Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(൨൪) ൪. കമ്മവഗ്ഗോ
(24) 4. Kammavaggo
൧. സംഖിത്തസുത്തവണ്ണനാ
1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā
൨൩൨. ചതുത്ഥസ്സ പഠമേ കാളകന്തി മലീനം, ചിത്തസ്സ അപ്പഭസ്സരഭാവകരന്തി അത്ഥോ. തം പനേത്ഥ കമ്മപഥപ്പത്തമേവ അധിപ്പേതന്തി ആഹ ‘‘ദസഅകുസലകമ്മപഥ’’ന്തി. കണ്ഹാഭിജാതിഹേതുതോ വാ കണ്ഹം. തേനാഹ ‘‘കണ്ഹവിപാക’’ന്തി. അപായൂപപത്തി മനുസ്സേസു ച ദോഭഗ്ഗിയം കണ്ഹവിപാകോ, യം തസ്സ തമഭാവോ വുത്തോ. നിബ്ബത്തനതോതി നിബ്ബത്താപനതോ. പണ്ഡരകന്തി ഓദാതം, ചിത്തസ്സ പഭസ്സരഭാവകരന്തി അത്ഥോ. സുക്കാഭിജാതിഹേതുതോ വാ സുക്കം. തേനാഹ ‘‘സുക്കവിപാക’’ന്തി. സഗ്ഗൂപപത്തി മനുസ്സസോഭഗ്ഗിയഞ്ച സുക്കവിപാകോ, യം തസ്സ ജോതിഭാവോ വുത്തോ. ഉക്കട്ഠനിദ്ദേസേന പന ‘‘സഗ്ഗേ നിബ്ബത്തനതോ’’തി വുത്തം, നിബ്ബത്താപനതോതി അത്ഥോ. മിസ്സകകമ്മന്തി കാലേന കണ്ഹം കാലേന സുക്കന്തി ഏവം മിസ്സകവസേന കതകമ്മം. സുഖദുക്ഖവിപാകന്തി വത്വാ തത്ഥ സുഖദുക്ഖാനം പവത്തിആകാരം ദസ്സേതും ‘‘മിസ്സകകമ്മം ഹീ’’തിആദി വുത്തം. കമ്മസ്സ കണ്ഹസുക്കസമഞ്ഞാ കണ്ഹസുക്കാഭിജാതിഹേതുതായാതി അപചയഗാമിതായ തദുഭയവിദ്ധംസകസ്സ കമ്മക്ഖയകരകമ്മസ്സ ഇധ സുക്കപരിയായോപി ഇച്ഛിതോതി ആഹ ‘‘ഉഭയ…പേ॰… അയമേത്ഥ അത്ഥോ’’തി. തത്ഥ ഉഭയവിപാകസ്സാതി യഥാധിഗതസ്സ ഉഭയവിപാകസ്സ. സമ്പത്തിഭവപരിയാപന്നോ ഹി വിപാകോ ഇധ സുക്കം സുക്കവിപാകോതി അധിപ്പേതോ, ന അച്ചന്തപരിസുദ്ധോ അരിയഫലവിപാകോ.
232. Catutthassa paṭhame kāḷakanti malīnaṃ, cittassa appabhassarabhāvakaranti attho. Taṃ panettha kammapathappattameva adhippetanti āha ‘‘dasaakusalakammapatha’’nti. Kaṇhābhijātihetuto vā kaṇhaṃ. Tenāha ‘‘kaṇhavipāka’’nti. Apāyūpapatti manussesu ca dobhaggiyaṃ kaṇhavipāko, yaṃ tassa tamabhāvo vutto. Nibbattanatoti nibbattāpanato. Paṇḍarakanti odātaṃ, cittassa pabhassarabhāvakaranti attho. Sukkābhijātihetuto vā sukkaṃ. Tenāha ‘‘sukkavipāka’’nti. Saggūpapatti manussasobhaggiyañca sukkavipāko, yaṃ tassa jotibhāvo vutto. Ukkaṭṭhaniddesena pana ‘‘sagge nibbattanato’’ti vuttaṃ, nibbattāpanatoti attho. Missakakammanti kālena kaṇhaṃ kālena sukkanti evaṃ missakavasena katakammaṃ. Sukhadukkhavipākanti vatvā tattha sukhadukkhānaṃ pavattiākāraṃ dassetuṃ ‘‘missakakammaṃ hī’’tiādi vuttaṃ. Kammassa kaṇhasukkasamaññā kaṇhasukkābhijātihetutāyāti apacayagāmitāya tadubhayaviddhaṃsakassa kammakkhayakarakammassa idha sukkapariyāyopi icchitoti āha ‘‘ubhaya…pe… ayamettha attho’’ti. Tattha ubhayavipākassāti yathādhigatassa ubhayavipākassa. Sampattibhavapariyāpanno hi vipāko idha sukkaṃ sukkavipākoti adhippeto, na accantaparisuddho ariyaphalavipāko.
സംഖിത്തസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Saṃkhittasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൧. സംഖിത്തസുത്തം • 1. Saṃkhittasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൧. സംഖിത്തസുത്തവണ്ണനാ • 1. Saṃkhittasuttavaṇṇanā