| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੬. ਸਮ੍ਮਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
6. Sammasasuttavaṇṇanā
੬੬. ਛਟ੍ਠੇ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਗવਤੋ। ਸਣ੍ਹਸੁਖੁਮਧਮ੍ਮਪਰਿਦੀਪਨਤੋ ਸੁਖੁਮਾ। ਤੀਹਿ ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਅਙ੍ਕਿਯਤ੍ਤਾ ਤਿਲਕ੍ਖਣਾਹਤਾ, ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਲਕ੍ਖਣਪਰਿਦੀਪਿਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਾਧਿਗਮਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤੇਨ ਹੇਤੁਨਾ ਸਹੇਤੁਕਾ। ਤਿਹੇਤੁਕਪਟਿਸਨ੍ਧਿਪਞ੍ਞਾਯ ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਅਤ੍ਥਿਤਾਯ ਪਞ੍ਞવਨ੍ਤੋ ਨ ਕੇવਲਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਅਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੇવ, ਬਾਹਿਰਙ੍ਗਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਪਿ ਨੇਸਮਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਿਨਿਦ੍ਧਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ। ਪਚ੍ਚਯਸਮ੍ਮਸਨਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯવੀਮਂਸਂ।
66. Chaṭṭhe assāti bhagavato. Saṇhasukhumadhammaparidīpanato sukhumā. Tīhi lakkhaṇehi aṅkiyattā tilakkhaṇāhatā, aniccādilakkhaṇaparidīpinīti attho. Ariyadhammādhigamassa upanissayabhūtena hetunā sahetukā. Tihetukapaṭisandhipaññāya pāṭihāriyapaññāya ca atthitāya paññavanto na kevalaṃ ajjhattikaaṅgasampattiyeva, bāhiraṅgasampattipi nesamatthīti dassetuṃ ‘‘siniddhānī’’tiādi vuttaṃ. Abbhantaranti ajjhattaṃ. Paccayasammasananti paccayuppannānaṃ paccayavīmaṃsaṃ.
ਆਰਮ੍ਭਾਨੁਰੂਪਾ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿ। ਨ ਗਤਾਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾ। ਅਸਮ੍ਭਿਨ੍ਨਪਦਨ੍ਤਿ ਅવੋਮਿਸ੍ਸਕਪਦਂ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਏવਂ ਅਨਾਗਤਂ વਾਕ੍ਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਹਿ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ। ਏવਨ੍ਤਿ ‘‘ਤੇਨਹਾਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਏਕવਚਨਂ, ‘‘ਸੁਣਾਥ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥਾ’’ਤਿ ਬਹੁવਚਨਂ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਤੇਨਹਾਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿ ਇਧਾਪਿ ਬਹੁવਚਨਮੇવ ਕਤ੍વਾ ਪਠਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਾਧੁ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ વਿਯ। ਉਪਧੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ ਉਪਧੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ। ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦਕ੍ਖਣਂ ਉਦਯਂ ਪਟਿਲਭਤਿ ‘‘ਪਾਕਟਭਾવੋ ਠਿਤਿਕੋ, ਅਤ੍ਤਲਾਭੋ ਉਦਯੋ’’ਤਿ। ਨਿવਿਸਤਿ ਨਿવੇਸਂ ਓਕਾਸਂ ਪਟਿਲਭਤਿ। ਏਕવਾਰਮੇવ ਹਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦੁਬ੍ਬਲਤ੍ਤੇਨ ਓਕਾਸੇ વਿਯ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਪવਤ੍ਤਮਾਨਂ ਨਿવਿਟ੍ਠਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿવਿਸਤੀਤਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਪવਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਹਤੀ’’ਤਿ।
Ārambhānurūpā anusandhi yathānusandhi. Na gatāti na sampattā. Asambhinnapadanti avomissakapadaṃ, aññattha evaṃ anāgataṃ vākyanti attho. Tenāha ‘‘aññattha hi evaṃ vuttaṃ nāma natthī’’ti. Evanti ‘‘tenahānandā’’ti ekavacanaṃ, ‘‘suṇātha manasi karothā’’ti bahuvacanaṃ katvā vuttaṃ nāma natthīti attho. Keci pana ‘‘tenahānandā’’ti idhāpi bahuvacanameva katvā paṭhanti ‘‘sādhu anuruddhā’’tiādīsu viya. Upadhīti adhippetaṃ upadhīyati ettha dukkhanti. Uppajjati uppādakkhaṇaṃ udayaṃ paṭilabhati ‘‘pākaṭabhāvo ṭhitiko, attalābho udayo’’ti. Nivisati nivesaṃ okāsaṃ paṭilabhati. Ekavārameva hi uppannamattassa dhammassa dubbalattena okāse viya patiṭṭhahanaṃ natthi, punappunaṃ ārammaṇe pavattamānaṃ niviṭṭhaṃ patiṭṭhitaṃ nāma hoti. Tenāha ‘‘nivisatīti punappunaṃ pavattivasena patiṭṭhahatī’’ti.
ਪਿਯਸਭਾવਨ੍ਤਿ ਪਿਯਾਯਿਤਬ੍ਬਜਾਤਿਕਂ। ਮਧੁਰਸਭਾવਨ੍ਤਿ ਇਟ੍ਠਜਾਤਿਕਂ। ਅਭਿਨਿવਿਟ੍ਠਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਭਿਨਿવੇਸੇਨ ਓਤਿਣ੍ਣਾ। ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਭવਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ। ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਾਨੁਸਾਰੇਨਾਤਿ ਪਟਿਬਿਮ੍ਬਗ੍ਗਹਣਾਨੁਸਾਰੇਨ। ਕਣ੍ਣਸ੍ਸ ਛਿਦ੍ਦਪਦੇਸਂ ਰਜਤਨਾਲ਼ਿਕਂ વਿਯ, ਕਣ੍ਣਬਦ੍ਧਂ ਪਨ ਪਾਮਙ੍ਗਸੁਤ੍ਤਂ વਿਯ। ਤੁਙ੍ਗਾ ਉਚ੍ਚਾ ਦੀਘਾ ਨਾਸਿਕਾ ਤੁਙ੍ਗਨਾਸਾ। ਏવਂ ਲਦ੍ਧવੋਹਾਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਾਨਂ। ‘‘ਲਦ੍ਧવੋਹਾਰਾ’’ਤਿ વਾ ਪਾਠੋ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਤੁਙ੍ਗਾ ਨਾਸਾ ਯੇਸਂ ਤੇ ਤੁਙ੍ਗਨਾਸਾ। ਏવਂ ਲਦ੍ਧવੋਹਾਰਾ ਸਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਾਨਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ વਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਤੋ ਰਤ੍ਤਕਮ੍ਬਲਪਟਲਂ વਿਯ। ਸਮ੍ਫਸ੍ਸਤੋ ਮੁਦੁਸਿਨਿਦ੍ਧਂ ਕਿਚ੍ਚਤੋ ਸਿਨਿਦ੍ਧਮਧੁਰਰਸਦਂ। ਸਾਲਲਟ੍ਠਿਨ੍ਤਿ ਸਾਲਕ੍ਖਨ੍ਧਂ।
Piyasabhāvanti piyāyitabbajātikaṃ. Madhurasabhāvanti iṭṭhajātikaṃ. Abhiniviṭṭhāti taṇhābhinivesena otiṇṇā. Sampattiyanti bhavasampattiyaṃ. Nimittaggahaṇānusārenāti paṭibimbaggahaṇānusārena. Kaṇṇassa chiddapadesaṃ rajatanāḷikaṃ viya, kaṇṇabaddhaṃ pana pāmaṅgasuttaṃ viya. Tuṅgā uccā dīghā nāsikā tuṅganāsā. Evaṃ laddhavohāraṃ attano ghānaṃ. ‘‘Laddhavohārā’’ti vā pāṭho. Tasmiṃ sati tuṅgā nāsā yesaṃ te tuṅganāsā. Evaṃ laddhavohārā sattā attano ghānanti yojanā vaṇṇasaṇṭhānato rattakambalapaṭalaṃ viya. Samphassato mudusiniddhaṃ kiccato siniddhamadhurarasadaṃ. Sālalaṭṭhinti sālakkhandhaṃ.
ਅਦ੍ਦਸਂਸੂਤਿ ਪਸ੍ਸਿਂਸੁ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਂਸੇ’’ਤਿ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨવੋਹਾਰੇਨ।
Addasaṃsūti passiṃsu. Evaṃ vuttanti ‘‘kaṃse’’ti evaṃ vuttaṃ adhiṭṭhānavohārena.
ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ વਣ੍ਣਾਦਿਗੁਣਂ। ਆਦੀਨવਨ੍ਤਿ ਮਰਣਗ੍ਗਤਤੋ।
Sampattinti vaṇṇādiguṇaṃ. Ādīnavanti maraṇaggatato.
ਸਤ੍ਤੁਪਾਨੀਯੇਨਾਤਿ ਸਤ੍ਤੁਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਆਲੋਲਿਤਪਾਨੀਯੇਨ। ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪਾਨਾਨਿ વਿਯ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗਾ ਤਣ੍ਹਾਪਿਪਾਸਾવੂਪਸਮਨਤੋ।
Sattupānīyenāti sattuṃ pakkhipitvā ālolitapānīyena. Cattāri pānāni viya cattāro maggā taṇhāpipāsāvūpasamanato.
ਸਮ੍ਮਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sammasasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੬. ਸਮ੍ਮਸਸੁਤ੍ਤਂ • 6. Sammasasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੬. ਸਮ੍ਮਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Sammasasuttavaṇṇanā
