| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā |
៤. សមថក្ខន្ធកវណ្ណនា
4. Samathakkhandhakavaṇṇanā
សម្មុខាវិនយកថាវណ្ណនា
Sammukhāvinayakathāvaṇṇanā
១៨៦-១៨៧. យត្ថ យត្ថ កម្មវាចាយ ‘‘អយ’’ន្តិ វា ‘‘ឥមេ’’តិ វា សម្មុខានិទ្ទេសនិយមោ អត្ថិ, សព្ពំ តំ កម្មំ សម្មុខាករណីយមេវ, ន កេវលំ តជ្ជនីយាទិបញ្ចវិធមេវ។ បញ្ចវិធស្សេវ បន ឧទ្ធរិត្វា ទស្សនំ កម្មក្ខន្ធកេ តាវ តស្សេវ បាឡិអារុឡ្ហត្តា, ចតុវីសតិយា បារាជិកេសុ វិជ្ជមានេសុ បារាជិកកណ្ឌេ អាគតានំយេវ ចតុន្នំ ឧទ្ធរិត្វា ទស្សនំ វិយាតិ វេទិតព្ពំ។ តត្ថ ‘‘បុគ្គលស្ស សម្មុខតា ហត្ថបាសូបគមនមេវា’’តិ វុត្តំ, តំ ការណំ សម្មុខាករណីយស្សបិ សម្មុខានិទ្ទេសនិយមាភាវតោ។ កាមំ អយមត្ថោ កម្មក្ខន្ធកេយេវ ‘‘តីហិ, ភិក្ខវេ, អង្គេហិ សមន្នាគតំ តជ្ជនីយកម្មំ អធម្មកម្មញ្ច ហោតិ…បេ.… អសម្មុខាកតំ ហោតី’’តិ (ចូឡវ. ៤) វចនេនេវ សិទ្ធោ, តត្ថ បន អាបត្តិ ន ទស្សិតា។ ឥធ ‘‘យោ ករេយ្យ, អាបត្តិ ទុក្កដស្សា’’តិ តត្ថ ភវិតព្ពាបត្តិទស្សនត្ថំ ឥទំ អារទ្ធន្តិ វេទិតព្ពំ។ ‘‘សម្មុខាវិនយបតិរូបកេន វូបសន្តម្បិ សម្មុខាវិនយេនេវ វូបសន្តគណនំ គច្ឆតីតិ ទស្សេតុំ ‘អធម្មវាទី បុគ្គលោ’តិអាទិ អារទ្ធ’’ន្តិ វុត្តំ, លិខិតញ្ច។ ឯវំ វូបសន្តំ សម្មុខាវិនយបតិរូបកេន វូបសន្តំ នាម ហោតិ, ន សម្មុខាវិនយេន ច អញ្ញេន កេនចីតិ ទស្សេតុំ ឥទមារទ្ធន្តិ អាចរិយោ។
186-187. Yattha yattha kammavācāya ‘‘aya’’nti vā ‘‘ime’’ti vā sammukhāniddesaniyamo atthi, sabbaṃ taṃ kammaṃ sammukhākaraṇīyameva, na kevalaṃ tajjanīyādipañcavidhameva. Pañcavidhasseva pana uddharitvā dassanaṃ kammakkhandhake tāva tasseva pāḷiāruḷhattā, catuvīsatiyā pārājikesu vijjamānesu pārājikakaṇḍe āgatānaṃyeva catunnaṃ uddharitvā dassanaṃ viyāti veditabbaṃ. Tattha ‘‘puggalassa sammukhatā hatthapāsūpagamanamevā’’ti vuttaṃ, taṃ kāraṇaṃ sammukhākaraṇīyassapi sammukhāniddesaniyamābhāvato. Kāmaṃ ayamattho kammakkhandhakeyeva ‘‘tīhi, bhikkhave, aṅgehi samannāgataṃ tajjanīyakammaṃ adhammakammañca hoti…pe… asammukhākataṃ hotī’’ti (cūḷava. 4) vacaneneva siddho, tattha pana āpatti na dassitā. Idha ‘‘yo kareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti tattha bhavitabbāpattidassanatthaṃ idaṃ āraddhanti veditabbaṃ. ‘‘Sammukhāvinayapatirūpakena vūpasantampi sammukhāvinayeneva vūpasantagaṇanaṃ gacchatīti dassetuṃ ‘adhammavādī puggalo’tiādi āraddha’’nti vuttaṃ, likhitañca. Evaṃ vūpasantaṃ sammukhāvinayapatirūpakena vūpasantaṃ nāma hoti, na sammukhāvinayena ca aññena kenacīti dassetuṃ idamāraddhanti ācariyo.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi
១. សម្មុខាវិនយោ • 1. Sammukhāvinayo
កណ្ហបក្ខនវកំ • Kaṇhapakkhanavakaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / សម្មុខាវិនយកថា • Sammukhāvinayakathā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / សម្មុខាវិនយកថាវណ្ណនា • Sammukhāvinayakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / ១. សម្មុខាវិនយកថា • 1. Sammukhāvinayakathā
