Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi |
൫൩൦. സംകിച്ചജാതകം (൨)
530. Saṃkiccajātakaṃ (2)
൬൯.
69.
‘‘ദിസ്വാ നിസിന്നം രാജാനം, ബ്രഹ്മദത്തം രഥേസഭം;
‘‘Disvā nisinnaṃ rājānaṃ, brahmadattaṃ rathesabhaṃ;
അഥസ്സ പടിവേദേസി, യസ്സാസി അനുകമ്പകോ.
Athassa paṭivedesi, yassāsi anukampako.
൭൦.
70.
‘‘സംകിച്ചായം അനുപ്പത്തോ, ഇസീനം സാധുസമ്മതോ;
‘‘Saṃkiccāyaṃ anuppatto, isīnaṃ sādhusammato;
തരമാനരൂപോ നിയ്യാഹി, ഖിപ്പം പസ്സ മഹേസിനം.
Taramānarūpo niyyāhi, khippaṃ passa mahesinaṃ.
൭൧.
71.
‘‘തതോ ച രാജാ തരമാനോ, യുത്തമാരുയ്ഹ സന്ദനം;
‘‘Tato ca rājā taramāno, yuttamāruyha sandanaṃ;
൭൨.
72.
‘‘നിക്ഖിപ്പ പഞ്ച കകുധാനി, കാസീനം രട്ഠവഡ്ഢനോ;
‘‘Nikkhippa pañca kakudhāni, kāsīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano;
൭൩.
73.
‘‘ഓരുയ്ഹ രാജാ യാനമ്ഹാ, ഠപയിത്വാ പടിച്ഛദം;
‘‘Oruyha rājā yānamhā, ṭhapayitvā paṭicchadaṃ;
ആസീനം ദായപസ്സസ്മിം, സംകിച്ചമുപസങ്കമി.
Āsīnaṃ dāyapassasmiṃ, saṃkiccamupasaṅkami.
൭൪.
74.
‘‘ഉപസങ്കമിത്വാ സോ രാജാ, സമ്മോദി ഇസിനാ സഹ;
‘‘Upasaṅkamitvā so rājā, sammodi isinā saha;
തം കഥം വീതിസാരേത്വാ, ഏകമന്തം ഉപാവിസി.
Taṃ kathaṃ vītisāretvā, ekamantaṃ upāvisi.
൭൫.
75.
‘‘ഏകമന്തം നിസിന്നോവ, അഥ കാലം അമഞ്ഞഥ;
‘‘Ekamantaṃ nisinnova, atha kālaṃ amaññatha;
തതോ പാപാനി കമ്മാനി, പുച്ഛിതും പടിപജ്ജഥ.
Tato pāpāni kammāni, pucchituṃ paṭipajjatha.
൭൬.
76.
൭൭.
77.
‘‘കം ഗതിം പേച്ച ഗച്ഛന്തി, നരാ ധമ്മാതിചാരിനോ;
‘‘Kaṃ gatiṃ pecca gacchanti, narā dhammāticārino;
അതിചിണ്ണോ മയാ ധമ്മോ, തം മേ അക്ഖാഹി പുച്ഛിതോ.
Aticiṇṇo mayā dhammo, taṃ me akkhāhi pucchito.
൭൮.
78.
‘‘ഇസീ അവച സംകിച്ചോ, കാസീനം രട്ഠവഡ്ഢനം;
‘‘Isī avaca saṃkicco, kāsīnaṃ raṭṭhavaḍḍhanaṃ;
ആസീനം ദായപസ്സസ്മിം, മഹാരാജ സുണോഹി മേ.
Āsīnaṃ dāyapassasmiṃ, mahārāja suṇohi me.
൭൯.
79.
‘‘ഉപ്പഥേന വജന്തസ്സ, യോ മഗ്ഗമനുസാസതി;
‘‘Uppathena vajantassa, yo maggamanusāsati;
തസ്സ ചേ വചനം കയിരാ, നാസ്സ മഗ്ഗേയ്യ കണ്ടകോ.
Tassa ce vacanaṃ kayirā, nāssa maggeyya kaṇṭako.
൮൦.
80.
‘‘അധമ്മം പടിപന്നസ്സ, യോ ധമ്മമനുസാസതി;
‘‘Adhammaṃ paṭipannassa, yo dhammamanusāsati;
തസ്സ ചേ വചനം കയിരാ, ന സോ ഗച്ഛേയ്യ ദുഗ്ഗതിം.
Tassa ce vacanaṃ kayirā, na so gaccheyya duggatiṃ.
൮൧.
81.
‘‘ധമ്മോ പഥോ മഹാരാജ, അധമ്മോ പന ഉപ്പഥോ;
‘‘Dhammo patho mahārāja, adhammo pana uppatho;
അധമ്മോ നിരയം നേതി, ധമ്മോ പാപേതി സുഗ്ഗതിം.
Adhammo nirayaṃ neti, dhammo pāpeti suggatiṃ.
൮൨.
82.
‘‘അധമ്മചാരിനോ രാജ, നരാ വിസമജീവിനോ;
‘‘Adhammacārino rāja, narā visamajīvino;
യം ഗതിം പേച്ച ഗച്ഛന്തി, നിരയേ തേ സുണോഹി മേ.
Yaṃ gatiṃ pecca gacchanti, niraye te suṇohi me.
൮൩.
83.
൮൪.
84.
‘‘ഇച്ചേതേ അട്ഠ നിരയാ, അക്ഖാതാ ദുരതിക്കമാ;
‘‘Iccete aṭṭha nirayā, akkhātā duratikkamā;
ആകിണ്ണാ ലുദ്ദകമ്മേഹി, പച്ചേകാ സോളസുസ്സദാ.
Ākiṇṇā luddakammehi, paccekā soḷasussadā.
൮൫.
85.
ലോമഹംസനരൂപാ ച, ഭേസ്മാ പടിഭയാ ദുഖാ.
Lomahaṃsanarūpā ca, bhesmā paṭibhayā dukhā.
൮൬.
86.
‘‘ചതുക്കണ്ണാ ചതുദ്വാരാ, വിഭത്താ ഭാഗസോ മിതാ;
‘‘Catukkaṇṇā catudvārā, vibhattā bhāgaso mitā;
അയോപാകാരപരിയന്താ, അയസാ പടികുജ്ജിതാ.
Ayopākārapariyantā, ayasā paṭikujjitā.
൮൭.
87.
‘‘തേസം അയോമയാ ഭൂമി, ജലിതാ തേജസാ യുതാ;
‘‘Tesaṃ ayomayā bhūmi, jalitā tejasā yutā;
൮൮.
88.
‘‘ഏതേ പതന്തി നിരയേ, ഉദ്ധംപാദാ അവംസിരാ;
‘‘Ete patanti niraye, uddhaṃpādā avaṃsirā;
ഇസീനം അതിവത്താരോ, സഞ്ഞതാനം തപസ്സിനം.
Isīnaṃ ativattāro, saññatānaṃ tapassinaṃ.
൮൯.
89.
‘‘തേ ഭൂനഹുനോ പച്ചന്തി, മച്ഛാ ബിലകതാ യഥാ;
‘‘Te bhūnahuno paccanti, macchā bilakatā yathā;
സംവച്ഛരേ അസങ്ഖേയ്യേ, നരാ കിബ്ബിസകാരിനോ.
Saṃvacchare asaṅkheyye, narā kibbisakārino.
൯൦.
90.
‘‘ഡയ്ഹമാനേന ഗത്തേന, നിച്ചം സന്തരബാഹിരം;
‘‘Ḍayhamānena gattena, niccaṃ santarabāhiraṃ;
നിരയാ നാധിഗച്ഛന്തി, ദ്വാരം നിക്ഖമനേസിനോ.
Nirayā nādhigacchanti, dvāraṃ nikkhamanesino.
൯൧.
91.
‘‘പുരത്ഥിമേന ധാവന്തി, തതോ ധാവന്തി പച്ഛതോ;
‘‘Puratthimena dhāvanti, tato dhāvanti pacchato;
ഉത്തരേനപി ധാവന്തി, തതോ ധാവന്തി ദക്ഖിണം;
Uttarenapi dhāvanti, tato dhāvanti dakkhiṇaṃ;
൯൨.
92.
‘‘ബഹൂനി വസ്സസഹസ്സാനി, ജനാ നിരയഗാമിനോ;
‘‘Bahūni vassasahassāni, janā nirayagāmino;
ബാഹാ പഗ്ഗയ്ഹ കന്ദന്തി, പത്വാ ദുക്ഖം അനപ്പകം.
Bāhā paggayha kandanti, patvā dukkhaṃ anappakaṃ.
൯൩.
93.
‘‘ആസീവിസംവ കുപിതം, തേജസ്സിം ദുരതിക്കമം;
‘‘Āsīvisaṃva kupitaṃ, tejassiṃ duratikkamaṃ;
ന സാധുരൂപേ ആസീദേ, സഞ്ഞതാനം തപസ്സിനം.
Na sādhurūpe āsīde, saññatānaṃ tapassinaṃ.
൯൪.
94.
‘‘അതികായോ മഹിസ്സാസോ, അജ്ജുനോ കേകകാധിപോ;
‘‘Atikāyo mahissāso, ajjuno kekakādhipo;
സഹസ്സബാഹു ഉച്ഛിന്നോ, ഇസിമാസജ്ജ ഗോതമം.
Sahassabāhu ucchinno, isimāsajja gotamaṃ.
൯൫.
95.
‘‘അരജം രജസാ വച്ഛം, കിസം അവകിരിയ ദണ്ഡകീ;
‘‘Arajaṃ rajasā vacchaṃ, kisaṃ avakiriya daṇḍakī;
൯൬.
96.
സപാരിസജ്ജോ ഉച്ഛിന്നോ, മജ്ഝാരഞ്ഞം തദാ അഹു.
Sapārisajjo ucchinno, majjhāraññaṃ tadā ahu.
൯൭.
97.
൯൮.
98.
‘‘അഥായം ഇസിനാ സത്തോ, അന്തലിക്ഖചരോ പുരേ;
‘‘Athāyaṃ isinā satto, antalikkhacaro pure;
൯൯.
99.
‘‘തസ്മാ ഹി ഛന്ദാഗമനം, നപ്പസംസന്തി പണ്ഡിതാ;
‘‘Tasmā hi chandāgamanaṃ, nappasaṃsanti paṇḍitā;
അദുട്ഠചിത്തോ ഭാസേയ്യ, ഗിരം സച്ചൂപസംഹിതം.
Aduṭṭhacitto bhāseyya, giraṃ saccūpasaṃhitaṃ.
൧൦൦.
100.
‘‘മനസാ ചേ പദുട്ഠേന, യോ നരോ പേക്ഖതേ മുനിം;
‘‘Manasā ce paduṭṭhena, yo naro pekkhate muniṃ;
വിജ്ജാചരണസമ്പന്നം, ഗന്താ സോ നിരയം അധോ.
Vijjācaraṇasampannaṃ, gantā so nirayaṃ adho.
൧൦൧.
101.
൧൦൨.
102.
‘‘യോ ച പബ്ബജിതം ഹന്തി, കതകിച്ചം മഹേസിനം;
‘‘Yo ca pabbajitaṃ hanti, katakiccaṃ mahesinaṃ;
സ കാളസുത്തേ നിരയേ, ചിരരത്തായ പച്ചതി.
Sa kāḷasutte niraye, cirarattāya paccati.
൧൦൩.
103.
താപയിത്വാ ജനപദം, താപനേ പേച്ച പച്ചതി.
Tāpayitvā janapadaṃ, tāpane pecca paccati.
൧൦൪.
104.
അച്ചിസങ്ഘപരേതോ സോ, ദുക്ഖം വേദേതി വേദനം.
Accisaṅghapareto so, dukkhaṃ vedeti vedanaṃ.
൧൦൫.
105.
‘‘തസ്സ അഗ്ഗിസിഖാ കായാ, നിച്ഛരന്തി പഭസ്സരാ;
‘‘Tassa aggisikhā kāyā, niccharanti pabhassarā;
൧൦൬.
106.
‘‘ഡയ്ഹമാനേന ഗത്തേന, നിച്ചം സന്തരബാഹിരം;
‘‘Ḍayhamānena gattena, niccaṃ santarabāhiraṃ;
൧൦൭.
107.
‘‘യോ ലോഭാ പിതരം ഹന്തി, ദോസാ വാ പുരിസാധമോ;
‘‘Yo lobhā pitaraṃ hanti, dosā vā purisādhamo;
സ കാളസുത്തേ നിരയേ, ചിരരത്തായ പച്ചതി.
Sa kāḷasutte niraye, cirarattāya paccati.
൧൦൮.
108.
‘‘സ താദിസോ പച്ചതി ലോഹകുമ്ഭിയം, പക്കഞ്ച സത്തീഹി ഹനന്തി നിത്തചം;
‘‘Sa tādiso paccati lohakumbhiyaṃ, pakkañca sattīhi hananti nittacaṃ;
അന്ധം കരിത്വാ മുത്തകരീസഭക്ഖം, ഖാരേ നിമുജ്ജന്തി തഥാവിധം നരം.
Andhaṃ karitvā muttakarīsabhakkhaṃ, khāre nimujjanti tathāvidhaṃ naraṃ.
൧൦൯.
109.
‘‘തത്തം പക്കുഥിതമയോഗുളഞ്ച 47, ദീഘേ ച ഫാലേ ചിരരത്തതാപിതേ;
‘‘Tattaṃ pakkuthitamayoguḷañca 48, dīghe ca phāle cirarattatāpite;
൧൧൦.
110.
‘‘സാമാ ച സോണാ സബലാ ച ഗിജ്ഝാ, കാകോളസങ്ഘാ ച ദിജാ അയോമുഖാ;
‘‘Sāmā ca soṇā sabalā ca gijjhā, kākoḷasaṅghā ca dijā ayomukhā;
സങ്ഗമ്മ ഖാദന്തി വിപ്ഫന്ദമാനം, ജിവ്ഹം വിഭജ്ജ വിഘാസം സലോഹിതം.
Saṅgamma khādanti vipphandamānaṃ, jivhaṃ vibhajja vighāsaṃ salohitaṃ.
൧൧൧.
111.
‘‘തം ദഡ്ഢതാലം പരിഭിന്നഗത്തം, നിപ്പോഥയന്താ അനുവിചരന്തി രക്ഖസാ;
‘‘Taṃ daḍḍhatālaṃ paribhinnagattaṃ, nippothayantā anuvicaranti rakkhasā;
രതീ ഹി നേസം ദുഖിനോ പനീതരേ, ഏതാദിസസ്മിം നിരയേ വസന്തി;
Ratī hi nesaṃ dukhino panītare, etādisasmiṃ niraye vasanti;
യേ കേചി ലോകേ ഇധ പേത്തിഘാതിനോ.
Ye keci loke idha pettighātino.
൧൧൨.
112.
‘‘പുത്തോ ച മാതരം ഹന്ത്വാ, ഇതോ ഗന്ത്വാ യമക്ഖയം;
‘‘Putto ca mātaraṃ hantvā, ito gantvā yamakkhayaṃ;
ഭുസമാപജ്ജതേ ദുക്ഖം, അത്തകമ്മഫലൂപഗോ.
Bhusamāpajjate dukkhaṃ, attakammaphalūpago.
൧൧൩.
113.
‘‘അമനുസ്സാ അതിബലാ, ഹന്താരം ജനയന്തിയാ;
‘‘Amanussā atibalā, hantāraṃ janayantiyā;
൧൧൪.
114.
൧൧൫.
115.
‘‘ജിഗുച്ഛം കുണപം പൂതിം, ദുഗ്ഗന്ധം ഗൂഥകദ്ദമം;
‘‘Jigucchaṃ kuṇapaṃ pūtiṃ, duggandhaṃ gūthakaddamaṃ;
൧൧൬.
116.
‘‘തമേനം കിമയോ തത്ഥ, അതികായാ അയോമുഖാ;
‘‘Tamenaṃ kimayo tattha, atikāyā ayomukhā;
൧൧൭.
117.
‘‘സോ ച തം നിരയം പത്തോ, നിമുഗ്ഗോ സതപോരിസം;
‘‘So ca taṃ nirayaṃ patto, nimuggo sataporisaṃ;
പൂതികം കുണപം വാതി, സമന്താ സതയോജനം.
Pūtikaṃ kuṇapaṃ vāti, samantā satayojanaṃ.
൧൧൮.
118.
‘‘ചക്ഖുമാപി ഹി ചക്ഖൂഹി, തേന ഗന്ധേന ജീയതി;
‘‘Cakkhumāpi hi cakkhūhi, tena gandhena jīyati;
ഏതാദിസം ബ്രഹ്മദത്ത, മാതുഘോ ലഭതേ ദുഖം.
Etādisaṃ brahmadatta, mātugho labhate dukhaṃ.
൧൧൯.
119.
‘‘ഖുരധാരമനുക്കമ്മ, തിക്ഖം ദുരഭിസമ്ഭവം;
‘‘Khuradhāramanukkamma, tikkhaṃ durabhisambhavaṃ;
൧൨൦.
120.
‘‘അയോമയാ സിമ്ബലിയോ, സോളസങ്ഗുലകണ്ടകാ;
‘‘Ayomayā simbaliyo, soḷasaṅgulakaṇṭakā;
൧൨൧.
121.
‘‘തേ അച്ചിമന്തോ തിട്ഠന്തി, അഗ്ഗിക്ഖന്ധാവ ആരകാ;
‘‘Te accimanto tiṭṭhanti, aggikkhandhāva ārakā;
ആദിത്താ ജാതവേദേന, ഉദ്ധം യോജനമുഗ്ഗതാ.
Ādittā jātavedena, uddhaṃ yojanamuggatā.
൧൨൨.
122.
൧൨൩.
123.
‘‘തേ പതന്തി അധോക്ഖന്ധാ, വിവത്താ വിഹതാ പുഥൂ;
‘‘Te patanti adhokkhandhā, vivattā vihatā puthū;
൧൨൪.
124.
ലോഹകുമ്ഭിം പവജ്ജന്തി, തത്തം അഗ്ഗിസമൂദകം.
Lohakumbhiṃ pavajjanti, tattaṃ aggisamūdakaṃ.
൧൨൫.
125.
‘‘ഏവം ദിവാ ച രത്തോ ച, ദുസ്സീലാ മോഹപാരുതാ;
‘‘Evaṃ divā ca ratto ca, dussīlā mohapārutā;
അനുഭോന്തി സകം കമ്മം, പുബ്ബേ ദുക്കടമത്തനോ.
Anubhonti sakaṃ kammaṃ, pubbe dukkaṭamattano.
൧൨൬.
126.
‘‘യാ ച ഭരിയാ ധനക്കീതാ, സാമികം അതിമഞ്ഞതി;
‘‘Yā ca bhariyā dhanakkītā, sāmikaṃ atimaññati;
൧൨൭.
127.
‘‘തസ്സാ വങ്കേന ജിവ്ഹഗ്ഗം, നിബ്ബഹന്തി സബന്ധനം;
‘‘Tassā vaṅkena jivhaggaṃ, nibbahanti sabandhanaṃ;
വിഞ്ഞാപേതും ന സക്കോതി, താപനേ പേച്ച പച്ചതി.
Viññāpetuṃ na sakkoti, tāpane pecca paccati.
൧൨൮.
128.
‘‘ഓരബ്ഭികാ സൂകരികാ, മച്ഛികാ മിഗബന്ധകാ;
‘‘Orabbhikā sūkarikā, macchikā migabandhakā;
ചോരാ ഗോഘാതകാ ലുദ്ദാ, അവണ്ണേ വണ്ണകാരകാ.
Corā goghātakā luddā, avaṇṇe vaṇṇakārakā.
൧൨൯.
129.
‘‘സത്തീഹി ലോഹകൂടേഹി, നേത്തിംസേഹി ഉസൂഹി ച;
‘‘Sattīhi lohakūṭehi, nettiṃsehi usūhi ca;
൧൩൦.
130.
‘‘സായം പാതോ കൂടകാരീ, അയോകൂടേഹി ഹഞ്ഞതി;
‘‘Sāyaṃ pāto kūṭakārī, ayokūṭehi haññati;
൧൩൧.
131.
൧൩൨.
132.
‘‘യേ മിഗേന മിഗം ഹന്തി, പക്ഖിം വാ പന പക്ഖിനാ;
‘‘Ye migena migaṃ hanti, pakkhiṃ vā pana pakkhinā;
൧൩൩.
133.
‘‘സന്തോ ച 97 ഉദ്ധം ഗച്ഛന്തി, സുചിണ്ണേനിധ കമ്മുനാ;
‘‘Santo ca 98 uddhaṃ gacchanti, suciṇṇenidha kammunā;
൧൩൪.
134.
‘‘തം തം ബ്രൂമി മഹാരാജ, ധമ്മം രട്ഠപതീ ചര;
‘‘Taṃ taṃ brūmi mahārāja, dhammaṃ raṭṭhapatī cara;
തഥാ 101 രാജ ചരാഹി ധമ്മം, യഥാ തം സുചിണ്ണം നാനുതപ്പേയ്യ പച്ഛാ’’തി.
Tathā 102 rāja carāhi dhammaṃ, yathā taṃ suciṇṇaṃ nānutappeyya pacchā’’ti.
സംകിച്ചജാതകം ദുതിയം.
Saṃkiccajātakaṃ dutiyaṃ.
സട്ഠിനിപാതം നിട്ഠിതം.
Saṭṭhinipātaṃ niṭṭhitaṃ.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
അഥ സട്ഠിനിപാതമ്ഹി, സുണാഥ മമ ഭാസിതം;
Atha saṭṭhinipātamhi, suṇātha mama bhāsitaṃ;
ജാതകസവ്ഹയനോ പവരോ, സോണകഅരിന്ദമസവ്ഹയനോ;
Jātakasavhayano pavaro, soṇakaarindamasavhayano;
തഥാ വുത്തരഥേസഭകിച്ചവരോതി.
Tathā vuttarathesabhakiccavaroti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā / [൫൩൦] ൨. സംകിച്ചജാതകവണ്ണനാ • [530] 2. Saṃkiccajātakavaṇṇanā