Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៥. ឧបោសថវគ្គោ
5. Uposathavaggo
១-៨. សំខិត្តូបោសថសុត្តាទិវណ្ណនា
1-8. Saṃkhittūposathasuttādivaṇṇanā
៤១-៤៨. បញ្ចមស្ស បឋមាទីសុ នត្ថិ វត្តព្ពំ។ ឆដ្ឋេ (សំ. និ. ដី. ១.១.១៦៥) បញ្ច អង្គានិ ឯតស្សាតិ បញ្ចង្គំ, បញ្ចង្គមេវ បញ្ចង្គិកំ, តស្ស បញ្ចង្គិកស្ស។ មហតី ទទ្ទរី វីណាវិសេសោបិ អាតតមេវាតិ ‘‘ចម្មបរិយោនទ្ធេសូ’’តិ វិសេសនំ កតំ។ ឯកតលតូរិយំ កុម្ភថុនទទ្ទរិកាទិ។ ឧភយតលំ ភេរិមុទិង្គាទិ។ ចម្មបរិយោនទ្ធំ ហុត្វា វិនិពទ្ធំ អាតតវិតតំ។ សព្ពសោ បរិយោនទ្ធំ នាម ចតុរស្សអម្ពណំ បណវាទិ ច។ គោមុខីអាទីនម្បិ ឯត្ថេវ សង្គហោ ទដ្ឋព្ពោ។ វំសាទីតិ អាទិ-សទ្ទេន សង្ខាទីនំ សង្គហោ។ សម្មាទីតិ សម្មតាឡកំសតាឡសិលាសលាកតាឡាទិ។ តត្ថ សម្មតាឡំ នាម ទន្តមយតាឡំ។ កំសតាឡំ លោហមយំ។ សិលាមយំ អយោបត្តេន ច វាទនតាឡំ សិលាសលាកតាឡំ។ សុមុច្ឆិតស្សាតិ សុដ្ឋុ បដិយត្តស្ស។ បមាណេតិ នាតិទឡ្ហនាតិសិថិលសង្ខាតេ មជ្ឈិមេ មុច្ឆនាបមាណេ។ ឆេកោតិ បដុ បដ្ឋោ។ សោ ចស្ស បដុភាវោ មនោហរោតិ អាហ ‘‘សុន្ទរោ’’តិ។ រញ្ជេតុន្តិ រាគំ ឧប្បាទេតុំ។ ខមតេវាតិ រោចតេវ។ ន និព្ពិន្ទតីតិ ន តជ្ជេតិ, សោតសុខភាវតោ បិយាយិតព្ពោវ ហោតិ។
41-48. Pañcamassa paṭhamādīsu natthi vattabbaṃ. Chaṭṭhe (saṃ. ni. ṭī. 1.1.165) pañca aṅgāni etassāti pañcaṅgaṃ, pañcaṅgameva pañcaṅgikaṃ, tassa pañcaṅgikassa. Mahatī daddarī vīṇāvisesopi ātatamevāti ‘‘cammapariyonaddhesū’’ti visesanaṃ kataṃ. Ekatalatūriyaṃ kumbhathunadaddarikādi. Ubhayatalaṃ bherimudiṅgādi. Cammapariyonaddhaṃ hutvā vinibaddhaṃ ātatavitataṃ. Sabbaso pariyonaddhaṃ nāma caturassaambaṇaṃ paṇavādi ca. Gomukhīādīnampi ettheva saṅgaho daṭṭhabbo. Vaṃsādīti ādi-saddena saṅkhādīnaṃ saṅgaho. Sammādīti sammatāḷakaṃsatāḷasilāsalākatāḷādi. Tattha sammatāḷaṃ nāma dantamayatāḷaṃ. Kaṃsatāḷaṃ lohamayaṃ. Silāmayaṃ ayopattena ca vādanatāḷaṃ silāsalākatāḷaṃ. Sumucchitassāti suṭṭhu paṭiyattassa. Pamāṇeti nātidaḷhanātisithilasaṅkhāte majjhime mucchanāpamāṇe. Chekoti paṭu paṭṭho. So cassa paṭubhāvo manoharoti āha ‘‘sundaro’’ti. Rañjetunti rāgaṃ uppādetuṃ. Khamatevāti rocateva. Na nibbindatīti na tajjeti, sotasukhabhāvato piyāyitabbova hoti.
ភត្តារំ នាតិមញ្ញតីតិ សាមិកំ មុញ្ចិត្វា អញ្ញំ មនសាបិ ន បត្ថេតិ។ ឧដ្ឋាហិកាតិ ឧដ្ឋានវីរិយសម្បន្នា។ អនលសាតិ និក្កោសជ្ជា។ សង្គហិតបរិជ្ជនាតិ សម្មាននាទីហិ ចេវ ឆណាទីសុ បេសេតព្ព-បិយភណ្ឌាទិបណ្ណាការបេសនាទីហិ ច សង្គហិតបរិជនា។ ឥធ បរិជនោ នាម សាមិកស្ស ចេវ អត្តនោ ច ញាតិជនោ។ សម្ភតន្តិ កសិវណិជ្ជាទីនិ កត្វា អាភតធនំ។ សត្តមដ្ឋមានិ ឧត្តានត្ថានិ។
Bhattāraṃ nātimaññatīti sāmikaṃ muñcitvā aññaṃ manasāpi na pattheti. Uṭṭhāhikāti uṭṭhānavīriyasampannā. Analasāti nikkosajjā. Saṅgahitaparijjanāti sammānanādīhi ceva chaṇādīsu pesetabba-piyabhaṇḍādipaṇṇākārapesanādīhi ca saṅgahitaparijanā. Idha parijano nāma sāmikassa ceva attano ca ñātijano. Sambhatanti kasivaṇijjādīni katvā ābhatadhanaṃ. Sattamaṭṭhamāni uttānatthāni.
សំខិត្តូបោសថសុត្តាទិវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Saṃkhittūposathasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya
១. សង្ខិត្តូបោសថសុត្តំ • 1. Saṅkhittūposathasuttaṃ
២. វិត្ថតូបោសថសុត្តំ • 2. Vitthatūposathasuttaṃ
៣. វិសាខាសុត្តំ • 3. Visākhāsuttaṃ
៤. វាសេដ្ឋសុត្តំ • 4. Vāseṭṭhasuttaṃ
៥. ពោជ្ឈសុត្តំ • 5. Bojjhasuttaṃ
៦. អនុរុទ្ធសុត្តំ • 6. Anuruddhasuttaṃ
៧. ទុតិយវិសាខាសុត្តំ • 7. Dutiyavisākhāsuttaṃ
៨. នកុលមាតាសុត្តំ • 8. Nakulamātāsuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
៤. វាសេដ្ឋសុត្តវណ្ណនា • 4. Vāseṭṭhasuttavaṇṇanā
៦. អនុរុទ្ធសុត្តវណ្ណនា • 6. Anuruddhasuttavaṇṇanā