Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಭಙ್ಗ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā

    ೮. ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನವಿಭಙ್ಗೋ

    8. Sammappadhānavibhaṅgo

    ೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ

    1. Suttantabhājanīyavaṇṇanā

    ೩೯೦. ಕಾರಣಪ್ಪಧಾನಾತಿ ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಪಾಪಕಾನುಪ್ಪಾದಾದಿಅತ್ಥಾ’’ತಿ ಗಹಿತಾ ತಥೇವ ತೇ ಹೋನ್ತೀತಿ ತಂ ಅತ್ಥಂ ಸಾಧೇನ್ತಿಯೇವಾತಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥಸ್ಸ ದೀಪಕೋ ಸಮ್ಮಾ-ಸದ್ದೋತಿ ಯಥಾಧಿಪ್ಪೇತತ್ಥಸ್ಸ ಅನುಪ್ಪನ್ನಪಾಪಕಾನುಪ್ಪಾದಾದಿನೋ ಕಾರಣಭೂತಾ, ಪಧಾನಕಾರಣಭೂತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಮ್ಮಾಸದ್ದಸ್ಸ ಉಪಾಯಯೋನಿಸೋಅತ್ಥದೀಪಕತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಉಪಾಯಪ್ಪಧಾನಾ ಯೋನಿಸೋಪಧಾನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪಟಿಪನ್ನಕೋತಿ ಭಾವನಮನುಯುತ್ತೋ। ಭುಸಂ ಯೋಗೋ ಪಯೋಗೋ, ಪಯೋಗೋವ ಪರಕ್ಕಮೋ ಪಯೋಗಪರಕ್ಕಮೋಏತಾನೀತಿ ‘‘ವಾಯಮತೀ’’ತಿಆದೀನಿ ‘‘ಆಸೇವಮಾನೋ ವಾಯಮತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾನಿ।

    390. Kāraṇappadhānāti ‘‘anuppannapāpakānuppādādiatthā’’ti gahitā tatheva te hontīti taṃ atthaṃ sādhentiyevāti etassa atthassa dīpako sammā-saddoti yathādhippetatthassa anuppannapāpakānuppādādino kāraṇabhūtā, padhānakāraṇabhūtāti attho. Sammāsaddassa upāyayonisoatthadīpakataṃ sandhāya ‘‘upāyappadhānā yonisopadhānā’’ti vuttaṃ. Paṭipannakoti bhāvanamanuyutto. Bhusaṃ yogo payogo, payogova parakkamo payogaparakkamo. Etānīti ‘‘vāyamatī’’tiādīni ‘‘āsevamāno vāyamatī’’tiādinā yojetabbāni.

    ಅನುಪ್ಪನ್ನಾತಿ ಅವತ್ತಬ್ಬತಂ ಆಪನ್ನಾನನ್ತಿ ಭೂಮಿಲದ್ಧಾರಮ್ಮಣಾಧಿಗ್ಗಹಿತಾವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತಾಸಮುಗ್ಘಾತಿತುಪ್ಪನ್ನಾನಂ।

    Anuppannāti avattabbataṃ āpannānanti bhūmiladdhārammaṇādhiggahitāvikkhambhitāsamugghātituppannānaṃ.

    ೩೯೧. ಧಮ್ಮಚ್ಛನ್ದೋತಿ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿವೀರಿಯಚ್ಛನ್ದಾ ವಿಯ ನ ಅಞ್ಞೋ ಧಮ್ಮೋ, ಅಥ ಖೋ ಛನ್ದನಿಯಸಭಾವೋ ಏವಾತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸಭಾವಚ್ಛನ್ದೋ’’ತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಯೋ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋ’’ತಿಆದೀಸು (ಧ॰ ಸ॰ ೧೧೦೩) ತಣ್ಹಾ ಛನ್ದೋತಿ ವುತ್ತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ‘‘ಸಬ್ಬೇವ ನು ಖೋ, ಮಾರಿಸ, ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏಕನ್ತವಾದಾ ಏಕನ್ತಸೀಲಾ ಏಕನ್ತಛನ್ದಾ ಏಕನ್ತಅಜ್ಝೋಸಾನಾ’’ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೨.೩೬೬) ಏತ್ಥ ದಿಟ್ಠಿ, ಪಮಾದನಿದ್ದೇಸೇ ‘‘ನಿಕ್ಖಿತ್ತಛನ್ದತಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಧುರತಾ’’ತಿ ವೀರಿಯನ್ತಿ ವಣ್ಣೇತಿ।

    391. Dhammacchandoti taṇhādiṭṭhivīriyacchandā viya na añño dhammo, atha kho chandaniyasabhāvo evāti dassento āha ‘‘sabhāvacchando’’ti. Tattha ‘‘yo kāmesu kāmacchando’’tiādīsu (dha. sa. 1103) taṇhā chandoti vuttāti veditabbo, ‘‘sabbeva nu kho, mārisa, samaṇabrāhmaṇā ekantavādā ekantasīlā ekantachandā ekantaajjhosānā’’ti (dī. ni. 2.366) ettha diṭṭhi, pamādaniddese ‘‘nikkhittachandatā nikkhittadhuratā’’ti vīriyanti vaṇṇeti.

    ೩೯೪. ವಾಯಮತಿ ವೀರಿಯಂ ಆರಭತೀತಿ ಪದದ್ವಯಸ್ಸಪಿ ನಿದ್ದೇಸೋ ವೀರಿಯನಿದ್ದೇಸೋಯೇವಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನಾಹ ‘‘ವೀರಿಯನಿದ್ದೇಸೇ’’ತಿ।

    394. Vāyamativīriyaṃ ārabhatīti padadvayassapi niddeso vīriyaniddesoyevāti adhippāyenāha ‘‘vīriyaniddese’’ti.

    ೪೦೬. ಸಬ್ಬಪುಬ್ಬಭಾಗೇತಿ ಸಬ್ಬಮಗ್ಗಾನಂ ಪುಬ್ಬಭಾಗೇ। ಪುರಿಮಸ್ಮಿನ್ತಿ ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಾ ಮೇ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅನುಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಅನತ್ಥಾಯ ಸಂವತ್ತೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ‘‘ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾವ ಗಹೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ, ತಂ ಪನ ಮಗ್ಗಾನುಪ್ಪನ್ನತಾಯ ಭಾವತೋ ಅನುಪ್ಪಜ್ಜಮಾನೇ ಚ ತಸ್ಮಿಂ ವಟ್ಟಾನತ್ಥಸಂವತ್ತನತೋ ನ ಯುತ್ತನ್ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ।

    406. Sabbapubbabhāgeti sabbamaggānaṃ pubbabhāge. Purimasminti ‘‘anuppannā me kusalā dhammā anuppajjamānā anatthāya saṃvatteyyu’’nti etthāpi ‘‘samathavipassanāva gahetabbā’’ti vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ, taṃ pana maggānuppannatāya bhāvato anuppajjamāne ca tasmiṃ vaṭṭānatthasaṃvattanato na yuttanti paṭikkhipati.

    ಮಹನ್ತಂ ಗಾರವಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಸಙ್ಘಗಾರವೇನ ಯಥಾರುಚಿ ವಿನ್ದಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ’’ತಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಹ ನ ನಿಕ್ಖಮಿ। ಅತಿಮನ್ದಾನಿ ನೋತಿ ನನು ಅತಿಮನ್ದಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸನ್ತಸಮಾಪತ್ತಿತೋ ಅಞ್ಞಂ ಸನ್ಥಮ್ಭನಕಾರಣಂ ಬಲವಂ ನತ್ಥೀತಿ ‘‘ತತೋ ಪರಿಹೀನಾ ಸನ್ಥಮ್ಭಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋನ್ತೀ’’ತಿ ಆಹ। ನ ಹಿ ಮಹಾರಜ್ಜುಮ್ಹಿ ಛಿನ್ನೇ ಸುತ್ತತನ್ತೂ ಸನ್ಧಾರೇತುಂ ಸಕ್ಕೋನ್ತೀತಿ। ಸಮಥೇ ವತ್ಥುಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತೇನ ಸಮಾನಗತಿಕಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಚಾತಿ ಇಮಿನಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನಾಹ ‘‘ಏವಂ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾ…ಪೇ॰… ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ।

    Mahantaṃgāravaṃ hoti, tasmā ‘‘saṅghagāravena yathāruci vindituṃ na sakkā’’ti saṅghena saha na nikkhami. Atimandāni noti nanu atimandānīti attho. Santasamāpattito aññaṃ santhambhanakāraṇaṃ balavaṃ natthīti ‘‘tato parihīnā santhambhituṃ na sakkontī’’ti āha. Na hi mahārajjumhi chinne suttatantū sandhāretuṃ sakkontīti. Samathe vatthuṃ dassetvā tena samānagatikā vipassanā cāti iminā adhippāyenāha ‘‘evaṃ uppannā samathavipassanā…pe… saṃvattantī’’ti.

    ತತ್ಥ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ತತ್ಥ ದುವಿಧಾಯ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಕಥಾಯ, ತತ್ಥ ವಾ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ಅಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಏತೇಯೇವಾತಿ ಅನಮತಗ್ಗೇ ಸಂಸಾರೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯೇವ।

    Tattha anuppannānanti ettha tattha duvidhāya sammappadhānakathāya, tattha vā pāḷiyaṃ ‘‘anuppannāna’’nti etassa ayaṃ vinicchayoti adhippāyo. Eteyevāti anamatagge saṃsāre uppannāyeva.

    ಚುದ್ದಸ ಮಹಾವತ್ತಾನಿ ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತಾನಿ ಆಗನ್ತುಕಆವಾಸಿಕಗಮಿಕಅನುಮೋದನ ಭತ್ತಗ್ಗ ಪಿಣ್ಡಚಾರಿಕ ಆರಞ್ಞಿಕ ಸೇನಾಸನ ಜನ್ತಾಘರವಚ್ಚಕುಟಿ ಆಚರಿಯಉಪಜ್ಝಾಯಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಅನ್ತೇವಾಸಿಕವತ್ತಾನಿ ಚುದ್ದಸ। ತತೋ ಅಞ್ಞಾನಿ ಪನ ಕದಾಚಿ ತಜ್ಜನೀಯಕಮ್ಮಕತಾದಿಕಾಲೇ ಪಾರಿವಾಸಿಕಾದಿಕಾಲೇ ಚ ಚರಿತಬ್ಬಾನಿ ದ್ವಾಸೀತಿ ಖುದ್ದಕವತ್ತಾನೀತಿ ಕಥಿತಾನಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಾನಿ। ನ ಹಿ ತಾನಿ ಸಬ್ಬಾಸು ಅವತ್ಥಾಸು ಚರಿತಬ್ಬಾನಿ, ತಸ್ಮಾ ಮಹಾವತ್ತೇ ಅಗಣಿತಾನಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಪಾರಿವಾಸಿಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ವತ್ತಂ ಪಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆರಭಿತ್ವಾ ‘‘ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ನ ಛಮಾಯಂ ಚಙ್ಕಮನ್ತೇ ಚಙ್ಕಮೇ ಚಙ್ಕಮಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೭೬) ವುತ್ತಾನಿ ಪಕತತ್ತೇ ಚರಿತಬ್ಬವತ್ತಾವಸಾನಾನಿ ಛಸಟ್ಠಿ, ತತೋ ಪರಂ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಾರಿವಾಸಿಕವುಡ್ಢತರೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ, ಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಾರಹೇನ, ಮಾನತ್ತಾರಹೇನ, ಮಾನತ್ತಚಾರಿಕೇನ, ಅಬ್ಭಾನಾರಹೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಚ್ಛನ್ನೇ ಆವಾಸೇ ವತ್ಥಬ್ಬ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ (ಚೂಳವ॰ ೮೨) ಪಕತತ್ತೇ ಚರಿತಬ್ಬೇಹಿ ಅನಞ್ಞತ್ತಾ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಅಗಣೇತ್ವಾ ಪಾರಿವಾಸಿಕವುಡ್ಢತರಾದೀಸು ಪುಗ್ಗಲನ್ತರೇಸು ಚರಿತಬ್ಬತ್ತಾ ತೇಸಂ ವಸೇನ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡೇತ್ವಾ ಏಕೇಕಂ ಕತ್ವಾ ಗಣೇತಬ್ಬಾನಿ ಪಞ್ಚಾತಿ ಏಕಸತ್ತತಿ ವತ್ತಾನಿ, ಉಕ್ಖೇಪನೀಯಕಮ್ಮಕತವತ್ತೇಸು ವತ್ತಪಞ್ಞಾಪನವಸೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ನ ಪಕತತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಭಿವಾದನಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾನಂ…ಪೇ॰… ನಹಾನೇ ಪಿಟ್ಠಿಪರಿಕಮ್ಮಂ ಸಾದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೭೫) ಇದಂ ಅಭಿವಾದನಾದೀನಂ ಅಸ್ಸಾದಿಯನಂ ಏಕಂ, ‘‘ನ ಪಕತತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲವಿಪತ್ತಿಯಾ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಬ್ಬೋ’’ತಿಆದೀನಿ (ಚೂಳವ॰ ೫೧) ಚ ದಸಾತಿ ಏವಂ ದ್ವಾಸೀತಿ ಹೋನ್ತಿ। ಏತೇಸ್ವೇವ ಕಾನಿಚಿ ತಜ್ಜನೀಯಕಮ್ಮಕತಾದಿವತ್ತಾನಿ, ಕಾನಿಚಿ ಪಾರಿವಾಸಿಕಾದಿವತ್ತಾನೀತಿ ಅಗ್ಗಹಿತಗ್ಗಹಣೇನ ದ್ವಾಸೀತಿವತ್ತನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।

    Cuddasa mahāvattāni khandhake vuttāni āgantukaāvāsikagamikaanumodana bhattagga piṇḍacārika āraññika senāsana jantāgharavaccakuṭi ācariyaupajjhāyasaddhivihārikaantevāsikavattāni cuddasa. Tato aññāni pana kadāci tajjanīyakammakatādikāle pārivāsikādikāle ca caritabbāni dvāsīti khuddakavattānīti kathitāni daṭṭhabbāni. Na hi tāni sabbāsu avatthāsu caritabbāni, tasmā mahāvatte agaṇitāni. Tattha ‘‘pārivāsikānaṃ bhikkhūnaṃ vattaṃ paññāpessāmī’’ti ārabhitvā ‘‘na upasampādetabbaṃ…pe… na chamāyaṃ caṅkamante caṅkame caṅkamitabba’’nti (cūḷava. 76) vuttāni pakatatte caritabbavattāvasānāni chasaṭṭhi, tato paraṃ ‘‘na, bhikkhave, pārivāsikena bhikkhunā pārivāsikavuḍḍhatarena bhikkhunā saddhiṃ, mūlāyapaṭikassanārahena, mānattārahena, mānattacārikena, abbhānārahena bhikkhunā saddhiṃ ekacchanne āvāse vatthabba’’ntiādīni (cūḷava. 82) pakatatte caritabbehi anaññattā visuṃ visuṃ agaṇetvā pārivāsikavuḍḍhatarādīsu puggalantaresu caritabbattā tesaṃ vasena sampiṇḍetvā ekekaṃ katvā gaṇetabbāni pañcāti ekasattati vattāni, ukkhepanīyakammakatavattesu vattapaññāpanavasena vuttaṃ ‘‘na pakatattassa bhikkhuno abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ…pe… nahāne piṭṭhiparikammaṃ sāditabba’’nti (cūḷava. 75) idaṃ abhivādanādīnaṃ assādiyanaṃ ekaṃ, ‘‘na pakatatto bhikkhu sīlavipattiyā anuddhaṃsetabbo’’tiādīni (cūḷava. 51) ca dasāti evaṃ dvāsīti honti. Etesveva kānici tajjanīyakammakatādivattāni, kānici pārivāsikādivattānīti aggahitaggahaṇena dvāsītivattanti daṭṭhabbaṃ.

    ಇಧ ವಿಪಾಕಾನುಭವನವಸೇನ ತದಾರಮ್ಮಣಂ, ಅವಿಪಕ್ಕವಿಪಾಕಸ್ಸ ಸಬ್ಬಥಾ ಅವಿಗತತ್ತಾ ಭವಿತ್ವಾ ವಿಗತಮತ್ತವಸೇನ ಕಮ್ಮಞ್ಚ ‘‘ಭುತ್ವಾ ವಿಗತುಪ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ನ ಅಟ್ಠಸಾಲಿನಿಯಂ (ಧ॰ ಸ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧) ವಿಯ ರಜ್ಜನಾದಿವಸೇನ ಅನುಭುತ್ವಾಪಗತಂ ಜವನಂ, ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುದ್ಧತಾವಸೇನ ಭೂತಾಪಗತಸಙ್ಖಾತಂ ಸೇಸಸಙ್ಖತಞ್ಚ ‘‘ಭೂತಾಪಗತುಪ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಇಧ ಓಕಾಸಕತುಪ್ಪನ್ನಂ ವಿಪಾಕಮೇವ ವದತಿ, ನ ತತ್ಥ ವಿಯ ಕಮ್ಮಮ್ಪೀತಿ। ಅನುಸಯಿತಕಿಲೇಸಾತಿ ಅಪ್ಪಹೀನಾ ಮಗ್ಗೇನ ಪಹಾತಬ್ಬಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅತೀತಾ ವಾ…ಪೇ॰… ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ’’ತಿ। ತೇಸಞ್ಹಿ ಅಮ್ಬತರುಣೋಪಮಾಯ ವತ್ತಮಾನಾದಿತಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾತಿ।

    Idha vipākānubhavanavasena tadārammaṇaṃ, avipakkavipākassa sabbathā avigatattā bhavitvā vigatamattavasena kammañca ‘‘bhutvā vigatuppanna’’nti vuttaṃ, na aṭṭhasāliniyaṃ (dha. sa. aṭṭha. 1) viya rajjanādivasena anubhutvāpagataṃ javanaṃ, uppajjitvā niruddhatāvasena bhūtāpagatasaṅkhātaṃ sesasaṅkhatañca ‘‘bhūtāpagatuppanna’’nti, tasmā idha okāsakatuppannaṃ vipākameva vadati, na tattha viya kammampīti. Anusayitakilesāti appahīnā maggena pahātabbā adhippetā. Tenāha ‘‘atītā vā…pe… na vattabbā’’ti. Tesañhi ambataruṇopamāya vattamānāditā na vattabbāti.

    ಆಹತಖೀರರುಕ್ಖೋ ವಿಯ ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹವಸೇನ ಅಧಿಗತಂ ಆರಮ್ಮಣಂ, ಅನಾಹತಖೀರರುಕ್ಖೋ ವಿಯ ಅವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತತಾಯ ಅನ್ತೋಗಧಕಿಲೇಸಂ ಆರಮ್ಮಣಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ, ನಿಮಿತ್ತಗ್ಗಾಹಕಾವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತಕಿಲೇಸಾ ವಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಆಹತಾನಾಹತಖೀರರುಕ್ಖಸದಿಸಾ। ಪುರಿಮನಯೇನೇವಾತಿ ಅವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತುಪ್ಪನ್ನೇ ವಿಯ ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ಠಾನೇ ನುಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ ಅಸಮುಗ್ಘಾಟಿತತ್ತಾ’’ತಿ ಯೋಜೇತ್ವಾ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬಂ।

    Āhatakhīrarukkho viya nimittaggāhavasena adhigataṃ ārammaṇaṃ, anāhatakhīrarukkho viya avikkhambhitatāya antogadhakilesaṃ ārammaṇaṃ daṭṭhabbaṃ, nimittaggāhakāvikkhambhitakilesā vā puggalā āhatānāhatakhīrarukkhasadisā. Purimanayenevāti avikkhambhituppanne viya ‘‘imasmiṃ nāma ṭhāne nuppajjissantīti na vattabbā asamugghāṭitattā’’ti yojetvā vitthāretabbaṃ.

    ಪಾಳಿಯನ್ತಿ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಪಾಳಿಯಂ (ಪಟಿ॰ ಮ॰ ೩.೨೧)। ಮಗ್ಗೇನ ಪಹೀನಕಿಲೇಸಾನಮೇವ ತಿಧಾ ನವತ್ತಬ್ಬತಂ ಅಪಾಕಟಂ ಪಾಕಟಂ ಕಾತುಂ ಅಜಾತಫಲರುಕ್ಖೋ ಆಭತೋ, ಅತೀತಾದೀನಂ ಅಪ್ಪಹೀನತಾದಸ್ಸನತ್ಥಮ್ಪಿ ‘‘ಜಾತಫಲರುಕ್ಖೇನ ದೀಪೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಆಹ। ತತ್ಥ ಯಥಾ ಅಚ್ಛಿನ್ನೇ ರುಕ್ಖೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿರಹಾನಿ ಫಲಾನಿ ಛಿನ್ನೇ ಅನುಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾನಿ ನ ಕದಾಚಿ ಸಸಭಾವಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಹೋನ್ತಿ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಚಾತಿ ಅತೀತಾದಿಭಾವೇನ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾನಿ, ಏವಂ ಮಗ್ಗೇನ ಪಹೀನಕಿಲೇಸಾ ಚ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ। ಯಥಾ ಚ ಛೇದೇ ಅಸತಿ ಫಲಾನಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಸತಿ ಚ ನುಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಛೇದಸ್ಸ ಸಾತ್ಥಕತಾ, ಏವಂ ಮಗ್ಗಭಾವನಾಯ ಚ ಸಾತ್ಥಕತಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾ।

    Pāḷiyanti paṭisambhidāpāḷiyaṃ (paṭi. ma. 3.21). Maggena pahīnakilesānameva tidhā navattabbataṃ apākaṭaṃ pākaṭaṃ kātuṃ ajātaphalarukkho ābhato, atītādīnaṃ appahīnatādassanatthampi ‘‘jātaphalarukkhena dīpetabba’’nti āha. Tattha yathā acchinne rukkhe nibbattirahāni phalāni chinne anuppajjamānāni na kadāci sasabhāvāni ahesuṃ honti bhavissanti cāti atītādibhāvena na vattabbāni, evaṃ maggena pahīnakilesā ca daṭṭhabbā. Yathā ca chede asati phalāni uppajjissanti, sati ca nuppajjissantīti chedassa sātthakatā, evaṃ maggabhāvanāya ca sātthakatā yojetabbā.

    ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Suttantabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ೩. ಪಞ್ಹಪುಚ್ಛಕವಣ್ಣನಾ

    3. Pañhapucchakavaṇṇanā

    ೪೨೭. ಪಞ್ಹಪುಚ್ಛಕೇ ಯಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ವೀರಿಯಜೇಟ್ಠಿಕಾಯ ಪನ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವೀರಿಯಸ್ಸ ಅಭಾವಾ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾನಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀನೀತಿ ವಾ ನ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀನೀತಿ ವಾ’’ತಿ, ಏತ್ಥ ‘‘ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀನೀ’’ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬತಾಯ ಏವ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವೀರಿಯಸ್ಸ ಅಭಾವೋ ಕಾರಣನ್ತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಛನ್ದಸ್ಸ ಪನ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಮಗ್ಗಭೂತಸ್ಸ ಅಧಿಪತಿನೋ ತದಾ ಅಭಾವಾ ‘‘ನ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀನೀ’’ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾನೀತಿ ವುತ್ತಂ। ಛನ್ದಚಿತ್ತಾನಂ ವಿಯ ನಮಗ್ಗಭೂತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವೀರಿಯಾಧಿಪತಿನೋ ಅಭಾವಾತಿ ವಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನಾನಂ ತದಾ ಮಗ್ಗಸಙ್ಖಾತಅಧಿಪತಿಭಾವತೋ ವಾ ‘‘ನ ಮಗ್ಗಾಧಿಪತೀನೀ’’ತಿ ನವತ್ತಬ್ಬತಾ ವುತ್ತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।

    427. Pañhapucchake yaṃ vuttaṃ ‘‘vīriyajeṭṭhikāya pana aññassa vīriyassa abhāvā na vattabbāni maggādhipatīnīti vā na maggādhipatīnīti vā’’ti, ettha ‘‘maggādhipatīnī’’ti na vattabbatāya eva aññassa vīriyassa abhāvo kāraṇanti daṭṭhabbaṃ. Chandassa pana cittassa vā namaggabhūtassa adhipatino tadā abhāvā ‘‘na maggādhipatīnī’’ti na vattabbānīti vuttaṃ. Chandacittānaṃ viya namaggabhūtassa aññassa vīriyādhipatino abhāvāti vā adhippāyo. Sammappadhānānaṃ tadā maggasaṅkhātaadhipatibhāvato vā ‘‘na maggādhipatīnī’’ti navattabbatā vuttāti veditabbā.

    ಪಞ್ಹಪುಚ್ಛಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Pañhapucchakavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Sammappadhānavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿ • Vibhaṅgapāḷi / ೮. ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನವಿಭಙ್ಗೋ • 8. Sammappadhānavibhaṅgo

    ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಮ್ಮೋಹವಿನೋದನೀ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā
    ೧. ಸುತ್ತನ್ತಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ • 1. Suttantabhājanīyavaṇṇanā
    ೩. ಪಞ್ಹಾಪುಚ್ಛಕವಣ್ಣನಾ • 3. Pañhāpucchakavaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಅನುಟೀಕಾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ೮. ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನವಿಭಙ್ಗೋ • 8. Sammappadhānavibhaṅgo


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact