‘Desetu me, bhante, bhagavā saṃkhittena dhammaṃ, desetu sugato saṃkhittena dhammaṃ. Appeva nāmāhaṃ bhagavato bhāsitassa atthaṃ ājāneyyaṃ, appeva nāmāhaṃ bhagavato bhāsitassa dāyādo assa’’nti. ‘‘Tasmātiha te, bhikkhu evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘ajjhattaṃ me cittaṃ ṭhitaṃ bhavissati susaṇṭhitaṃ, na ca uppannā pāpakā akusalā dhammā cittaṃ pariyādāya ṭhassantī’ti. Evañhi te, bhikkhu, sikkhitabbaṃ’’.
‘‘យតោ ខោ តេ, ភិក្ខុ, អជ្ឈត្តំ ចិត្តំ ឋិតំ ហោតិ សុសណ្ឋិតំ, ន ច ឧប្បន្នា បាបកា អកុសលា ធម្មា ចិត្តំ បរិយាទាយ តិដ្ឋន្តិ, តតោ តេ, ភិក្ខុ, ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ – ‘មេត្តា មេ ចេតោវិមុត្តិ ភាវិតា ភវិស្សតិ ពហុលីកតា យានីកតា វត្ថុកតា អនុដ្ឋិតា បរិចិតា សុសមារទ្ធា’តិ។ ឯវញ្ហិ តេ, ភិក្ខុ, សិក្ខិតព្ពំ។
‘‘Yato kho te, bhikkhu, ajjhattaṃ cittaṃ ṭhitaṃ hoti susaṇṭhitaṃ, na ca uppannā pāpakā akusalā dhammā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhanti, tato te, bhikkhu, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘mettā me cetovimutti bhāvitā bhavissati bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā’ti. Evañhi te, bhikkhu, sikkhitabbaṃ.
‘‘យតោ ខោ តេ, ភិក្ខុ, អយំ សមាធិ ឯវំ ភាវិតោ ហោតិ ពហុលីកតោ, តតោ ត្វំ, ភិក្ខុ, ឥមំ សមាធិំ សវិតក្កម្បិ សវិចារំ 1 ភាវេយ្យាសិ, អវិតក្កម្បិ វិចារមត្តំ 2 ភាវេយ្យាសិ, អវិតក្កម្បិ អវិចារំ 3 ភាវេយ្យាសិ, សប្បីតិកម្បិ ភាវេយ្យាសិ, និប្បីតិកម្បិ ភាវេយ្យាសិ, សាតសហគតម្បិ ភាវេយ្យាសិ, ឧបេក្ខាសហគតម្បិ ភាវេយ្យាសិ។
‘‘Yato kho te, bhikkhu, ayaṃ samādhi evaṃ bhāvito hoti bahulīkato, tato tvaṃ, bhikkhu, imaṃ samādhiṃ savitakkampi savicāraṃ 4 bhāveyyāsi, avitakkampi vicāramattaṃ 5 bhāveyyāsi, avitakkampi avicāraṃ 6 bhāveyyāsi, sappītikampi bhāveyyāsi, nippītikampi bhāveyyāsi, sātasahagatampi bhāveyyāsi, upekkhāsahagatampi bhāveyyāsi.
‘‘យតោ ខោ, តេ ភិក្ខុ, អយំ សមាធិ ឯវំ ភាវិតោ ហោតិ សុភាវិតោ, តតោ តេ, ភិក្ខុ, ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ – ‘ករុណា មេ ចេតោវិមុត្តិ… មុទិតា មេ ចេតោវិមុត្តិ… ឧបេក្ខា មេ ចេតោវិមុត្តិ ភាវិតា ភវិស្សតិ ពហុលីកតា យានីកតា វត្ថុកតា អនុដ្ឋិតា បរិចិតា សុសមារទ្ធា’តិ។ ឯវញ្ហិ តេ, ភិក្ខុ, សិក្ខិតព្ពំ។
‘‘Yato kho, te bhikkhu, ayaṃ samādhi evaṃ bhāvito hoti subhāvito, tato te, bhikkhu, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘karuṇā me cetovimutti… muditā me cetovimutti… upekkhā me cetovimutti bhāvitā bhavissati bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā’ti. Evañhi te, bhikkhu, sikkhitabbaṃ.
‘‘យតោ ខោ តេ, ភិក្ខុ, អយំ សមាធិ ឯវំ ភាវិតោ ហោតិ សុភាវិតោ, តតោ ត្វំ, ភិក្ខុ, ឥមំ សមាធិំ សវិតក្កសវិចារម្បិ ភាវេយ្យាសិ, អវិតក្កវិចារមត្តម្បិ ភាវេយ្យាសិ, អវិតក្កអវិចារម្បិ ភាវេយ្យាសិ, សប្បីតិកម្បិ ភាវេយ្យាសិ, និប្បីតិកម្បិ ភាវេយ្យាសិ, សាតសហគតម្បិ ភាវេយ្យាសិ, ឧបេក្ខាសហគតម្បិ ភាវេយ្យាសិ។
‘‘Yato kho te, bhikkhu, ayaṃ samādhi evaṃ bhāvito hoti subhāvito, tato tvaṃ, bhikkhu, imaṃ samādhiṃ savitakkasavicārampi bhāveyyāsi, avitakkavicāramattampi bhāveyyāsi, avitakkaavicārampi bhāveyyāsi, sappītikampi bhāveyyāsi, nippītikampi bhāveyyāsi, sātasahagatampi bhāveyyāsi, upekkhāsahagatampi bhāveyyāsi.
‘‘យតោ ខោ តេ, ភិក្ខុ, អយំ សមាធិ ឯវំ ភាវិតោ ហោតិ សុភាវិតោ, តតោ តេ, ភិក្ខុ, ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ – ‘កាយេ កាយានុបស្សី វិហរិស្សាមិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា, វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈាទោមនស្ស’ន្តិ។ ឯវញ្ហិ តេ, ភិក្ខុ, សិក្ខិតព្ពំ។
‘‘Yato kho te, bhikkhu, ayaṃ samādhi evaṃ bhāvito hoti subhāvito, tato te, bhikkhu, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘kāye kāyānupassī viharissāmi ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassa’nti. Evañhi te, bhikkhu, sikkhitabbaṃ.
‘‘យតោ ខោ តេ, ភិក្ខុ, អយំ សមាធិ ឯវំ ភាវិតោ ហោតិ ពហុលីកតោ, តតោ ត្វំ, ភិក្ខុ, ឥមំ សមាធិំ សវិតក្កសវិចារម្បិ ភាវេយ្យាសិ, អវិតក្កវិចារមត្តម្បិ ភាវេយ្យាសិ, អវិតក្កអវិចារម្បិ ភាវេយ្យាសិ, សប្បីតិកម្បិ ភាវេយ្យាសិ, និប្បីតិកម្បិ ភាវេយ្យាសិ, សាតសហគតម្បិ ភាវេយ្យាសិ , ឧបេក្ខាសហគតម្បិ ភាវេយ្យាសិ។
‘‘Yato kho te, bhikkhu, ayaṃ samādhi evaṃ bhāvito hoti bahulīkato, tato tvaṃ, bhikkhu, imaṃ samādhiṃ savitakkasavicārampi bhāveyyāsi, avitakkavicāramattampi bhāveyyāsi, avitakkaavicārampi bhāveyyāsi, sappītikampi bhāveyyāsi, nippītikampi bhāveyyāsi, sātasahagatampi bhāveyyāsi , upekkhāsahagatampi bhāveyyāsi.
‘‘យតោ ខោ តេ, ភិក្ខុ, អយំ សមាធិ ឯវំ ភាវិតោ ហោតិ សុភាវិតោ, តតោ តេ, ភិក្ខុ , ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ – ‘វេទនាសុ វេទនានុបស្សី វិហរិស្សាមិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា, វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈាទោមនស្ស’ន្តិ; ចិត្តេ ចិត្តានុបស្សី វិហរិស្សាមិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា, វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈាទោមនស្ស’ន្តិ; ធម្មេសុ ធម្មានុបស្សី វិហរិស្សាមិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា, វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈាទោមនស្ស’ន្តិ។ ឯវញ្ហិ តេ, ភិក្ខុ, សិក្ខិតព្ពំ។
‘‘Yato kho te, bhikkhu, ayaṃ samādhi evaṃ bhāvito hoti subhāvito, tato te, bhikkhu , evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘vedanāsu vedanānupassī viharissāmi ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassa’nti; citte cittānupassī viharissāmi ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassa’nti; dhammesu dhammānupassī viharissāmi ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassa’nti. Evañhi te, bhikkhu, sikkhitabbaṃ.
‘‘យតោ ខោ តេ, ភិក្ខុ, អយំ សមាធិ ឯវំ ភាវិតោ ហោតិ ពហុលីកតោ, តតោ ត្វំ, ភិក្ខុ, ឥមំ សមាធិំ សវិតក្កសវិចារម្បិ ភាវេយ្យាសិ, អវិតក្កវិចារមត្តម្បិ ភាវេយ្យាសិ, អវិតក្កអវិចារម្បិ ភាវេយ្យាសិ, សប្បីតិកម្បិ ភាវេយ្យាសិ, និប្បីតិកម្បិ ភាវេយ្យាសិ, សាតសហគតម្បិ ភាវេយ្យាសិ, ឧបេក្ខាសហគតម្បិ ភាវេយ្យាសិ។
‘‘Yato kho te, bhikkhu, ayaṃ samādhi evaṃ bhāvito hoti bahulīkato, tato tvaṃ, bhikkhu, imaṃ samādhiṃ savitakkasavicārampi bhāveyyāsi, avitakkavicāramattampi bhāveyyāsi, avitakkaavicārampi bhāveyyāsi, sappītikampi bhāveyyāsi, nippītikampi bhāveyyāsi, sātasahagatampi bhāveyyāsi, upekkhāsahagatampi bhāveyyāsi.
‘‘យតោ ខោ តេ, ភិក្ខុ, អយំ សមាធិ ឯវំ ភាវិតោ ហោតិ សុភាវិតោ, តតោ ត្វំ, ភិក្ខុ, យេន យេនេវ គគ្ឃសិ ផាសុំយេវ គគ្ឃសិ, យត្ថ យត្ថ ឋស្សសិ ផាសុំយេវ ឋស្សសិ, យត្ថ យត្ថ និសីទិស្សសិ ផាសុំយេវ និសីទិស្សសិ, យត្ថ យត្ថ សេយ្យំ កប្បេស្សសិ ផាសុំយេវ សេយ្យំ កប្បេស្សសី’’តិ។
‘‘Yato kho te, bhikkhu, ayaṃ samādhi evaṃ bhāvito hoti subhāvito, tato tvaṃ, bhikkhu, yena yeneva gagghasi phāsuṃyeva gagghasi, yattha yattha ṭhassasi phāsuṃyeva ṭhassasi, yattha yattha nisīdissasi phāsuṃyeva nisīdissasi, yattha yattha seyyaṃ kappessasi phāsuṃyeva seyyaṃ kappessasī’’ti.
អថ ខោ សោ ភិក្ខុ ភគវតា ឥមិនា ឱវាទេន ឱវទិតោ ឧដ្ឋាយាសនា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា បទក្ខិណំ កត្វា បក្កាមិ។ អថ ខោ សោ ភិក្ខុ ឯកោ វូបកដ្ឋោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរន្តោ នចិរស្សេវ – យស្សត្ថាយ កុលបុត្តា សម្មទេវ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជន្តិ, តទនុត្តរំ – ព្រហ្មចរិយបរិយោសានំ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា ឧបសម្បជ្ជ វិហាសិ។ ‘‘ខីណា ជាតិ, វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ, កតំ ករណីយំ, នាបរំ ឥត្ថត្តាយា’’តិ អព្ភញ្ញាសិ។ អញ្ញតរោ ច បន សោ ភិក្ខុ អរហតំ អហោសីតិ។ តតិយំ។
Atha kho so bhikkhu bhagavatā iminā ovādena ovadito uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho so bhikkhu eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’’ti abbhaññāsi. Aññataro ca pana so bhikkhu arahataṃ ahosīti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៣. សំខិត្តសុត្តវណ្ណនា • 3. Saṃkhittasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-៥. ឥច្ឆាសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-5. Icchāsuttādivaṇṇanā
