| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
४. समथक्खन्धकं
4. Samathakkhandhakaṃ
१. सम्मुखाविनयकथा
1. Sammukhāvinayakathā
१८६-७. समथक्खन्धके एवमत्थो वेदितब्बोति योजना। छ मातिकापदानीति वाक्यम्पि समासोपि युत्तोयेव। तत्थ समासो पन असमाहारदिगुयेव। ‘‘निक्खिपित्वा’’ति पदं ‘‘वुत्तो’’ति पदे पुब्बकालकिरियाविसेसनं, तुल्यत्थो वा। वित्थारोति विभङ्गो। तत्थाति विभङ्गे। सञ्ञापेतीति एत्थ सञ्ञं कत्वा जानापेतीति अत्थं पटिक्खिपन्तो आह ‘‘परितोसेत्वा जानापेती’’ति। इमिना संपुब्बो ञाधातु परितोसनत्थं अन्तोकत्वा अवबोधनत्थो होतीति दस्सेति। कारणपतिरूपकानीति कारणस्स पटिभागानि। निज्झापेतीति एत्थ झेधातु ओलोकनत्थोति आह ‘‘ओलोकेती’’ति। यथाति येनाकारेन, करियमानेति सम्बन्धो। सोति धम्मवादी। परतोपि एसेव नयो। ‘‘पुनप्पुन’’न्ति इमिना अनुपेक्खतीति एत्थ अनुसद्दो न उपच्छिन्नत्थोति दस्सेति। पेक्खति अनुपेक्खतीति एत्थ इक्खधातु ‘‘दस्सेति अनुदस्सेती’’ति एत्थ दिसधातुया सदिसत्थोति आह ‘‘दस्सेति…पे॰… परियायवचनानी’’ति। तेसञ्ञेवाति ‘‘पेक्खति अनुपेक्खती’’ति पदानञ्ञेव। परियायवचनानीति वेवचनसद्दा अत्थे परिब्यत्तिं अयन्ति गच्छन्ति इमेहीति परियायानि, तानियेव वचनानि परियायवचनानि। सोति अधम्मवादी। मोहेत्वाति धम्मवादीपुग्गलादिं मोहापेत्वा।
186-7. Samathakkhandhake evamattho veditabboti yojanā. Cha mātikāpadānīti vākyampi samāsopi yuttoyeva. Tattha samāso pana asamāhāradiguyeva. ‘‘Nikkhipitvā’’ti padaṃ ‘‘vutto’’ti pade pubbakālakiriyāvisesanaṃ, tulyattho vā. Vitthāroti vibhaṅgo. Tatthāti vibhaṅge. Saññāpetīti ettha saññaṃ katvā jānāpetīti atthaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘paritosetvā jānāpetī’’ti. Iminā saṃpubbo ñādhātu paritosanatthaṃ antokatvā avabodhanattho hotīti dasseti. Kāraṇapatirūpakānīti kāraṇassa paṭibhāgāni. Nijjhāpetīti ettha jhedhātu olokanatthoti āha ‘‘oloketī’’ti. Yathāti yenākārena, kariyamāneti sambandho. Soti dhammavādī. Paratopi eseva nayo. ‘‘Punappuna’’nti iminā anupekkhatīti ettha anusaddo na upacchinnatthoti dasseti. Pekkhati anupekkhatīti ettha ikkhadhātu ‘‘dasseti anudassetī’’ti ettha disadhātuyā sadisatthoti āha ‘‘dasseti…pe… pariyāyavacanānī’’ti. Tesaññevāti ‘‘pekkhati anupekkhatī’’ti padānaññeva. Pariyāyavacanānīti vevacanasaddā atthe paribyattiṃ ayanti gacchanti imehīti pariyāyāni, tāniyeva vacanāni pariyāyavacanāni. Soti adhammavādī. Mohetvāti dhammavādīpuggalādiṃ mohāpetvā.
१८८. धम्मवादी पुग्गलो दस्सेतीति सम्बन्धो। अमोहेत्वाति अधम्मवादीपुग्गलादिं अमोहापेत्वा, अविपरीतं जानापेत्वाति अत्थो।
188. Dhammavādī puggalo dassetīti sambandho. Amohetvāti adhammavādīpuggalādiṃ amohāpetvā, aviparītaṃ jānāpetvāti attho.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi
१. सम्मुखाविनयो • 1. Sammukhāvinayo
कण्हपक्खनवकं • Kaṇhapakkhanavakaṃ
सुक्कपक्खनवकं • Sukkapakkhanavakaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / सम्मुखाविनयकथा • Sammukhāvinayakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / सम्मुखाविनयकथावण्णना • Sammukhāvinayakathāvaṇṇanā
