| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
5. උපොසථවග්‌ගො
5. Uposathavaggo
1-8. සංඛිත්‌තූපොසථසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා
1-8. Saṃkhittūposathasuttādivaṇṇanā
41-48. පඤ්‌චමස්‌ස පඨමාදීසු නත්‌ථි වත්‌තබ්‌බං. ඡට්‌ඨෙ (සං. නි. ටී. 1.1.165) පඤ්‌ච අඞ්‌ගානි එතස්‌සාති පඤ්‌චඞ්‌ගං, පඤ්‌චඞ්‌ගමෙව පඤ්‌චඞ්‌ගිකං, තස්‌ස පඤ්‌චඞ්‌ගිකස්‌ස. මහතී දද්‌දරී වීණාවිසෙසොපි ආතතමෙවාති ‘‘චම්‌මපරියොනද්‌ධෙසූ’’ති විසෙසනං කතං. එකතලතූරියං කුම්‌භථුනදද්‌දරිකාදි. උභයතලං භෙරිමුදිඞ්‌ගාදි. චම්‌මපරියොනද්‌ධං හුත්‌වා විනිබද්‌ධං ආතතවිතතං. සබ්‌බසො පරියොනද්‌ධං නාම චතුරස්‌සඅම්‌බණං පණවාදි ච. ගොමුඛීආදීනම්‌පි එත්‌ථෙව සඞ්‌ගහො දට්‌ඨබ්‌බො. වංසාදීති ආදි-සද්‌දෙන සඞ්‌ඛාදීනං සඞ්‌ගහො. සම්‌මාදීති සම්‌මතාළකංසතාළසිලාසලාකතාළාදි. තත්‌ථ සම්‌මතාළං නාම දන්‌තමයතාළං. කංසතාළං ලොහමයං. සිලාමයං අයොපත්‌තෙන ච වාදනතාළං සිලාසලාකතාළං. සුමුච්‌ඡිතස්‌සාති සුට්‌ඨු පටියත්‌තස්‌ස. පමාණෙති නාතිදළ්‌හනාතිසිථිලසඞ්‌ඛාතෙ මජ්‌ඣිමෙ මුච්‌ඡනාපමාණෙ. ඡෙකොති පටු පට්‌ඨො. සො චස්‌ස පටුභාවො මනොහරොති ආහ ‘‘සුන්‌දරො’’ති. රඤ්‌ජෙතුන්‌ති රාගං උප්‌පාදෙතුං. ඛමතෙවාති රොචතෙව. න නිබ්‌බින්‌දතීති න තජ්‌ජෙති, සොතසුඛභාවතො පියායිතබ්‌බොව හොති.
41-48. Pañcamassa paṭhamādīsu natthi vattabbaṃ. Chaṭṭhe (saṃ. ni. ṭī. 1.1.165) pañca aṅgāni etassāti pañcaṅgaṃ, pañcaṅgameva pañcaṅgikaṃ, tassa pañcaṅgikassa. Mahatī daddarī vīṇāvisesopi ātatamevāti ‘‘cammapariyonaddhesū’’ti visesanaṃ kataṃ. Ekatalatūriyaṃ kumbhathunadaddarikādi. Ubhayatalaṃ bherimudiṅgādi. Cammapariyonaddhaṃ hutvā vinibaddhaṃ ātatavitataṃ. Sabbaso pariyonaddhaṃ nāma caturassaambaṇaṃ paṇavādi ca. Gomukhīādīnampi ettheva saṅgaho daṭṭhabbo. Vaṃsādīti ādi-saddena saṅkhādīnaṃ saṅgaho. Sammādīti sammatāḷakaṃsatāḷasilāsalākatāḷādi. Tattha sammatāḷaṃ nāma dantamayatāḷaṃ. Kaṃsatāḷaṃ lohamayaṃ. Silāmayaṃ ayopattena ca vādanatāḷaṃ silāsalākatāḷaṃ. Sumucchitassāti suṭṭhu paṭiyattassa. Pamāṇeti nātidaḷhanātisithilasaṅkhāte majjhime mucchanāpamāṇe. Chekoti paṭu paṭṭho. So cassa paṭubhāvo manoharoti āha ‘‘sundaro’’ti. Rañjetunti rāgaṃ uppādetuṃ. Khamatevāti rocateva. Na nibbindatīti na tajjeti, sotasukhabhāvato piyāyitabbova hoti.
භත්‌තාරං නාතිමඤ්‌ඤතීති සාමිකං මුඤ්‌චිත්‌වා අඤ්‌ඤං මනසාපි න පත්‌ථෙති. උට්‌ඨාහිකාති උට්‌ඨානවීරියසම්‌පන්‌නා. අනලසාති නික්‌කොසජ්‌ජා. සඞ්‌ගහිතපරිජ්‌ජනාති සම්‌මානනාදීහි චෙව ඡණාදීසු පෙසෙතබ්‌බ-පියභණ්‌ඩාදිපණ්‌ණාකාරපෙසනාදීහි ච සඞ්‌ගහිතපරිජනා. ඉධ පරිජනො නාම සාමිකස්‌ස චෙව අත්‌තනො ච ඤාතිජනො. සම්‌භතන්‌ති කසිවණිජ්‌ජාදීනි කත්‌වා ආභතධනං. සත්‌තමට්‌ඨමානි උත්‌තානත්‌ථානි.
Bhattāraṃ nātimaññatīti sāmikaṃ muñcitvā aññaṃ manasāpi na pattheti. Uṭṭhāhikāti uṭṭhānavīriyasampannā. Analasāti nikkosajjā. Saṅgahitaparijjanāti sammānanādīhi ceva chaṇādīsu pesetabba-piyabhaṇḍādipaṇṇākārapesanādīhi ca saṅgahitaparijanā. Idha parijano nāma sāmikassa ceva attano ca ñātijano. Sambhatanti kasivaṇijjādīni katvā ābhatadhanaṃ. Sattamaṭṭhamāni uttānatthāni.
සංඛිත්‌තූපොසථසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Saṃkhittūposathasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya
1. සඞ්‌ඛිත්‌තූපොසථසුත්‌තං • 1. Saṅkhittūposathasuttaṃ
2. විත්‌ථතූපොසථසුත්‌තං • 2. Vitthatūposathasuttaṃ
3. විසාඛාසුත්‌තං • 3. Visākhāsuttaṃ
4. වාසෙට්‌ඨසුත්‌තං • 4. Vāseṭṭhasuttaṃ
5. බොජ්‌ඣසුත්‌තං • 5. Bojjhasuttaṃ
6. අනුරුද්‌ධසුත්‌තං • 6. Anuruddhasuttaṃ
7. දුතියවිසාඛාසුත්‌තං • 7. Dutiyavisākhāsuttaṃ
8. නකුලමාතාසුත්‌තං • 8. Nakulamātāsuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
4. වාසෙට්‌ඨසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Vāseṭṭhasuttavaṇṇanā
6. අනුරුද්‌ධසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Anuruddhasuttavaṇṇanā
