Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ചൂളവഗ്ഗപാളി • Cūḷavaggapāḷi |
൯. അധികരണവൂപസമനസമഥോ
9. Adhikaraṇavūpasamanasamatho
സമ്മുഖാവിനയോ
Sammukhāvinayo
൨൨൮. 1 ‘‘വിവാദാധികരണം കതിഹി സമഥേഹി സമ്മതി? വിവാദാധികരണം ദ്വീഹി സമഥേഹി സമ്മതി – സമ്മുഖാവിനയേന ച, യേഭുയ്യസികായ ച. സിയാ വിവാദാധികരണം ഏകം സമഥം അനാഗമ്മ യേഭുയ്യസികം, ഏകേന സമഥേന സമേയ്യ – സമ്മുഖാവിനയേനാതി? സിയാതിസ്സ വചനീയം. യഥാ കഥം വിയ? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ വിവദന്തി – ധമ്മോതി വാ അധമ്മോതി വാ, വിനയോതി വാ അവിനയോതി വാ, ഭാസിതം ലപിതം തഥാഗതേനാതി വാ അഭാസിതം അലപിതം തഥാഗതേനാതി വാ, ആചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി വാ അനാചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി വാ, പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി വാ അപഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി വാ, ആപത്തീതി വാ അനാപത്തീതി വാ, ലഹുകാ ആപത്തീതി വാ ഗരുകാ ആപത്തീതി വാ, സാവസേസാ ആപത്തീതി വാ അനവസേസാ ആപത്തീതി വാ, ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ.
228.2 ‘‘Vivādādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammati? Vivādādhikaraṇaṃ dvīhi samathehi sammati – sammukhāvinayena ca, yebhuyyasikāya ca. Siyā vivādādhikaraṇaṃ ekaṃ samathaṃ anāgamma yebhuyyasikaṃ, ekena samathena sameyya – sammukhāvinayenāti? Siyātissa vacanīyaṃ. Yathā kathaṃ viya? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā, vinayoti vā avinayoti vā, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti vā abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti vā, āciṇṇaṃ tathāgatenāti vā anāciṇṇaṃ tathāgatenāti vā, paññattaṃ tathāgatenāti vā apaññattaṃ tathāgatenāti vā, āpattīti vā anāpattīti vā, lahukā āpattīti vā garukā āpattīti vā, sāvasesā āpattīti vā anavasesā āpattīti vā, duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā.
‘‘തേ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ സക്കോന്തി തം അധികരണം വൂപസമേതും, ഇദം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, അധികരണം വൂപസന്തം. കേന വൂപസന്തം? സമ്മുഖാവിനയേന. കിഞ്ച തത്ഥ സമ്മുഖാവിനയസ്മിം? സങ്ഘസമ്മുഖതാ, ധമ്മസമ്മുഖതാ, വിനയസമ്മുഖതാ, പുഗ്ഗലസമ്മുഖതാ. കാ ച തത്ഥ സങ്ഘസമ്മുഖതാ? യാവതികാ ഭിക്ഖൂ കമ്മപ്പത്താ തേ ആഗതാ ഹോന്തി, ഛന്ദാരഹാനം ഛന്ദോ ആഹടോ ഹോതി, സമ്മുഖീഭൂതാ ന പടിക്കോസന്തി – അയം തത്ഥ സങ്ഘസമ്മുഖതാ. കാ ച തത്ഥ ധമ്മസമ്മുഖതാ, വിനയസമ്മുഖതാ ? യേന ധമ്മേന യേന വിനയേന യേന സത്ഥുസാസനേന തം അധികരണം വൂപസമ്മതി – അയം തത്ഥ ധമ്മസമ്മുഖതാ, വിനയസമ്മുഖതാ. കാ ച തത്ഥ പുഗ്ഗലസമ്മുഖതാ? യോ ച വിവദതി, യേന ച വിവദതി, ഉഭോ അത്ഥപച്ചത്ഥികാ സമ്മുഖീഭൂതാ ഹോന്തി – അയം തത്ഥ പുഗ്ഗലസമ്മുഖതാ. ഏവം വൂപസന്തം ചേ, ഭിക്ഖവേ, അധികരണം കാരകോ ഉക്കോടേതി, ഉക്കോടനകം പാചിത്തിയം; ഛന്ദദായകോ ഖീയതി, ഖീയനകം പാചിത്തിയം.
‘‘Te ce, bhikkhave, bhikkhū sakkonti taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ, idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Saṅghasammukhatā, dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā. Kā ca tattha saṅghasammukhatā? Yāvatikā bhikkhū kammappattā te āgatā honti, chandārahānaṃ chando āhaṭo hoti, sammukhībhūtā na paṭikkosanti – ayaṃ tattha saṅghasammukhatā. Kā ca tattha dhammasammukhatā, vinayasammukhatā ? Yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasammati – ayaṃ tattha dhammasammukhatā, vinayasammukhatā. Kā ca tattha puggalasammukhatā? Yo ca vivadati, yena ca vivadati, ubho atthapaccatthikā sammukhībhūtā honti – ayaṃ tattha puggalasammukhatā. Evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ kārako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ; chandadāyako khīyati, khīyanakaṃ pācittiyaṃ.
൨൨൯. ‘‘തേ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ന സക്കോന്തി തം അധികരണം തസ്മിം ആവാസേ വൂപസമേതും, തേഹി, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂഹി, യസ്മിം ആവാസേ സമ്ബഹുലാ 3 ഭിക്ഖൂ, സോ ആവാസോ ഗന്തബ്ബോ. തേ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ തം ആവാസം ഗച്ഛന്താ അന്തരാമഗ്ഗേ സക്കോന്തി തം അധികരണം വൂപസമേതും, ഇദം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, അധികരണം വൂപസന്തം. കേന വൂപസന്തം? സമ്മുഖാവിനയേന . കിഞ്ച തത്ഥ സമ്മുഖാവിനയസ്മിം? സങ്ഘസമ്മുഖതാ, ധമ്മസമ്മുഖതാ, വിനയസമ്മുഖതാ, പുഗ്ഗലസമ്മുഖതാ. കാ ച തത്ഥ സങ്ഘസമ്മുഖതാ? യാവതികാ ഭിക്ഖൂ കമ്മപ്പത്താ തേ ആഗതാ ഹോന്തി, ഛന്ദാരഹാനം ഛന്ദോ ആഹടോ ഹോതി, സമ്മുഖീഭൂതാ ന പടിക്കോസന്തി – അയം തത്ഥ സങ്ഘസമ്മുഖതാ. കാ ച തത്ഥ ധമ്മസമ്മുഖതാ, വിനയസമ്മുഖതാ? യേന ധമ്മേന യേന വിനയേന യേന സത്ഥുസാസനേന തം അധികരണം വൂപസമ്മതി – അയം തത്ഥ ധമ്മസമ്മുഖതാ, വിനയസമ്മുഖതാ. കാ ച തത്ഥ പുഗ്ഗലസമ്മുഖതാ? യോ ച വിവദതി, യേന ച വിവദതി, ഉഭോ അത്ഥപച്ചത്ഥികാ സമ്മുഖീഭൂതാ ഹോന്തി – അയം തത്ഥ പുഗ്ഗലസമ്മുഖതാ. ഏവം വൂപസന്തം ചേ, ഭിക്ഖവേ, അധികരണം കാരകോ ഉക്കോടേതി, ഉക്കോടനകം പാചിത്തിയം; ഛന്ദദായകോ ഖീയതി, ഖീയനകം പാചിത്തിയം.
229. ‘‘Te ce, bhikkhave, bhikkhū na sakkonti taṃ adhikaraṇaṃ tasmiṃ āvāse vūpasametuṃ, tehi, bhikkhave, bhikkhūhi, yasmiṃ āvāse sambahulā 4 bhikkhū, so āvāso gantabbo. Te ce, bhikkhave, bhikkhū taṃ āvāsaṃ gacchantā antarāmagge sakkonti taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ, idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena . Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Saṅghasammukhatā, dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā. Kā ca tattha saṅghasammukhatā? Yāvatikā bhikkhū kammappattā te āgatā honti, chandārahānaṃ chando āhaṭo hoti, sammukhībhūtā na paṭikkosanti – ayaṃ tattha saṅghasammukhatā. Kā ca tattha dhammasammukhatā, vinayasammukhatā? Yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasammati – ayaṃ tattha dhammasammukhatā, vinayasammukhatā. Kā ca tattha puggalasammukhatā? Yo ca vivadati, yena ca vivadati, ubho atthapaccatthikā sammukhībhūtā honti – ayaṃ tattha puggalasammukhatā. Evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ kārako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ; chandadāyako khīyati, khīyanakaṃ pācittiyaṃ.
൨൩൦. ‘‘തേ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ തം ആവാസം ആഗച്ഛന്താ അന്തരാമഗ്ഗേ ന സക്കോന്തി തം അധികരണം വൂപസമേതും, തേഹി, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂഹി, തം ആവാസം ഗന്ത്വാ ആവാസികാ ഭിക്ഖൂ ഏവമസ്സു വചനീയാ – ‘ഇദം ഖോ, ആവുസോ, അധികരണം ഏവം ജാതം, ഏവം സമുപ്പന്നം; സാധായസ്മന്താ ഇമം അധികരണം വൂപസമേന്തു ധമ്മേന വിനയേന സത്ഥുസാസനേന, യഥയിദം അധികരണം സുവൂപസന്തം അസ്സാ’തി.
230. ‘‘Te ce, bhikkhave, bhikkhū taṃ āvāsaṃ āgacchantā antarāmagge na sakkonti taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ, tehi, bhikkhave, bhikkhūhi, taṃ āvāsaṃ gantvā āvāsikā bhikkhū evamassu vacanīyā – ‘idaṃ kho, āvuso, adhikaraṇaṃ evaṃ jātaṃ, evaṃ samuppannaṃ; sādhāyasmantā imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasamentu dhammena vinayena satthusāsanena, yathayidaṃ adhikaraṇaṃ suvūpasantaṃ assā’ti.
‘‘സചേ , ഭിക്ഖവേ, ആവാസികാ ഭിക്ഖൂ വുഡ്ഢതരാ ഹോന്തി, ആഗന്തുകാ ഭിക്ഖൂ നവകതരാ, തേഹി, ഭിക്ഖവേ, ആവാസികേഹി ഭിക്ഖൂഹി ആഗന്തുകാ ഭിക്ഖൂ ഏവമസ്സു വചനീയാ – ‘ഇങ്ഘ തുമ്ഹേ, ആയസ്മന്തോ, മുഹുത്തം ഏകമന്തം ഹോഥ, യാവ മയം മന്തേമാ’തി. സചേ പന, ഭിക്ഖവേ, ആവാസികാ ഭിക്ഖൂ നവകതരാ ഹോന്തി, ആഗന്തുകാ ഭിക്ഖൂ വുഡ്ഢതരാ, തേഹി, ഭിക്ഖവേ, ആവാസികേഹി ഭിക്ഖൂഹി ആഗന്തുകാ ഭിക്ഖൂ ഏവമസ്സു വചനീയാ – ‘തേന ഹി തുമ്ഹേ, ആയസ്മന്തോ, മുഹുത്തം ഇധേവ താവ ഹോഥ, യാവ മയം മന്തേമാ’തി.
‘‘Sace , bhikkhave, āvāsikā bhikkhū vuḍḍhatarā honti, āgantukā bhikkhū navakatarā, tehi, bhikkhave, āvāsikehi bhikkhūhi āgantukā bhikkhū evamassu vacanīyā – ‘iṅgha tumhe, āyasmanto, muhuttaṃ ekamantaṃ hotha, yāva mayaṃ mantemā’ti. Sace pana, bhikkhave, āvāsikā bhikkhū navakatarā honti, āgantukā bhikkhū vuḍḍhatarā, tehi, bhikkhave, āvāsikehi bhikkhūhi āgantukā bhikkhū evamassu vacanīyā – ‘tena hi tumhe, āyasmanto, muhuttaṃ idheva tāva hotha, yāva mayaṃ mantemā’ti.
‘‘സചേ പന, ഭിക്ഖവേ, ആവാസികാനം ഭിക്ഖൂനം മന്തയമാനാനം ഏവം ഹോതി – ‘ന മയം സക്കോമ ഇമം അധികരണം വൂപസമേതും ധമ്മേന വിനയേന സത്ഥുസാസനേനാ’തി, ന തം അധികരണം ആവാസികേഹി ഭിക്ഖൂഹി സമ്പടിച്ഛിതബ്ബം. സചേ പന, ഭിക്ഖവേ, ആവാസികാനം ഭിക്ഖൂനം മന്തയമാനാനം ഏവം ഹോതി – ‘സക്കോമ മയം ഇമം അധികരണം വൂപസമേതും ധമ്മേന വിനയേന സത്ഥുസാസനേനാ’തി, തേഹി, ഭിക്ഖവേ, ആവാസികേഹി ഭിക്ഖൂഹി ആഗന്തുകാ ഭിക്ഖൂ ഏവമസ്സു വചനീയാ – ‘സചേ തുമ്ഹേ, ആയസ്മന്തോ, അമ്ഹാകം ഇമം അധികരണം യഥാജാതം യഥാസമുപ്പന്നം ആരോചേസ്സഥ, യഥാ ച മയം ഇമം അധികരണം വൂപസമേസ്സാമ ധമ്മേന വിനയേന സത്ഥുസാസനേന തഥാ സുവൂപസന്തം ഭവിസ്സതി. ഏവം മയം ഇമം അധികരണം സമ്പടിച്ഛിസ്സാമ. നോ ചേ തുമ്ഹേ, ആയസ്മന്തോ, അമ്ഹാകം ഇമം അധികരണം യഥാജാതം യഥാസമുപ്പന്നം ആരോചേസ്സഥ, യഥാ ച മയം ഇമം അധികരണം വൂപസമേസ്സാമ ധമ്മേന വിനയേന സത്ഥുസാസനേന തഥാ ന സുവൂപസന്തം ഭവിസ്സതി, ന മയം ഇമം അധികരണം സമ്പടിച്ഛിസ്സാമാ’തി. ഏവം സുപരിഗ്ഗഹിതം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, കത്വാ ആവാസികേഹി ഭിക്ഖൂഹി തം അധികരണം സമ്പടിച്ഛിതബ്ബം.
‘‘Sace pana, bhikkhave, āvāsikānaṃ bhikkhūnaṃ mantayamānānaṃ evaṃ hoti – ‘na mayaṃ sakkoma imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ dhammena vinayena satthusāsanenā’ti, na taṃ adhikaraṇaṃ āvāsikehi bhikkhūhi sampaṭicchitabbaṃ. Sace pana, bhikkhave, āvāsikānaṃ bhikkhūnaṃ mantayamānānaṃ evaṃ hoti – ‘sakkoma mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ dhammena vinayena satthusāsanenā’ti, tehi, bhikkhave, āvāsikehi bhikkhūhi āgantukā bhikkhū evamassu vacanīyā – ‘sace tumhe, āyasmanto, amhākaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ yathājātaṃ yathāsamuppannaṃ ārocessatha, yathā ca mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasamessāma dhammena vinayena satthusāsanena tathā suvūpasantaṃ bhavissati. Evaṃ mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ sampaṭicchissāma. No ce tumhe, āyasmanto, amhākaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ yathājātaṃ yathāsamuppannaṃ ārocessatha, yathā ca mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasamessāma dhammena vinayena satthusāsanena tathā na suvūpasantaṃ bhavissati, na mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ sampaṭicchissāmā’ti. Evaṃ supariggahitaṃ kho, bhikkhave, katvā āvāsikehi bhikkhūhi taṃ adhikaraṇaṃ sampaṭicchitabbaṃ.
‘‘തേഹി, ഭിക്ഖവേ, ആഗന്തുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി ആവാസികാ ഭിക്ഖൂ ഏവമസ്സു വചനീയാ – ‘യഥാജാതം യഥാസമുപ്പന്നം മയം ഇമം അധികരണം ആയസ്മന്താനം ആരോചേസ്സാമ. സചേ ആയസ്മന്താ സക്കോന്തി ഏത്തകേന വാ ഏത്തകേന വാ അന്തരേന ഇമം അധികരണം വൂപസമേതും ധമ്മേന വിനയേന സത്ഥുസാസനേന തഥാ സുവൂപസന്തം ഭവിസ്സതി. ഏവം മയം ഇമം അധികരണം ആയസ്മന്താനം നിയ്യാദേസ്സാമ. നോ ചേ ആയസ്മന്താ സക്കോന്തി ഏത്തകേന വാ ഏത്തകേന വാ അന്തരേന ഇമം അധികരണം വൂപസമേതും ധമ്മേന വിനയേന സത്ഥുസാസനേന തഥാ ന സുവൂപസന്തം ഭവിസ്സതി, ന മയം ഇമം അധികരണം ആയസ്മന്താനം നിയ്യാദേസ്സാമ . മയമേവ ഇമസ്സ അധികരണസ്സ സാമിനോ ഭവിസ്സാമാ’തി. ഏവം സുപരിഗ്ഗഹിതം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, കത്വാ ആഗന്തുകേഹി ഭിക്ഖൂഹി തം അധികരണം ആവാസികാനം ഭിക്ഖൂനം നിയ്യാദേതബ്ബം.
‘‘Tehi, bhikkhave, āgantukehi bhikkhūhi āvāsikā bhikkhū evamassu vacanīyā – ‘yathājātaṃ yathāsamuppannaṃ mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ āyasmantānaṃ ārocessāma. Sace āyasmantā sakkonti ettakena vā ettakena vā antarena imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ dhammena vinayena satthusāsanena tathā suvūpasantaṃ bhavissati. Evaṃ mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ āyasmantānaṃ niyyādessāma. No ce āyasmantā sakkonti ettakena vā ettakena vā antarena imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ dhammena vinayena satthusāsanena tathā na suvūpasantaṃ bhavissati, na mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ āyasmantānaṃ niyyādessāma . Mayameva imassa adhikaraṇassa sāmino bhavissāmā’ti. Evaṃ supariggahitaṃ kho, bhikkhave, katvā āgantukehi bhikkhūhi taṃ adhikaraṇaṃ āvāsikānaṃ bhikkhūnaṃ niyyādetabbaṃ.
‘‘തേ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ സക്കോന്തി തം അധികരണം വൂപസമേതും, ഇദം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, അധികരണം വൂപസന്തം. കേന വൂപസന്തം? സമ്മുഖാവിനയേന. കിഞ്ച തത്ഥ സമ്മുഖാവിനയസ്മിം? സങ്ഘസമ്മുഖതാ, ധമ്മസമ്മുഖതാ, വിനയസമ്മുഖതാ, പുഗ്ഗലസമ്മുഖതാ…പേ॰… ഏവം വൂപസന്തം ചേ, ഭിക്ഖവേ, അധികരണം കാരകോ ഉക്കോടേതി, ഉക്കോടനകം പാചിത്തിയം; ഛന്ദദായകോ ഖീയതി, ഖീയനകം പാചിത്തിയം.
‘‘Te ce, bhikkhave, bhikkhū sakkonti taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ, idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Saṅghasammukhatā, dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā…pe… evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ kārako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ; chandadāyako khīyati, khīyanakaṃ pācittiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ചൂളവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / അധികരണവൂപസമനസമഥകഥാ • Adhikaraṇavūpasamanasamathakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / അധികരണവൂപസമനസമഥകഥാവണ്ണനാ • Adhikaraṇavūpasamanasamathakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / അധികരണകഥാവണ്ണനാ • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / അധികരണവൂപസമനസമഥകഥാദിവണ്ണനാ • Adhikaraṇavūpasamanasamathakathādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൯. അധികരണവൂപസമനസമഥകഥാ • 9. Adhikaraṇavūpasamanasamathakathā