Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๖. สมฺมุติญาณกถาวณฺณนา
6. Sammutiñāṇakathāvaṇṇanā
๔๓๔-๔๓๕. อิทานิ สมฺมุติญาณกถา นาม โหติฯ ตตฺถ สมฺมุติสจฺจํ ปรมตฺถสจฺจนฺติ เทฺว สจฺจานิฯ เย ปน เอวํ วิภาคํ อกตฺวา สจฺจนฺติ วจนสามเญฺญน สมฺมุติญาณมฺปิ ‘‘สจฺจารมฺมณเมวา’’ติ วทนฺติ, เสยฺยถาปิ อนฺธกา; เต อยุตฺตวาทิโนติ เตสํ วาทวิโสธนตฺถํ อยํ กถา อารทฺธาฯ ตตฺถ น วตฺตพฺพนฺติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส, ปรมตฺถสจฺจํ สนฺธาย ปฎิญฺญา สกวาทิสฺสฯ สมฺมุติสจฺจมฺหีติ สมฺมุติํ อนุปวิเฎฺฐ สจฺจมฺหิฯ ปจฺจเตฺต วา ภุมฺมวจนํ, สมฺมุติสจฺจนฺติ อโตฺถฯ สมฺมุติญาณํ สจฺจารมฺมณเญฺญวาติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฎิญฺญา อิตรสฺสฯ ตโต นํ ‘‘ยทิ ตํ อวิเสเสน สจฺจารมฺมณเญฺญว, เตน ญาเณน ทุกฺขปริญฺญาทีนิ กเรยฺยา’’ติ โจเทตุํ เตน ญาเณนาติอาทิมาหฯ
434-435. Idāni sammutiñāṇakathā nāma hoti. Tattha sammutisaccaṃ paramatthasaccanti dve saccāni. Ye pana evaṃ vibhāgaṃ akatvā saccanti vacanasāmaññena sammutiñāṇampi ‘‘saccārammaṇamevā’’ti vadanti, seyyathāpi andhakā; te ayuttavādinoti tesaṃ vādavisodhanatthaṃ ayaṃ kathā āraddhā. Tattha na vattabbanti pucchā paravādissa, paramatthasaccaṃ sandhāya paṭiññā sakavādissa. Sammutisaccamhīti sammutiṃ anupaviṭṭhe saccamhi. Paccatte vā bhummavacanaṃ, sammutisaccanti attho. Sammutiñāṇaṃ saccārammaṇaññevāti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Tato naṃ ‘‘yadi taṃ avisesena saccārammaṇaññeva, tena ñāṇena dukkhapariññādīni kareyyā’’ti codetuṃ tena ñāṇenātiādimāha.
สมฺมุติญาณกถาวณฺณนาฯ
Sammutiñāṇakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๔๘) ๖. สมฺมุติญาณกถา • (48) 6. Sammutiñāṇakathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๖. สมฺมุติญาณกถาวณฺณนา • 6. Sammutiñāṇakathāvaṇṇanā