| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(24) 4. කම්‌මවග්‌ගො
(24) 4. Kammavaggo
1. සංඛිත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā
232. චතුත්‌ථස්‌ස පඨමෙ කාළකන්‌ති මලීනං, චිත්‌තස්‌ස අප්‌පභස්‌සරභාවකරන්‌ති අත්‌ථො. තං පනෙත්‌ථ කම්‌මපථප්‌පත්‌තමෙව අධිප්‌පෙතන්‌ති ආහ ‘‘දසඅකුසලකම්‌මපථ’’න්‌ති. කණ්‌හාභිජාතිහෙතුතො වා කණ්‌හං. තෙනාහ ‘‘කණ්‌හවිපාක’’න්‌ති. අපායූපපත්‌ති මනුස්‌සෙසු ච දොභග්‌ගියං කණ්‌හවිපාකො, යං තස්‌ස තමභාවො වුත්‌තො. නිබ්‌බත්‌තනතොති නිබ්‌බත්‌තාපනතො. පණ්‌ඩරකන්‌ති ඔදාතං, චිත්‌තස්‌ස පභස්‌සරභාවකරන්‌ති අත්‌ථො. සුක්‌කාභිජාතිහෙතුතො වා සුක්‌කං. තෙනාහ ‘‘සුක්‌කවිපාක’’න්‌ති. සග්‌ගූපපත්‌ති මනුස්‌සසොභග්‌ගියඤ්‌ච සුක්‌කවිපාකො, යං තස්‌ස ජොතිභාවො වුත්‌තො. උක්‌කට්‌ඨනිද්‌දෙසෙන පන ‘‘සග්‌ගෙ නිබ්‌බත්‌තනතො’’ති වුත්‌තං, නිබ්‌බත්‌තාපනතොති අත්‌ථො. මිස්‌සකකම්‌මන්‌ති කාලෙන කණ්‌හං කාලෙන සුක්‌කන්‌ති එවං මිස්‌සකවසෙන කතකම්‌මං. සුඛදුක්‌ඛවිපාකන්‌ති වත්‌වා තත්‌ථ සුඛදුක්‌ඛානං පවත්‌තිආකාරං දස්‌සෙතුං ‘‘මිස්‌සකකම්‌මං හී’’තිආදි වුත්‌තං. කම්‌මස්‌ස කණ්‌හසුක්‌කසමඤ්‌ඤා කණ්‌හසුක්‌කාභිජාතිහෙතුතායාති අපචයගාමිතාය තදුභයවිද්‌ධංසකස්‌ස කම්‌මක්‌ඛයකරකම්‌මස්‌ස ඉධ සුක්‌කපරියායොපි ඉච්‌ඡිතොති ආහ ‘‘උභය…පෙ.… අයමෙත්‌ථ අත්‌ථො’’ති. තත්‌ථ උභයවිපාකස්‌සාති යථාධිගතස්‌ස උභයවිපාකස්‌ස. සම්‌පත්‌තිභවපරියාපන්‌නො හි විපාකො ඉධ සුක්‌කං සුක්‌කවිපාකොති අධිප්‌පෙතො, න අච්‌චන්‌තපරිසුද්‌ධො අරියඵලවිපාකො.
232. Catutthassa paṭhame kāḷakanti malīnaṃ, cittassa appabhassarabhāvakaranti attho. Taṃ panettha kammapathappattameva adhippetanti āha ‘‘dasaakusalakammapatha’’nti. Kaṇhābhijātihetuto vā kaṇhaṃ. Tenāha ‘‘kaṇhavipāka’’nti. Apāyūpapatti manussesu ca dobhaggiyaṃ kaṇhavipāko, yaṃ tassa tamabhāvo vutto. Nibbattanatoti nibbattāpanato. Paṇḍarakanti odātaṃ, cittassa pabhassarabhāvakaranti attho. Sukkābhijātihetuto vā sukkaṃ. Tenāha ‘‘sukkavipāka’’nti. Saggūpapatti manussasobhaggiyañca sukkavipāko, yaṃ tassa jotibhāvo vutto. Ukkaṭṭhaniddesena pana ‘‘sagge nibbattanato’’ti vuttaṃ, nibbattāpanatoti attho. Missakakammanti kālena kaṇhaṃ kālena sukkanti evaṃ missakavasena katakammaṃ. Sukhadukkhavipākanti vatvā tattha sukhadukkhānaṃ pavattiākāraṃ dassetuṃ ‘‘missakakammaṃ hī’’tiādi vuttaṃ. Kammassa kaṇhasukkasamaññā kaṇhasukkābhijātihetutāyāti apacayagāmitāya tadubhayaviddhaṃsakassa kammakkhayakarakammassa idha sukkapariyāyopi icchitoti āha ‘‘ubhaya…pe… ayamettha attho’’ti. Tattha ubhayavipākassāti yathādhigatassa ubhayavipākassa. Sampattibhavapariyāpanno hi vipāko idha sukkaṃ sukkavipākoti adhippeto, na accantaparisuddho ariyaphalavipāko.
සංඛිත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Saṃkhittasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 1. සංඛිත්‌තසුත්‌තං • 1. Saṃkhittasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 1. සංඛිත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā
