| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೯. ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಸುತ್ತಂ
9. Sammādiṭṭhisuttaṃ
೮೯. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತತ್ರ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಆವುಸೋ ಭಿಕ್ಖವೇ’’ತಿ। ‘‘ಆವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಏತದವೋಚ –
89. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –
‘‘‘ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ 1 ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠೀ’ತಿ, ಆವುಸೋ, ವುಚ್ಚತಿ। ಕಿತ್ತಾವತಾ ನು ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ?
‘‘‘Sammādiṭṭhi 2 sammādiṭṭhī’ti, āvuso, vuccati. Kittāvatā nu kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti?
‘‘ದೂರತೋಪಿ ಖೋ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾಮ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಏತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥಮಞ್ಞಾತುಂ। ಸಾಧು ವತಾಯಸ್ಮನ್ತಂಯೇವ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಪಟಿಭಾತು ಏತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ। ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಸುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಆವುಸೋ, ಸುಣಾಥ, ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಥ, ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಏತದವೋಚ –
‘‘Dūratopi kho mayaṃ, āvuso, āgaccheyyāma āyasmato sāriputtassa santike etassa bhāsitassa atthamaññātuṃ. Sādhu vatāyasmantaṃyeva sāriputtaṃ paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Āyasmato sāriputtassa sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hi, āvuso, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಅಕುಸಲಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಕುಸಲಮೂಲಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಕುಸಲಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಕುಸಲಮೂಲಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮಂ ಪನಾವುಸೋ, ಅಕುಸಲಂ, ಕತಮಂ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ, ಕತಮಂ ಕುಸಲಂ, ಕತಮಂ ಕುಸಲಮೂಲಂ? ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅಕುಸಲಂ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಂ ಅಕುಸಲಂ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೋ ಅಕುಸಲಂ, ಮುಸಾವಾದೋ ಅಕುಸಲಂ, ಪಿಸುಣಾ ವಾಚಾ 3 ಅಕುಸಲಂ, ಫರುಸಾ ವಾಚಾ 4 ಅಕುಸಲಂ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೋ ಅಕುಸಲಂ, ಅಭಿಜ್ಝಾ ಅಕುಸಲಂ, ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಅಕುಸಲಂ, ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಅಕುಸಲಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ ಅಕುಸಲಂ। ಕತಮಞ್ಚಾವುಸೋ, ಅಕುಸಲಮೂಲಂ? ಲೋಭೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ, ದೋಸೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ, ಮೋಹೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಅಕುಸಲಮೂಲಂ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako akusalañca pajānāti, akusalamūlañca pajānāti, kusalañca pajānāti, kusalamūlañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, akusalaṃ, katamaṃ akusalamūlaṃ, katamaṃ kusalaṃ, katamaṃ kusalamūlaṃ? Pāṇātipāto kho, āvuso, akusalaṃ, adinnādānaṃ akusalaṃ, kāmesumicchācāro akusalaṃ, musāvādo akusalaṃ, pisuṇā vācā 5 akusalaṃ, pharusā vācā 6 akusalaṃ, samphappalāpo akusalaṃ, abhijjhā akusalaṃ, byāpādo akusalaṃ, micchādiṭṭhi akusalaṃ – idaṃ vuccatāvuso akusalaṃ. Katamañcāvuso, akusalamūlaṃ? Lobho akusalamūlaṃ, doso akusalamūlaṃ, moho akusalamūlaṃ – idaṃ vuccatāvuso, akusalamūlaṃ.
‘‘ಕತಮಞ್ಚಾವುಸೋ , ಕುಸಲಂ? ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀ ಕುಸಲಂ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀ ಕುಸಲಂ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣೀ ಕುಸಲಂ, ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀ ಕುಸಲಂ, ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀ ಕುಸಲಂ, ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀ ಕುಸಲಂ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ವೇರಮಣೀ ಕುಸಲಂ, ಅನಭಿಜ್ಝಾ ಕುಸಲಂ, ಅಬ್ಯಾಪಾದೋ ಕುಸಲಂ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಕುಸಲಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಕುಸಲಂ। ಕತಮಞ್ಚಾವುಸೋ, ಕುಸಲಮೂಲಂ? ಅಲೋಭೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ, ಅದೋಸೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ, ಅಮೋಹೋ ಕುಸಲಮೂಲಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಕುಸಲಮೂಲಂ।
‘‘Katamañcāvuso , kusalaṃ? Pāṇātipātā veramaṇī kusalaṃ, adinnādānā veramaṇī kusalaṃ, kāmesumicchācārā veramaṇī kusalaṃ, musāvādā veramaṇī kusalaṃ, pisuṇāya vācāya veramaṇī kusalaṃ, pharusāya vācāya veramaṇī kusalaṃ, samphappalāpā veramaṇī kusalaṃ, anabhijjhā kusalaṃ, abyāpādo kusalaṃ, sammādiṭṭhi kusalaṃ – idaṃ vuccatāvuso, kusalaṃ. Katamañcāvuso, kusalamūlaṃ? Alobho kusalamūlaṃ, adoso kusalamūlaṃ, amoho kusalamūlaṃ – idaṃ vuccatāvuso, kusalamūlaṃ.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ಅಕುಸಲಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಕುಸಲಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಕುಸಲಮೂಲಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ, ಪಟಿಘಾನುಸಯಂ ಪಟಿವಿನೋದೇತ್ವಾ, ‘ಅಸ್ಮೀ’ತಿ ದಿಟ್ಠಿಮಾನಾನುಸಯಂ ಸಮೂಹನಿತ್ವಾ, ಅವಿಜ್ಜಂ ಪಹಾಯ ವಿಜ್ಜಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ, ದಿಟ್ಠೇವಧಮ್ಮೇ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ akusalaṃ pajānāti, evaṃ akusalamūlaṃ pajānāti, evaṃ kusalaṃ pajānāti, evaṃ kusalamūlaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭhevadhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಆಹಾರಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಆಹಾರಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಆಹಾರನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಆಹಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮೋ ಪನಾವುಸೋ, ಆಹಾರೋ, ಕತಮೋ ಆಹಾರಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ಆಹಾರನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ಆಹಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಚತ್ತಾರೋಮೇ, ಆವುಸೋ, ಆಹಾರಾ ಭೂತಾನಂ ವಾ ಸತ್ತಾನಂ ಠಿತಿಯಾ, ಸಮ್ಭವೇಸೀನಂ ವಾ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ? ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ ಓಳಾರಿಕೋ ವಾ ಸುಖುಮೋ ವಾ, ಫಸ್ಸೋ ದುತಿಯೋ, ಮನೋಸಞ್ಚೇತನಾ ತತಿಯಾ, ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚತುತ್ಥಂ। ತಣ್ಹಾಸಮುದಯಾ ಆಹಾರಸಮುದಯೋ, ತಣ್ಹಾನಿರೋಧಾ ಆಹಾರನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಆಹಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾ ಸಮ್ಮಾಕಮ್ಮನ್ತೋ , ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೋ ಸಮ್ಮಾವಾಯಾಮೋ ಸಮ್ಮಾಸತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ’।
‘‘Siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako āhārañca pajānāti, āhārasamudayañca pajānāti, āhāranirodhañca pajānāti, āhāranirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamo panāvuso, āhāro, katamo āhārasamudayo, katamo āhāranirodho, katamā āhāranirodhagāminī paṭipadā? Cattārome, āvuso, āhārā bhūtānaṃ vā sattānaṃ ṭhitiyā, sambhavesīnaṃ vā anuggahāya. Katame cattāro? Kabaḷīkāro āhāro oḷāriko vā sukhumo vā, phasso dutiyo, manosañcetanā tatiyā, viññāṇaṃ catutthaṃ. Taṇhāsamudayā āhārasamudayo, taṇhānirodhā āhāranirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo āhāranirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto , sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi’.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ಆಹಾರಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಆಹಾರಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಆಹಾರನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಆಹಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ, ಪಟಿಘಾನುಸಯಂ ಪಟಿವಿನೋದೇತ್ವಾ, ‘ಅಸ್ಮೀ’ತಿ ದಿಟ್ಠಿಮಾನಾನುಸಯಂ ಸಮೂಹನಿತ್ವಾ, ಅವಿಜ್ಜಂ ಪಹಾಯ ವಿಜ್ಜಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ, ದಿಟ್ಠೇವಧಮ್ಮೇ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ āhāraṃ pajānāti, evaṃ āhārasamudayaṃ pajānāti, evaṃ āhāranirodhaṃ pajānāti, evaṃ āhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭhevadhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೯೧. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದಿತ್ವಾ ಅನುಮೋದಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಉತ್ತರಿ ಪಞ್ಹಂ ಅಪುಚ್ಛುಂ – ‘‘ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ, ಅಞ್ಞೋಪಿ ಪರಿಯಾಯೋ ಯಥಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ?
91. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ uttari pañhaṃ apucchuṃ – ‘‘siyā panāvuso, aññopi pariyāyo yathā ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti?
‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ದುಕ್ಖಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮಂ ಪನಾವುಸೋ, ದುಕ್ಖಂ, ಕತಮೋ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಜಾತಿಪಿ ದುಕ್ಖಾ, ಜರಾಪಿ ದುಕ್ಖಾ, ಮರಣಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ, ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾಪಿ ದುಕ್ಖಾ, ಅಪ್ಪಿಯೇಹಿ ಸಮ್ಪಯೋಗೋಪಿ ದುಕ್ಖೋ, ಪಿಯೇಹಿ ವಿಪ್ಪಯೋಗೋಪಿ ದುಕ್ಖೋ, ಯಮ್ಪಿಚ್ಛಂ ನ ಲಭತಿ ತಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ, ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಪಞ್ಚುಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಾ 11 ದುಕ್ಖಾ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ದುಕ್ಖಂ। ಕತಮೋ ಚಾವುಸೋ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ? ಯಾಯಂ ತಣ್ಹಾ ಪೋನೋಬ್ಭವಿಕಾ ನನ್ದೀರಾಗಸಹಗತಾ 12 ತತ್ರತತ್ರಾಭಿನನ್ದಿನೀ 13, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ, ಕಾಮತಣ್ಹಾ ಭವತಣ್ಹಾ ವಿಭವತಣ್ಹಾ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ। ಕತಮೋ ಚಾವುಸೋ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ? ಯೋ ತಸ್ಸಾಯೇವ ತಣ್ಹಾಯ ಅಸೇಸವಿರಾಗನಿರೋಧೋ ಚಾಗೋ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೋ ಮುತ್ತಿ ಅನಾಲಯೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ। ಕತಮಾ ಚಾವುಸೋ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ।
‘‘Siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako dukkhañca pajānāti, dukkhasamudayañca pajānāti, dukkhanirodhañca pajānāti, dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, dukkhaṃ, katamo dukkhasamudayo, katamo dukkhanirodho, katamā dukkhanirodhagāminī paṭipadā? Jātipi dukkhā, jarāpi dukkhā, maraṇampi dukkhaṃ, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsāpi dukkhā, appiyehi sampayogopi dukkho, piyehi vippayogopi dukkho, yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ, saṃkhittena pañcupādānakkhandhā 14 dukkhā – idaṃ vuccatāvuso, dukkhaṃ. Katamo cāvuso, dukkhasamudayo? Yāyaṃ taṇhā ponobbhavikā nandīrāgasahagatā 15 tatratatrābhinandinī 16, seyyathidaṃ, kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā – ayaṃ vuccatāvuso, dukkhasamudayo. Katamo cāvuso, dukkhanirodho? Yo tassāyeva taṇhāya asesavirāganirodho cāgo paṭinissaggo mutti anālayo – ayaṃ vuccatāvuso, dukkhanirodho. Katamā cāvuso, dukkhanirodhagāminī paṭipadā? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ, sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi – ayaṃ vuccatāvuso, dukkhanirodhagāminī paṭipadā.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ದುಕ್ಖಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ, ಪಟಿಘಾನುಸಯಂ ಪಟಿವಿನೋದೇತ್ವಾ, ‘ಅಸ್ಮೀ’ತಿ ದಿಟ್ಠಿಮಾನಾನುಸಯಂ ಸಮೂಹನಿತ್ವಾ, ಅವಿಜ್ಜಂ ಪಹಾಯ ವಿಜ್ಜಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ, ದಿಟ್ಠೇವಧಮ್ಮೇ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ dukkhaṃ pajānāti, evaṃ dukkhasamudayaṃ pajānāti, evaṃ dukkhanirodhaṃ pajānāti, evaṃ dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭhevadhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೯೨. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದಿತ್ವಾ ಅನುಮೋದಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಉತ್ತರಿ ಪಞ್ಹಂ ಅಪುಚ್ಛುಂ – ‘‘ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ, ಅಞ್ಞೋಪಿ ಪರಿಯಾಯೋ ಯಥಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ?
92. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ uttari pañhaṃ apucchuṃ – ‘‘siyā panāvuso, aññopi pariyāyo yathā ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti?
‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಜರಾಮರಣಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಜರಾಮರಣಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮಂ ಪನಾವುಸೋ, ಜರಾಮರಣಂ, ಕತಮೋ ಜರಾಮರಣಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ಜರಾಮರಣನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ತಮ್ಹಿ ತಮ್ಹಿ ಸತ್ತನಿಕಾಯೇ ಜರಾ ಜೀರಣತಾ ಖಣ್ಡಿಚ್ಚಂ ಪಾಲಿಚ್ಚಂ ವಲಿತ್ತಚತಾ ಆಯುನೋ ಸಂಹಾನಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ಪರಿಪಾಕೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಜರಾ। ಕತಮಞ್ಚಾವುಸೋ, ಮರಣಂ? ಯಾ 17 ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ತಮ್ಹಾ ತಮ್ಹಾ ಸತ್ತನಿಕಾಯಾ ಚುತಿ ಚವನತಾ ಭೇದೋ ಅನ್ತರಧಾನಂ ಮಚ್ಚು ಮರಣಂ ಕಾಲಂಕಿರಿಯಾ ಖನ್ಧಾನಂ ಭೇದೋ, ಕಳೇವರಸ್ಸ ನಿಕ್ಖೇಪೋ, ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸುಪಚ್ಛೇದೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಮರಣಂ। ಇತಿ ಅಯಞ್ಚ ಜರಾ ಇದಞ್ಚ ಮರಣಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಜರಾಮರಣಂ। ಜಾತಿಸಮುದಯಾ ಜರಾಮರಣಸಮುದಯೋ, ಜಾತಿನಿರೋಧಾ ಜರಾಮರಣನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
‘‘Siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako jarāmaraṇañca pajānāti, jarāmaraṇasamudayañca pajānāti, jarāmaraṇanirodhañca pajānāti, jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, jarāmaraṇaṃ, katamo jarāmaraṇasamudayo, katamo jarāmaraṇanirodho, katamā jarāmaraṇanirodhagāminī paṭipadā? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jarā jīraṇatā khaṇḍiccaṃ pāliccaṃ valittacatā āyuno saṃhāni indriyānaṃ paripāko – ayaṃ vuccatāvuso, jarā. Katamañcāvuso, maraṇaṃ? Yā 18 tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhā tamhā sattanikāyā cuti cavanatā bhedo antaradhānaṃ maccu maraṇaṃ kālaṃkiriyā khandhānaṃ bhedo, kaḷevarassa nikkhepo, jīvitindriyassupacchedo – idaṃ vuccatāvuso, maraṇaṃ. Iti ayañca jarā idañca maraṇaṃ – idaṃ vuccatāvuso, jarāmaraṇaṃ. Jātisamudayā jarāmaraṇasamudayo, jātinirodhā jarāmaraṇanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo jarāmaraṇanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ಜರಾಮರಣಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಜರಾಮರಣಸಮುದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಜರಾಮರಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ jarāmaraṇaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇasamudaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇanirodhaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೯೩. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ಅಪುಚ್ಛುಂ – ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಜಾತಿಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಜಾತಿಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಜಾತಿನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಜಾತಿನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮಾ ಪನಾವುಸೋ, ಜಾತಿ, ಕತಮೋ ಜಾತಿಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ಜಾತಿನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ಜಾತಿನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಯಾ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ತಮ್ಹಿ ತಮ್ಹಿ ಸತ್ತನಿಕಾಯೇ ಜಾತಿ ಸಞ್ಜಾತಿ ಓಕ್ಕನ್ತಿ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ ಖನ್ಧಾನಂ ಪಾತುಭಾವೋ, ಆಯತನಾನಂ ಪಟಿಲಾಭೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಜಾತಿ। ಭವಸಮುದಯಾ ಜಾತಿಸಮುದಯೋ, ಭವನಿರೋಧಾ ಜಾತಿನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಜಾತಿನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
93. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako jātiñca pajānāti, jātisamudayañca pajānāti, jātinirodhañca pajānāti, jātinirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamā panāvuso, jāti, katamo jātisamudayo, katamo jātinirodho, katamā jātinirodhagāminī paṭipadā? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jāti sañjāti okkanti abhinibbatti khandhānaṃ pātubhāvo, āyatanānaṃ paṭilābho – ayaṃ vuccatāvuso, jāti. Bhavasamudayā jātisamudayo, bhavanirodhā jātinirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo jātinirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ಜಾತಿಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಜಾತಿಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಜಾತಿನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಜಾತಿನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ jātiṃ pajānāti, evaṃ jātisamudayaṃ pajānāti, evaṃ jātinirodhaṃ pajānāti, evaṃ jātinirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೯೪. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ಅಪುಚ್ಛುಂ – ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಭವಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಭವಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಭವನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಭವನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮೋ ಪನಾವುಸೋ, ಭವೋ, ಕತಮೋ ಭವಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ಭವನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ಭವನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ತಯೋಮೇ, ಆವುಸೋ, ಭವಾ – ಕಾಮಭವೋ, ರೂಪಭವೋ, ಅರೂಪಭವೋ। ಉಪಾದಾನಸಮುದಯಾ ಭವಸಮುದಯೋ, ಉಪಾದಾನನಿರೋಧಾ ಭವನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಭವನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
94. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako bhavañca pajānāti, bhavasamudayañca pajānāti, bhavanirodhañca pajānāti, bhavanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamo panāvuso, bhavo, katamo bhavasamudayo, katamo bhavanirodho, katamā bhavanirodhagāminī paṭipadā? Tayome, āvuso, bhavā – kāmabhavo, rūpabhavo, arūpabhavo. Upādānasamudayā bhavasamudayo, upādānanirodhā bhavanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhavanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ಭವಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಭವಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಭವನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಭವನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ। ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ bhavaṃ pajānāti, evaṃ bhavasamudayaṃ pajānāti, evaṃ bhavanirodhaṃ pajānāti, evaṃ bhavanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti. Ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೯೫. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ಅಪುಚ್ಛುಂ – ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಉಪಾದಾನಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಉಪಾದಾನಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಉಪಾದಾನನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಉಪಾದಾನನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮಂ ಪನಾವುಸೋ, ಉಪಾದಾನಂ, ಕತಮೋ ಉಪಾದಾನಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ಉಪಾದಾನನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ಉಪಾದಾನನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ, ಆವುಸೋ, ಉಪಾದಾನಾನಿ – ಕಾಮುಪಾದಾನಂ, ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ, ಸೀಲಬ್ಬತುಪಾದಾನಂ, ಅತ್ತವಾದುಪಾದಾನಂ। ತಣ್ಹಾಸಮುದಯಾ ಉಪಾದಾನಸಮುದಯೋ, ತಣ್ಹಾನಿರೋಧಾ ಉಪಾದಾನನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಉಪಾದಾನನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
95. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako upādānañca pajānāti, upādānasamudayañca pajānāti, upādānanirodhañca pajānāti, upādānanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, upādānaṃ, katamo upādānasamudayo, katamo upādānanirodho, katamā upādānanirodhagāminī paṭipadā? Cattārimāni, āvuso, upādānāni – kāmupādānaṃ, diṭṭhupādānaṃ, sīlabbatupādānaṃ, attavādupādānaṃ. Taṇhāsamudayā upādānasamudayo, taṇhānirodhā upādānanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo upādānanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ಉಪಾದಾನಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಉಪಾದಾನಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಉಪಾದಾನನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಉಪಾದಾನನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ upādānaṃ pajānāti, evaṃ upādānasamudayaṃ pajānāti, evaṃ upādānanirodhaṃ pajānāti, evaṃ upādānanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೯೬. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ಅಪುಚ್ಛುಂ – ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ತಣ್ಹಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ತಣ್ಹಾಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ತಣ್ಹಾನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ತಣ್ಹಾನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮಾ ಪನಾವುಸೋ, ತಣ್ಹಾ, ಕತಮೋ ತಣ್ಹಾಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ತಣ್ಹಾನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ತಣ್ಹಾನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಛಯಿಮೇ, ಆವುಸೋ, ತಣ್ಹಾಕಾಯಾ – ರೂಪತಣ್ಹಾ, ಸದ್ದತಣ್ಹಾ, ಗನ್ಧತಣ್ಹಾ, ರಸತಣ್ಹಾ, ಫೋಟ್ಠಬ್ಬತಣ್ಹಾ, ಧಮ್ಮತಣ್ಹಾ। ವೇದನಾಸಮುದಯಾ ತಣ್ಹಾಸಮುದಯೋ, ವೇದನಾನಿರೋಧಾ ತಣ್ಹಾನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ತಣ್ಹಾನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
96. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako taṇhañca pajānāti, taṇhāsamudayañca pajānāti, taṇhānirodhañca pajānāti, taṇhānirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamā panāvuso, taṇhā, katamo taṇhāsamudayo, katamo taṇhānirodho, katamā taṇhānirodhagāminī paṭipadā? Chayime, āvuso, taṇhākāyā – rūpataṇhā, saddataṇhā, gandhataṇhā, rasataṇhā, phoṭṭhabbataṇhā, dhammataṇhā. Vedanāsamudayā taṇhāsamudayo, vedanānirodhā taṇhānirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo taṇhānirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ತಣ್ಹಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ತಣ್ಹಾಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ತಣ್ಹಾನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ತಣ್ಹಾನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ taṇhaṃ pajānāti, evaṃ taṇhāsamudayaṃ pajānāti, evaṃ taṇhānirodhaṃ pajānāti, evaṃ taṇhānirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೯೭. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ಅಪುಚ್ಛುಂ – ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ವೇದನಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ವೇದನಾಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ವೇದನಾನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ವೇದನಾನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮಾ ಪನಾವುಸೋ, ವೇದನಾ, ಕತಮೋ ವೇದನಾಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ವೇದನಾನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ವೇದನಾನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಛಯಿಮೇ, ಆವುಸೋ, ವೇದನಾಕಾಯಾ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾ ವೇದನಾ। ಫಸ್ಸಸಮುದಯಾ ವೇದನಾಸಮುದಯೋ, ಫಸ್ಸನಿರೋಧಾ ವೇದನಾನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ವೇದನಾನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
97. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako vedanañca pajānāti, vedanāsamudayañca pajānāti, vedanānirodhañca pajānāti, vedanānirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamā panāvuso, vedanā, katamo vedanāsamudayo, katamo vedanānirodho, katamā vedanānirodhagāminī paṭipadā? Chayime, āvuso, vedanākāyā – cakkhusamphassajā vedanā, sotasamphassajā vedanā, ghānasamphassajā vedanā, jivhāsamphassajā vedanā, kāyasamphassajā vedanā, manosamphassajā vedanā. Phassasamudayā vedanāsamudayo, phassanirodhā vedanānirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo vedanānirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ವೇದನಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ವೇದನಾಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ವೇದನಾನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ವೇದನಾನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ vedanaṃ pajānāti, evaṃ vedanāsamudayaṃ pajānāti, evaṃ vedanānirodhaṃ pajānāti, evaṃ vedanānirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೯೮. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ಅಪುಚ್ಛುಂ – ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಫಸ್ಸಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಫಸ್ಸಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಫಸ್ಸನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಫಸ್ಸನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮೋ ಪನಾವುಸೋ, ಫಸ್ಸೋ, ಕತಮೋ ಫಸ್ಸಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ಫಸ್ಸನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ಫಸ್ಸನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಛಯಿಮೇ, ಆವುಸೋ, ಫಸ್ಸಕಾಯಾ – ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸೋ, ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸೋ , ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸೋ, ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸೋ, ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸೋ, ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸೋ। ಸಳಾಯತನಸಮುದಯಾ ಫಸ್ಸಸಮುದಯೋ, ಸಳಾಯತನನಿರೋಧಾ ಫಸ್ಸನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಫಸ್ಸನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
98. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako phassañca pajānāti, phassasamudayañca pajānāti, phassanirodhañca pajānāti, phassanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamo panāvuso, phasso, katamo phassasamudayo, katamo phassanirodho, katamā phassanirodhagāminī paṭipadā? Chayime, āvuso, phassakāyā – cakkhusamphasso, sotasamphasso , ghānasamphasso, jivhāsamphasso, kāyasamphasso, manosamphasso. Saḷāyatanasamudayā phassasamudayo, saḷāyatananirodhā phassanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo phassanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ಫಸ್ಸಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಫಸ್ಸಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಫಸ್ಸನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಫಸ್ಸನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ phassaṃ pajānāti, evaṃ phassasamudayaṃ pajānāti, evaṃ phassanirodhaṃ pajānāti, evaṃ phassanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೯೯. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ಅಪುಚ್ಛುಂ – ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಳಾಯತನಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಳಾಯತನಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಳಾಯತನನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಳಾಯತನನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮಂ ಪನಾವುಸೋ, ಸಳಾಯತನಂ, ಕತಮೋ ಸಳಾಯತನಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ಸಳಾಯತನನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ಸಳಾಯತನನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ? ಛಯಿಮಾನಿ, ಆವುಸೋ, ಆಯತನಾನಿ – ಚಕ್ಖಾಯತನಂ, ಸೋತಾಯತನಂ, ಘಾನಾಯತನಂ, ಜಿವ್ಹಾಯತನಂ, ಕಾಯಾಯತನಂ, ಮನಾಯತನಂ। ನಾಮರೂಪಸಮುದಯಾ ಸಳಾಯತನಸಮುದಯೋ, ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಾ ಸಳಾಯತನನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಸಳಾಯತನನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
99. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako saḷāyatanañca pajānāti, saḷāyatanasamudayañca pajānāti, saḷāyatananirodhañca pajānāti, saḷāyatananirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, saḷāyatanaṃ, katamo saḷāyatanasamudayo, katamo saḷāyatananirodho, katamā saḷāyatananirodhagāminī paṭipadā ? Chayimāni, āvuso, āyatanāni – cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ. Nāmarūpasamudayā saḷāyatanasamudayo, nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo saḷāyatananirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ಸಳಾಯತನಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಸಳಾಯತನಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಸಳಾಯತನನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ , ಏವಂ ಸಳಾಯತನನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ…ಪೇ… ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ saḷāyatanaṃ pajānāti, evaṃ saḷāyatanasamudayaṃ pajānāti, evaṃ saḷāyatananirodhaṃ pajānāti , evaṃ saḷāyatananirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೧೦೦. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ಅಪುಚ್ಛುಂ – ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ನಾಮರೂಪಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ನಾಮರೂಪಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮಂ ಪನಾವುಸೋ, ನಾಮರೂಪಂ, ಕತಮೋ ನಾಮರೂಪಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ನಾಮರೂಪನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ವೇದನಾ, ಸಞ್ಞಾ, ಚೇತನಾ, ಫಸ್ಸೋ, ಮನಸಿಕಾರೋ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ನಾಮಂ; ಚತ್ತಾರಿ ಚ ಮಹಾಭೂತಾನಿ, ಚತುನ್ನಞ್ಚ ಮಹಾಭೂತಾನಂ ಉಪಾದಾಯರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ರೂಪಂ। ಇತಿ ಇದಞ್ಚ ನಾಮಂ ಇದಞ್ಚ ರೂಪಂ – ಇದಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ನಾಮರೂಪಂ। ವಿಞ್ಞಾಣಸಮುದಯಾ ನಾಮರೂಪಸಮುದಯೋ, ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಾ ನಾಮರೂಪನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
100. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako nāmarūpañca pajānāti, nāmarūpasamudayañca pajānāti, nāmarūpanirodhañca pajānāti, nāmarūpanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, nāmarūpaṃ, katamo nāmarūpasamudayo, katamo nāmarūpanirodho, katamā nāmarūpanirodhagāminī paṭipadā? Vedanā, saññā, cetanā, phasso, manasikāro – idaṃ vuccatāvuso, nāmaṃ; cattāri ca mahābhūtāni, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāyarūpaṃ – idaṃ vuccatāvuso, rūpaṃ. Iti idañca nāmaṃ idañca rūpaṃ – idaṃ vuccatāvuso, nāmarūpaṃ. Viññāṇasamudayā nāmarūpasamudayo, viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo nāmarūpanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ನಾಮರೂಪಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ನಾಮರೂಪಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ nāmarūpaṃ pajānāti, evaṃ nāmarūpasamudayaṃ pajānāti, evaṃ nāmarūpanirodhaṃ pajānāti, evaṃ nāmarūpanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೧೦೧. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ಅಪುಚ್ಛುಂ – ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ವಿಞ್ಞಾಣಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮಂ ಪನಾವುಸೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕತಮೋ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಛಯಿಮೇ, ಆವುಸೋ, ವಿಞ್ಞಾಣಕಾಯಾ – ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ। ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮುದಯೋ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಾ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
101. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako viññāṇañca pajānāti, viññāṇasamudayañca pajānāti, viññāṇanirodhañca pajānāti, viññāṇanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamaṃ panāvuso, viññāṇaṃ, katamo viññāṇasamudayo, katamo viññāṇanirodho, katamā viññāṇanirodhagāminī paṭipadā? Chayime, āvuso, viññāṇakāyā – cakkhuviññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃ, ghānaviññāṇaṃ, jivhāviññāṇaṃ, kāyaviññāṇaṃ, manoviññāṇaṃ. Saṅkhārasamudayā viññāṇasamudayo, saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo viññāṇanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ , ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ…ಪೇ॰… ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ viññāṇaṃ pajānāti, evaṃ viññāṇasamudayaṃ pajānāti, evaṃ viññāṇanirodhaṃ pajānāti, evaṃ viññāṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti , so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya…pe… dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೧೦೨. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ಅಪುಚ್ಛುಂ – ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಙ್ಖಾರೇ ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮೇ ಪನಾವುಸೋ, ಸಙ್ಖಾರಾ, ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ತಯೋಮೇ, ಆವುಸೋ, ಸಙ್ಖಾರಾ – ಕಾಯಸಙ್ಖಾರೋ, ವಚೀಸಙ್ಖಾರೋ, ಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾರೋ। ಅವಿಜ್ಜಾಸಮುದಯಾ ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯೋ, ಅವಿಜ್ಜಾನಿರೋಧಾ ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
102. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako saṅkhāre ca pajānāti, saṅkhārasamudayañca pajānāti, saṅkhāranirodhañca pajānāti, saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katame panāvuso, saṅkhārā, katamo saṅkhārasamudayo, katamo saṅkhāranirodho, katamā saṅkhāranirodhagāminī paṭipadā? Tayome, āvuso, saṅkhārā – kāyasaṅkhāro, vacīsaṅkhāro, cittasaṅkhāro. Avijjāsamudayā saṅkhārasamudayo, avijjānirodhā saṅkhāranirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo saṅkhāranirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ಸಙ್ಖಾರೇ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಸಙ್ಖಾರಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ, ಪಟಿಘಾನುಸಯಂ ಪಟಿವಿನೋದೇತ್ವಾ, ‘ಅಸ್ಮೀ’ತಿ ದಿಟ್ಠಿಮಾನಾನುಸಯಂ ಸಮೂಹನಿತ್ವಾ, ಅವಿಜ್ಜಂ ಪಹಾಯ ವಿಜ್ಜಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ, ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ saṅkhāre pajānāti, evaṃ saṅkhārasamudayaṃ pajānāti, evaṃ saṅkhāranirodhaṃ pajānāti, evaṃ saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೧೦೩. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ಅಪುಚ್ಛುಂ – ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಅವಿಜ್ಜಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಅವಿಜ್ಜಾಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಅವಿಜ್ಜಾನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಅವಿಜ್ಜಾನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮಾ ಪನಾವುಸೋ, ಅವಿಜ್ಜಾ, ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ಅವಿಜ್ಜಾನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ಅವಿಜ್ಜಾನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ? ಯಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ದುಕ್ಖೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖಸಮುದಯೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧೇ ಅಞ್ಞಾಣಂ, ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಯಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಅಞ್ಞಾಣಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಾವುಸೋ, ಅವಿಜ್ಜಾ। ಆಸವಸಮುದಯಾ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮುದಯೋ, ಆಸವನಿರೋಧಾ ಅವಿಜ್ಜಾನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಅವಿಜ್ಜಾನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
103. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho…pe… apucchuṃ – siyā panāvuso…pe… ‘‘siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako avijjañca pajānāti, avijjāsamudayañca pajānāti, avijjānirodhañca pajānāti, avijjānirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamā panāvuso, avijjā, katamo avijjāsamudayo, katamo avijjānirodho, katamā avijjānirodhagāminī paṭipadā? Yaṃ kho, āvuso, dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ – ayaṃ vuccatāvuso, avijjā. Āsavasamudayā avijjāsamudayo, āsavanirodhā avijjānirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo avijjānirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ಅವಿಜ್ಜಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಅವಿಜ್ಜಾಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಅವಿಜ್ಜಾನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಅವಿಜ್ಜಾನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ, ಪಟಿಘಾನುಸಯಂ ಪಟಿವಿನೋದೇತ್ವಾ, ‘ಅಸ್ಮೀ’ತಿ ದಿಟ್ಠಿಮಾನಾನುಸಯಂ ಸಮೂಹನಿತ್ವಾ, ಅವಿಜ್ಜಂ ಪಹಾಯ ವಿಜ್ಜಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ, ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ avijjaṃ pajānāti, evaṃ avijjāsamudayaṃ pajānāti, evaṃ avijjānirodhaṃ pajānāti, evaṃ avijjānirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
೧೦೪. ‘‘ಸಾಧಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದಿತ್ವಾ ಅನುಮೋದಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಉತ್ತರಿ ಪಞ್ಹಂ ಅಪುಚ್ಛುಂ – ‘‘ಸಿಯಾ ಪನಾವುಸೋ, ಅಞ್ಞೋಪಿ ಪರಿಯಾಯೋ ಯಥಾ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ?
104. ‘‘Sādhāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ uttari pañhaṃ apucchuṃ – ‘‘siyā panāvuso, aññopi pariyāyo yathā ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti?
‘‘ಸಿಯಾ, ಆವುಸೋ। ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಆಸವಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಆಸವಸಮುದಯಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಆಸವನಿರೋಧಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ, ಆಸವನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಞ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ। ಕತಮೋ ಪನಾವುಸೋ, ಆಸವೋ, ಕತಮೋ ಆಸವಸಮುದಯೋ, ಕತಮೋ ಆಸವನಿರೋಧೋ, ಕತಮಾ ಆಸವನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾತಿ? ತಯೋಮೇ, ಆವುಸೋ, ಆಸವಾ – ಕಾಮಾಸವೋ, ಭವಾಸವೋ, ಅವಿಜ್ಜಾಸವೋ। ಅವಿಜ್ಜಾಸಮುದಯಾ ಆಸವಸಮುದಯೋ, ಅವಿಜ್ಜಾನಿರೋಧಾ ಆಸವನಿರೋಧೋ, ಅಯಮೇವ ಅರಿಯೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಆಸವನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿ।
‘‘Siyā, āvuso. Yato kho, āvuso, ariyasāvako āsavañca pajānāti, āsavasamudayañca pajānāti, āsavanirodhañca pajānāti, āsavanirodhagāminiṃ paṭipadañca pajānāti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti, ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhammaṃ. Katamo panāvuso, āsavo, katamo āsavasamudayo, katamo āsavanirodho, katamā āsavanirodhagāminī paṭipadāti? Tayome, āvuso, āsavā – kāmāsavo, bhavāsavo, avijjāsavo. Avijjāsamudayā āsavasamudayo, avijjānirodhā āsavanirodho, ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo āsavanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಏವಂ ಆಸವಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಆಸವಸಮುದಯಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಆಸವನಿರೋಧಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಏವಂ ಆಸವನಿರೋಧಗಾಮಿನಿಂ ಪಟಿಪದಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಸೋ ಸಬ್ಬಸೋ ರಾಗಾನುಸಯಂ ಪಹಾಯ, ಪಟಿಘಾನುಸಯಂ ಪಟಿವಿನೋದೇತ್ವಾ, ‘ಅಸ್ಮೀ’ತಿ ದಿಟ್ಠಿಮಾನಾನುಸಯಂ ಸಮೂಹನಿತ್ವಾ, ಅವಿಜ್ಜಂ ಪಹಾಯ ವಿಜ್ಜಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ, ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ದುಕ್ಖಸ್ಸನ್ತಕರೋ ಹೋತಿ – ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ , ಉಜುಗತಾಸ್ಸ ದಿಟ್ಠಿ, ಧಮ್ಮೇ ಅವೇಚ್ಚಪ್ಪಸಾದೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಆಗತೋ ಇಮಂ ಸದ್ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yato kho, āvuso, ariyasāvako evaṃ āsavaṃ pajānāti, evaṃ āsavasamudayaṃ pajānāti, evaṃ āsavanirodhaṃ pajānāti, evaṃ āsavanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, so sabbaso rāgānusayaṃ pahāya, paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā, ‘asmī’ti diṭṭhimānānusayaṃ samūhanitvā, avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā, diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro hoti – ettāvatāpi kho, āvuso, ariyasāvako sammādiṭṭhi hoti , ujugatāssa diṭṭhi, dhamme aveccappasādena samannāgato, āgato imaṃ saddhamma’’nti.
ಇದಮವೋಚಾಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।
Idamavocāyasmā sāriputto. Attamanā te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinandunti.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Sammādiṭṭhisuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೯. ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Sammādiṭṭhisuttavaṇṇanā
