| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā |
५. सम्मुखाथविकत्थेरअपदानवण्णना
5. Sammukhāthavikattheraapadānavaṇṇanā
जायमाने विपस्सिम्हीतिआदिकं आयस्मतो सम्मुखाथविकत्थेरस्स अपदानं। अयम्पि पुरिमबुद्धेसु कताधिकारो तत्थ तत्थ भवे विवट्टूपनिस्सयानि पुञ्ञानि उपचिनन्तो विपस्सिस्स भगवतो काले ब्राह्मणकुले निब्बत्तो सत्तवस्सिककालेयेव सकसिप्पे निप्फत्तिं पत्तो घरावासं सण्ठपेत्वा वसन्तो विपस्सिम्हि बोधिसत्ते उप्पन्ने सब्बबुद्धानं लक्खणानि वेदत्तये दिस्समानानि तानि राजप्पमुखस्स जनकायस्स विपस्सीबोधिसत्तस्स लक्खणञ्च बुद्धभावञ्च ब्याकरित्वा जनानं मानसं निब्बापेसि, अनेकानि च थुतिवचनानि निवेदेसि। सो तेन कुसलकम्मेन छ कामावचरसम्पत्तियो अनुभवित्वा मनुस्सेसु च चक्कवत्तिसम्पत्तियो अनुभवित्वा इमस्मिं बुद्धुप्पादे कुलगेहे निब्बत्तो विञ्ञुतं पत्तो सद्धाजातो पब्बजित्वा नचिरस्सेव अरहा अहोसि। कतकुसलनामेन सम्मुखाथविकत्थेरोति पाकटो।
Jāyamāne vipassimhītiādikaṃ āyasmato sammukhāthavikattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto vipassissa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbatto sattavassikakāleyeva sakasippe nipphattiṃ patto gharāvāsaṃ saṇṭhapetvā vasanto vipassimhi bodhisatte uppanne sabbabuddhānaṃ lakkhaṇāni vedattaye dissamānāni tāni rājappamukhassa janakāyassa vipassībodhisattassa lakkhaṇañca buddhabhāvañca byākaritvā janānaṃ mānasaṃ nibbāpesi, anekāni ca thutivacanāni nivedesi. So tena kusalakammena cha kāmāvacarasampattiyo anubhavitvā manussesu ca cakkavattisampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde kulagehe nibbatto viññutaṃ patto saddhājāto pabbajitvā nacirasseva arahā ahosi. Katakusalanāmena sammukhāthavikattheroti pākaṭo.
४१. सो अत्तनो पुब्बकम्मं सरित्वा सोमनस्सजातो पुब्बचरितापदानं पकासेन्तो जायमाने विपस्सिम्हीतिआदिमाह। विपस्सिम्हि सम्मासम्बुद्धे जायमाने उप्पज्जमाने मातुकुच्छितो निक्खन्ते अहं पातुभूतं निमित्तं कारणं बुद्धभावस्स हेतुं ब्याकरिं कथेसिं, अनेकानि अच्छरियानि पाकटानि अकासिन्ति अत्थो। सेसं वुत्तनयानुसारेन सुविञ्ञेय्यमेवाति।
41. So attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento jāyamāne vipassimhītiādimāha. Vipassimhi sammāsambuddhe jāyamāne uppajjamāne mātukucchito nikkhante ahaṃ pātubhūtaṃ nimittaṃ kāraṇaṃ buddhabhāvassa hetuṃ byākariṃ kathesiṃ, anekāni acchariyāni pākaṭāni akāsinti attho. Sesaṃ vuttanayānusārena suviññeyyamevāti.
सम्मुखाथविकत्थेरअपदानवण्णना समत्ता।
Sammukhāthavikattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / अपदानपाळि • Apadānapāḷi / ५. सम्मुखाथविकत्थेरअपदानं • 5. Sammukhāthavikattheraapadānaṃ
