Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဇာတကပာဠိ • Jātakapāḷi

    ၅၃၀. သံကိစ္စဇာတကံ (၂)

    530. Saṃkiccajātakaṃ (2)

    ၆၉.

    69.

    ‘‘ဒိသ္ဝာ နိသိန္နံ ရာဇာနံ၊ ဗ္ရဟ္မဒတ္တံ ရထေသဘံ။

    ‘‘Disvā nisinnaṃ rājānaṃ, brahmadattaṃ rathesabhaṃ;

    အထသ္သ ပဋိဝေဒေသိ၊ ယသ္သာသိ အနုကမ္ပကော။

    Athassa paṭivedesi, yassāsi anukampako.

    ၇၀.

    70.

    ‘‘သံကိစ္စာယံ အနုပ္ပတ္တော၊ ဣသီနံ သာဓုသမ္မတော။

    ‘‘Saṃkiccāyaṃ anuppatto, isīnaṃ sādhusammato;

    တရမာနရူပော နိယ္ယာဟိ၊ ခိပ္ပံ ပသ္သ မဟေသိနံ။

    Taramānarūpo niyyāhi, khippaṃ passa mahesinaṃ.

    ၇၁.

    71.

    ‘‘တတော စ ရာဇာ တရမာနော၊ ယုတ္တမာရုယ္ဟ သန္ဒနံ။

    ‘‘Tato ca rājā taramāno, yuttamāruyha sandanaṃ;

    မိတ္တာမစ္စပရိဗ္ယူဠ္ဟော 1၊ အဂမာသိ ရထေသဘော။

    Mittāmaccaparibyūḷho 2, agamāsi rathesabho.

    ၇၂.

    72.

    ‘‘နိက္ခိပ္ပ ပဉ္စ ကကုဓာနိ၊ ကာသီနံ ရဋ္ဌဝဍ္ဎနော။

    ‘‘Nikkhippa pañca kakudhāni, kāsīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano;

    ဝာဠဗီဇနိ 3 မုဏ္ဟီသံ၊ ခဂ္ဂံ ဆတ္တဉ္စုပာဟနံ။

    Vāḷabījani 4 muṇhīsaṃ, khaggaṃ chattañcupāhanaṃ;

    ၇၃.

    73.

    ‘‘ဩရုယ္ဟ ရာဇာ ယာနမ္ဟာ၊ ဌပယိတ္ဝာ ပဋိစ္ဆဒံ။

    ‘‘Oruyha rājā yānamhā, ṭhapayitvā paṭicchadaṃ;

    အာသီနံ ဒာယပသ္သသ္မိံ၊ သံကိစ္စမုပသင္ကမိ။

    Āsīnaṃ dāyapassasmiṃ, saṃkiccamupasaṅkami.

    ၇၄.

    74.

    ‘‘ဥပသင္ကမိတ္ဝာ သော ရာဇာ၊ သမ္မောဒိ ဣသိနာ သဟ။

    ‘‘Upasaṅkamitvā so rājā, sammodi isinā saha;

    တံ ကထံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ၊ ဧကမန္တံ ဥပာဝိသိ။

    Taṃ kathaṃ vītisāretvā, ekamantaṃ upāvisi.

    ၇၅.

    75.

    ‘‘ဧကမန္တံ နိသိန္နောဝ၊ အထ ကာလံ အမညထ။

    ‘‘Ekamantaṃ nisinnova, atha kālaṃ amaññatha;

    တတော ပာပာနိ ကမ္မာနိ၊ ပုစ္ဆိတုံ ပဋိပဇ္ဇထ။

    Tato pāpāni kammāni, pucchituṃ paṭipajjatha.

    ၇၆.

    76.

    ‘‘ဣသိံ ပုစ္ဆာမ 5 သံကိစ္စံ၊ ဣသီနံ သာဓုသမ္မတံ။

    ‘‘Isiṃ pucchāma 6 saṃkiccaṃ, isīnaṃ sādhusammataṃ;

    အာသီနံ ဒာယပသ္သသ္မိံ၊ ဣသိသင္ဃပုရက္ခတံ 7

    Āsīnaṃ dāyapassasmiṃ, isisaṅghapurakkhataṃ 8.

    ၇၇.

    77.

    ‘‘ကံ ဂတိံ ပေစ္စ ဂစ္ဆန္တိ၊ နရာ ဓမ္မာတိစာရိနော။

    ‘‘Kaṃ gatiṃ pecca gacchanti, narā dhammāticārino;

    အတိစိဏ္ဏော မယာ ဓမ္မော၊ တံ မေ အက္ခာဟိ ပုစ္ဆိတော။

    Aticiṇṇo mayā dhammo, taṃ me akkhāhi pucchito.

    ၇၈.

    78.

    ‘‘ဣသီ အဝစ သံကိစ္စော၊ ကာသီနံ ရဋ္ဌဝဍ္ဎနံ။

    ‘‘Isī avaca saṃkicco, kāsīnaṃ raṭṭhavaḍḍhanaṃ;

    အာသီနံ ဒာယပသ္သသ္မိံ၊ မဟာရာဇ သုဏောဟိ မေ။

    Āsīnaṃ dāyapassasmiṃ, mahārāja suṇohi me.

    ၇၉.

    79.

    ‘‘ဥပ္ပထေန ဝဇန္တသ္သ၊ ယော မဂ္ဂမနုသာသတိ။

    ‘‘Uppathena vajantassa, yo maggamanusāsati;

    တသ္သ စေ ဝစနံ ကယိရာ၊ နာသ္သ မဂ္ဂေယ္ယ ကဏ္ဋကော။

    Tassa ce vacanaṃ kayirā, nāssa maggeyya kaṇṭako.

    ၈၀.

    80.

    ‘‘အဓမ္မံ ပဋိပန္နသ္သ၊ ယော ဓမ္မမနုသာသတိ။

    ‘‘Adhammaṃ paṭipannassa, yo dhammamanusāsati;

    တသ္သ စေ ဝစနံ ကယိရာ၊ န သော ဂစ္ဆေယ္ယ ဒုဂ္ဂတိံ။

    Tassa ce vacanaṃ kayirā, na so gaccheyya duggatiṃ.

    ၈၁.

    81.

    ‘‘ဓမ္မော ပထော မဟာရာဇ၊ အဓမ္မော ပန ဥပ္ပထော။

    ‘‘Dhammo patho mahārāja, adhammo pana uppatho;

    အဓမ္မော နိရယံ နေတိ၊ ဓမ္မော ပာပေတိ သုဂ္ဂတိံ။

    Adhammo nirayaṃ neti, dhammo pāpeti suggatiṃ.

    ၈၂.

    82.

    ‘‘အဓမ္မစာရိနော ရာဇ၊ နရာ ဝိသမဇီဝိနော။

    ‘‘Adhammacārino rāja, narā visamajīvino;

    ယံ ဂတိံ ပေစ္စ ဂစ္ဆန္တိ၊ နိရယေ တေ သုဏောဟိ မေ။

    Yaṃ gatiṃ pecca gacchanti, niraye te suṇohi me.

    ၈၃.

    83.

    ‘‘သဉ္ဇီဝော ကာဠသုတ္တော စ၊ သင္ဃာတော 9 ဒ္ဝေ စ ရောရုဝာ။

    ‘‘Sañjīvo kāḷasutto ca, saṅghāto 10 dve ca roruvā;

    အထာပရော မဟာဝီစိ၊ တာပနော 11 စ ပတာပနော။

    Athāparo mahāvīci, tāpano 12 ca patāpano.

    ၈၄.

    84.

    ‘‘ဣစ္စေတေ အဋ္ဌ နိရယာ၊ အက္ခာတာ ဒုရတိက္ကမာ။

    ‘‘Iccete aṭṭha nirayā, akkhātā duratikkamā;

    အာကိဏ္ဏာ လုဒ္ဒကမ္မေဟိ၊ ပစ္စေကာ သောဠသုသ္သဒာ။

    Ākiṇṇā luddakammehi, paccekā soḷasussadā.

    ၈၅.

    85.

    ‘‘ကဒရိယတာပနာ 13 ဃောရာ၊ အစ္စိမန္တော 14 မဟဗ္ဘယာ။

    ‘‘Kadariyatāpanā 15 ghorā, accimanto 16 mahabbhayā;

    လောမဟံသနရူပာ စ၊ ဘေသ္မာ ပဋိဘယာ ဒုခာ။

    Lomahaṃsanarūpā ca, bhesmā paṭibhayā dukhā.

    ၈၆.

    86.

    ‘‘စတုက္ကဏ္ဏာ စတုဒ္ဝာရာ၊ ဝိဘတ္တာ ဘာဂသော မိတာ။

    ‘‘Catukkaṇṇā catudvārā, vibhattā bhāgaso mitā;

    အယောပာကာရပရိယန္တာ၊ အယသာ ပဋိကုဇ္ဇိတာ။

    Ayopākārapariyantā, ayasā paṭikujjitā.

    ၈၇.

    87.

    ‘‘တေသံ အယောမယာ ဘူမိ၊ ဇလိတာ တေဇသာ ယုတာ။

    ‘‘Tesaṃ ayomayā bhūmi, jalitā tejasā yutā;

    သမန္တာ ယောဇနသတံ၊ ဖုဋာ 17 တိဋ္ဌန္တိ သဗ္ဗဒာ။

    Samantā yojanasataṃ, phuṭā 18 tiṭṭhanti sabbadā.

    ၈၈.

    88.

    ‘‘ဧတေ ပတန္တိ နိရယေ၊ ဥဒ္ဓံပာဒာ အဝံသိရာ။

    ‘‘Ete patanti niraye, uddhaṃpādā avaṃsirā;

    ဣသီနံ အတိဝတ္တာရော၊ သညတာနံ တပသ္သိနံ။

    Isīnaṃ ativattāro, saññatānaṃ tapassinaṃ.

    ၈၉.

    89.

    ‘‘တေ ဘူနဟုနော ပစ္စန္တိ၊ မစ္ဆာ ဗိလကတာ ယထာ။

    ‘‘Te bhūnahuno paccanti, macchā bilakatā yathā;

    သံဝစ္ဆရေ အသင္ခေယ္ယေ၊ နရာ ကိဗ္ဗိသကာရိနော။

    Saṃvacchare asaṅkheyye, narā kibbisakārino.

    ၉၀.

    90.

    ‘‘ဍယ္ဟမာနေန ဂတ္တေန၊ နိစ္စံ သန္တရဗာဟိရံ။

    ‘‘Ḍayhamānena gattena, niccaṃ santarabāhiraṃ;

    နိရယာ နာဓိဂစ္ဆန္တိ၊ ဒ္ဝာရံ နိက္ခမနေသိနော။

    Nirayā nādhigacchanti, dvāraṃ nikkhamanesino.

    ၉၁.

    91.

    ‘‘ပုရတ္ထိမေန ဓာဝန္တိ၊ တတော ဓာဝန္တိ ပစ္ဆတော။

    ‘‘Puratthimena dhāvanti, tato dhāvanti pacchato;

    ဥတ္တရေနပိ ဓာဝန္တိ၊ တတော ဓာဝန္တိ ဒက္ခိဏံ။

    Uttarenapi dhāvanti, tato dhāvanti dakkhiṇaṃ;

    ယံ ယဉ္ဟိ ဒ္ဝာရံ ဂစ္ဆန္တိ၊ တံ တဒေဝ ပိဓီယရေ 19

    Yaṃ yañhi dvāraṃ gacchanti, taṃ tadeva pidhīyare 20.

    ၉၂.

    92.

    ‘‘ဗဟူနိ ဝသ္သသဟသ္သာနိ၊ ဇနာ နိရယဂာမိနော။

    ‘‘Bahūni vassasahassāni, janā nirayagāmino;

    ဗာဟာ ပဂ္ဂယ္ဟ ကန္ဒန္တိ၊ ပတ္ဝာ ဒုက္ခံ အနပ္ပကံ။

    Bāhā paggayha kandanti, patvā dukkhaṃ anappakaṃ.

    ၉၃.

    93.

    ‘‘အာသီဝိသံဝ ကုပိတံ၊ တေဇသ္သိံ ဒုရတိက္ကမံ။

    ‘‘Āsīvisaṃva kupitaṃ, tejassiṃ duratikkamaṃ;

    န သာဓုရူပေ အာသီဒေ၊ သညတာနံ တပသ္သိနံ။

    Na sādhurūpe āsīde, saññatānaṃ tapassinaṃ.

    ၉၄.

    94.

    ‘‘အတိကာယော မဟိသ္သာသော၊ အဇ္ဇုနော ကေကကာဓိပော။

    ‘‘Atikāyo mahissāso, ajjuno kekakādhipo;

    သဟသ္သဗာဟု ဥစ္ဆိန္နော၊ ဣသိမာသဇ္ဇ ဂောတမံ။

    Sahassabāhu ucchinno, isimāsajja gotamaṃ.

    ၉၅.

    95.

    ‘‘အရဇံ ရဇသာ ဝစ္ဆံ၊ ကိသံ အဝကိရိယ ဒဏ္ဍကီ။

    ‘‘Arajaṃ rajasā vacchaṃ, kisaṃ avakiriya daṇḍakī;

    တာလောဝ မူလတော 21 ဆိန္နော၊ သ ရာဇာ ဝိဘဝင္ဂတော။

    Tālova mūlato 22 chinno, sa rājā vibhavaṅgato.

    ၉၆.

    96.

    ‘‘ဥပဟစ္စ မနံ မဇ္ဈော 23၊ မာတင္ဂသ္မိံ ယသသ္သိနေ။

    ‘‘Upahacca manaṃ majjho 24, mātaṅgasmiṃ yasassine;

    သပာရိသဇ္ဇော ဥစ္ဆိန္နော၊ မဇ္ဈာရညံ တဒာ အဟု။

    Sapārisajjo ucchinno, majjhāraññaṃ tadā ahu.

    ၉၇.

    97.

    ‘‘ကဏ္ဟဒီပာယနာသဇ္ဇ၊ ဣသိံ အန္ဓကဝေဏ္ဍယော 25

    ‘‘Kaṇhadīpāyanāsajja, isiṃ andhakaveṇḍayo 26;

    အညောညံ 27 မုသလာ 28 ဟန္တ္ဝာ၊ သမ္ပတ္တာ ယမသာဓနံ 29

    Aññoññaṃ 30 musalā 31 hantvā, sampattā yamasādhanaṃ 32.

    ၉၈.

    98.

    ‘‘အထာယံ ဣသိနာ သတ္တော၊ အန္တလိက္ခစရော ပုရေ။

    ‘‘Athāyaṃ isinā satto, antalikkhacaro pure;

    ပာဝေက္ခိ ပထဝိံ 33 စေစ္စော၊ ဟီနတ္တော ပတ္တပရိယာယံ။

    Pāvekkhi pathaviṃ 34 cecco, hīnatto pattapariyāyaṃ.

    ၉၉.

    99.

    ‘‘တသ္မာ ဟိ ဆန္ဒာဂမနံ၊ နပ္ပသံသန္တိ ပဏ္ဍိတာ။

    ‘‘Tasmā hi chandāgamanaṃ, nappasaṃsanti paṇḍitā;

    အဒုဋ္ဌစိတ္တော ဘာသေယ္ယ၊ ဂိရံ သစ္စူပသံဟိတံ။

    Aduṭṭhacitto bhāseyya, giraṃ saccūpasaṃhitaṃ.

    ၁၀၀.

    100.

    ‘‘မနသာ စေ ပဒုဋ္ဌေန၊ ယော နရော ပေက္ခတေ မုနိံ။

    ‘‘Manasā ce paduṭṭhena, yo naro pekkhate muniṃ;

    ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နံ၊ ဂန္တာ သော နိရယံ အဓော။

    Vijjācaraṇasampannaṃ, gantā so nirayaṃ adho.

    ၁၀၁.

    101.

    ‘‘ယေ ဝုဍ္ဎေ 35 ပရိဘာသန္တိ၊ ဖရုသူပက္ကမာ ဇနာ။

    ‘‘Ye vuḍḍhe 36 paribhāsanti, pharusūpakkamā janā;

    အနပစ္စာ အဒာယာဒာ၊ တာလဝတ္ထု 37 ဘဝန္တိ တေ။

    Anapaccā adāyādā, tālavatthu 38 bhavanti te.

    ၁၀၂.

    102.

    ‘‘ယော စ ပဗ္ဗဇိတံ ဟန္တိ၊ ကတကိစ္စံ မဟေသိနံ။

    ‘‘Yo ca pabbajitaṃ hanti, katakiccaṃ mahesinaṃ;

    သ ကာဠသုတ္တေ နိရယေ၊ စိရရတ္တာယ ပစ္စတိ။

    Sa kāḷasutte niraye, cirarattāya paccati.

    ၁၀၃.

    103.

    ‘‘ယော စ ရာဇာ အဓမ္မဋ္ဌော၊ ရဋ္ဌဝိဒ္ဓံသနော မဂော 39

    ‘‘Yo ca rājā adhammaṭṭho, raṭṭhaviddhaṃsano mago 40;

    တာပယိတ္ဝာ ဇနပဒံ၊ တာပနေ ပေစ္စ ပစ္စတိ။

    Tāpayitvā janapadaṃ, tāpane pecca paccati.

    ၁၀၄.

    104.

    ‘‘သော စ ဝသ္သသဟသ္သာနိ 41၊ သတံ ဒိဗ္ဗာနိ ပစ္စတိ။

    ‘‘So ca vassasahassāni 42, sataṃ dibbāni paccati;

    အစ္စိသင္ဃပရေတော သော၊ ဒုက္ခံ ဝေဒေတိ ဝေဒနံ။

    Accisaṅghapareto so, dukkhaṃ vedeti vedanaṃ.

    ၁၀၅.

    105.

    ‘‘တသ္သ အဂ္ဂိသိခာ ကာယာ၊ နိစ္ဆရန္တိ ပဘသ္သရာ။

    ‘‘Tassa aggisikhā kāyā, niccharanti pabhassarā;

    တေဇောဘက္ခသ္သ ဂတ္တာနိ၊ လောမေဟိ စ 43 နခေဟိ စ။

    Tejobhakkhassa gattāni, lomehi ca 44 nakhehi ca.

    ၁၀၆.

    106.

    ‘‘ဍယ္ဟမာနေန ဂတ္တေန၊ နိစ္စံ သန္တရဗာဟိရံ။

    ‘‘Ḍayhamānena gattena, niccaṃ santarabāhiraṃ;

    ဒုက္ခာဘိတုန္နော နဒတိ၊ နာဂော တုတ္တဋ္ဋိတော 45 ယထာ။

    Dukkhābhitunno nadati, nāgo tuttaṭṭito 46 yathā.

    ၁၀၇.

    107.

    ‘‘ယော လောဘာ ပိတရံ ဟန္တိ၊ ဒောသာ ဝာ ပုရိသာဓမော။

    ‘‘Yo lobhā pitaraṃ hanti, dosā vā purisādhamo;

    သ ကာဠသုတ္တေ နိရယေ၊ စိရရတ္တာယ ပစ္စတိ။

    Sa kāḷasutte niraye, cirarattāya paccati.

    ၁၀၈.

    108.

    ‘‘သ တာဒိသော ပစ္စတိ လောဟကုမ္ဘိယံ၊ ပက္ကဉ္စ သတ္တီဟိ ဟနန္တိ နိတ္တစံ။

    ‘‘Sa tādiso paccati lohakumbhiyaṃ, pakkañca sattīhi hananti nittacaṃ;

    အန္ဓံ ကရိတ္ဝာ မုတ္တကရီသဘက္ခံ၊ ခာရေ နိမုဇ္ဇန္တိ တထာဝိဓံ နရံ။

    Andhaṃ karitvā muttakarīsabhakkhaṃ, khāre nimujjanti tathāvidhaṃ naraṃ.

    ၁၀၉.

    109.

    ‘‘တတ္တံ ပက္ကုထိတမယောဂုဠဉ္စ 47၊ ဒီဃေ စ ဖာလေ စိရရတ္တတာပိတေ။

    ‘‘Tattaṃ pakkuthitamayoguḷañca 48, dīghe ca phāle cirarattatāpite;

    ဝိက္ခမ္ဘမာဒာယ ဝိဗန္ဓ 49 ရဇ္ဇုဘိ၊ ဝိဝဋေ မုခေ သမ္ပဝိသန္တိ 50 ရက္ခသာ။

    Vikkhambhamādāya vibandha 51 rajjubhi, vivaṭe mukhe sampavisanti 52 rakkhasā.

    ၁၁၀.

    110.

    ‘‘သာမာ စ သောဏာ သဗလာ စ ဂိဇ္ဈာ၊ ကာကောဠသင္ဃာ စ ဒိဇာ အယောမုခာ။

    ‘‘Sāmā ca soṇā sabalā ca gijjhā, kākoḷasaṅghā ca dijā ayomukhā;

    သင္ဂမ္မ ခာဒန္တိ ဝိပ္ဖန္ဒမာနံ၊ ဇိဝ္ဟံ ဝိဘဇ္ဇ ဝိဃာသံ သလောဟိတံ။

    Saṅgamma khādanti vipphandamānaṃ, jivhaṃ vibhajja vighāsaṃ salohitaṃ.

    ၁၁၁.

    111.

    ‘‘တံ ဒဍ္ဎတာလံ ပရိဘိန္နဂတ္တံ၊ နိပ္ပောထယန္တာ အနုဝိစရန္တိ ရက္ခသာ။

    ‘‘Taṃ daḍḍhatālaṃ paribhinnagattaṃ, nippothayantā anuvicaranti rakkhasā;

    ရတီ ဟိ နေသံ ဒုခိနော ပနီတရေ၊ ဧတာဒိသသ္မိံ နိရယေ ဝသန္တိ။

    Ratī hi nesaṃ dukhino panītare, etādisasmiṃ niraye vasanti;

    ယေ ကေစိ လောကေ ဣဓ ပေတ္တိဃာတိနော။

    Ye keci loke idha pettighātino.

    ၁၁၂.

    112.

    ‘‘ပုတ္တော စ မာတရံ ဟန္တ္ဝာ၊ ဣတော ဂန္တ္ဝာ ယမက္ခယံ။

    ‘‘Putto ca mātaraṃ hantvā, ito gantvā yamakkhayaṃ;

    ဘုသမာပဇ္ဇတေ ဒုက္ခံ၊ အတ္တကမ္မဖလူပဂော။

    Bhusamāpajjate dukkhaṃ, attakammaphalūpago.

    ၁၁၃.

    113.

    ‘‘အမနုသ္သာ အတိဗလာ၊ ဟန္တာရံ ဇနယန္တိယာ။

    ‘‘Amanussā atibalā, hantāraṃ janayantiyā;

    အယောမယေဟိ ဝာဠေဟိ 53၊ ပီဠယန္တိ ပုနပ္ပုနံ။

    Ayomayehi vāḷehi 54, pīḷayanti punappunaṃ.

    ၁၁၄.

    114.

    ‘‘တမသ္သဝံ 55 သကာ ဂတ္တာ၊ ရုဟိရံ 56 အတ္တသမ္ဘဝံ။

    ‘‘Tamassavaṃ 57 sakā gattā, ruhiraṃ 58 attasambhavaṃ;

    တမ္ဗလောဟဝိလီနံဝ၊ တတ္တံ ပာယေန္တိ မတ္တိဃံ 59

    Tambalohavilīnaṃva, tattaṃ pāyenti mattighaṃ 60.

    ၁၁၅.

    115.

    ‘‘ဇိဂုစ္ဆံ ကုဏပံ ပူတိံ၊ ဒုဂ္ဂန္ဓံ ဂူထကဒ္ဒမံ။

    ‘‘Jigucchaṃ kuṇapaṃ pūtiṃ, duggandhaṃ gūthakaddamaṃ;

    ပုဗ္ဗလောဟိတသင္ကာသံ၊ ရဟဒမောဂယ္ဟ 61 တိဋ္ဌတိ။

    Pubbalohitasaṅkāsaṃ, rahadamogayha 62 tiṭṭhati.

    ၁၁၆.

    116.

    ‘‘တမေနံ ကိမယော တတ္ထ၊ အတိကာယာ အယောမုခာ။

    ‘‘Tamenaṃ kimayo tattha, atikāyā ayomukhā;

    ဆဝိံ ဘေတ္ဝာန 63 ခာဒန္တိ၊ သံဂိဒ္ဓာ 64 မံသလောဟိတေ။

    Chaviṃ bhetvāna 65 khādanti, saṃgiddhā 66 maṃsalohite.

    ၁၁၇.

    117.

    ‘‘သော စ တံ နိရယံ ပတ္တော၊ နိမုဂ္ဂော သတပောရိသံ။

    ‘‘So ca taṃ nirayaṃ patto, nimuggo sataporisaṃ;

    ပူတိကံ ကုဏပံ ဝာတိ၊ သမန္တာ သတယောဇနံ။

    Pūtikaṃ kuṇapaṃ vāti, samantā satayojanaṃ.

    ၁၁၈.

    118.

    ‘‘စက္ခုမာပိ ဟိ စက္ခူဟိ၊ တေန ဂန္ဓေန ဇီယတိ။

    ‘‘Cakkhumāpi hi cakkhūhi, tena gandhena jīyati;

    ဧတာဒိသံ ဗ္ရဟ္မဒတ္တ၊ မာတုဃော လဘတေ ဒုခံ။

    Etādisaṃ brahmadatta, mātugho labhate dukhaṃ.

    ၁၁၉.

    119.

    ‘‘ခုရဓာရမနုက္ကမ္မ၊ တိက္ခံ ဒုရဘိသမ္ဘဝံ။

    ‘‘Khuradhāramanukkamma, tikkhaṃ durabhisambhavaṃ;

    ပတန္တိ ဂဗ္ဘပာတိယော 67၊ ဒုဂ္ဂံ ဝေတရဏိံ 68 နဒိံ။

    Patanti gabbhapātiyo 69, duggaṃ vetaraṇiṃ 70 nadiṃ.

    ၁၂၀.

    120.

    ‘‘အယောမယာ သိမ္ဗလိယော၊ သောဠသင္ဂုလကဏ္ဋကာ။

    ‘‘Ayomayā simbaliyo, soḷasaṅgulakaṇṭakā;

    ဥဘတော အဘိလမ္ဗန္တိ၊ ဒုဂ္ဂံ ဝေတရဏိံ 71 နဒိံ။

    Ubhato abhilambanti, duggaṃ vetaraṇiṃ 72 nadiṃ.

    ၁၂၁.

    121.

    ‘‘တေ အစ္စိမန္တော တိဋ္ဌန္တိ၊ အဂ္ဂိက္ခန္ဓာဝ အာရကာ။

    ‘‘Te accimanto tiṭṭhanti, aggikkhandhāva ārakā;

    အာဒိတ္တာ ဇာတဝေဒေန၊ ဥဒ္ဓံ ယောဇနမုဂ္ဂတာ။

    Ādittā jātavedena, uddhaṃ yojanamuggatā.

    ၁၂၂.

    122.

    ‘‘ဧတေ ဝဇန္တိ 73 နိရယေ၊ တတ္တေ တိခိဏကဏ္ဋကေ။

    ‘‘Ete vajanti 74 niraye, tatte tikhiṇakaṇṭake;

    နာရိယော စ အတိစာရာ 75၊ နရာ စ ပရဒာရဂူ။

    Nāriyo ca aticārā 76, narā ca paradāragū.

    ၁၂၃.

    123.

    ‘‘တေ ပတန္တိ အဓောက္ခန္ဓာ၊ ဝိဝတ္တာ ဝိဟတာ ပုထူ။

    ‘‘Te patanti adhokkhandhā, vivattā vihatā puthū;

    သယန္တိ ဝိနိဝိဒ္ဓင္ဂာ၊ ဒီဃံ ဇဂ္ဂန္တိ သဗ္ဗဒာ 77

    Sayanti vinividdhaṅgā, dīghaṃ jagganti sabbadā 78.

    ၁၂၄.

    124.

    ‘‘တတော ရတ္ယာ ဝိဝသာနေ 79၊ မဟတိံ ပဗ္ဗတူပမံ။

    ‘‘Tato ratyā vivasāne 80, mahatiṃ pabbatūpamaṃ;

    လောဟကုမ္ဘိံ ပဝဇ္ဇန္တိ၊ တတ္တံ အဂ္ဂိသမူဒကံ။

    Lohakumbhiṃ pavajjanti, tattaṃ aggisamūdakaṃ.

    ၁၂၅.

    125.

    ‘‘ဧဝံ ဒိဝာ စ ရတ္တော စ၊ ဒုသ္သီလာ မောဟပာရုတာ။

    ‘‘Evaṃ divā ca ratto ca, dussīlā mohapārutā;

    အနုဘောန္တိ သကံ ကမ္မံ၊ ပုဗ္ဗေ ဒုက္ကဋမတ္တနော။

    Anubhonti sakaṃ kammaṃ, pubbe dukkaṭamattano.

    ၁၂၆.

    126.

    ‘‘ယာ စ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ၊ သာမိကံ အတိမညတိ။

    ‘‘Yā ca bhariyā dhanakkītā, sāmikaṃ atimaññati;

    သသ္သုံ ဝာ သသုရံ ဝာပိ၊ ဇေဋ္ဌံ ဝာပိ နနန္ဒရံ 81

    Sassuṃ vā sasuraṃ vāpi, jeṭṭhaṃ vāpi nanandaraṃ 82.

    ၁၂၇.

    127.

    ‘‘တသ္သာ ဝင္ကေန ဇိဝ္ဟဂ္ဂံ၊ နိဗ္ဗဟန္တိ သဗန္ဓနံ။

    ‘‘Tassā vaṅkena jivhaggaṃ, nibbahanti sabandhanaṃ;

    သ ဗ္ယာမမတ္တံ ကိမိနံ၊ ဇိဝ္ဟံ ပသ္သတိ အတ္တနိ 83

    Sa byāmamattaṃ kiminaṃ, jivhaṃ passati attani 84;

    ဝိညာပေတုံ န သက္ကောတိ၊ တာပနေ ပေစ္စ ပစ္စတိ။

    Viññāpetuṃ na sakkoti, tāpane pecca paccati.

    ၁၂၈.

    128.

    ‘‘ဩရဗ္ဘိကာ သူကရိကာ၊ မစ္ဆိကာ မိဂဗန္ဓကာ။

    ‘‘Orabbhikā sūkarikā, macchikā migabandhakā;

    စောရာ ဂောဃာတကာ လုဒ္ဒာ၊ အဝဏ္ဏေ ဝဏ္ဏကာရကာ။

    Corā goghātakā luddā, avaṇṇe vaṇṇakārakā.

    ၁၂၉.

    129.

    ‘‘သတ္တီဟိ လောဟကူဋေဟိ၊ နေတ္တိံသေဟိ ဥသူဟိ စ။

    ‘‘Sattīhi lohakūṭehi, nettiṃsehi usūhi ca;

    ဟညမာနာ ခာရနဒိံ၊ ပပတန္တိ 85 အဝံသိရာ။

    Haññamānā khāranadiṃ, papatanti 86 avaṃsirā.

    ၁၃၀.

    130.

    ‘‘သာယံ ပာတော ကူဋကာရီ၊ အယောကူဋေဟိ ဟညတိ။

    ‘‘Sāyaṃ pāto kūṭakārī, ayokūṭehi haññati;

    တတော ဝန္တံ ဒုရတ္တာနံ၊ ပရေသံ ဘုဉ္ဇရေ 87 သဒာ။

    Tato vantaṃ durattānaṃ, paresaṃ bhuñjare 88 sadā.

    ၁၃၁.

    131.

    ‘‘ဓင္ကာ ဘေရဏ္ဍကာ 89 ဂိဇ္ဈာ၊ ကာကောဠာ စ အယောမုခာ။

    ‘‘Dhaṅkā bheraṇḍakā 90 gijjhā, kākoḷā ca ayomukhā;

    ဝိပ္ဖန္ဒမာနံ ခာဒန္တိ၊ နရံ ကိဗ္ဗိသကာရကံ 91

    Vipphandamānaṃ khādanti, naraṃ kibbisakārakaṃ 92.

    ၁၃၂.

    132.

    ‘‘ယေ မိဂေန မိဂံ ဟန္တိ၊ ပက္ခိံ ဝာ ပန ပက္ခိနာ။

    ‘‘Ye migena migaṃ hanti, pakkhiṃ vā pana pakkhinā;

    အသန္တော ရဇသာ ဆန္နာ၊ ဂန္တာ 93 တေ နိရယုသ္သဒံ 94

    Asanto rajasā channā, gantā 95 te nirayussadaṃ 96.

    ၁၃၃.

    133.

    ‘‘သန္တော စ 97 ဥဒ္ဓံ ဂစ္ဆန္တိ၊ သုစိဏ္ဏေနိဓ ကမ္မုနာ။

    ‘‘Santo ca 98 uddhaṃ gacchanti, suciṇṇenidha kammunā;

    သုစိဏ္ဏသ္သ ဖလံ ပသ္သ၊ သဣန္ဒာ 99 ဒေဝာ သဗ္ရဟ္မကာ။

    Suciṇṇassa phalaṃ passa, saindā 100 devā sabrahmakā.

    ၁၃၄.

    134.

    ‘‘တံ တံ ဗ္ရူမိ မဟာရာဇ၊ ဓမ္မံ ရဋ္ဌပတီ စရ။

    ‘‘Taṃ taṃ brūmi mahārāja, dhammaṃ raṭṭhapatī cara;

    တထာ 101 ရာဇ စရာဟိ ဓမ္မံ၊ ယထာ တံ သုစိဏ္ဏံ နာနုတပ္ပေယ္ယ ပစ္ဆာ’’တိ။

    Tathā 102 rāja carāhi dhammaṃ, yathā taṃ suciṇṇaṃ nānutappeyya pacchā’’ti.

    သံကိစ္စဇာတကံ ဒုတိယံ။

    Saṃkiccajātakaṃ dutiyaṃ.

    သဋ္ဌိနိပာတံ နိဋ္ဌိတံ။

    Saṭṭhinipātaṃ niṭṭhitaṃ.

    တသ္သုဒ္ဒာနံ –

    Tassuddānaṃ –

    အထ သဋ္ဌိနိပာတမ္ဟိ၊ သုဏာထ မမ ဘာသိတံ။

    Atha saṭṭhinipātamhi, suṇātha mama bhāsitaṃ;

    ဇာတကသဝ္ဟယနော ပဝရော၊ သောဏကအရိန္ဒမသဝ္ဟယနော။

    Jātakasavhayano pavaro, soṇakaarindamasavhayano;

    တထာ ဝုတ္တရထေသဘကိစ္စဝရောတိ။

    Tathā vuttarathesabhakiccavaroti.







    Footnotes:
    1. ပရိဗ္ဗူဠ္ဟော (သီ. ပီ.)
    2. paribbūḷho (sī. pī.)
    3. ဝာ ဠဝီဇနီ (သီ. ပီ.)
    4. vā ḷavījanī (sī. pī.)
    5. ပုစ္ဆာမိ (သီ. ပီ.)
    6. pucchāmi (sī. pī.)
    7. ပုရက္ခိတံ (က.)
    8. purakkhitaṃ (ka.)
    9. သင္ခာဋော (သ္ယာ. က.)
    10. saṅkhāṭo (syā. ka.)
    11. တပနော (သီ. ပီ.)
    12. tapano (sī. pī.)
    13. ကဒရိယတပနာ (သီ. ပီ.)
    14. အစ္စိမန္တာ (ပီ.)
    15. kadariyatapanā (sī. pī.)
    16. accimantā (pī.)
    17. ဖရိတ္ဝာ (အ. နိ. ၃.၃၆; ပေ. ဝ. ၇၁)
    18. pharitvā (a. ni. 3.36; pe. va. 71)
    19. ပိထိယ္ယတိ (သီ.)၊ ပိထိယ္ယရေ (သ္ယာ.)၊ ပိထီယရေ (ပီ.)
    20. pithiyyati (sī.), pithiyyare (syā.), pithīyare (pī.)
    21. သမူလော (က.)
    22. samūlo (ka.)
    23. မေဇ္ဈော (က.)
    24. mejjho (ka.)
    25. ဝေဏ္ဟုယော (သီ. ပီ.)၊ ပိဏ္ဟယော (?)
    26. veṇhuyo (sī. pī.), piṇhayo (?)
    27. အညမညံ (သီ. ပီ.)
    28. မုသလေ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    29. ယမသာဒနံ (ပီ.)
    30. aññamaññaṃ (sī. pī.)
    31. musale (sī. syā. pī.)
    32. yamasādanaṃ (pī.)
    33. ပဌဝိံ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    34. paṭhaviṃ (sī. syā. pī.)
    35. ဝဒ္ဓေ (က.)
    36. vaddhe (ka.)
    37. တာလဝတ္ထူ (သ္ယာ.)၊ တာလာဝတ္ထု (ပီ.)
    38. tālavatthū (syā.), tālāvatthu (pī.)
    39. စုတော (သီ.)
    40. cuto (sī.)
    41. ဝသ္သသဟသ္သာနံ (သီ. သ္ယာ.)
    42. vassasahassānaṃ (sī. syā.)
    43. လောမဂ္ဂေဟိ စ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    44. lomaggehi ca (sī. syā. pī.)
    45. တုတ္တဒ္ဒိတော (သီ.)
    46. tuttaddito (sī.)
    47. ပက္ကုဓိတမယောဂုဠဉ္စ (က.)
    48. pakkudhitamayoguḷañca (ka.)
    49. ဝိဗဒ္ဓ (သီ.)၊ ဝိဘဇ္ဇ (သ္ယာ. ပီ.)
    50. သံစဝန္တိ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    51. vibaddha (sī.), vibhajja (syā. pī.)
    52. saṃcavanti (sī. syā. pī.)
    53. ဖာလေဟိ (ပီ.)
    54. phālehi (pī.)
    55. တံ ပသ္သဝံ (သီ. သ္ယာ.)၊ တံ ပသ္သုတံ (ပီ.)
    56. ရုဓိရံ (သီ. သ္ယာ.)
    57. taṃ passavaṃ (sī. syā.), taṃ passutaṃ (pī.)
    58. rudhiraṃ (sī. syā.)
    59. မတ္တိယံ (သီ.)
    60. mattiyaṃ (sī.)
    61. ရဟဒောဂ္ဂယ္ဟ (က.)
    62. rahadoggayha (ka.)
    63. ဆေတ္ဝာန (သီ. ပီ.)
    64. ပဂိဒ္ဓာ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    65. chetvāna (sī. pī.)
    66. pagiddhā (sī. syā. pī.)
    67. ဂဗ္ဘပာတိနိယော (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    68. ဝေတ္တရဏိံ (သ္ယာ. က.)
    69. gabbhapātiniyo (sī. syā. pī.)
    70. vettaraṇiṃ (syā. ka.)
    71. ဝေတ္တရဏိံ (သ္ယာ. က.)
    72. vettaraṇiṃ (syā. ka.)
    73. သဇန္တိ (သီ. ပီ.)၊ ပဇ္ဇန္တိ (သ္ယာ.)
    74. sajanti (sī. pī.), pajjanti (syā.)
    75. အတိစာရိနိယော (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    76. aticāriniyo (sī. syā. pī.)
    77. သံဝရိံ (သီ. ပီ.)
    78. saṃvariṃ (sī. pī.)
    79. ဝိဝသနေ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    80. vivasane (sī. syā. pī.)
    81. နနန္ဒနံ (သ္ယာ. က.)
    82. nanandanaṃ (syā. ka.)
    83. အတ္တနော (သီ. သ္ယာ.)
    84. attano (sī. syā.)
    85. သမ္ပတန္တိ (က.)
    86. sampatanti (ka.)
    87. ဘုဉ္ဇတေ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    88. bhuñjate (sī. syā. pī.)
    89. ဘေဒဏ္ဍကာ (က.)
    90. bhedaṇḍakā (ka.)
    91. ကိဗ္ဗိသကာရိနံ (ပီ.)
    92. kibbisakārinaṃ (pī.)
    93. ဂတာ (က.)
    94. နိရယံ အဓော (ပီ.)
    95. gatā (ka.)
    96. nirayaṃ adho (pī.)
    97. သန္တောဝ (သ္ယာ.)
    98. santova (syā.)
    99. သဟိန္ဒာ (သီ.)
    100. sahindā (sī.)
    101. တထာ တထာ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    102. tathā tathā (sī. syā. pī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ဇာတက-အဋ္ဌကထာ • Jātaka-aṭṭhakathā / [၅၃၀] ၂. သံကိစ္စဇာတကဝဏ္ဏနာ • [530] 2. Saṃkiccajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact