Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தீ³க⁴ நிகாய (அட்ட²கதா²) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā)

    5. ஸம்பஸாத³னீயஸுத்தவண்ணனா

    5. Sampasādanīyasuttavaṇṇanā

    ஸாரிபுத்தஸீஹனாத³வண்ணனா

    Sāriputtasīhanādavaṇṇanā

    141. ஏவங் மே ஸுதந்தி ஸம்பஸாத³னீயஸுத்தங். தத்ராயமனுத்தானபத³வண்ணனா – நாளந்தா³யந்தி நாளந்தா³தி ஏவங்னாமகே நக³ரே, தங் நக³ரங் கோ³சரகா³மங் கத்வா. பாவாரிகம்ப³வனேதி து³ஸ்ஸபாவாரிகஸெட்டி²னோ அம்ப³வனே. தங் கிர தஸ்ஸ உய்யானங் அஹோஸி. ஸோ ப⁴க³வதோ த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுத்வா ப⁴க³வதி பஸன்னோ தஸ்மிங் உய்யானே குடிலேணமண்ட³பாதி³படிமண்டி³தங் ப⁴க³வதோ விஹாரங் கத்வா நிய்யாதேஸி. ஸோ விஹாரோ ஜீவகம்ப³வனங் விய ‘‘பாவாரிகம்ப³வன’’ந்த்வேவ ஸங்க்²யங் க³தோ, தஸ்மிங் பாவாரிகம்ப³வனே விஹரதீதி அத்தோ². ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘ஏவங்பஸன்னோ அஹங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதீ’’தி. கஸ்மா ஏவங் அவோச? அத்தனோ உப்பன்னஸோமனஸ்ஸபவேத³னத்த²ங்.

    141.Evaṃme sutanti sampasādanīyasuttaṃ. Tatrāyamanuttānapadavaṇṇanā – nāḷandāyanti nāḷandāti evaṃnāmake nagare, taṃ nagaraṃ gocaragāmaṃ katvā. Pāvārikambavaneti dussapāvārikaseṭṭhino ambavane. Taṃ kira tassa uyyānaṃ ahosi. So bhagavato dhammadesanaṃ sutvā bhagavati pasanno tasmiṃ uyyāne kuṭileṇamaṇḍapādipaṭimaṇḍitaṃ bhagavato vihāraṃ katvā niyyātesi. So vihāro jīvakambavanaṃ viya ‘‘pāvārikambavana’’ntveva saṅkhyaṃ gato, tasmiṃ pāvārikambavane viharatīti attho. Bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘evaṃpasanno ahaṃ, bhante, bhagavatī’’ti. Kasmā evaṃ avoca? Attano uppannasomanassapavedanatthaṃ.

    தத்ராயமனுபுப்³பி³கதா² – தே²ரோ கிர தங்தி³வஸங் காலஸ்ஸேவ ஸரீரப்படிஜக்³க³னங் கத்வா ஸுனிவத்த²னிவாஸனோ பத்தசீவரமாதா³ய பாஸாதி³கேஹி அபி⁴க்கந்தாதீ³ஹி தே³வமனுஸ்ஸானங் பஸாத³ங் ஆவஹந்தோ நாளந்த³வாஸீனங் ஹிதஸுக²மனுப்³ரூஹயந்தோ பிண்டா³ய பவிஸித்வா பச்சா²ப⁴த்தங் பிண்ட³பாதபடிக்கந்தோ விஹாரங் க³ந்த்வா ஸத்து² வத்தங் த³ஸ்ஸெத்வா ஸத்த²ரி க³ந்த⁴குடிங் பவிட்டே² ஸத்தா²ரங் வந்தி³த்வா அத்தனோ தி³வாட்டா²னங் அக³மாஸி. தத்த² ஸத்³தி⁴விஹாரிகந்தேவாஸிகேஸு வத்தங் த³ஸ்ஸெத்வா படிக்கந்தேஸு தி³வாட்டா²னங் ஸம்மஜ்ஜித்வா சம்மக்க²ண்ட³ங் பஞ்ஞபெத்வா உத³கதும்ப³தோ உத³கேன ஹத்த²பாதே³ ஸீதலே கத்வா திஸந்தி⁴பல்லங்கங் ஆபு⁴ஜித்வா காலபரிச்சே²த³ங் கத்வா ப²லஸமாபத்திங் ஸமாபஜ்ஜி.

    Tatrāyamanupubbikathā – thero kira taṃdivasaṃ kālasseva sarīrappaṭijagganaṃ katvā sunivatthanivāsano pattacīvaramādāya pāsādikehi abhikkantādīhi devamanussānaṃ pasādaṃ āvahanto nāḷandavāsīnaṃ hitasukhamanubrūhayanto piṇḍāya pavisitvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto vihāraṃ gantvā satthu vattaṃ dassetvā satthari gandhakuṭiṃ paviṭṭhe satthāraṃ vanditvā attano divāṭṭhānaṃ agamāsi. Tattha saddhivihārikantevāsikesu vattaṃ dassetvā paṭikkantesu divāṭṭhānaṃ sammajjitvā cammakkhaṇḍaṃ paññapetvā udakatumbato udakena hatthapāde sītale katvā tisandhipallaṅkaṃ ābhujitvā kālaparicchedaṃ katvā phalasamāpattiṃ samāpajji.

    ஸோ யதா²பரிச்சி²ன்னகாலவஸேன ஸமாபத்திதோ வுட்டா²ய அத்தனோ கு³ணே அனுஸ்ஸரிதுமாரத்³தோ⁴. அத²ஸ்ஸ கு³ணே அனுஸ்ஸரதோ ஸீலங் ஆபாத²மாக³தங். ததோ படிபாடியாவ ஸமாதி⁴ பஞ்ஞா விமுத்தி விமுத்திஞாணத³ஸ்ஸனங் பட²மங் ஜா²னங் து³தியங் ஜா²னங் ததியங் ஜா²னங் சதுத்த²ங் ஜா²னங் ஆகாஸானஞ்சாயதனஸமாபத்தி விஞ்ஞானஞ்சாயதனஸமாபத்தி ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனஸமாபத்தி நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனஸமாபத்தி விபஸ்ஸனாஞாணங் மனோமயித்³தி⁴ஞாணங் இத்³தி⁴வித⁴ஞாணங் தி³ப்³ப³ஸோதஞாணங் சேதோபரியஞாணங் புப்³பே³னிவாஸானுஸ்ஸதிஞாணங் தி³ப்³ப³சக்கு²ஞாணங்…பே॰… ஸோதாபத்திமக்³கோ³ ஸோதாபத்திப²லங்…பே॰… அரஹத்தமக்³கோ³ அரஹத்தப²லங் அத்த²படிஸம்பி⁴தா³ த⁴ம்மபடிஸம்பி⁴தா³ நிருத்திபடிஸம்பி⁴தா³ படிபா⁴னபடிஸம்பி⁴தா³ ஸாவகபாரமீஞாணங். இதோ பட்டா²ய கப்பஸதஸஹஸ்ஸாதி⁴கஸ்ஸ அஸங்க்²யெய்யஸ்ஸ உபரி அனோமத³ஸ்ஸீபு³த்³த⁴ஸ்ஸ பாத³மூலே கதங் அபி⁴னீஹாரங் ஆதி³ங் கத்வா அத்தனோ கு³ணே அனுஸ்ஸரதோ யாவ நிஸின்னபல்லங்கா கு³ணா உபட்ட²ஹிங்ஸு.

    So yathāparicchinnakālavasena samāpattito vuṭṭhāya attano guṇe anussaritumāraddho. Athassa guṇe anussarato sīlaṃ āpāthamāgataṃ. Tato paṭipāṭiyāva samādhi paññā vimutti vimuttiñāṇadassanaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ dutiyaṃ jhānaṃ tatiyaṃ jhānaṃ catutthaṃ jhānaṃ ākāsānañcāyatanasamāpatti viññānañcāyatanasamāpatti ākiñcaññāyatanasamāpatti nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti vipassanāñāṇaṃ manomayiddhiñāṇaṃ iddhividhañāṇaṃ dibbasotañāṇaṃ cetopariyañāṇaṃ pubbenivāsānussatiñāṇaṃ dibbacakkhuñāṇaṃ…pe… sotāpattimaggo sotāpattiphalaṃ…pe… arahattamaggo arahattaphalaṃ atthapaṭisambhidā dhammapaṭisambhidā niruttipaṭisambhidā paṭibhānapaṭisambhidā sāvakapāramīñāṇaṃ. Ito paṭṭhāya kappasatasahassādhikassa asaṅkhyeyyassa upari anomadassībuddhassa pādamūle kataṃ abhinīhāraṃ ādiṃ katvā attano guṇe anussarato yāva nisinnapallaṅkā guṇā upaṭṭhahiṃsu.

    ஏவங் தே²ரோ அத்தனோ கு³ணே அனுஸ்ஸரமானோ கு³ணானங் பமாணங் வா பரிச்சே²த³ங் வா த³ட்டு²ங் நாஸக்கி². ஸோ சிந்தேஸி – ‘‘மய்ஹங் தாவ பதே³ஸஞாணே டி²தஸ்ஸ ஸாவகஸ்ஸ கு³ணானங் பமாணங் வா பரிச்சே²தோ³ வா நத்தி². அஹங் பன யங் ஸத்தா²ரங் உத்³தி³ஸ்ஸ பப்³ப³ஜிதோ, கீதி³ஸா நு கோ² தஸ்ஸ கு³ணா’’தி த³ஸப³லஸ்ஸ கு³ணே அனுஸ்ஸரிதுங் ஆரத்³தோ⁴. ஸோ ப⁴க³வதோ ஸீலங் நிஸ்ஸாய, ஸமாதி⁴ங் பஞ்ஞங் விமுத்திங் விமுத்திஞாணத³ஸ்ஸனங் நிஸ்ஸாய, சத்தாரோ ஸதிபட்டா²னே நிஸ்ஸாய, சத்தாரோ ஸம்மப்பதா⁴னே சத்தாரோ இத்³தி⁴பாதே³ சத்தாரோ மக்³கே³ சத்தாரி ப²லானி சதஸ்ஸோ படிஸம்பி⁴தா³ சதுயோனிபரிச்சே²த³கஞாணங் சத்தாரோ அரியவங்ஸே நிஸ்ஸாய த³ஸப³லஸ்ஸ கு³ணே அனுஸ்ஸரிதுமாரத்³தோ⁴.

    Evaṃ thero attano guṇe anussaramāno guṇānaṃ pamāṇaṃ vā paricchedaṃ vā daṭṭhuṃ nāsakkhi. So cintesi – ‘‘mayhaṃ tāva padesañāṇe ṭhitassa sāvakassa guṇānaṃ pamāṇaṃ vā paricchedo vā natthi. Ahaṃ pana yaṃ satthāraṃ uddissa pabbajito, kīdisā nu kho tassa guṇā’’ti dasabalassa guṇe anussarituṃ āraddho. So bhagavato sīlaṃ nissāya, samādhiṃ paññaṃ vimuttiṃ vimuttiñāṇadassanaṃ nissāya, cattāro satipaṭṭhāne nissāya, cattāro sammappadhāne cattāro iddhipāde cattāro magge cattāri phalāni catasso paṭisambhidā catuyoniparicchedakañāṇaṃ cattāro ariyavaṃse nissāya dasabalassa guṇe anussaritumāraddho.

    ததா² பஞ்ச பதா⁴னியங்கா³னி, பஞ்சங்கி³கங்ஸம்மாஸமாதி⁴ங், பஞ்சிந்த்³ரியானி, பஞ்ச ப³லானி, பஞ்ச நிஸ்ஸரணியா தா⁴துயோ, பஞ்ச விமுத்தாயதனானி, பஞ்ச விமுத்திபரிபாசனியா பஞ்ஞா, ச² ஸாரணீயே த⁴ம்மே, ச² அனுஸ்ஸதிட்டா²னானி, ச² கா³ரவே, ச² நிஸ்ஸரணியா தா⁴துயோ, ச² ஸததவிஹாரே, ச² அனுத்தரியானி, ச² நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யா பஞ்ஞா, ச² அபி⁴ஞ்ஞா, ச² அஸாதா⁴ரணஞாணானி, ஸத்த அபரிஹானியே த⁴ம்மே, ஸத்த அரியத⁴னானி, ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³, ஸத்த ஸப்புரிஸத⁴ம்மே, ஸத்த நிஜ்ஜரவத்தூ²னி, ஸத்த பஞ்ஞா, ஸத்த த³க்கி²ணெய்யபுக்³க³லே, ஸத்த கீ²ணாஸவப³லானி, அட்ட² பஞ்ஞாபடிலாப⁴ஹேதூ, அட்ட² ஸம்மத்தானி, அட்ட² லோகத⁴ம்மாதிக்கமே, அட்ட² ஆரம்ப⁴வத்தூ²னி, அட்ட² அக்க²ணதே³ஸனா, அட்ட² மஹாபுரிஸவிதக்கே, அட்ட² அபி⁴பா⁴யதனானி, அட்ட² விமொக்கே², நவ யோனிஸோமனஸிகாரமூலகே த⁴ம்மே, நவ பாரிஸுத்³தி⁴பதா⁴னியங்கா³னி, நவ ஸத்தாவாஸதே³ஸனா, நவ ஆகா⁴தப்படிவினயே, நவ பஞ்ஞா, நவ நானத்தானி, நவ அனுபுப்³ப³விஹாரே, த³ஸ நாத²கரணே த⁴ம்மே, த³ஸ கஸிணாயதனானி, த³ஸ குஸலகம்மபதே², த³ஸ ததா²க³தப³லானி, த³ஸ ஸம்மத்தானி, த³ஸ அரியவாஸே, த³ஸ அஸெக்க²த⁴ம்மே, ஏகாத³ஸ மெத்தானிஸங்ஸே, த்³வாத³ஸ த⁴ம்மசக்காகாரே, தேரஸ து⁴தங்க³கு³ணே , சுத்³த³ஸ பு³த்³த⁴ஞாணானி, பஞ்சத³ஸ விமுத்திபரிபாசனியே த⁴ம்மே, ஸோளஸவித⁴ங் ஆனாபானஸ்ஸதிங், அட்டா²ரஸ பு³த்³த⁴த⁴ம்மே, ஏகூனவீஸதி பச்சவெக்க²ணஞாணானி, சதுசத்தாலீஸ ஞாணவத்தூ²னி, பரோபண்ணாஸ குஸலத⁴ம்மே, ஸத்தஸத்ததி ஞாணவத்தூ²னி, சதுவீஸதிகோடிஸதஸஹஸ்ஸஸமாபத்திஸஞ்சரமஹாவஜிரஞாணங் நிஸ்ஸாய த³ஸப³லஸ்ஸ கு³ணே அனுஸ்ஸரிதுங் ஆரபி⁴.

    Tathā pañca padhāniyaṅgāni, pañcaṅgikaṃsammāsamādhiṃ, pañcindriyāni, pañca balāni, pañca nissaraṇiyā dhātuyo, pañca vimuttāyatanāni, pañca vimuttiparipācaniyā paññā, cha sāraṇīye dhamme, cha anussatiṭṭhānāni, cha gārave, cha nissaraṇiyā dhātuyo, cha satatavihāre, cha anuttariyāni, cha nibbedhabhāgiyā paññā, cha abhiññā, cha asādhāraṇañāṇāni, satta aparihāniye dhamme, satta ariyadhanāni, satta bojjhaṅge, satta sappurisadhamme, satta nijjaravatthūni, satta paññā, satta dakkhiṇeyyapuggale, satta khīṇāsavabalāni, aṭṭha paññāpaṭilābhahetū, aṭṭha sammattāni, aṭṭha lokadhammātikkame, aṭṭha ārambhavatthūni, aṭṭha akkhaṇadesanā, aṭṭha mahāpurisavitakke, aṭṭha abhibhāyatanāni, aṭṭha vimokkhe, nava yonisomanasikāramūlake dhamme, nava pārisuddhipadhāniyaṅgāni, nava sattāvāsadesanā, nava āghātappaṭivinaye, nava paññā, nava nānattāni, nava anupubbavihāre, dasa nāthakaraṇe dhamme, dasa kasiṇāyatanāni, dasa kusalakammapathe, dasa tathāgatabalāni, dasa sammattāni, dasa ariyavāse, dasa asekkhadhamme, ekādasa mettānisaṃse, dvādasa dhammacakkākāre, terasa dhutaṅgaguṇe , cuddasa buddhañāṇāni, pañcadasa vimuttiparipācaniye dhamme, soḷasavidhaṃ ānāpānassatiṃ, aṭṭhārasa buddhadhamme, ekūnavīsati paccavekkhaṇañāṇāni, catucattālīsa ñāṇavatthūni, paropaṇṇāsa kusaladhamme, sattasattati ñāṇavatthūni, catuvīsatikoṭisatasahassasamāpattisañcaramahāvajirañāṇaṃ nissāya dasabalassa guṇe anussarituṃ ārabhi.

    தஸ்மிங்யேவ ச தி³வாட்டா²னே நிஸின்னோயேவ உபரி ‘‘அபரங் பன, ப⁴ந்தே, ஏததா³னுத்தரிய’’ந்தி ஆக³மிஸ்ஸந்தி ஸோளஸ அபரம்பரியத⁴ம்மா, தேபி நிஸ்ஸாய அனுஸ்ஸரிதுங் ஆரபி⁴. ஸோ ‘‘குஸலபஞ்ஞத்தியங் அனுத்தரோ மய்ஹங் ஸத்தா², ஆயதனபஞ்ஞத்தியங் அனுத்தரோ, க³ப்³பா⁴வக்கந்தியங் அனுத்தரோ, ஆதே³ஸனாவிதா⁴ஸு அனுத்தரோ, த³ஸ்ஸனஸமாபத்தியங் அனுத்தரோ, புக்³க³லபஞ்ஞத்தியங் அனுத்தரோ, பதா⁴னே அனுத்தரோ, படிபதா³ஸு அனுத்தரோ, ப⁴ஸ்ஸஸமாசாரே அனுத்தரோ, புரிஸஸீலஸமாசாரே அனுத்தரோ, அனுஸாஸனீவிதா⁴ஸு அனுத்தரோ, பரபுக்³க³லவிமுத்திஞாணே அனுத்தரோ, ஸஸ்ஸதவாதே³ஸு அனுத்தரோ, புப்³பே³னிவாஸஞாணே அனுத்தரோ, தி³ப்³ப³சக்கு²ஞாணே அனுத்தரோ, இத்³தி⁴விதே⁴ அனுத்தரோ, இமினா ச இமினா ச அனுத்தரோ’’தி ஏவங் த³ஸப³லஸ்ஸ கு³ணே அனுஸ்ஸரந்தோ ப⁴க³வதோ கு³ணானங் நேவ அந்தங், ந பமாணங் பஸ்ஸி. தே²ரோ அத்தனோபி தாவ கு³ணானங் அந்தங் வா பமாணங் வா நாத்³த³ஸ, ப⁴க³வதோ கு³ணானங் கிங் பஸ்ஸிஸ்ஸதி? யஸ்ஸ யஸ்ஸ ஹி பஞ்ஞா மஹதீ ஞாணங் விஸத³ங், ஸோ ஸோ பு³த்³த⁴கு³ணே மஹந்ததோ ஸத்³த³ஹதி. லோகியமஹாஜனோ உக்காஸித்வாபி கி²பித்வாபி ‘‘நமோ பு³த்³தா⁴ன’’ந்தி அத்தனோ அத்தனோ உபனிஸ்ஸயே ட²த்வா பு³த்³தா⁴னங் கு³ணே அனுஸ்ஸரதி. ஸப்³ப³லோகியமஹாஜனதோ ஏகோ ஸோதாபன்னோ பு³த்³த⁴கு³ணே மஹந்ததோ ஸத்³த³ஹதி. ஸோதாபன்னானங் ஸததோபி ஸஹஸ்ஸதோபி ஏகோ ஸகதா³கா³மீ. ஸகதா³கா³மீனங் ஸததோபி ஸஹஸ்ஸதோபி ஏகோ அனாகா³மீ. அனாகா³மீனங் ஸததோபி ஸஹஸ்ஸதோபி ஏகோ அரஹா பு³த்³த⁴கு³ணே மஹந்ததோ ஸத்³த³ஹதி. அவஸேஸஅரஹந்தேஹி அஸீதி மஹாதே²ரா பு³த்³த⁴கு³ணே மஹந்ததோ ஸத்³த³ஹந்தி. அஸீதிமஹாதே²ரேஹி சத்தாரோ மஹாதே²ரா. சதூஹி மஹாதே²ரேஹி த்³வே அக்³க³ஸாவகா. தேஸுபி ஸாரிபுத்தத்தே²ரோ, ஸாரிபுத்தத்தே²ரதோபி ஏகோ பச்சேகபு³த்³தோ⁴ பு³த்³த⁴கு³ணே மஹந்ததோ ஸத்³த³ஹதி. ஸசே பன ஸகலசக்கவாளக³ப்³பே⁴ ஸங்கா⁴டிகண்ணேன ஸங்கா⁴டிகண்ணங் பஹரியமானா நிஸின்னா பச்சேகபு³த்³தா⁴ பு³த்³த⁴கு³ணே அனுஸ்ஸரெய்யுங், தேஹி ஸப்³பே³ஹிபி ஏகோ ஸப்³ப³ஞ்ஞுபு³த்³தோ⁴வ பு³த்³த⁴கு³ணே மஹந்ததோ ஸத்³த³ஹதி.

    Tasmiṃyeva ca divāṭṭhāne nisinnoyeva upari ‘‘aparaṃ pana, bhante, etadānuttariya’’nti āgamissanti soḷasa aparampariyadhammā, tepi nissāya anussarituṃ ārabhi. So ‘‘kusalapaññattiyaṃ anuttaro mayhaṃ satthā, āyatanapaññattiyaṃ anuttaro, gabbhāvakkantiyaṃ anuttaro, ādesanāvidhāsu anuttaro, dassanasamāpattiyaṃ anuttaro, puggalapaññattiyaṃ anuttaro, padhāne anuttaro, paṭipadāsu anuttaro, bhassasamācāre anuttaro, purisasīlasamācāre anuttaro, anusāsanīvidhāsu anuttaro, parapuggalavimuttiñāṇe anuttaro, sassatavādesu anuttaro, pubbenivāsañāṇe anuttaro, dibbacakkhuñāṇe anuttaro, iddhividhe anuttaro, iminā ca iminā ca anuttaro’’ti evaṃ dasabalassa guṇe anussaranto bhagavato guṇānaṃ neva antaṃ, na pamāṇaṃ passi. Thero attanopi tāva guṇānaṃ antaṃ vā pamāṇaṃ vā nāddasa, bhagavato guṇānaṃ kiṃ passissati? Yassa yassa hi paññā mahatī ñāṇaṃ visadaṃ, so so buddhaguṇe mahantato saddahati. Lokiyamahājano ukkāsitvāpi khipitvāpi ‘‘namo buddhāna’’nti attano attano upanissaye ṭhatvā buddhānaṃ guṇe anussarati. Sabbalokiyamahājanato eko sotāpanno buddhaguṇe mahantato saddahati. Sotāpannānaṃ satatopi sahassatopi eko sakadāgāmī. Sakadāgāmīnaṃ satatopi sahassatopi eko anāgāmī. Anāgāmīnaṃ satatopi sahassatopi eko arahā buddhaguṇe mahantato saddahati. Avasesaarahantehi asīti mahātherā buddhaguṇe mahantato saddahanti. Asītimahātherehi cattāro mahātherā. Catūhi mahātherehi dve aggasāvakā. Tesupi sāriputtatthero, sāriputtattheratopi eko paccekabuddho buddhaguṇe mahantato saddahati. Sace pana sakalacakkavāḷagabbhe saṅghāṭikaṇṇena saṅghāṭikaṇṇaṃ pahariyamānā nisinnā paccekabuddhā buddhaguṇe anussareyyuṃ, tehi sabbehipi eko sabbaññubuddhova buddhaguṇe mahantato saddahati.

    ஸெய்யதா²பி நாம மஹாஜனோ ‘‘மஹாஸமுத்³தோ³ க³ம்பீ⁴ரோ உத்தானோ’’தி ஜானநத்த²ங் யொத்தானி வட்டெய்ய, தத்த² கோசி ப்³யாமப்பமாணங் யொத்தங் வட்டெய்ய, கோசி த்³வே ப்³யாமங், கோசி த³ஸப்³யாமங், கோசி வீஸதிப்³யாமங், கோசி திங்ஸப்³யாமங், கோசி சத்தாலீஸப்³யாமங், கோசி பஞ்ஞாஸப்³யாமங், கோசி ஸதப்³யாமங், கோசி ஸஹஸ்ஸப்³யாமங் , கோசி சதுராஸீதிப்³யாமஸஹஸ்ஸங். தே நாவங் ஆருய்ஹ, ஸமுத்³த³மஜ்ஜே² உக்³க³தபப்³ப³தாதி³ம்ஹி வா ட²த்வா அத்தனோ அத்தனோ யொத்தங் ஓதாரெய்யுங், தேஸு யஸ்ஸ யொத்தங் ப்³யாமமத்தங், ஸோ ப்³யாமமத்தட்டா²னேயேவ உத³கங் ஜானாதி…பே॰… யஸ்ஸ சதுராஸீதிப்³யாமஸஹஸ்ஸங், ஸோ சதுராஸீதிப்³யாமஸஹஸ்ஸட்டா²னேயேவ உத³கங் ஜானாதி. பரதோ உத³கங் எத்தகந்தி ந ஜானாதி. மஹாஸமுத்³தே³ பன ந தத்தகங்யேவ உத³கங், அத² கோ² அனந்தமபரிமாணங். சதுராஸீதியோஜனஸஹஸ்ஸங் க³ம்பீ⁴ரோ ஹி மஹாஸமுத்³தோ³, ஏவமேவ ஏகப்³யாமயொத்ததோ பட்டா²ய நவப்³யாமயொத்தேன ஞாதஉத³கங் விய லோகியமஹாஜனேன தி³ட்ட²பு³த்³த⁴கு³ணா வேதி³தப்³பா³. த³ஸப்³யாமயொத்தேன த³ஸப்³யாமட்டா²னே ஞாதஉத³கங் விய ஸோதாபன்னேன தி³ட்ட²பு³த்³த⁴கு³ணா. வீஸதிப்³யாமயொத்தேன வீஸதிப்³யாமட்டா²னே ஞாதஉத³கங் விய ஸகதா³கா³மினா தி³ட்ட²பு³த்³த⁴கு³ணா. திங்ஸப்³யாமயொத்தேன திங்ஸப்³யாமட்டா²னே ஞாதஉத³கங் விய அனாகா³மினா தி³ட்ட²பு³த்³த⁴கு³ணா. சத்தாலீஸப்³யாமயொத்தேன சத்தாலீஸப்³யாமட்டா²னே ஞாதஉத³கங் விய அரஹதா தி³ட்ட²பு³த்³த⁴கு³ணா. பஞ்ஞாஸப்³யாமயொத்தேன பஞ்ஞாஸப்³யாமட்டா²னே ஞாதஉத³கங் விய அஸீதிமஹாதே²ரேஹி தி³ட்ட²பு³த்³த⁴கு³ணா. ஸதப்³யாமயொத்தேன ஸதப்³யாமட்டா²னே ஞாதஉத³கங் விய சதூஹி மஹாதே²ரேஹி தி³ட்ட²பு³த்³த⁴கு³ணா. ஸஹஸ்ஸப்³யாமயொத்தேன ஸஹஸ்ஸப்³யாமட்டா²னே ஞாதஉத³கங் விய மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரேன தி³ட்ட²பு³த்³த⁴கு³ணா. சதுராஸீதிப்³யாமஸஹஸ்ஸயொத்தேன சதுராஸீதிப்³யாமஸஹஸ்ஸட்டா²னே ஞாதஉத³கங் விய த⁴ம்மஸேனாபதினா ஸாரிபுத்தத்தே²ரேன தி³ட்ட²பு³த்³த⁴கு³ணா. தத்த² யதா² ஸோ புரிஸோ மஹாஸமுத்³தே³ உத³கங் நாம ந எத்தகங்யேவ, அனந்தமபரிமாணந்தி க³ண்ஹாதி, ஏவமேவ ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ த⁴ம்மன்வயேன அன்வயபு³த்³தி⁴யா அனுமானேன நயக்³கா³ஹேன ஸாவகபாரமீஞாணே ட²த்வா த³ஸப³லஸ்ஸ கு³ணே அனுஸ்ஸரந்தோ ‘‘பு³த்³த⁴கு³ணா அனந்தா அபரிமாணா’’தி ஸத்³த³ஹி.

    Seyyathāpi nāma mahājano ‘‘mahāsamuddo gambhīro uttāno’’ti jānanatthaṃ yottāni vaṭṭeyya, tattha koci byāmappamāṇaṃ yottaṃ vaṭṭeyya, koci dve byāmaṃ, koci dasabyāmaṃ, koci vīsatibyāmaṃ, koci tiṃsabyāmaṃ, koci cattālīsabyāmaṃ, koci paññāsabyāmaṃ, koci satabyāmaṃ, koci sahassabyāmaṃ , koci caturāsītibyāmasahassaṃ. Te nāvaṃ āruyha, samuddamajjhe uggatapabbatādimhi vā ṭhatvā attano attano yottaṃ otāreyyuṃ, tesu yassa yottaṃ byāmamattaṃ, so byāmamattaṭṭhāneyeva udakaṃ jānāti…pe… yassa caturāsītibyāmasahassaṃ, so caturāsītibyāmasahassaṭṭhāneyeva udakaṃ jānāti. Parato udakaṃ ettakanti na jānāti. Mahāsamudde pana na tattakaṃyeva udakaṃ, atha kho anantamaparimāṇaṃ. Caturāsītiyojanasahassaṃ gambhīro hi mahāsamuddo, evameva ekabyāmayottato paṭṭhāya navabyāmayottena ñātaudakaṃ viya lokiyamahājanena diṭṭhabuddhaguṇā veditabbā. Dasabyāmayottena dasabyāmaṭṭhāne ñātaudakaṃ viya sotāpannena diṭṭhabuddhaguṇā. Vīsatibyāmayottena vīsatibyāmaṭṭhāne ñātaudakaṃ viya sakadāgāminā diṭṭhabuddhaguṇā. Tiṃsabyāmayottena tiṃsabyāmaṭṭhāne ñātaudakaṃ viya anāgāminā diṭṭhabuddhaguṇā. Cattālīsabyāmayottena cattālīsabyāmaṭṭhāne ñātaudakaṃ viya arahatā diṭṭhabuddhaguṇā. Paññāsabyāmayottena paññāsabyāmaṭṭhāne ñātaudakaṃ viya asītimahātherehi diṭṭhabuddhaguṇā. Satabyāmayottena satabyāmaṭṭhāne ñātaudakaṃ viya catūhi mahātherehi diṭṭhabuddhaguṇā. Sahassabyāmayottena sahassabyāmaṭṭhāne ñātaudakaṃ viya mahāmoggallānattherena diṭṭhabuddhaguṇā. Caturāsītibyāmasahassayottena caturāsītibyāmasahassaṭṭhāne ñātaudakaṃ viya dhammasenāpatinā sāriputtattherena diṭṭhabuddhaguṇā. Tattha yathā so puriso mahāsamudde udakaṃ nāma na ettakaṃyeva, anantamaparimāṇanti gaṇhāti, evameva āyasmā sāriputto dhammanvayena anvayabuddhiyā anumānena nayaggāhena sāvakapāramīñāṇe ṭhatvā dasabalassa guṇe anussaranto ‘‘buddhaguṇā anantā aparimāṇā’’ti saddahi.

    தே²ரேன ஹி தி³ட்ட²பு³த்³த⁴கு³ணேஹி த⁴ம்மன்வயேன க³ஹேதப்³ப³பு³த்³த⁴கு³ணாயேவ ப³ஹுதரா. யதா² கத²ங் விய? யதா² இதோ நவ இதோ நவாதி அட்டா²ரஸ யோஜனானி அவத்த²ரித்வா க³ச்ச²ந்தியா சந்த³பா⁴கா³ய மஹானதி³யா புரிஸோ ஸூசிபாஸேன உத³கங் க³ண்ஹெய்ய, ஸூசிபாஸேன க³ஹிதஉத³கதோ அக்³க³ஹிதமேவ ப³ஹு ஹோதி. யதா² வா பன புரிஸோ மஹாபத²விதோ அங்கு³லியா பங்ஸுங் க³ண்ஹெய்ய, அங்கு³லியா க³ஹிதபங்ஸுதோ அவஸேஸபங்ஸுயேவ ப³ஹு ஹோதி. யதா² வா பன புரிஸோ மஹாஸமுத்³தா³பி⁴முகி²ங் அங்கு³லிங் கரெய்ய, அங்கு³லிஅபி⁴முக²உத³கதோ அவஸேஸங் உத³கங்யேவ ப³ஹு ஹோதி. யதா² ச புரிஸோ ஆகாஸாபி⁴முகி²ங் அங்கு³லிங் கரெய்ய, அங்கு³லிஅபி⁴முக²ஆகாஸதோ ஸேஸஆகாஸப்பதே³ஸோவ ப³ஹு ஹோதி. ஏவங் தே²ரேன தி³ட்ட²பு³த்³த⁴கு³ணேஹி அதி³ட்டா² கு³ணாவ ப³ஹூதி வேதி³தப்³பா³. வுத்தம்பி சேதங் –

    Therena hi diṭṭhabuddhaguṇehi dhammanvayena gahetabbabuddhaguṇāyeva bahutarā. Yathā kathaṃ viya? Yathā ito nava ito navāti aṭṭhārasa yojanāni avattharitvā gacchantiyā candabhāgāya mahānadiyā puriso sūcipāsena udakaṃ gaṇheyya, sūcipāsena gahitaudakato aggahitameva bahu hoti. Yathā vā pana puriso mahāpathavito aṅguliyā paṃsuṃ gaṇheyya, aṅguliyā gahitapaṃsuto avasesapaṃsuyeva bahu hoti. Yathā vā pana puriso mahāsamuddābhimukhiṃ aṅguliṃ kareyya, aṅguliabhimukhaudakato avasesaṃ udakaṃyeva bahu hoti. Yathā ca puriso ākāsābhimukhiṃ aṅguliṃ kareyya, aṅguliabhimukhaākāsato sesaākāsappadesova bahu hoti. Evaṃ therena diṭṭhabuddhaguṇehi adiṭṭhā guṇāva bahūti veditabbā. Vuttampi cetaṃ –

    ‘‘பு³த்³தோ⁴பி பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ப⁴ணெய்ய வண்ணங்,

    ‘‘Buddhopi buddhassa bhaṇeyya vaṇṇaṃ,

    கப்பம்பி சே அஞ்ஞமபா⁴ஸமானோ;

    Kappampi ce aññamabhāsamāno;

    கீ²யேத² கப்போ சிரதீ³க⁴மந்தரே,

    Khīyetha kappo ciradīghamantare,

    வண்ணோ ந கீ²யேத² ததா²க³தஸ்ஸா’’தி.

    Vaṇṇo na khīyetha tathāgatassā’’ti.

    ஏவங் தே²ரஸ்ஸ அத்தனோ ச ஸத்து² ச கு³ணே அனுஸ்ஸரதோ யமகமஹானதீ³மஹோகோ⁴ விய அப்³ப⁴ந்தரே பீதிஸோமனஸ்ஸங் அவத்த²ரமானங் வாதோ விய ப⁴ஸ்தங், உப்³பி⁴ஜ்ஜித்வா உக்³க³தஉத³கங் விய மஹாரஹத³ங் ஸகலஸரீரங் பூரேதி. ததோ தே²ரஸ்ஸ ‘‘ஸுபத்தி²தா வத மே பத்த²னா, ஸுலத்³தா⁴ மே பப்³ப³ஜ்ஜா, ய்வாஹங் ஏவங்வித⁴ஸ்ஸ ஸத்து² ஸந்திகே பப்³ப³ஜிதோ’’தி ஆவஜ்ஜந்தஸ்ஸ ப³லவதரங் பீதிஸோமனஸ்ஸங் உப்பஜ்ஜி.

    Evaṃ therassa attano ca satthu ca guṇe anussarato yamakamahānadīmahogho viya abbhantare pītisomanassaṃ avattharamānaṃ vāto viya bhastaṃ, ubbhijjitvā uggataudakaṃ viya mahārahadaṃ sakalasarīraṃ pūreti. Tato therassa ‘‘supatthitā vata me patthanā, suladdhā me pabbajjā, yvāhaṃ evaṃvidhassa satthu santike pabbajito’’ti āvajjantassa balavataraṃ pītisomanassaṃ uppajji.

    அத² தே²ரோ ‘‘கஸ்ஸாஹங் இமங் பீதிஸோமனஸ்ஸங் ஆரோசெய்ய’’ந்தி சிந்தெந்தோ அஞ்ஞோ கோசி ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா தே³வோ வா மாரோ வா ப்³ரஹ்மா வா மம இமங் பஸாத³ங் அனுச்ச²விகங் கத்வா படிக்³க³ஹேதுங் ந ஸக்கி²ஸ்ஸதி, அஹங் இமங் ஸோமனஸ்ஸங் ஸத்து²னோயேவ பவேதெ³ய்யாமி, ஸத்தா²வ மே படிக்³க³ண்ஹிதுங் ஸக்கி²ஸ்ஸதி, ஸோ ஹி திட்ட²து மம பீதிஸோமனஸ்ஸங், மாதி³ஸஸ்ஸ ஸமணஸதஸ்ஸ வா ஸமணஸஹஸ்ஸஸ்ஸ வா ஸமணஸதஸஹஸ்ஸஸ்ஸ வா ஸோமனஸ்ஸங் பவேதெ³ந்தஸ்ஸ ஸப்³பே³ஸங் மனங் க³ண்ஹந்தோ படிக்³க³ஹேதுங் ஸக்கோதி. ஸெய்யதா²பி நாம அட்டா²ரஸ யோஜனானி அவத்த²ரமானங் க³ச்ச²ந்திங் சந்த³பா⁴க³மஹானதி³ங் குஸும்பா⁴ வா கந்த³ரா வா ஸம்படிச்சி²துங் ந ஸக்கொந்தி, மஹாஸமுத்³தோ³வ தங் ஸம்படிச்ச²தி. மஹாஸமுத்³தோ³ ஹி திட்ட²து சந்த³பா⁴கா³, ஏவரூபானங் நதீ³னங் ஸதம்பி ஸஹஸ்ஸம்பி ஸதஸஹஸ்ஸம்பி ஸம்படிச்ச²தி, ந சஸ்ஸ தேன ஊனத்தங் வா பூரத்தங் வா பஞ்ஞாயதி, ஏவமேவ ஸத்தா² மாதி³ஸஸ்ஸ ஸமணஸதஸ்ஸ ஸமணஸஹஸ்ஸஸ்ஸ ஸமணஸதஸஹஸ்ஸஸ்ஸ வா பீதிஸோமனஸ்ஸங் பவேதெ³ந்தஸ்ஸ ஸப்³பே³ஸங் மனங் க³ண்ஹந்தோ படிக்³க³ஹேதுங் ஸக்கோதி. ஸேஸா ஸமணப்³ராஹ்மணாத³யோ சந்த³பா⁴க³ங் குஸும்ப⁴கந்த³ரா விய மம ஸோமனஸ்ஸங் ஸம்படிச்சி²துங் ந ஸக்கொந்தி . ஹந்தா³ஹங் மம பீதிஸோமனஸ்ஸங் ஸத்து²னோவ ஆரோசேமீதி பல்லங்கங் வினிப்³பு⁴ஜித்வா சம்மக்க²ண்ட³ங் பப்போ²டெத்வா ஆதா³ய ஸாயன்ஹஸமயே புப்பா²னங் வண்டதோ சி²ஜ்ஜித்வா பக்³க⁴ரணகாலே ஸத்தா²ரங் உபஸங்கமித்வா அத்தனோ ஸோமனஸ்ஸங் பவேதெ³ந்தோ ஏவங்பஸன்னோ அஹங், ப⁴ந்தேதிஆதி³மாஹ. தத்த² ஏவங்பஸன்னோதி ஏவங் உப்பன்னஸத்³தோ⁴, ஏவங் ஸத்³த³ஹாமீதி அத்தோ². பி⁴ய்யோபி⁴ஞ்ஞதரோதி பி⁴ய்யதரோ அபி⁴ஞ்ஞாதோ, பி⁴ய்யதராபி⁴ஞ்ஞோ வா, உத்தரிதரஞாணோதி அத்தோ². ஸம்போ³தி⁴யந்தி ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணே அரஹத்தமக்³க³ஞாணே வா, அரஹத்தமக்³கே³னேவ ஹி பு³த்³த⁴கு³ணா நிப்பதே³ஸா க³ஹிதா ஹொந்தி. த்³வே ஹி அக்³க³ஸாவகா அரஹத்தமக்³கே³னேவ ஸாவகபாரமீஞாணங் படிலப⁴ந்தி. பச்சேகபு³த்³தா⁴ பச்சேகபோ³தி⁴ஞாணங். பு³த்³தா⁴ ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணஞ்சேவ ஸகலே ச பு³த்³த⁴கு³ணே. ஸப்³ப³ஞ்ஹி நேஸங் அரஹத்தமக்³கே³னேவ இஜ்ஜ²தி. தஸ்மா அரஹத்தமக்³க³ஞாணங் ஸம்போ³தி⁴ நாம ஹோதி. தேன உத்தரிதரோ ப⁴க³வதா நத்தி². தேனாஹ ‘‘ப⁴க³வதா பி⁴ய்யோபி⁴ஞ்ஞதரோ யதி³த³ங் ஸம்போ³தி⁴ய’’ந்தி.

    Atha thero ‘‘kassāhaṃ imaṃ pītisomanassaṃ āroceyya’’nti cintento añño koci samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā mama imaṃ pasādaṃ anucchavikaṃ katvā paṭiggahetuṃ na sakkhissati, ahaṃ imaṃ somanassaṃ satthunoyeva pavedeyyāmi, satthāva me paṭiggaṇhituṃ sakkhissati, so hi tiṭṭhatu mama pītisomanassaṃ, mādisassa samaṇasatassa vā samaṇasahassassa vā samaṇasatasahassassa vā somanassaṃ pavedentassa sabbesaṃ manaṃ gaṇhanto paṭiggahetuṃ sakkoti. Seyyathāpi nāma aṭṭhārasa yojanāni avattharamānaṃ gacchantiṃ candabhāgamahānadiṃ kusumbhā vā kandarā vā sampaṭicchituṃ na sakkonti, mahāsamuddova taṃ sampaṭicchati. Mahāsamuddo hi tiṭṭhatu candabhāgā, evarūpānaṃ nadīnaṃ satampi sahassampi satasahassampi sampaṭicchati, na cassa tena ūnattaṃ vā pūrattaṃ vā paññāyati, evameva satthā mādisassa samaṇasatassa samaṇasahassassa samaṇasatasahassassa vā pītisomanassaṃ pavedentassa sabbesaṃ manaṃ gaṇhanto paṭiggahetuṃ sakkoti. Sesā samaṇabrāhmaṇādayo candabhāgaṃ kusumbhakandarā viya mama somanassaṃ sampaṭicchituṃ na sakkonti . Handāhaṃ mama pītisomanassaṃ satthunova ārocemīti pallaṅkaṃ vinibbhujitvā cammakkhaṇḍaṃ papphoṭetvā ādāya sāyanhasamaye pupphānaṃ vaṇṭato chijjitvā paggharaṇakāle satthāraṃ upasaṅkamitvā attano somanassaṃ pavedento evaṃpasanno ahaṃ, bhantetiādimāha. Tattha evaṃpasannoti evaṃ uppannasaddho, evaṃ saddahāmīti attho. Bhiyyobhiññataroti bhiyyataro abhiññāto, bhiyyatarābhiñño vā, uttaritarañāṇoti attho. Sambodhiyanti sabbaññutaññāṇe arahattamaggañāṇe vā, arahattamaggeneva hi buddhaguṇā nippadesā gahitā honti. Dve hi aggasāvakā arahattamaggeneva sāvakapāramīñāṇaṃ paṭilabhanti. Paccekabuddhā paccekabodhiñāṇaṃ. Buddhā sabbaññutaññāṇañceva sakale ca buddhaguṇe. Sabbañhi nesaṃ arahattamaggeneva ijjhati. Tasmā arahattamaggañāṇaṃ sambodhi nāma hoti. Tena uttaritaro bhagavatā natthi. Tenāha ‘‘bhagavatā bhiyyobhiññataro yadidaṃ sambodhiya’’nti.

    142. உளாராதி ஸெட்டா². அயஞ்ஹி உளாரஸத்³தோ³ ‘‘உளாரானி கா²த³னீயானி கா²த³ந்தீ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.366) மது⁴ரே ஆக³ச்ச²தி. ‘‘உளாராய க²லு ப⁴வங், வச்சா²யனோ , ஸமணங் கோ³தமங் பஸங்ஸாய பஸங்ஸதீ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 3.280) ஸெட்டே². ‘‘அப்பமாணோ உளாரோ ஓபா⁴ஸோ’’திஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 2.32) விபுலே. ஸ்வாயமித⁴ ஸெட்டே² ஆக³தோ. தேன வுத்தங் – ‘‘உளாராதி ஸெட்டா²’’தி. ஆஸபீ⁴தி உஸப⁴ஸ்ஸ வாசாஸதி³ஸீ அசலா அஸம்பவேதீ⁴. ஏகங்ஸோ க³ஹிதோதி அனுஸ்ஸவேன வா ஆசரியபரம்பராய வா இதிகிராய வா பிடகஸம்பதா³னேன வா ஆகாரபரிவிதக்கேன வா தி³ட்டி²னிஜ்ஜா²னக்க²ந்தியா வா தக்கஹேது வா நயஹேது வா அகதெ²த்வா பச்சக்க²தோ ஞாணேன படிவிஜ்ஜி²த்வா விய ஏகங்ஸோ க³ஹிதோ, ஸன்னிட்டா²னகதா²வ கதி²தாதி அத்தோ².

    142.Uḷārāti seṭṭhā. Ayañhi uḷārasaddo ‘‘uḷārāni khādanīyāni khādantī’’tiādīsu (ma. ni. 1.366) madhure āgacchati. ‘‘Uḷārāya khalu bhavaṃ, vacchāyano , samaṇaṃ gotamaṃ pasaṃsāya pasaṃsatī’’tiādīsu (ma. ni. 3.280) seṭṭhe. ‘‘Appamāṇo uḷāro obhāso’’tiādīsu (dī. ni. 2.32) vipule. Svāyamidha seṭṭhe āgato. Tena vuttaṃ – ‘‘uḷārāti seṭṭhā’’ti. Āsabhīti usabhassa vācāsadisī acalā asampavedhī. Ekaṃso gahitoti anussavena vā ācariyaparamparāya vā itikirāya vā piṭakasampadānena vā ākāraparivitakkena vā diṭṭhinijjhānakkhantiyā vā takkahetu vā nayahetu vā akathetvā paccakkhato ñāṇena paṭivijjhitvā viya ekaṃso gahito, sanniṭṭhānakathāva kathitāti attho.

    ஸீஹனாதோ³தி ஸெட்ட²னாதோ³, நேவ த³ந்தா⁴யந்தேன ந க³க்³க³ராயந்தேன ஸீஹேன விய உத்தமனாதோ³ நதி³தோதி அத்தோ². கிங் தே ஸாரிபுத்தாதி இமங் தே³ஸனங் கஸ்மா ஆரபீ⁴தி? அனுயோக³தா³பனத்த²ங். ஏகச்சோ ஹி ஸீஹனாத³ங் நதி³த்வா அத்தனோ ஸீஹனாதே³ அனுயோக³ங் தா³துங் ந ஸக்கோதி, நிக⁴ங்ஸனங் நக்க²மதி, லேபே பதிதமக்கடோ விய ஹோதி. யதா² த⁴மமானங் அபரிஸுத்³த⁴லோஹங் ஜா²யித்வா ஜா²மஅங்கா³ரோ ஹோதி, ஏவங் ஜா²மங்கா³ரோ விய ஹோதி . ஏகோ ஸீஹனாதே³ அனுயோக³ங் தா³பியமானோ தா³துங் ஸக்கோதி, நிக⁴ங்ஸனங் க²மதி, த⁴மமானங் நித்³தோ³ஸஜாதரூபங் விய அதி⁴கதரங் ஸோப⁴தி, தாதி³ஸோ தே²ரோ. தேன நங் ப⁴க³வா ‘‘அனுயோக³க்க²மோ அய’’ந்தி ஞத்வா ஸீஹனாதே³ அனுயோக³தா³பனத்த²ங் இமம்பி தே³ஸனங் ஆரபி⁴.

    Sīhanādoti seṭṭhanādo, neva dandhāyantena na gaggarāyantena sīhena viya uttamanādo naditoti attho. Kiṃ te sāriputtāti imaṃ desanaṃ kasmā ārabhīti? Anuyogadāpanatthaṃ. Ekacco hi sīhanādaṃ naditvā attano sīhanāde anuyogaṃ dātuṃ na sakkoti, nighaṃsanaṃ nakkhamati, lepe patitamakkaṭo viya hoti. Yathā dhamamānaṃ aparisuddhalohaṃ jhāyitvā jhāmaaṅgāro hoti, evaṃ jhāmaṅgāro viya hoti . Eko sīhanāde anuyogaṃ dāpiyamāno dātuṃ sakkoti, nighaṃsanaṃ khamati, dhamamānaṃ niddosajātarūpaṃ viya adhikataraṃ sobhati, tādiso thero. Tena naṃ bhagavā ‘‘anuyogakkhamo aya’’nti ñatvā sīhanāde anuyogadāpanatthaṃ imampi desanaṃ ārabhi.

    தத்த² ஸப்³பே³ தேதி ஸப்³பே³ தே தயா. ஏவங்ஸீலாதிஆதீ³ஸு லோகியலோகுத்தரவஸேன ஸீலாதீ³னி புச்ச²தி. தேஸங் வித்தா²ரகதா² மஹாபதா³னே கதி²தாவ.

    Tattha sabbe teti sabbe te tayā. Evaṃsīlātiādīsu lokiyalokuttaravasena sīlādīni pucchati. Tesaṃ vitthārakathā mahāpadāne kathitāva.

    கிங் பன தே, ஸாரிபுத்த, யே தே ப⁴விஸ்ஸந்தீதி அதீதா ச தாவ நிருத்³தா⁴, அபண்ணத்திகபா⁴வங் க³தா தீ³பஸிகா² விய நிப்³பு³தா, ஏவங் நிருத்³தே⁴ அபண்ணத்திகபா⁴வங் க³தே த்வங் கத²ங் ஜானிஸ்ஸஸி, அனாக³தபு³த்³தா⁴னங் பன கு³ணா கிந்தி தயா அத்தனோ சித்தேன பரிச்சி²ந்தி³த்வா விதி³தாதி புச்ச²ந்தோ ஏவமாஹ. கிங் பன தே, ஸாரிபுத்த, அஹங் ஏதரஹீதி அனாக³தாபி பு³த்³தா⁴ அஜாதா அனிப்³ப³த்தா அனுப்பன்னா, தேபி கத²ங் த்வங் ஜானிஸ்ஸஸி? தேஸஞ்ஹி ஜானநங் அபதே³ ஆகாஸே பத³த³ஸ்ஸனங் விய ஹோதி. இதா³னி மயா ஸத்³தி⁴ங் ஏகவிஹாரே வஸஸி, ஏகதோ பி⁴க்கா²ய சரஸி, த⁴ம்மதே³ஸனாகாலே த³க்கி²ணபஸ்ஸே நிஸீத³ஸி, கிங் பன மய்ஹங் கு³ணா அத்தனோ சேதஸா பரிச்சி²ந்தி³த்வா விதி³தா தயாதி அனுயுஞ்ஜந்தோ ஏவமாஹ.

    Kiṃ pana te, sāriputta, ye te bhavissantīti atītā ca tāva niruddhā, apaṇṇattikabhāvaṃ gatā dīpasikhā viya nibbutā, evaṃ niruddhe apaṇṇattikabhāvaṃ gate tvaṃ kathaṃ jānissasi, anāgatabuddhānaṃ pana guṇā kinti tayā attano cittena paricchinditvā viditāti pucchanto evamāha. Kiṃ pana te, sāriputta, ahaṃ etarahīti anāgatāpi buddhā ajātā anibbattā anuppannā, tepi kathaṃ tvaṃ jānissasi? Tesañhi jānanaṃ apade ākāse padadassanaṃ viya hoti. Idāni mayā saddhiṃ ekavihāre vasasi, ekato bhikkhāya carasi, dhammadesanākāle dakkhiṇapasse nisīdasi, kiṃ pana mayhaṃ guṇā attano cetasā paricchinditvā viditā tayāti anuyuñjanto evamāha.

    தே²ரோ பன புச்சி²தே புச்சி²தே ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’தி படிக்கி²பதி. தே²ரஸ்ஸ ச விதி³தம்பி அத்தி² அவிதி³தம்பி அத்தி², கிங் ஸோ அத்தனோ விதி³தட்டா²னே படிக்கே²பங் கரோதி, அவிதி³தட்டா²னேதி? விதி³தட்டா²னே ந கரோதி, அவிதி³தட்டா²னேயேவ கரோதீதி. தே²ரோ கிர அனுயோகே³ ஆரத்³தே⁴யேவ அஞ்ஞாஸி. ந அயங் அனுயோகோ³ ஸாவகபாரமீஞாணே, ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணே அயங் அனுயோகோ³தி அத்தனோ ஸாவகபாரமீஞாணே படிக்கே²பங் அகத்வா அவிதி³தட்டா²னே ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணே படிக்கே²பங் கரோதி. தேன இத³ம்பி தீ³பேதி ‘‘ப⁴க³வா மய்ஹங் அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னானங் பு³த்³தா⁴னங் ஸீலஸமாதி⁴பஞ்ஞாவிமுத்திகாரணஜானநஸமத்த²ங் ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங் நத்தீ²’’தி.

    Thero pana pucchite pucchite ‘‘no hetaṃ, bhante’’ti paṭikkhipati. Therassa ca viditampi atthi aviditampi atthi, kiṃ so attano viditaṭṭhāne paṭikkhepaṃ karoti, aviditaṭṭhāneti? Viditaṭṭhāne na karoti, aviditaṭṭhāneyeva karotīti. Thero kira anuyoge āraddheyeva aññāsi. Na ayaṃ anuyogo sāvakapāramīñāṇe, sabbaññutaññāṇe ayaṃ anuyogoti attano sāvakapāramīñāṇe paṭikkhepaṃ akatvā aviditaṭṭhāne sabbaññutaññāṇe paṭikkhepaṃ karoti. Tena idampi dīpeti ‘‘bhagavā mayhaṃ atītānāgatapaccuppannānaṃ buddhānaṃ sīlasamādhipaññāvimuttikāraṇajānanasamatthaṃ sabbaññutaññāṇaṃ natthī’’ti.

    எத்தா²தி ஏதேஸு அதீதாதி³பே⁴தே³ஸு பு³த்³தே⁴ஸு. அத² கிஞ்சரஹீதி அத² கஸ்மா ஏவங் ஞாணே அஸதி தயா ஏவங் கதி²தந்தி வத³தி.

    Etthāti etesu atītādibhedesu buddhesu. Atha kiñcarahīti atha kasmā evaṃ ñāṇe asati tayā evaṃ kathitanti vadati.

    143. த⁴ம்மன்வயோதி த⁴ம்மஸ்ஸ பச்சக்க²தோ ஞாணஸ்ஸ அனுயோக³ங் அனுக³ந்த்வா உப்பன்னங் அனுமானஞாணங் நயக்³கா³ஹோ விதி³தோ. ஸாவகபாரமீஞாணே ட²த்வாவ இமினாவ ஆகாரேன ஜானாமி ப⁴க³வாதி வத³தி. தே²ரஸ்ஸ ஹி நயக்³கா³ஹோ அப்பமாணோ அபரியந்தோ. யதா² ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணஸ்ஸ பமாணங் வா பரியந்தோ வா நத்தி², ஏவங் த⁴ம்மஸேனாபதினோ நயக்³கா³ஹஸ்ஸ. தேன ஸோ ‘‘இமினா ஏவங்விதோ⁴, இமினா அனுத்தரோ ஸத்தா²’’தி ஜானாதி. தே²ரஸ்ஸ ஹி நயக்³கா³ஹோ ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணக³திகோ ஏவ. இதா³னி தங் நயக்³கா³ஹங் பாகடங் காதுங் உபமாய த³ஸ்ஸெந்தோ ஸெய்யதா²பி, ப⁴ந்தேதிஆதி³மாஹ. தத்த² யஸ்மா மஜ்ஜி²மபதே³ஸே நக³ரஸ்ஸ உத்³தா⁴பபாகாராதீ³னி தி²ரானி வா ஹொந்து, து³ப்³ப³லானி வா, ஸப்³ப³ஸோ வா பன மா ஹொந்து, சோராஸங்கா ந ஹோதி, தஸ்மா தங் அக்³க³ஹெத்வா பச்சந்திமனக³ரந்தி ஆஹ. த³ள்ஹுத்³தா⁴பந்தி தி²ரபாகாரபாத³ங். த³ள்ஹபாகாரதோரணந்தி தி²ரபாகாரஞ்சேவ தி²ரபிட்ட²ஸங்கா⁴டஞ்ச. ஏகத்³வாரந்தி கஸ்மா ஆஹ? ப³ஹுத்³வாரே ஹி நக³ரே ப³ஹூஹி பண்டி³ததோ³வாரிகேஹி ப⁴விதப்³ப³ங். ஏகத்³வாரே ஏகோவ வட்டதி. தே²ரஸ்ஸ ச பஞ்ஞாய ஸதி³ஸோ அஞ்ஞோ நத்தி². தஸ்மா அத்தனோ பண்டி³தபா⁴வஸ்ஸ ஓபம்மத்த²ங் ஏகங்யேவ தோ³வாரிகங் த³ஸ்ஸேதுங் ஏகத்³வார’’ந்தி ஆஹ. பண்டி³தோதி பண்டி³ச்சேன ஸமன்னாக³தோ. ப்³யத்தோதி வெய்யத்தியேன ஸமன்னாக³தோ விஸத³ஞாணோ. மேதா⁴வீதி டா²னுப்பத்திகபஞ்ஞாஸங்கா²தாய மேதா⁴ய ஸமன்னாக³தோ. அனுபரியாயபத²ந்தி அனுபரியாயனாமகங் பாகாரமக்³க³ங். பாகாரஸந்தி⁴ந்தி த்³வின்னங் இட்ட²கானங் அபக³தட்டா²னங். பாகாரவிவரந்தி பாகாரஸ்ஸ சி²ன்னட்டா²னங்.

    143.Dhammanvayoti dhammassa paccakkhato ñāṇassa anuyogaṃ anugantvā uppannaṃ anumānañāṇaṃ nayaggāho vidito. Sāvakapāramīñāṇe ṭhatvāva imināva ākārena jānāmi bhagavāti vadati. Therassa hi nayaggāho appamāṇo apariyanto. Yathā sabbaññutaññāṇassa pamāṇaṃ vā pariyanto vā natthi, evaṃ dhammasenāpatino nayaggāhassa. Tena so ‘‘iminā evaṃvidho, iminā anuttaro satthā’’ti jānāti. Therassa hi nayaggāho sabbaññutaññāṇagatiko eva. Idāni taṃ nayaggāhaṃ pākaṭaṃ kātuṃ upamāya dassento seyyathāpi, bhantetiādimāha. Tattha yasmā majjhimapadese nagarassa uddhāpapākārādīni thirāni vā hontu, dubbalāni vā, sabbaso vā pana mā hontu, corāsaṅkā na hoti, tasmā taṃ aggahetvā paccantimanagaranti āha. Daḷhuddhāpanti thirapākārapādaṃ. Daḷhapākāratoraṇanti thirapākārañceva thirapiṭṭhasaṅghāṭañca. Ekadvāranti kasmā āha? Bahudvāre hi nagare bahūhi paṇḍitadovārikehi bhavitabbaṃ. Ekadvāre ekova vaṭṭati. Therassa ca paññāya sadiso añño natthi. Tasmā attano paṇḍitabhāvassa opammatthaṃ ekaṃyeva dovārikaṃ dassetuṃ ekadvāra’’nti āha. Paṇḍitoti paṇḍiccena samannāgato. Byattoti veyyattiyena samannāgato visadañāṇo. Medhāvīti ṭhānuppattikapaññāsaṅkhātāya medhāya samannāgato. Anupariyāyapathanti anupariyāyanāmakaṃ pākāramaggaṃ. Pākārasandhinti dvinnaṃ iṭṭhakānaṃ apagataṭṭhānaṃ. Pākāravivaranti pākārassa chinnaṭṭhānaṃ.

    சேதஸோ உபக்கிலேஸேதி பஞ்ச நீவரணானி சித்தங் உபக்கிலேஸெந்தி கிலிட்ட²ங் கரொந்தி உபதாபெந்தி விபா³தெ⁴ந்தி, தஸ்மா ‘‘சேதஸோ உபக்கிலேஸா’’தி வுச்சந்தி. பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரணேதி நீவரணா உப்பஜ்ஜமானா அனுப்பன்னாய பஞ்ஞாய உப்பஜ்ஜிதுங் ந தெ³ந்தி, உப்பன்னாய பஞ்ஞாய வட்³டி⁴துங் ந தெ³ந்தி, தஸ்மா ‘‘பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரணா’’தி வுச்சந்தி. ஸுப்பதிட்டி²தசித்தாதி சதூஸு ஸதிபட்டா²னேஸு ஸுட்டு² ட²பிதசித்தா ஹுத்வா. ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ யதா²பூ⁴தந்தி ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ யதா²ஸபா⁴வேன பா⁴வெத்வா. அனுத்தரங் ஸம்மாஸம்போ³தி⁴ந்தி அரஹத்தங் ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங் வா படிவிஜ்ஜி²ங்ஸூதி த³ஸ்ஸேதி.

    Cetaso upakkileseti pañca nīvaraṇāni cittaṃ upakkilesenti kiliṭṭhaṃ karonti upatāpenti vibādhenti, tasmā ‘‘cetaso upakkilesā’’ti vuccanti. Paññāya dubbalīkaraṇeti nīvaraṇā uppajjamānā anuppannāya paññāya uppajjituṃ na denti, uppannāya paññāya vaḍḍhituṃ na denti, tasmā ‘‘paññāya dubbalīkaraṇā’’ti vuccanti. Suppatiṭṭhitacittāti catūsu satipaṭṭhānesu suṭṭhu ṭhapitacittā hutvā. Satta bojjhaṅge yathābhūtanti satta bojjhaṅge yathāsabhāvena bhāvetvā. Anuttaraṃ sammāsambodhinti arahattaṃ sabbaññutaññāṇaṃ vā paṭivijjhiṃsūti dasseti.

    அபிசெத்த² ஸதிபட்டா²னாதி விபஸ்ஸனா. ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ மக்³கோ³. அனுத்தராஸம்மாஸம்போ³தி⁴ அரஹத்தங். ஸதிபட்டா²னாதி வா மக்³கா³தி வா பொ³ஜ்ஜ²ங்க³மிஸ்ஸகா. ஸம்மாஸம்போ³தி⁴ அரஹத்தமேவ. தீ³க⁴பா⁴ணகமஹாஸீவத்தே²ரோ பனாஹ ‘‘ஸதிபட்டா²னே விபஸ்ஸனாதி க³ஹெத்வா பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ மக்³கோ³ ச ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணஞ்சாதி க³ஹிதே ஸுந்த³ரோ பஞ்ஹோ ப⁴வெய்ய, ந பனேவங் க³ஹித’’ந்தி. இதி தே²ரோ ஸப்³ப³ஞ்ஞுபு³த்³தா⁴னங் நீவரணப்பஹானே ஸதிபட்டா²னபா⁴வனாய ஸம்போ³தி⁴யஞ்ச மஜ்ஜே² பி⁴ன்னஸுவண்ணரஜதானங் விய நானத்தாபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி.

    Apicettha satipaṭṭhānāti vipassanā. Sambojjhaṅgā maggo. Anuttarāsammāsambodhi arahattaṃ. Satipaṭṭhānāti vā maggāti vā bojjhaṅgamissakā. Sammāsambodhi arahattameva. Dīghabhāṇakamahāsīvatthero panāha ‘‘satipaṭṭhāne vipassanāti gahetvā bojjhaṅge maggo ca sabbaññutaññāṇañcāti gahite sundaro pañho bhaveyya, na panevaṃ gahita’’nti. Iti thero sabbaññubuddhānaṃ nīvaraṇappahāne satipaṭṭhānabhāvanāya sambodhiyañca majjhe bhinnasuvaṇṇarajatānaṃ viya nānattābhāvaṃ dasseti.

    இத⁴ ட²த்வா உபமா ஸங்ஸந்தே³தப்³பா³ – ஆயஸ்மா ஹி ஸாரிபுத்தோ பச்சந்தனக³ரங் த³ஸ்ஸேஸி, பாகாரங் த³ஸ்ஸேஸி, பரியாயபத²ங் த³ஸ்ஸேஸி, த்³வாரங் த³ஸ்ஸேஸி, பண்டி³ததோ³வாரிகங் த³ஸ்ஸேஸி, நக³ரங் பவேஸனகனிக்க²மனகே ஓளாரிகே பாணே த³ஸ்ஸேஸி, பண்டி³ததோ³வாரிகஸ்ஸ தேஸங் பாணானங் பாகடபா⁴வஞ்ச த³ஸ்ஸேஸி. தத்த² கிங் கேன ஸதி³ஸந்தி சே. நக³ரங் விய ஹி நிப்³பா³னங், பாகாரோ விய ஸீலங், பரியாயபதோ² விய ஹிரீ, த்³வாரங் விய அரியமக்³கோ³, பண்டி³ததோ³வாரிகோ விய த⁴ம்மஸேனாபதி, நக³ரப்பவிஸனகனிக்க²மனகஓளாரிகபாணா விய அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னா பு³த்³தா⁴, தோ³வாரிகஸ்ஸ தேஸங் பாணானங் பாகடபா⁴வோ விய ஆயஸ்மதோ ஸாரிபுத்தஸ்ஸ அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னபு³த்³தா⁴னங் ஸீலஸமதா²தீ³ஹி பாகடபா⁴வோ. எத்தாவதா தே²ரேன ப⁴க³வா ஏவமஹங் ஸாவகபாரமீஞாணே ட²த்வா த⁴ம்மன்வயேன நயக்³கா³ஹேன ஜானாமீதி அத்தனோ ஸீஹனாத³ஸ்ஸ அனுயோகோ³ தி³ன்னோ ஹோதி.

    Idha ṭhatvā upamā saṃsandetabbā – āyasmā hi sāriputto paccantanagaraṃ dassesi, pākāraṃ dassesi, pariyāyapathaṃ dassesi, dvāraṃ dassesi, paṇḍitadovārikaṃ dassesi, nagaraṃ pavesanakanikkhamanake oḷārike pāṇe dassesi, paṇḍitadovārikassa tesaṃ pāṇānaṃ pākaṭabhāvañca dassesi. Tattha kiṃ kena sadisanti ce. Nagaraṃ viya hi nibbānaṃ, pākāro viya sīlaṃ, pariyāyapatho viya hirī, dvāraṃ viya ariyamaggo, paṇḍitadovāriko viya dhammasenāpati, nagarappavisanakanikkhamanakaoḷārikapāṇā viya atītānāgatapaccuppannā buddhā, dovārikassa tesaṃ pāṇānaṃ pākaṭabhāvo viya āyasmato sāriputtassa atītānāgatapaccuppannabuddhānaṃ sīlasamathādīhi pākaṭabhāvo. Ettāvatā therena bhagavā evamahaṃ sāvakapāramīñāṇe ṭhatvā dhammanvayena nayaggāhena jānāmīti attano sīhanādassa anuyogo dinno hoti.

    144. இதா⁴ஹங், ப⁴ந்தே, யேன ப⁴க³வாதி இமங் தே³ஸனங் கஸ்மா ஆரபி⁴ ? ஸாவகபாரமீஞாணஸ்ஸ நிப்ப²த்தித³ஸ்ஸனத்த²ங். அயஞ்ஹெத்த² அதி⁴ப்பாயோ, ப⁴க³வா அஹங் ஸாவகபாரமீஞாணங் படிலப⁴ந்தோ பஞ்சனவுதிபாஸண்டே³ ந அஞ்ஞங் ஏகம்பி ஸமணங் வா ப்³ராஹ்மணங் வா உபஸங்கமித்வா ஸாவகபாரமீஞாணம்பி படிலபி⁴ங், தும்ஹேயேவ உபஸங்கமித்வா தும்ஹே பயிருபாஸந்தோ படிலபி⁴ந்தி. தத்த² இதா⁴தி நிபாதமத்தங். உபஸங்கமிங் த⁴ம்மஸவனாயாதி தும்ஹே உபஸங்கமந்தோ பனாஹங் ந சீவராதி³ஹேது உபஸங்கமந்தோ, த⁴ம்மஸவனத்தா²ய உபஸங்கமந்தோ. ஏவங் உபஸங்கமித்வா ஸாவகபாரமீஞாணங் படிலபி⁴ங். கதா³ பன தே²ரோ த⁴ம்மஸவனத்தா²ய உபஸங்கமந்தோதி. ஸூகரக²தலேணே பா⁴கி³னெய்யதீ³க⁴னக²பரிப்³பா³ஜகஸ்ஸ வேத³னாபரிக்³க³ஹஸுத்தந்தகத²னதி³வஸே (ம॰ நி॰ 2.205) உபஸங்கமந்தோ, ததா³யேவ ஸாவகபாரமீஞாணங் படிலபீ⁴தி. தங்தி³வஸஞ்ஹி தே²ரோ தாலவண்டங் க³ஹெத்வா ப⁴க³வந்தங் பீ³ஜமானோ டி²தோ தங் தே³ஸனங் ஸுத்வா தத்தே²வ ஸாவகபாரமீஞாணங் ஹத்த²க³தங் அகாஸி. உத்தருத்தரங் பணீதபணீதந்தி உத்தருத்தரஞ்சேவ பணீதபணீதஞ்ச கத்வா தே³ஸேஸி. கண்ஹஸுக்கஸப்படிபா⁴க³ந்தி கண்ஹஞ்சேவ ஸுக்கஞ்ச. தஞ்ச கோ² ஸப்படிபா⁴க³ங் ஸவிபக்க²ங் கத்வா. கண்ஹங் படிபா³ஹித்வா ஸுக்கங், ஸுக்கங் படிபா³ஹித்வா கண்ஹந்தி ஏவங் ஸப்படிபா⁴க³ங் கத்வா கண்ஹஸுக்கங் தே³ஸேஸி, கண்ஹங் தே³ஸெந்தோபி ச ஸஉஸ்ஸாஹங் ஸவிபாகங் தே³ஸேஸி, ஸுக்கங் தே³ஸெந்தோபி ஸஉஸ்ஸாஹங் ஸவிபாகங் தே³ஸேஸி.

    144.Idhāhaṃ, bhante, yena bhagavāti imaṃ desanaṃ kasmā ārabhi ? Sāvakapāramīñāṇassa nipphattidassanatthaṃ. Ayañhettha adhippāyo, bhagavā ahaṃ sāvakapāramīñāṇaṃ paṭilabhanto pañcanavutipāsaṇḍe na aññaṃ ekampi samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā upasaṅkamitvā sāvakapāramīñāṇampi paṭilabhiṃ, tumheyeva upasaṅkamitvā tumhe payirupāsanto paṭilabhinti. Tattha idhāti nipātamattaṃ. Upasaṅkamiṃ dhammasavanāyāti tumhe upasaṅkamanto panāhaṃ na cīvarādihetu upasaṅkamanto, dhammasavanatthāya upasaṅkamanto. Evaṃ upasaṅkamitvā sāvakapāramīñāṇaṃ paṭilabhiṃ. Kadā pana thero dhammasavanatthāya upasaṅkamantoti. Sūkarakhataleṇe bhāgineyyadīghanakhaparibbājakassa vedanāpariggahasuttantakathanadivase (ma. ni. 2.205) upasaṅkamanto, tadāyeva sāvakapāramīñāṇaṃ paṭilabhīti. Taṃdivasañhi thero tālavaṇṭaṃ gahetvā bhagavantaṃ bījamāno ṭhito taṃ desanaṃ sutvā tattheva sāvakapāramīñāṇaṃ hatthagataṃ akāsi. Uttaruttaraṃ paṇītapaṇītanti uttaruttarañceva paṇītapaṇītañca katvā desesi. Kaṇhasukkasappaṭibhāganti kaṇhañceva sukkañca. Tañca kho sappaṭibhāgaṃ savipakkhaṃ katvā. Kaṇhaṃ paṭibāhitvā sukkaṃ, sukkaṃ paṭibāhitvā kaṇhanti evaṃ sappaṭibhāgaṃ katvā kaṇhasukkaṃ desesi, kaṇhaṃ desentopi ca saussāhaṃ savipākaṃ desesi, sukkaṃ desentopi saussāhaṃ savipākaṃ desesi.

    தஸ்மிங் த⁴ம்மே அபி⁴ஞ்ஞா இதே⁴கச்சங் த⁴ம்மங் த⁴ம்மேஸு நிட்ட²மக³மந்தி தஸ்மிங் தே³ஸிதே த⁴ம்மே ஏகச்சங் த⁴ம்மங் நாம ஸாவகபாரமீஞாணங் ஸஞ்ஜானித்வா த⁴ம்மேஸு நிட்ட²மக³மங். கதமேஸு த⁴ம்மேஸூதி? சதுஸச்சத⁴ம்மேஸு. எத்தா²யங் தே²ரஸல்லாபோ, காளவல்லவாஸீ ஸுமத்தே²ரோ தாவ வத³தி ‘‘சதுஸச்சத⁴ம்மேஸு இதா³னி நிட்ட²க³மனகாரணங் நத்தி². அஸ்ஸஜிமஹாஸாவகஸ்ஸ ஹி தி³ட்ட²தி³வஸேயேவ ஸோ பட²மமக்³கே³ன சதுஸச்சத⁴ம்மேஸு நிட்ட²ங் க³தோ, அபரபா⁴கே³ ஸூகரக²தலேணத்³வாரே உபரி தீஹி மக்³கே³ஹி சதுஸச்சத⁴ம்மேஸு நிட்ட²ங் க³தோ, இமஸ்மிங் பன டா²னே ‘த⁴ம்மேஸூ’தி பு³த்³த⁴கு³ணேஸு நிட்ட²ங் க³தோ’’தி. லோகந்தரவாஸீ சூளஸீவத்தே²ரோ பன ‘‘ஸப்³ப³ங் ததே²வ வத்வா இமஸ்மிங் பன டா²னே ‘த⁴ம்மேஸூ’தி அரஹத்தே நிட்ட²ங் க³தோ’’தி ஆஹ. தீ³க⁴பா⁴ணகதிபிடகமஹாஸீவத்தே²ரோ பன ‘‘ததே²வ புரிமவாத³ங் வத்வா இமஸ்மிங் பன டா²னே ‘த⁴ம்மேஸூ’தி ஸாவகபாரமீஞாணே நிட்ட²ங் க³தோ’’தி வத்வா ‘‘பு³த்³த⁴கு³ணா பன நயதோ ஆக³தா’’தி ஆஹ.

    Tasmiṃ dhamme abhiññā idhekaccaṃ dhammaṃ dhammesu niṭṭhamagamanti tasmiṃ desite dhamme ekaccaṃ dhammaṃ nāma sāvakapāramīñāṇaṃ sañjānitvā dhammesu niṭṭhamagamaṃ. Katamesu dhammesūti? Catusaccadhammesu. Etthāyaṃ therasallāpo, kāḷavallavāsī sumatthero tāva vadati ‘‘catusaccadhammesu idāni niṭṭhagamanakāraṇaṃ natthi. Assajimahāsāvakassa hi diṭṭhadivaseyeva so paṭhamamaggena catusaccadhammesu niṭṭhaṃ gato, aparabhāge sūkarakhataleṇadvāre upari tīhi maggehi catusaccadhammesu niṭṭhaṃ gato, imasmiṃ pana ṭhāne ‘dhammesū’ti buddhaguṇesu niṭṭhaṃ gato’’ti. Lokantaravāsī cūḷasīvatthero pana ‘‘sabbaṃ tatheva vatvā imasmiṃ pana ṭhāne ‘dhammesū’ti arahatte niṭṭhaṃ gato’’ti āha. Dīghabhāṇakatipiṭakamahāsīvatthero pana ‘‘tatheva purimavādaṃ vatvā imasmiṃ pana ṭhāne ‘dhammesū’ti sāvakapāramīñāṇe niṭṭhaṃ gato’’ti vatvā ‘‘buddhaguṇā pana nayato āgatā’’ti āha.

    ஸத்த²ரி பஸீதி³ந்தி ஏவங் ஸாவகபாரமீஞாணத⁴ம்மேஸு நிட்ட²ங் க³ந்த்வா பி⁴ய்யோஸோமத்தாய ‘‘ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ வத ஸோ ப⁴க³வா’’தி ஸத்த²ரி பஸீதி³ங். ஸ்வாக்கா²தோ ப⁴க³வதா த⁴ம்மோதி ஸுட்டு² அக்கா²தோ ஸுகதி²தோ நிய்யானிகோ மக்³கோ³ ப²லத்தா²ய நிய்யாதி ராக³தோ³ஸமோஹனிம்மத³னஸமத்தோ².

    Satthari pasīdinti evaṃ sāvakapāramīñāṇadhammesu niṭṭhaṃ gantvā bhiyyosomattāya ‘‘sammāsambuddho vata so bhagavā’’ti satthari pasīdiṃ. Svākkhāto bhagavatā dhammoti suṭṭhu akkhāto sukathito niyyāniko maggo phalatthāya niyyāti rāgadosamohanimmadanasamattho.

    ஸுப்படிபன்னோ ஸங்கோ⁴தி பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸாவகஸங்கோ⁴பி வங்காதி³தோ³ஸவிரஹிதங் ஸம்மாபடிபத³ங் படிபன்னத்தா ஸுப்படிபன்னோதி பஸன்னொம்ஹி ப⁴க³வதீதி த³ஸ்ஸேதி.

    Suppaṭipanno saṅghoti buddhassa bhagavato sāvakasaṅghopi vaṅkādidosavirahitaṃ sammāpaṭipadaṃ paṭipannattā suppaṭipannoti pasannomhi bhagavatīti dasseti.

    குஸலத⁴ம்மதே³ஸனாவண்ணனா

    Kusaladhammadesanāvaṇṇanā

    145. இதா³னி தி³வாட்டா²னே நிஸீதி³த்வா ஸமாபஜ்ஜிதே ஸோளஸ அபராபரியத⁴ம்மே த³ஸ்ஸேதுங் அபரங் பன ப⁴ந்தே ஏததா³னுத்தரியந்தி தே³ஸனங் ஆரபி⁴. தத்த² அனுத்தரியந்தி அனுத்தரபா⁴வோ. யதா² ப⁴க³வா த⁴ம்மங் தே³ஸேதீதி யதா² யேனாகாரேன யாய தே³ஸனாய ப⁴க³வா த⁴ம்மங் தே³ஸேதி, ஸா தும்ஹாகங் தே³ஸனா அனுத்தராதி வத³தி. குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூதி தாய தே³ஸனாய தே³ஸிதேஸு குஸலேஸு த⁴ம்மேஸுபி ப⁴க³வாவ அனுத்தரோதி தீ³பேதி. யா வா ஸா தே³ஸனா, தஸ்ஸா பூ⁴மிங் த³ஸ்ஸெந்தோபி ‘‘குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூ’’தி ஆஹ. தத்ரிமே குஸலா த⁴ம்மாதி தத்ர குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூதி வுத்தபதே³ இமே குஸலா த⁴ம்மா நாமாதி வேதி³தப்³பா³. தத்த² ஆரொக்³யட்டே²ன, அனவஜ்ஜட்டே²ன, கோஸல்லஸம்பூ⁴தட்டே²ன, நித்³த³ரத²ட்டே²ன, ஸுக²விபாகட்டே²னாதி பஞ்சதா⁴ குஸலங் வேதி³தப்³ப³ங். தேஸு ஜாதகபரியாயங் பத்வா ஆரொக்³யட்டே²ன குஸலங் வட்டதி. ஸுத்தந்தபரியாயங் பத்வா அனவஜ்ஜட்டே²ன. அபி⁴த⁴ம்மபரியாயங் பத்வா கோஸல்லஸம்பூ⁴தனித்³த³ரத²ஸுக²விபாகட்டே²ன. இமஸ்மிங் பன டா²னே பா³ஹிதிகஸுத்தந்தபரியாயேன (ம॰ நி॰ 2.358) அனவஜ்ஜட்டே²ன குஸலங் த³ட்ட²ப்³ப³ங்.

    145. Idāni divāṭṭhāne nisīditvā samāpajjite soḷasa aparāpariyadhamme dassetuṃ aparaṃ pana bhante etadānuttariyanti desanaṃ ārabhi. Tattha anuttariyanti anuttarabhāvo. Yathā bhagavādhammaṃ desetīti yathā yenākārena yāya desanāya bhagavā dhammaṃ deseti, sā tumhākaṃ desanā anuttarāti vadati. Kusalesu dhammesūti tāya desanāya desitesu kusalesu dhammesupi bhagavāva anuttaroti dīpeti. Yā vā sā desanā, tassā bhūmiṃ dassentopi ‘‘kusalesu dhammesū’’ti āha. Tatrime kusalā dhammāti tatra kusalesu dhammesūti vuttapade ime kusalā dhammā nāmāti veditabbā. Tattha ārogyaṭṭhena, anavajjaṭṭhena, kosallasambhūtaṭṭhena, niddarathaṭṭhena, sukhavipākaṭṭhenāti pañcadhā kusalaṃ veditabbaṃ. Tesu jātakapariyāyaṃ patvā ārogyaṭṭhena kusalaṃ vaṭṭati. Suttantapariyāyaṃ patvā anavajjaṭṭhena. Abhidhammapariyāyaṃ patvā kosallasambhūtaniddarathasukhavipākaṭṭhena. Imasmiṃ pana ṭhāne bāhitikasuttantapariyāyena (ma. ni. 2.358) anavajjaṭṭhena kusalaṃ daṭṭhabbaṃ.

    சத்தாரோ ஸதிபட்டா²னாதி சுத்³த³ஸவிதே⁴ன காயானுபஸ்ஸனாஸதிபட்டா²னங், நவவிதே⁴ன வேத³னானுபஸ்ஸனாஸதிபட்டா²னங் , ஸோளஸவிதே⁴ன சித்தானுபஸ்ஸனாஸதிபட்டா²னங், பஞ்சவிதே⁴ன த⁴ம்மானுபஸ்ஸனாஸதிபட்டா²னந்தி ஏவங் நானானயேஹி விப⁴ஜித்வா ஸமத²விபஸ்ஸனாமக்³க³வஸேன லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகா சத்தாரோ ஸதிபட்டா²னா தே³ஸிதா. ப²லஸதிபட்டா²னங் பன இத⁴ அனதி⁴ப்பேதங். சத்தாரோ ஸம்மப்பதா⁴னாதி பக்³க³ஹட்டே²ன ஏகலக்க²ணா, கிச்சவஸேன நானாகிச்சா. ‘‘இத⁴ பி⁴க்கு² அனுப்பன்னானங் பாபகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் அனுப்பாதா³யா’’திஆதி³னா நயேன ஸமத²விபஸ்ஸனாமக்³க³வஸேன லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகாவ சத்தாரோ ஸம்மப்பதா⁴னா தே³ஸிதா. சத்தாரோ இத்³தி⁴பாதா³தி இஜ்ஜ²னட்டே²ன ஏகஸங்க³ஹா, ச²ந்தா³தி³வஸேன நானாஸபா⁴வா. ‘‘இத⁴ பி⁴க்கு² ச²ந்த³ஸமாதி⁴பதா⁴னஸங்கா²ரஸமன்னாக³தங் இத்³தி⁴பாத³ங் பா⁴வேதீ’’திஆதி³னா நயேன ஸமத²விபஸ்ஸனாமக்³க³வஸேன லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகாவ சத்தாரோ இத்³தி⁴பாதா³ தே³ஸிதா.

    Cattāro satipaṭṭhānāti cuddasavidhena kāyānupassanāsatipaṭṭhānaṃ, navavidhena vedanānupassanāsatipaṭṭhānaṃ , soḷasavidhena cittānupassanāsatipaṭṭhānaṃ, pañcavidhena dhammānupassanāsatipaṭṭhānanti evaṃ nānānayehi vibhajitvā samathavipassanāmaggavasena lokiyalokuttaramissakā cattāro satipaṭṭhānā desitā. Phalasatipaṭṭhānaṃ pana idha anadhippetaṃ. Cattāro sammappadhānāti paggahaṭṭhena ekalakkhaṇā, kiccavasena nānākiccā. ‘‘Idha bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāyā’’tiādinā nayena samathavipassanāmaggavasena lokiyalokuttaramissakāva cattāro sammappadhānā desitā. Cattāro iddhipādāti ijjhanaṭṭhena ekasaṅgahā, chandādivasena nānāsabhāvā. ‘‘Idha bhikkhu chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāvetī’’tiādinā nayena samathavipassanāmaggavasena lokiyalokuttaramissakāva cattāro iddhipādā desitā.

    பஞ்சிந்த்³ரியானீதி ஆதி⁴பதெய்யட்டே²ன ஏகலக்க²ணானி, அதி⁴மொக்கா²தி³ஸபா⁴வவஸேன நானாஸபா⁴வானி. ஸமத²விபஸ்ஸனாமக்³க³வஸேனேவ ச லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகானி ஸத்³தா⁴தீ³னி பஞ்சிந்த்³ரியானி தே³ஸிதானி. பஞ்ச ப³லானீதி உபத்த²ம்ப⁴னட்டே²ன அகம்பியட்டே²ன வா ஏகஸங்க³ஹானி, ஸலக்க²ணேன நானாஸபா⁴வானி . ஸமத²விபஸ்ஸனாமக்³க³வஸேனேவ லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகானி ஸத்³தா⁴தீ³னி பஞ்ச ப³லானி தே³ஸிதானி. ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³தி நிய்யானட்டே²ன ஏகஸங்க³ஹா, உபட்டா²னாதி³னா ஸலக்க²ணேன நானாஸபா⁴வா. ஸமத²விபஸ்ஸனா மக்³க³வஸேனேவ லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகா ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ தே³ஸிதா.

    Pañcindriyānīti ādhipateyyaṭṭhena ekalakkhaṇāni, adhimokkhādisabhāvavasena nānāsabhāvāni. Samathavipassanāmaggavaseneva ca lokiyalokuttaramissakāni saddhādīni pañcindriyāni desitāni. Pañca balānīti upatthambhanaṭṭhena akampiyaṭṭhena vā ekasaṅgahāni, salakkhaṇena nānāsabhāvāni . Samathavipassanāmaggavaseneva lokiyalokuttaramissakāni saddhādīni pañca balāni desitāni. Satta bojjhaṅgāti niyyānaṭṭhena ekasaṅgahā, upaṭṭhānādinā salakkhaṇena nānāsabhāvā. Samathavipassanā maggavaseneva lokiyalokuttaramissakā satta bojjhaṅgā desitā.

    அரியோ அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³தி ஹேதுட்டே²ன ஏகஸங்க³ஹோ, த³ஸ்ஸனாதி³னா ஸலக்க²ணேன நானாஸபா⁴வோ. ஸமத²விபஸ்ஸனாமக்³க³வஸேனேவ லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகோ அரியோ அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³ தே³ஸிதோதி அத்தோ².

    Ariyo aṭṭhaṅgiko maggoti hetuṭṭhena ekasaṅgaho, dassanādinā salakkhaṇena nānāsabhāvo. Samathavipassanāmaggavaseneva lokiyalokuttaramissako ariyo aṭṭhaṅgiko maggo desitoti attho.

    இத⁴, ப⁴ந்தே, பி⁴க்கு² ஆஸவானங் க²யாதி இத³ங் கிமத்த²ங் ஆரத்³த⁴ங்? ஸாஸனஸ்ஸ பரியோஸானத³ஸ்ஸனத்த²ங். ஸாஸனஸ்ஸ ஹி ந கேவலங் மக்³கே³னேவ பரியோஸானங் ஹோதி, அரஹத்தப²லேன பன ஹோதி. தஸ்மா தங் த³ஸ்ஸேதுங் இத³மாரத்³த⁴ந்தி வேதி³தப்³ப³ங். ஏததா³னுத்தரியங், ப⁴ந்தே, குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூதி ப⁴ந்தே யா அயங் குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு ஏவங்தே³ஸனா, ஏததா³னுத்தரியங். தங் ப⁴க³வாதி தங் தே³ஸனங் ப⁴க³வா அஸேஸங் ஸகலங் அபி⁴ஜானாதி. தங் ப⁴க³வதோதி தங் தே³ஸனங் ப⁴க³வதோ அஸேஸங் அபி⁴ஜானதோ. உத்தரி அபி⁴ஞ்ஞெய்யங் நத்தீ²தி தது³த்தரி அபி⁴ஜானிதப்³ப³ங் நத்தி², அயங் நாம இதோ அஞ்ஞோ த⁴ம்மோ வா புக்³க³லோ வா யங் ப⁴க³வா ந ஜானாதீதி இத³ங் நத்தி². யத³பி⁴ஜானங் அஞ்ஞோ ஸமணோ வாதி யங் தும்ஹேஹி அனபி⁴ஞ்ஞாதங், தங் அஞ்ஞோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா அபி⁴ஜானந்தோ ப⁴க³வதா பி⁴ய்யோபி⁴ஞ்ஞதரோ அஸ்ஸ, அதி⁴கதரபஞ்ஞோ ப⁴வெய்ய. யதி³த³ங் குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூதி எத்த² யதி³த³ந்தி நிபாதமத்தங், குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு ப⁴க³வதா உத்தரிதரோ நத்தீ²தி அயமெத்த²த்தோ². இதி ப⁴க³வாவ குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு அனுத்தரோதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘இமினாபி காரணேன ஏவங்பஸன்னோ அஹங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதீ’’தி தீ³பேதி. இதோ பரேஸு அபரங் பனாதிஆதீ³ஸு விஸேஸமத்தமேவ வண்ணயிஸ்ஸாம. புரிமவாரஸதி³ஸங் பன வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங்.

    Idha, bhante, bhikkhu āsavānaṃ khayāti idaṃ kimatthaṃ āraddhaṃ? Sāsanassa pariyosānadassanatthaṃ. Sāsanassa hi na kevalaṃ maggeneva pariyosānaṃ hoti, arahattaphalena pana hoti. Tasmā taṃ dassetuṃ idamāraddhanti veditabbaṃ. Etadānuttariyaṃ, bhante, kusalesu dhammesūti bhante yā ayaṃ kusalesu dhammesu evaṃdesanā, etadānuttariyaṃ. Taṃbhagavāti taṃ desanaṃ bhagavā asesaṃ sakalaṃ abhijānāti. Taṃ bhagavatoti taṃ desanaṃ bhagavato asesaṃ abhijānato. Uttari abhiññeyyaṃ natthīti taduttari abhijānitabbaṃ natthi, ayaṃ nāma ito añño dhammo vā puggalo vā yaṃ bhagavā na jānātīti idaṃ natthi. Yadabhijānaṃ añño samaṇo vāti yaṃ tumhehi anabhiññātaṃ, taṃ añño samaṇo vā brāhmaṇo vā abhijānanto bhagavatā bhiyyobhiññataro assa, adhikatarapañño bhaveyya. Yadidaṃ kusalesu dhammesūti ettha yadidanti nipātamattaṃ, kusalesu dhammesu bhagavatā uttaritaro natthīti ayametthattho. Iti bhagavāva kusalesu dhammesu anuttaroti dassento ‘‘imināpi kāraṇena evaṃpasanno ahaṃ, bhante, bhagavatī’’ti dīpeti. Ito paresu aparaṃ panātiādīsu visesamattameva vaṇṇayissāma. Purimavārasadisaṃ pana vuttanayeneva veditabbaṃ.

    ஆயதனபண்ணத்திதே³ஸனாவண்ணனா

    Āyatanapaṇṇattidesanāvaṇṇanā

    146. ஆயதனபண்ணத்தீஸூதி ஆயதனபஞ்ஞாபனாஸு. இதா³னி தா ஆயதனபஞ்ஞத்தியோ த³ஸ்ஸெந்தோ ச²யிமானி, ப⁴ந்தேதிஆதி³மாஹ. ஆயதனகதா² பனேஸா விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ வித்தா²ரேன கதி²தா, தேன ந தங் வித்தா²ரயிஸ்ஸாம, தஸ்மா தத்த² வுத்தனயேனேவ ஸா வித்தா²ரதோ வேதி³தப்³பா³.

    146.Āyatanapaṇṇattīsūti āyatanapaññāpanāsu. Idāni tā āyatanapaññattiyo dassento chayimāni, bhantetiādimāha. Āyatanakathā panesā visuddhimagge vitthārena kathitā, tena na taṃ vitthārayissāma, tasmā tattha vuttanayeneva sā vitthārato veditabbā.

    ஏததா³னுத்தரியங் , ப⁴ந்தே, ஆயதனபண்ணத்தீஸூதி யாயங் ஆயதனபண்ணத்தீஸு அஜ்ஜ²த்திகபா³ஹிரவவத்தா²னாதி³வஸேன ஏவங் தே³ஸனா, ஏததா³னுத்தரியங். ஸேஸங் வுத்தனயமேவ.

    Etadānuttariyaṃ, bhante, āyatanapaṇṇattīsūti yāyaṃ āyatanapaṇṇattīsu ajjhattikabāhiravavatthānādivasena evaṃ desanā, etadānuttariyaṃ. Sesaṃ vuttanayameva.

    க³ப்³பா⁴வக்கந்திதே³ஸனாவண்ணனா

    Gabbhāvakkantidesanāvaṇṇanā

    147. க³ப்³பா⁴வக்கந்தீஸூதி க³ப்³போ⁴க்கமனேஸு. தா க³ப்³பா⁴வக்கந்தியோ த³ஸ்ஸெந்தோ சதஸ்ஸோ இமா, ப⁴ந்தேதிஆதி³மாஹ. தத்த² அஸம்பஜானோதி அஜானந்தோ ஸம்மூள்ஹோ ஹுத்வா. மாதுகுச்சி²ங் ஓக்கமதீதி படிஸந்தி⁴வஸேன பவிஸதி. டா²தீதி வஸதி. நிக்க²மதீதி நிக்க²மந்தோபி அஸம்பஜானோ ஸம்மூள்ஹோவ நிக்க²மதி. அயங் பட²மாதி அயங் பகதிலோகியமனுஸ்ஸானங் பட²மா க³ப்³பா⁴வக்கந்தி.

    147.Gabbhāvakkantīsūti gabbhokkamanesu. Tā gabbhāvakkantiyo dassento catasso imā, bhantetiādimāha. Tattha asampajānoti ajānanto sammūḷho hutvā. Mātukucchiṃ okkamatīti paṭisandhivasena pavisati. Ṭhātīti vasati. Nikkhamatīti nikkhamantopi asampajāno sammūḷhova nikkhamati. Ayaṃ paṭhamāti ayaṃ pakatilokiyamanussānaṃ paṭhamā gabbhāvakkanti.

    ஸம்பஜானோ மாதுகுச்சி²ங் ஓக்கமதீதி ஓக்கமந்தோ ஸம்பஜானோ அஸம்மூள்ஹோ ஹுத்வா ஓக்கமதி.

    Sampajāno mātukucchiṃ okkamatīti okkamanto sampajāno asammūḷho hutvā okkamati.

    அயங் து³தியாதி அயங் அஸீதிமஹாதே²ரானங் ஸாவகானங் து³தியா க³ப்³பா⁴வக்கந்தி. தே ஹி பவிஸந்தாவ ஜானந்தி, வஸந்தா ச நிக்க²மந்தா ச ந ஜானந்தி.

    Ayaṃdutiyāti ayaṃ asītimahātherānaṃ sāvakānaṃ dutiyā gabbhāvakkanti. Te hi pavisantāva jānanti, vasantā ca nikkhamantā ca na jānanti.

    அயங் ததியாதி அயங் த்³வின்னஞ்ச அக்³க³ஸாவகானங் பச்சேகபோ³தி⁴ஸத்தானஞ்ச ததியா க³ப்³பா⁴வக்கந்தி. தே கிர கம்மஜேஹி வாதேஹி அதோ⁴ஸிரா உத்³த⁴ங்பாதா³ அனேகஸதபோரிஸே பபாதே விய யோனிமுகே² கி²த்தா தாளச்சி²க்³க³ளேன ஹத்தீ² விய ஸம்பா³தே⁴ன யோனிமுகே²ன நிக்க²மமானா அனந்தங் து³க்க²ங் பாபுணந்தி. தேன நேஸங் ‘‘மயங் நிக்க²மம்ஹா’’தி ஸம்பஜானதா ந ஹோதி. ஏவங் பூரிதபாரமீனம்பி ச ஸத்தானங் ஏவரூபே டா²னே மஹந்தங் து³க்க²ங் உப்பஜ்ஜதீதி அலமேவ க³ப்³பா⁴வாஸே நிப்³பி³ந்தி³துங் அலங் விரஜ்ஜிதுங்.

    Ayaṃ tatiyāti ayaṃ dvinnañca aggasāvakānaṃ paccekabodhisattānañca tatiyā gabbhāvakkanti. Te kira kammajehi vātehi adhosirā uddhaṃpādā anekasataporise papāte viya yonimukhe khittā tāḷacchiggaḷena hatthī viya sambādhena yonimukhena nikkhamamānā anantaṃ dukkhaṃ pāpuṇanti. Tena nesaṃ ‘‘mayaṃ nikkhamamhā’’ti sampajānatā na hoti. Evaṃ pūritapāramīnampi ca sattānaṃ evarūpe ṭhāne mahantaṃ dukkhaṃ uppajjatīti alameva gabbhāvāse nibbindituṃ alaṃ virajjituṃ.

    அயங் சதுத்தா²தி அயங் ஸப்³ப³ஞ்ஞுபோ³தி⁴ஸத்தானங் வஸேன சதுத்தா² க³ப்³பா⁴வக்கந்தி. ஸப்³ப³ஞ்ஞுபோ³தி⁴ஸத்தா ஹி மாதுகுச்சி²ஸ்மிங் படிஸந்தி⁴ங் க³ண்ஹந்தாபி ஜானந்தி, தத்த² வஸந்தாபி ஜானந்தி, நிக்க²மந்தாபி ஜானந்தி, நிக்க²மனகாலேபி ச தே கம்மஜவாதா உத்³த⁴ங்பாதே³ அதோ⁴ஸிரே கத்வா கி²பிதுங் ந ஸக்கொந்தி, த்³வே ஹத்தே² பஸாரெத்வா அக்கீ²னி உம்மீலெத்வா டி²தகாவ நிக்க²மந்தி. ப⁴வக்³க³ங் உபாதா³ய அவீசிஅந்தரே அஞ்ஞோ தீஸு காலேஸு ஸம்பஜானோ நாம நத்தி² ட²பெத்வா ஸப்³ப³ஞ்ஞுபோ³தி⁴ஸத்தே. தேனேவ நேஸங் மாதுகுச்சி²ங் ஓக்கமனகாலே ச நிக்க²மனகாலே ச த³ஸஸஹஸ்ஸிலோகதா⁴து கம்பதீதி. ஸேஸமெத்த² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங்.

    Ayaṃ catutthāti ayaṃ sabbaññubodhisattānaṃ vasena catutthā gabbhāvakkanti. Sabbaññubodhisattā hi mātukucchismiṃ paṭisandhiṃ gaṇhantāpi jānanti, tattha vasantāpi jānanti, nikkhamantāpi jānanti, nikkhamanakālepi ca te kammajavātā uddhaṃpāde adhosire katvā khipituṃ na sakkonti, dve hatthe pasāretvā akkhīni ummīletvā ṭhitakāva nikkhamanti. Bhavaggaṃ upādāya avīciantare añño tīsu kālesu sampajāno nāma natthi ṭhapetvā sabbaññubodhisatte. Teneva nesaṃ mātukucchiṃ okkamanakāle ca nikkhamanakāle ca dasasahassilokadhātu kampatīti. Sesamettha vuttanayeneva veditabbaṃ.

    ஆதே³ஸனவிதா⁴தே³ஸனாவண்ணனா

    Ādesanavidhādesanāvaṇṇanā

    148. ஆதே³ஸனவிதா⁴ஸூதி ஆதே³ஸனகொட்டா²ஸேஸு. இதா³னி தா ஆதே³ஸனவிதா⁴ த³ஸ்ஸெந்தோ சதஸ்ஸோ இமாதிஆதி³மாஹ. நிமித்தேன ஆதி³ஸதீதி ஆக³தனிமித்தேன க³தனிமித்தேன டி²தனிமித்தேன வா இத³ங் நாம ப⁴விஸ்ஸதீதி கதே²தி.

    148.Ādesanavidhāsūti ādesanakoṭṭhāsesu. Idāni tā ādesanavidhā dassento catasso imātiādimāha. Nimittena ādisatīti āgatanimittena gatanimittena ṭhitanimittena vā idaṃ nāma bhavissatīti katheti.

    தத்ரித³ங் வத்து² – ஏகோ ராஜா திஸ்ஸோ முத்தா க³ஹெத்வா புரோஹிதங் புச்சி² ‘‘கிங் மே, ஆசரிய, ஹத்தே²’’தி? ஸோ இதோ சிதோ ச ஓலோகேஸி. தேன ச ஸமயேன ஏகா ஸரபூ³ ‘‘மக்கி²கங் க³ஹெஸ்ஸாமீ’’தி பக்க²ந்தி³, க³ஹணகாலே மக்கி²கா பலாதா, ஸோ மக்கி²காய முத்தத்தா ‘‘முத்தா மஹாராஜா’’தி ஆஹ. முத்தா தாவ ஹோது, கதி முத்தாதி? ஸோ புன நிமித்தங் ஓலோகேஸி. அத² அவிதூ³ரே குக்குடோ திக்க²த்துங் ஸத்³த³ங் நிச்சா²ரேஸி. ப்³ராஹ்மணோ ‘‘திஸ்ஸோ மஹாராஜா’’தி ஆஹ. ஏவங் ஏகச்சோ ஆக³தனிமித்தேன கதே²தி. ஏதேனுபாயேன க³தடி²தனி மித்தேஹிபி கத²னங் வேதி³தப்³ப³ங்.

    Tatridaṃ vatthu – eko rājā tisso muttā gahetvā purohitaṃ pucchi ‘‘kiṃ me, ācariya, hatthe’’ti? So ito cito ca olokesi. Tena ca samayena ekā sarabū ‘‘makkhikaṃ gahessāmī’’ti pakkhandi, gahaṇakāle makkhikā palātā, so makkhikāya muttattā ‘‘muttā mahārājā’’ti āha. Muttā tāva hotu, kati muttāti? So puna nimittaṃ olokesi. Atha avidūre kukkuṭo tikkhattuṃ saddaṃ nicchāresi. Brāhmaṇo ‘‘tisso mahārājā’’ti āha. Evaṃ ekacco āgatanimittena katheti. Etenupāyena gataṭhitani mittehipi kathanaṃ veditabbaṃ.

    அமனுஸ்ஸானந்தி யக்க²பிஸாசாதீ³னங். தே³வதானந்தி சாதுமஹாராஜிகாதீ³னங். ஸத்³த³ங் ஸுத்வாதி அஞ்ஞஸ்ஸ சித்தங் ஞத்வா கதெ²ந்தானங் ஸத்³த³ங் ஸுத்வா. விதக்கவிப்பா²ரஸத்³த³ந்தி விதக்கவிப்பா²ரவஸேன உப்பன்னங் விப்பலபந்தானங் ஸுத்தபமத்தாதீ³னங் ஸத்³த³ங். ஸுத்வாதி தங் ஸத்³த³ங் ஸுத்வா. யங் விதக்கயதோ தஸ்ஸ ஸோ ஸத்³தோ³ உப்பன்னோ, தஸ்ஸ வஸேன ‘‘ஏவம்பி தே மனோ’’தி ஆதி³ஸதி. மனோஸங்கா²ரா பணிஹிதாதி சித்தஸங்கா²ரா ஸுட்ட²பிதா. விதக்கெஸ்ஸதீதி விதக்கயிஸ்ஸதி பவத்தெஸ்ஸதீதி பஜானாதி. ஜானந்தோ ச ஆக³மனேன ஜானாதி, புப்³ப³பா⁴கே³ன ஜானாதி, அந்தோஸமாபத்தியங் சித்தங் ஓலோகெத்வா ஜானாதி. ஆக³மனேன ஜானாதி நாம கஸிணபரிகம்மகாலேயேவ யேனாகாரேன ஏஸ கஸிணபா⁴வனங் ஆரத்³தோ⁴ பட²மஜ்ஜா²னங் வா…பே॰… சதுத்த²ஜ்ஜா²னங் வா அட்ட²ஸமாபத்தியோ வா நிப்³ப³த்தெஸ்ஸதீதி ஜானாதி. புப்³ப³பா⁴கே³ன ஜானாதி நாம ஸமத²விபஸ்ஸனாய ஆரத்³தா⁴யேவ ஜானாதி, யேனாகாரேன ஏஸ விபஸ்ஸனங் ஆரத்³தோ⁴ ஸோதாபத்திமக்³க³ங் வா நிப்³ப³த்தெஸ்ஸதி, ஸகதா³கா³மிமக்³க³ங் வா நிப்³ப³த்தெஸ்ஸதி, அனாகா³மிமக்³க³ங் வா நிப்³ப³த்தெஸ்ஸதி, அரஹத்தமக்³க³ங் வா நிப்³ப³த்தெஸ்ஸதீதி ஜானாதி. அந்தோஸமாபத்தியங் சித்தங் ஓலோகெத்வா ஜானாதி நாம யேனாகாரேன இமஸ்ஸ மனோஸங்கா²ரா ஸுட்ட²பிதா, இமஸ்ஸ நாம சித்தஸ்ஸ அனந்தரா இமங் நாம விதக்கங் விதக்கெஸ்ஸதி. இதோ வுட்டி²தஸ்ஸ ஏதஸ்ஸ ஹானபா⁴கி³யோ வா ஸமாதி⁴ ப⁴விஸ்ஸதி, டி²திபா⁴கி³யோ வா விஸேஸபா⁴கி³யோ வா நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யோ வா அபி⁴ஞ்ஞாயோ வா நிப்³ப³த்தெஸ்ஸதீதி ஜானாதி.

    Amanussānanti yakkhapisācādīnaṃ. Devatānanti cātumahārājikādīnaṃ. Saddaṃ sutvāti aññassa cittaṃ ñatvā kathentānaṃ saddaṃ sutvā. Vitakkavipphārasaddanti vitakkavipphāravasena uppannaṃ vippalapantānaṃ suttapamattādīnaṃ saddaṃ. Sutvāti taṃ saddaṃ sutvā. Yaṃ vitakkayato tassa so saddo uppanno, tassa vasena ‘‘evampi te mano’’ti ādisati. Manosaṅkhārā paṇihitāti cittasaṅkhārā suṭṭhapitā. Vitakkessatīti vitakkayissati pavattessatīti pajānāti. Jānanto ca āgamanena jānāti, pubbabhāgena jānāti, antosamāpattiyaṃ cittaṃ oloketvā jānāti. Āgamanena jānāti nāma kasiṇaparikammakāleyeva yenākārena esa kasiṇabhāvanaṃ āraddho paṭhamajjhānaṃ vā…pe… catutthajjhānaṃ vā aṭṭhasamāpattiyo vā nibbattessatīti jānāti. Pubbabhāgena jānāti nāma samathavipassanāya āraddhāyeva jānāti, yenākārena esa vipassanaṃ āraddho sotāpattimaggaṃ vā nibbattessati, sakadāgāmimaggaṃ vā nibbattessati, anāgāmimaggaṃ vā nibbattessati, arahattamaggaṃ vā nibbattessatīti jānāti. Antosamāpattiyaṃ cittaṃ oloketvā jānāti nāma yenākārena imassa manosaṅkhārā suṭṭhapitā, imassa nāma cittassa anantarā imaṃ nāma vitakkaṃ vitakkessati. Ito vuṭṭhitassa etassa hānabhāgiyo vā samādhi bhavissati, ṭhitibhāgiyo vā visesabhāgiyo vā nibbedhabhāgiyo vā abhiññāyo vā nibbattessatīti jānāti.

    தத்த² புது²ஜ்ஜனோ சேதோபரியஞாணலாபீ⁴ புது²ஜ்ஜனானங்யேவ சித்தங் ஜானாதி, ந அரியானங். அரியேஸுபி ஹெட்டி²மோ ஹெட்டி²மோ உபரிமஸ்ஸ உபரிமஸ்ஸ சித்தங் ந ஜானாதி, உபரிமோ பன ஹெட்டி²மஸ்ஸ ஜானாதி. ஏதேஸு ச ஸோதாபன்னோ ஸோதாபத்திப²லஸமாபத்திங் ஸமாபஜ்ஜதி. ஸகதா³கா³மீ, அனாகா³மீ, அரஹா, அரஹத்தப²லஸமாபத்திங் ஸமாபஜ்ஜதி. உபரிமோ ஹெட்டி²மங் ந ஸமாபஜ்ஜதி. தேஸஞ்ஹி ஹெட்டி²மா ஹெட்டி²மா ஸமாபத்தி தத்ருபபத்தியேவ ஹோதி. ததே²வ தங் ஹோதீதி இத³ங் ஏகங்ஸேன ததே²வ ஹோதி. சேதோபரியஞாணவஸேன ஞாதஞ்ஹி அஞ்ஞதா²பா⁴வீ நாம நத்தி². ஸேஸங் புரிமனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங்.

    Tattha puthujjano cetopariyañāṇalābhī puthujjanānaṃyeva cittaṃ jānāti, na ariyānaṃ. Ariyesupi heṭṭhimo heṭṭhimo uparimassa uparimassa cittaṃ na jānāti, uparimo pana heṭṭhimassa jānāti. Etesu ca sotāpanno sotāpattiphalasamāpattiṃ samāpajjati. Sakadāgāmī, anāgāmī, arahā, arahattaphalasamāpattiṃ samāpajjati. Uparimo heṭṭhimaṃ na samāpajjati. Tesañhi heṭṭhimā heṭṭhimā samāpatti tatrupapattiyeva hoti. Tatheva taṃ hotīti idaṃ ekaṃsena tatheva hoti. Cetopariyañāṇavasena ñātañhi aññathābhāvī nāma natthi. Sesaṃ purimanayeneva yojetabbaṃ.

    த³ஸ்ஸனஸமாபத்திதே³ஸனாவண்ணனா

    Dassanasamāpattidesanāvaṇṇanā

    149. ஆதப்பமன்வாயாதிஆதி³ ப்³ரஹ்மஜாலே வித்தா²ரிதமேவ. அயங் பனெத்த² ஸங்கே²போ, ஆதப்பந்தி வீரியங். ததே³வ பத³ஹிதப்³ப³தோ பதா⁴னங். அனுயுஞ்ஜிதப்³ப³தோ அனுயோகோ³. அப்பமாத³ந்தி ஸதிஅவிப்பவாஸங். ஸம்மாமனஸிகாரந்தி அனிச்சே அனிச்சந்திஆதி³வஸேன பவத்தங் உபாயமனஸிகாரங். சேதோஸமாதி⁴ந்தி பட²மஜ்ஜா²னஸமாதி⁴ங். அயங் பட²மா த³ஸ்ஸனஸமாபத்தீதி அயங் த்³வத்திங் ஸாகாரங் படிகூலதோ மனஸிகத்வா படிகூலத³ஸ்ஸனவஸேன உப்பாதி³தா பட²மஜ்ஜா²னஸமாபத்தி பட²மா த³ஸ்ஸனஸமாபத்தி நாம, ஸசே பன தங் ஜா²னங் பாத³கங் கத்வா ஸோதாபன்னோ ஹோதி, அயங் நிப்பரியாயேனேவ பட²மா த³ஸ்ஸனஸமாபத்தி.

    149.Ātappamanvāyātiādi brahmajāle vitthāritameva. Ayaṃ panettha saṅkhepo, ātappanti vīriyaṃ. Tadeva padahitabbato padhānaṃ. Anuyuñjitabbato anuyogo.Appamādanti satiavippavāsaṃ. Sammāmanasikāranti anicce aniccantiādivasena pavattaṃ upāyamanasikāraṃ. Cetosamādhinti paṭhamajjhānasamādhiṃ. Ayaṃ paṭhamā dassanasamāpattīti ayaṃ dvattiṃ sākāraṃ paṭikūlato manasikatvā paṭikūladassanavasena uppāditā paṭhamajjhānasamāpatti paṭhamā dassanasamāpatti nāma, sace pana taṃ jhānaṃ pādakaṃ katvā sotāpanno hoti, ayaṃ nippariyāyeneva paṭhamā dassanasamāpatti.

    அதிக்கம்ம சாதி அதிக்கமித்வா ச. ச²விமங்ஸலோஹிதந்தி ச²விஞ்ச மங்ஸஞ்ச லோஹிதஞ்ச. அட்டி²ங் பச்சவெக்க²தீதி அட்டி² அட்டீ²தி பச்சவெக்க²தி. அட்டி² அட்டீ²தி பச்சவெக்கி²த்வா உப்பாதி³தா அட்டி²ஆரம்மணா தி³ப்³ப³சக்கு²பாத³கஜ்ஜா²னஸமாபத்தி து³தியா த³ஸ்ஸனஸமாபத்தி நாம. ஸசே பன தங் ஜா²னங் பாத³கங் கத்வா ஸகதா³கா³மிமக்³க³ங் நிப்³ப³த்தேதி. அயங் நிப்பரியாயேன து³தியா த³ஸ்ஸனஸமாபத்தி. காளவல்லவாஸீ ஸுமத்தே²ரோ பன ‘‘யாவ ததியமக்³கா³ வட்டதீ’’தி ஆஹ.

    Atikkamma cāti atikkamitvā ca. Chavimaṃsalohitanti chaviñca maṃsañca lohitañca. Aṭṭhiṃ paccavekkhatīti aṭṭhi aṭṭhīti paccavekkhati. Aṭṭhi aṭṭhīti paccavekkhitvā uppāditā aṭṭhiārammaṇā dibbacakkhupādakajjhānasamāpatti dutiyā dassanasamāpatti nāma. Sace pana taṃ jhānaṃ pādakaṃ katvā sakadāgāmimaggaṃ nibbatteti. Ayaṃ nippariyāyena dutiyā dassanasamāpatti. Kāḷavallavāsī sumatthero pana ‘‘yāva tatiyamaggā vaṭṭatī’’ti āha.

    விஞ்ஞாணஸோதந்தி விஞ்ஞாணமேவ. உப⁴யதோ அப்³பொ³ச்சி²ன்னந்தி த்³வீஹிபி பா⁴கே³ஹி அச்சி²ன்னங். இத⁴ லோகே பதிட்டி²தஞ்சாதி ச²ந்த³ராக³வஸேன இமஸ்மிஞ்ச லோகே பதிட்டி²தங். து³தியபதே³பி ஏஸேவ நயோ. கம்மங் வா கம்மதோ உபக³ச்ச²ந்தங் இத⁴ லோகே பதிட்டி²தங் நாம. கம்மப⁴வங் ஆகட்³ட⁴ந்தங் பரலோகே பதிட்டி²தங் நாம. இமினா கிங் கதி²தங்? ஸெக்க²புது²ஜ்ஜனானங் சேதோபரியஞாணங் கதி²தங். ஸெக்க²புது²ஜ்ஜனானஞ்ஹி சேதோபரியஞாணங் ததியா த³ஸ்ஸனஸமாபத்தி நாம.

    Viññāṇasotanti viññāṇameva. Ubhayato abbocchinnanti dvīhipi bhāgehi acchinnaṃ. Idha loke patiṭṭhitañcāti chandarāgavasena imasmiñca loke patiṭṭhitaṃ. Dutiyapadepi eseva nayo. Kammaṃ vā kammato upagacchantaṃ idha loke patiṭṭhitaṃ nāma. Kammabhavaṃ ākaḍḍhantaṃ paraloke patiṭṭhitaṃ nāma. Iminā kiṃ kathitaṃ? Sekkhaputhujjanānaṃ cetopariyañāṇaṃ kathitaṃ. Sekkhaputhujjanānañhi cetopariyañāṇaṃ tatiyā dassanasamāpatti nāma.

    இத⁴ லோகே அப்பதிட்டி²தஞ்சாதி நிச்ச²ந்த³ராக³த்தா இத⁴லோகே ச அப்பதிட்டி²தங். து³தியபதே³பி ஏஸேவ நயோ. கம்மங் வா கம்மதோ ந உபக³ச்ச²ந்தங் இத⁴ லோகே அப்பதிட்டி²தங் நாம. கம்மப⁴வங் அனாகட்³ட⁴ந்தங் பரலோகே அப்பதிட்டி²தங் நாம. இமினா கிங் கதி²தங்? கீ²ணாஸவஸ்ஸ சேதோபரியஞாணங் கதி²தங். கீ²ணாஸவஸ்ஸ ஹி சேதோபரியஞாணங் சதுத்தா² த³ஸ்ஸனஸமாபத்தி நாம.

    Idha loke appatiṭṭhitañcāti nicchandarāgattā idhaloke ca appatiṭṭhitaṃ. Dutiyapadepi eseva nayo. Kammaṃ vā kammato na upagacchantaṃ idha loke appatiṭṭhitaṃ nāma. Kammabhavaṃ anākaḍḍhantaṃ paraloke appatiṭṭhitaṃ nāma. Iminā kiṃ kathitaṃ? Khīṇāsavassa cetopariyañāṇaṃ kathitaṃ. Khīṇāsavassa hi cetopariyañāṇaṃ catutthā dassanasamāpatti nāma.

    அபிச த்³வத்திங்ஸாகாரே ஆரத்³த⁴விபஸ்ஸனாபி பட²மா த³ஸ்ஸனஸமாபத்தி. அட்டி²ஆரம்மணே ஆரத்³த⁴விபஸ்ஸனா து³தியா த³ஸ்ஸனஸமாபத்தி. ஸெக்க²புது²ஜ்ஜனானங் சேதோபரியஞாணங் கீ²ணாஸவஸ்ஸ சேதோபரியஞாணந்தி இத³ங் பத³த்³வயங் நிச்சலமேவ. அபரோ நயோ பட²மஜ்ஜா²னங் பட²மா த³ஸ்ஸனஸமாபத்தி . து³தியஜ்ஜா²னங் து³தியா. ததியஜ்ஜா²னங் ததியா. சதுத்த²ஜ்ஜா²னங் சதுத்தா² த³ஸ்ஸனஸமாபத்தி. ததா² பட²மமக்³கோ³ பட²மா த³ஸ்ஸனஸமாபத்தி. து³தியமக்³கோ³ து³தியா. ததியமக்³கோ³ ததியா. சதுத்த²மக்³கோ³ சதுத்தா² த³ஸ்ஸனஸமாபத்தீதி. ஸேஸமெத்த² புரிமனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங்.

    Apica dvattiṃsākāre āraddhavipassanāpi paṭhamā dassanasamāpatti. Aṭṭhiārammaṇe āraddhavipassanā dutiyā dassanasamāpatti. Sekkhaputhujjanānaṃ cetopariyañāṇaṃ khīṇāsavassa cetopariyañāṇanti idaṃ padadvayaṃ niccalameva. Aparo nayo paṭhamajjhānaṃ paṭhamā dassanasamāpatti . Dutiyajjhānaṃ dutiyā. Tatiyajjhānaṃ tatiyā. Catutthajjhānaṃ catutthā dassanasamāpatti. Tathā paṭhamamaggo paṭhamā dassanasamāpatti. Dutiyamaggo dutiyā. Tatiyamaggo tatiyā. Catutthamaggo catutthā dassanasamāpattīti. Sesamettha purimanayeneva yojetabbaṃ.

    புக்³க³லபண்ணத்திதே³ஸனாவண்ணனா

    Puggalapaṇṇattidesanāvaṇṇanā

    150. புக்³க³லபண்ணத்தீஸூதி லோகவோஹாரவஸேன ‘‘ஸத்தோ புக்³க³லோ நரோ போஸோ’’தி ஏவங் பஞ்ஞாபேதப்³பா³ஸு லோகபஞ்ஞத்தீஸு. பு³த்³தா⁴னஞ்ஹி த்³வே கதா² ஸம்முதிகதா², பரமத்த²கதா²தி பொட்ட²பாத³ஸுத்தே (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.439-443) வித்தா²ரிதா.

    150.Puggalapaṇṇattīsūti lokavohāravasena ‘‘satto puggalo naro poso’’ti evaṃ paññāpetabbāsu lokapaññattīsu. Buddhānañhi dve kathā sammutikathā, paramatthakathāti poṭṭhapādasutte (dī. ni. aṭṭha. 1.439-443) vitthāritā.

    தத்த² புக்³க³லபண்ணத்தீஸூதி அயங் ஸம்முதிகதா². இதா³னி யே புக்³க³லே பஞ்ஞபெந்தோ புக்³க³லபண்ணத்தீஸு ப⁴க³வா அனுத்தரோ ஹோதி, தே த³ஸ்ஸெந்தோ ஸத்திமே ப⁴ந்தே புக்³க³லா. உப⁴தோபா⁴க³விமுத்தோதிஆதி³மாஹ. தத்த² உப⁴தோபா⁴க³விமுத்தோதி த்³வீஹி பா⁴கே³ஹி விமுத்தோ, அரூபஸமாபத்தியா ரூபகாயதோ விமுத்தோ, மக்³கே³ன நாமகாயதோ. ஸோ சதுன்னங் அரூபஸமாபத்தீனங் ஏகேகதோ வுட்டா²ய ஸங்கா²ரே ஸம்மஸித்வா அரஹத்தப்பத்தானங், சதுன்னங், நிரோதா⁴ வுட்டா²ய அரஹத்தப்பத்தஅனாகா³மினோ ச வஸேன பஞ்சவிதோ⁴ ஹோதி.

    Tattha puggalapaṇṇattīsūti ayaṃ sammutikathā. Idāni ye puggale paññapento puggalapaṇṇattīsu bhagavā anuttaro hoti, te dassento sattime bhante puggalā. Ubhatobhāgavimuttotiādimāha. Tattha ubhatobhāgavimuttoti dvīhi bhāgehi vimutto, arūpasamāpattiyā rūpakāyato vimutto, maggena nāmakāyato. So catunnaṃ arūpasamāpattīnaṃ ekekato vuṭṭhāya saṅkhāre sammasitvā arahattappattānaṃ, catunnaṃ, nirodhā vuṭṭhāya arahattappattaanāgāmino ca vasena pañcavidho hoti.

    பாளி பனெத்த² ‘‘கதமோ ச புக்³க³லோ உப⁴தோபா⁴க³விமுத்தோ? இதே⁴கச்சோ புக்³க³லோ அட்ட²விமொக்கே² காயேன பு²ஸித்வா விஹரதி, பஞ்ஞாய சஸ்ஸ தி³ஸ்வா ஆஸவா பரிக்கீ²ணா ஹொந்தீ’’தி (தா⁴து॰ 24) ஏவங் அட்ட²விமொக்க²லாபி⁴னோ வஸேன ஆக³தா. பஞ்ஞாய விமுத்தோதி பஞ்ஞாவிமுத்தோ. ஸோ ஸுக்க²விபஸ்ஸகோ ச, சதூஹி ஜா²னேஹி வுட்டா²ய அரஹத்தங் பத்தா சத்தாரோ சாதி இமேஸங் வஸேன பஞ்சவிதோ⁴வ ஹோதி.

    Pāḷi panettha ‘‘katamo ca puggalo ubhatobhāgavimutto? Idhekacco puggalo aṭṭhavimokkhe kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā hontī’’ti (dhātu. 24) evaṃ aṭṭhavimokkhalābhino vasena āgatā. Paññāya vimuttoti paññāvimutto. So sukkhavipassako ca, catūhi jhānehi vuṭṭhāya arahattaṃ pattā cattāro cāti imesaṃ vasena pañcavidhova hoti.

    பாளி பனெத்த² அட்ட²விமொக்க²படிக்கே²பவஸேனேவ ஆக³தா. யதா²ஹ ‘‘ந ஹேவ கோ² அட்ட² விமொக்கே² காயேன பு²ஸித்வா விஹரதி. பஞ்ஞாய சஸ்ஸ தி³ஸ்வா ஆஸவா பரிக்கீ²ணா ஹொந்தி. அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ பஞ்ஞாவிமுத்தோ’’தி (தா⁴து॰ 25).

    Pāḷi panettha aṭṭhavimokkhapaṭikkhepavaseneva āgatā. Yathāha ‘‘na heva kho aṭṭha vimokkhe kāyena phusitvā viharati. Paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. Ayaṃ vuccati puggalo paññāvimutto’’ti (dhātu. 25).

    பு²ட்ட²ந்தங் ஸச்சி² கரோதீதி காயஸக்கி². ஸோ ஜா²னப²ஸ்ஸங் பட²மங் பு²ஸதி, பச்சா² நிரோத⁴ங் நிப்³பா³னங் ஸச்சி²கரோதி, ஸோ ஸோதாபத்திப²லட்ட²ங் ஆதி³ங் கத்வா யாவ அரஹத்தமக்³க³ட்டா² ச²ப்³பி³தோ⁴ ஹோதீதி வேதி³தப்³போ³. தேனேவாஹ ‘‘இதே⁴கச்சோ புக்³க³லோ அட்ட² விமொக்கே² காயேன பு²ஸித்வா விஹரதி, பஞ்ஞாய சஸ்ஸ தி³ஸ்வா ஏகச்சே ஆஸவா பரிக்கீ²ணா ஹொந்தி. அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ காயஸக்கீ²’’தி (தா⁴து॰ 26).

    Phuṭṭhantaṃ sacchi karotīti kāyasakkhi. So jhānaphassaṃ paṭhamaṃ phusati, pacchā nirodhaṃ nibbānaṃ sacchikaroti, so sotāpattiphalaṭṭhaṃ ādiṃ katvā yāva arahattamaggaṭṭhā chabbidho hotīti veditabbo. Tenevāha ‘‘idhekacco puggalo aṭṭha vimokkhe kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā honti. Ayaṃ vuccati puggalo kāyasakkhī’’ti (dhātu. 26).

    தி³ட்ட²ந்தங் பத்தோதி தி³ட்டி²ப்பத்தோ. தத்ரித³ங் ஸங்கே²பலக்க²ணங், து³க்கா² ஸங்கா²ரா ஸுகோ² நிரோதோ⁴தி ஞாதங் ஹோதி தி³ட்ட²ங் விதி³தங் ஸச்சி²கதங் பஸ்ஸிதங் பஞ்ஞாயாதி தி³ட்டி²ப்பத்தோ. வித்தா²ரதோ பனேஸோபி காயஸக்கி² விய ச²ப்³பி³தோ⁴ ஹோதி. தேனேவாஹ – ‘‘இதே⁴கச்சோ புக்³க³லோ இத³ங் து³க்க²ந்தி யதா²பூ⁴தங் பஜானாதி…பே॰… அயங் து³க்க²னிரோத⁴கா³மினீ படிபதா³தி யதா²பூ⁴தங் பஜானாதி, ததா²க³தப்பவேதி³தா சஸ்ஸ த⁴ம்மா பஞ்ஞாய வோதி³ட்டா² ஹொந்தி வோசரிதா, பஞ்ஞாய சஸ்ஸ தி³ஸ்வா ஏகச்சே ஆஸவா பரிக்கீ²ணா ஹொந்தி. அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ தி³ட்டி²ப்பத்தோ’’தி (தா⁴து॰ 27).

    Diṭṭhantaṃ pattoti diṭṭhippatto. Tatridaṃ saṅkhepalakkhaṇaṃ, dukkhā saṅkhārā sukho nirodhoti ñātaṃ hoti diṭṭhaṃ viditaṃ sacchikataṃ passitaṃ paññāyāti diṭṭhippatto. Vitthārato panesopi kāyasakkhi viya chabbidho hoti. Tenevāha – ‘‘idhekacco puggalo idaṃ dukkhanti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti, tathāgatappaveditā cassa dhammā paññāya vodiṭṭhā honti vocaritā, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā honti. Ayaṃ vuccati puggalo diṭṭhippatto’’ti (dhātu. 27).

    ஸத்³தா⁴ய விமுத்தோதி ஸத்³தா⁴விமுத்தோ. ஸோபி வுத்தனயேனேவ ச²ப்³பி³தோ⁴ ஹோதி. தேனேவாஹ – ‘‘இதே⁴கச்சோ புக்³க³லோ இத³ங் து³க்க²ந்தி யதா²பூ⁴தங் பஜானாதி, அயங் து³க்க²ஸமுத³யோதி யதா²பூ⁴தங் பஜானாதி, அயங் து³க்க²னிரோதோ⁴தி யதா²பூ⁴தங் பஜானாதி, அயங் து³க்க²னிரோத⁴கா³மினீ படிபதா³தி யதா²பூ⁴தங் பஜானாதி, ததா²க³தப்பவேதி³தா சஸ்ஸ த⁴ம்மா பஞ்ஞாய வோதி³ட்டா² ஹொந்தி வோசரிதா, பஞ்ஞாய சஸ்ஸ தி³ஸ்வா ஏகச்சே ஆஸவா பரிக்கீ²ணா ஹொந்தி நோ ச கோ² யதா² தி³ட்டி²ப்பத்தஸ்ஸ. அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ஸத்³தா⁴விமுத்தோ’’தி (தா⁴து॰ 28). ஏதேஸு ஹி ஸத்³தா⁴விமுத்தஸ்ஸ புப்³ப³பா⁴க³மக்³க³க்க²ணே ஸத்³த³ஹந்தஸ்ஸ விய, ஓகப்பெந்தஸ்ஸ விய, அதி⁴முச்சந்தஸ்ஸ விய ச கிலேஸக்க²யோ ஹோதி. தி³ட்டி²ப்பத்தஸ்ஸ புப்³ப³பா⁴க³மக்³க³க்க²ணே கிலேஸச்சே²த³கங் ஞாணங் அத³ந்த⁴ங் திகி²ணங் ஸூரங் ஹுத்வா வஹதி. தஸ்மா யதா² நாம நாதிதிகி²ணேன அஸினா கத³லிங் சி²ந்த³ந்தஸ்ஸ சி²ன்னட்டா²னங் ந மட்ட²ங் ஹோதி, அஸி ந ஸீக⁴ங் வஹதி, ஸத்³தோ³ ஸுய்யதி, ப³லவதரோ வாயாமோ காதப்³போ³ ஹோதி, ஏவரூபா ஸத்³தா⁴விமுத்தஸ்ஸ புப்³ப³பா⁴க³மக்³க³பா⁴வனா. யதா² பன அதினிஸிதேன அஸினா கத³லிங் சி²ந்த³ந்தஸ்ஸ சி²ன்னட்டா²னங் மட்ட²ங் ஹோதி, அஸி ஸீக⁴ங் வஹதி, ஸத்³தோ³ ந ஸுய்யதி, ப³லவதரங் வாயாமகிச்சங் ந ஹோதி, ஏவரூபா பஞ்ஞாவிமுத்தஸ்ஸ புப்³ப³பா⁴க³மக்³க³பா⁴வனா வேதி³தப்³பா³.

    Saddhāya vimuttoti saddhāvimutto. Sopi vuttanayeneva chabbidho hoti. Tenevāha – ‘‘idhekacco puggalo idaṃ dukkhanti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ dukkhasamudayoti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ dukkhanirodhoti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti, tathāgatappaveditā cassa dhammā paññāya vodiṭṭhā honti vocaritā, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā honti no ca kho yathā diṭṭhippattassa. Ayaṃ vuccati puggalo saddhāvimutto’’ti (dhātu. 28). Etesu hi saddhāvimuttassa pubbabhāgamaggakkhaṇe saddahantassa viya, okappentassa viya, adhimuccantassa viya ca kilesakkhayo hoti. Diṭṭhippattassa pubbabhāgamaggakkhaṇe kilesacchedakaṃ ñāṇaṃ adandhaṃ tikhiṇaṃ sūraṃ hutvā vahati. Tasmā yathā nāma nātitikhiṇena asinā kadaliṃ chindantassa chinnaṭṭhānaṃ na maṭṭhaṃ hoti, asi na sīghaṃ vahati, saddo suyyati, balavataro vāyāmo kātabbo hoti, evarūpā saddhāvimuttassa pubbabhāgamaggabhāvanā. Yathā pana atinisitena asinā kadaliṃ chindantassa chinnaṭṭhānaṃ maṭṭhaṃ hoti, asi sīghaṃ vahati, saddo na suyyati, balavataraṃ vāyāmakiccaṃ na hoti, evarūpā paññāvimuttassa pubbabhāgamaggabhāvanā veditabbā.

    த⁴ம்மங் அனுஸ்ஸரதீதி த⁴ம்மானுஸாரீ. த⁴ம்மோதி பஞ்ஞா, பஞ்ஞாபுப்³ப³ங்க³மங் மக்³க³ங் பா⁴வேதீதி அத்தோ². ஸத்³தா⁴னுஸாரிம்ஹிபி ஏஸேவ நயோ, உபோ⁴பேதே ஸோதாபத்திமக்³க³ட்டா²யேவ. வுத்தம்பி சேதங் ‘‘யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ஸோதாபத்திப²லஸச்சி²கிரியாய படிபன்னஸ்ஸ பஞ்ஞிந்த்³ரியங் அதி⁴மத்தங் ஹோதி, பஞ்ஞாவாஹிங் பஞ்ஞாபுப்³ப³ங்க³மங் அரியமக்³க³ங் பா⁴வேதி. அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ த⁴ம்மானுஸாரீ’’தி.

    Dhammaṃ anussaratīti dhammānusārī. Dhammoti paññā, paññāpubbaṅgamaṃ maggaṃ bhāvetīti attho. Saddhānusārimhipi eseva nayo, ubhopete sotāpattimaggaṭṭhāyeva. Vuttampi cetaṃ ‘‘yassa puggalassa sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipannassa paññindriyaṃ adhimattaṃ hoti, paññāvāhiṃ paññāpubbaṅgamaṃ ariyamaggaṃ bhāveti. Ayaṃ vuccati puggalo dhammānusārī’’ti.

    ததா² ‘‘யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ஸோதாபத்திப²லஸச்சி²கிரியாய படிபன்னஸ்ஸ ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் அதி⁴மத்தங் ஹோதி , ஸத்³தா⁴வாஹிங் ஸத்³தா⁴புப்³ப³ங்க³மங் அரியமக்³க³ங் பா⁴வேதி. அயங் வுச்சதி புக்³க³லோ ஸத்³தா⁴னுஸாரீ’’தி. அயமெத்த² ஸங்கே²போ, வித்தா²ரதோ பனேஸா உப⁴தோபா⁴க³விமுத்தாதி³கதா² விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ பஞ்ஞாபா⁴வனாதி⁴காரே வுத்தா. தஸ்மா தத்த² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³. ஸேஸமிதா⁴பி புரிமனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங்.

    Tathā ‘‘yassa puggalassa sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipannassa saddhindriyaṃ adhimattaṃ hoti , saddhāvāhiṃ saddhāpubbaṅgamaṃ ariyamaggaṃ bhāveti. Ayaṃ vuccati puggalo saddhānusārī’’ti. Ayamettha saṅkhepo, vitthārato panesā ubhatobhāgavimuttādikathā visuddhimagge paññābhāvanādhikāre vuttā. Tasmā tattha vuttanayeneva veditabbā. Sesamidhāpi purimanayeneva yojetabbaṃ.

    பதா⁴னதே³ஸனாவண்ணனா

    Padhānadesanāvaṇṇanā

    151. பதா⁴னேஸூதி இத⁴ பத³ஹனவஸேன ‘‘ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ பதா⁴னா’’தி வுத்தா. தேஸங் வித்தா²ரகதா² மஹாஸதிபட்டா²னே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³. ஸேஸமிதா⁴பி புரிமனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங்.

    151.Padhānesūti idha padahanavasena ‘‘satta bojjhaṅgā padhānā’’ti vuttā. Tesaṃ vitthārakathā mahāsatipaṭṭhāne vuttanayeneva veditabbā. Sesamidhāpi purimanayeneva yojetabbaṃ.

    படிபதா³தே³ஸனாவண்ணனா

    Paṭipadādesanāvaṇṇanā

    152. து³க்க²படிபதா³தீ³ஸு அயங் வித்தா²ரனயோ – ‘‘தத்த² கதமா து³க்க²படிபதா³ த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா பஞ்ஞா? து³க்கே²ன கஸிரேன ஸமாதி⁴ங் உப்பாதெ³ந்தஸ்ஸ த³ந்த⁴ங் தங் டா²னங் அபி⁴ஜானந்தஸ்ஸ யா பஞ்ஞா பஜானநா…பே॰… அமோஹோ த⁴ம்மவிசயோ ஸம்மாதி³ட்டி², அயங் வுச்சதி து³க்க²படிபதா³ த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா பஞ்ஞா. தத்த² கதமா து³க்க²படிபதா³ கி²ப்பாபி⁴ஞ்ஞா பஞ்ஞா? து³க்கே²ன கஸிரேன ஸமாதி⁴ங் உப்பாதெ³ந்தஸ்ஸ கி²ப்பங் தங் டா²னங் அபி⁴ஜானந்தஸ்ஸ யா பஞ்ஞா பஜானநா…பே॰… ஸம்மாதி³ட்டி², அயங் வுச்சதி து³க்க²படிபதா³ கி²ப்பாபி⁴ஞ்ஞா பஞ்ஞா. தத்த² கதமா ஸுக²படிபதா³ த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா பஞ்ஞா? அகிச்சே²ன அகஸிரேன ஸமாதி⁴ங் உப்பாதெ³ந்தஸ்ஸ த³ந்த⁴ங் தங் டா²னங் அபி⁴ஜானந்தஸ்ஸ யா பஞ்ஞா பஜானநா…பே॰… ஸம்மாதி³ட்டி², அயங் வுச்சதி ஸுக²படிபதா³ த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா பஞ்ஞா. தத்த² கதமா ஸுக²படிபதா³ கி²ப்பாபி⁴ஞ்ஞா பஞ்ஞா? அகிச்சே²ன அகஸிரேன ஸமாதி⁴ங் உப்பாதெ³ந்தஸ்ஸ கி²ப்பங் தங் டா²னங் அபி⁴ஜானந்தஸ்ஸ யா பஞ்ஞா பஜானநா…பே॰… ஸம்மாதி³ட்டி², அயங் வுச்சதி ஸுக²படிபதா³ கி²ப்பாபி⁴ஞ்ஞா பஞ்ஞா’’தி (விப⁴॰ 801). அயமெத்த² ஸங்கே²போ, வித்தா²ரோ பன விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ வுத்தோ. ஸேஸமிதா⁴பி புரிமனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங்.

    152.Dukkhapaṭipadādīsu ayaṃ vitthāranayo – ‘‘tattha katamā dukkhapaṭipadā dandhābhiññā paññā? Dukkhena kasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati dukkhapaṭipadā dandhābhiññā paññā. Tattha katamā dukkhapaṭipadā khippābhiññā paññā? Dukkhena kasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati dukkhapaṭipadā khippābhiññā paññā. Tattha katamā sukhapaṭipadā dandhābhiññā paññā? Akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa dandhaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati sukhapaṭipadā dandhābhiññā paññā. Tattha katamā sukhapaṭipadā khippābhiññā paññā? Akicchena akasirena samādhiṃ uppādentassa khippaṃ taṃ ṭhānaṃ abhijānantassa yā paññā pajānanā…pe… sammādiṭṭhi, ayaṃ vuccati sukhapaṭipadā khippābhiññā paññā’’ti (vibha. 801). Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana visuddhimagge vutto. Sesamidhāpi purimanayeneva yojetabbaṃ.

    ப⁴ஸ்ஸஸமாசாராதி³வண்ணனா

    Bhassasamācārādivaṇṇanā

    153. ந சேவ முஸாவாதூ³பஸஞ்ஹிதந்தி ப⁴ஸ்ஸஸமாசாரே டி²தோபி கதா²மக்³க³ங் அனுபச்சி²ந்தி³த்வா கதெ²ந்தோபி இதே⁴கச்சோ பி⁴க்கு² ந சேவ முஸாவாதூ³பஸஞ்ஹிதங் பா⁴ஸதி. அட்ட² அனரியவோஹாரே வஜ்ஜெத்வா அட்ட² அரியவோஹாரயுத்தமேவ பா⁴ஸதி. ந ச வேபூ⁴தியந்தி ப⁴ஸ்ஸஸமாசாரே டி²தோபி பே⁴த³கரவாசங் ந பா⁴ஸதி. ந ச பேஸுணியந்தி தஸ்ஸாயேவேதங் வேவசனங். வேபூ⁴தியவாசா ஹி பியபா⁴வஸ்ஸ ஸுஞ்ஞகரணதோ ‘‘பேஸுணிய’’ந்தி வுச்சதி. நாமமேவஸ்ஸா ஏதந்தி மஹாஸீவத்தே²ரோ அவோச. ந ச ஸாரம்ப⁴ஜந்தி ஸாரம்ப⁴ஜா ச யா வாசா, தஞ்ச ந பா⁴ஸதி. ‘‘த்வங் து³ஸ்ஸீலோ’’தி வுத்தே, ‘‘த்வங் து³ஸ்ஸீலோ தவாசரியோ து³ஸ்ஸீலோ’’தி வா, ‘‘துய்ஹங் ஆபத்தீ’’தி வுத்தே, ‘‘அஹங் பிண்டா³ய சரித்வா பாடலிபுத்தங் க³தோ’’திஆதி³னா நயேன ப³ஹித்³தா⁴ விக்கே²பகதா²பவத்தங் வா கரணுத்தரியவாசங் ந பா⁴ஸதி. ஜயாபெக்கோ²தி ஜயபுரெக்கா²ரோ ஹுத்வா, யதா² ஹத்த²கோ ஸக்யபுத்தோ தித்தி²யா நாம த⁴ம்மேனபி அத⁴ம்மேனபி ஜேதப்³பா³தி ஸச்சாலிகங் யங்கிஞ்சி பா⁴ஸதி, ஏவங் ஜயாபெக்கோ² ஜயபுரெக்கா²ரோ ஹுத்வா ந பா⁴ஸதீதி அத்தோ². மந்தா மந்தா ச வாசங் பா⁴ஸதீதி எத்த² மந்தாதி வுச்சதி பஞ்ஞா, மந்தாய பஞ்ஞாய. புன மந்தாதி உபபரிக்கி²த்வா. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி, ப⁴ஸ்ஸஸமாசாரே டி²தோ தி³வஸபா⁴க³ம்பி கதெ²ந்தோ பஞ்ஞாய உபபரிக்கி²த்வா யுத்தகத²மேவ கதே²தீதி. நிதா⁴னவதிந்தி ஹத³யேபி நித³ஹிதப்³ப³யுத்தங். காலேனாதி யுத்தபத்தகாலேன.

    153.Na ceva musāvādūpasañhitanti bhassasamācāre ṭhitopi kathāmaggaṃ anupacchinditvā kathentopi idhekacco bhikkhu na ceva musāvādūpasañhitaṃ bhāsati. Aṭṭha anariyavohāre vajjetvā aṭṭha ariyavohārayuttameva bhāsati. Naca vebhūtiyanti bhassasamācāre ṭhitopi bhedakaravācaṃ na bhāsati. Na ca pesuṇiyanti tassāyevetaṃ vevacanaṃ. Vebhūtiyavācā hi piyabhāvassa suññakaraṇato ‘‘pesuṇiya’’nti vuccati. Nāmamevassā etanti mahāsīvatthero avoca. Na ca sārambhajanti sārambhajā ca yā vācā, tañca na bhāsati. ‘‘Tvaṃ dussīlo’’ti vutte, ‘‘tvaṃ dussīlo tavācariyo dussīlo’’ti vā, ‘‘tuyhaṃ āpattī’’ti vutte, ‘‘ahaṃ piṇḍāya caritvā pāṭaliputtaṃ gato’’tiādinā nayena bahiddhā vikkhepakathāpavattaṃ vā karaṇuttariyavācaṃ na bhāsati. Jayāpekkhoti jayapurekkhāro hutvā, yathā hatthako sakyaputto titthiyā nāma dhammenapi adhammenapi jetabbāti saccālikaṃ yaṃkiñci bhāsati, evaṃ jayāpekkho jayapurekkhāro hutvā na bhāsatīti attho. Mantā mantā ca vācaṃ bhāsatīti ettha mantāti vuccati paññā, mantāya paññāya. Puna mantāti upaparikkhitvā. Idaṃ vuttaṃ hoti, bhassasamācāre ṭhito divasabhāgampi kathento paññāya upaparikkhitvā yuttakathameva kathetīti. Nidhānavatinti hadayepi nidahitabbayuttaṃ. Kālenāti yuttapattakālena.

    ஏவங் பா⁴ஸிதா ஹி வாசா அமுஸா சேவ ஹோதி அபிஸுணா ச அப²ருஸா ச அஸடா² ச அஸம்ப²ப்பலாபா ச. ஏவரூபா ச அயங் வாசா சதுஸச்சனிஸ்ஸிதாதிபி ஸிக்க²த்தயனிஸ்ஸிதாதிபி த³ஸகதா²வத்து²னிஸ்ஸிதாதிபி தேரஸது⁴தங்க³னிஸ்ஸிதாதிபி ஸத்தத்திங்ஸபோ³தி⁴பக்கி²யத⁴ம்மனிஸ்ஸிதாதிபி மக்³க³னிஸ்ஸிதாதிபி வுச்சதி. தேனாஹ ஏததா³னுத்தரியங், ப⁴ந்தே, ப⁴ஸ்ஸஸமாசாரேதி தங் புரிமனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங்.

    Evaṃ bhāsitā hi vācā amusā ceva hoti apisuṇā ca apharusā ca asaṭhā ca asamphappalāpā ca. Evarūpā ca ayaṃ vācā catusaccanissitātipi sikkhattayanissitātipi dasakathāvatthunissitātipi terasadhutaṅganissitātipi sattattiṃsabodhipakkhiyadhammanissitātipi magganissitātipi vuccati. Tenāha etadānuttariyaṃ, bhante, bhassasamācāreti taṃ purimanayeneva yojetabbaṃ.

    ஸச்சோ சஸ்ஸ ஸத்³தோ⁴ சாதி ஸீலாசாரே டி²தோ பி⁴க்கு² ஸச்சோ ச ப⁴வெய்ய ஸச்சகதோ² ஸத்³தோ⁴ ச ஸத்³தா⁴ஸம்பன்னோ. நனு ஹெட்டா² ஸச்சங் கதி²தமேவ, இத⁴ கஸ்மா புன வுத்தந்தி? ஹெட்டா² வாசாஸச்சங் கதி²தங். ஸீலாசாரே டி²தோ பன பி⁴க்கு² அந்தமஸோ ஹஸனகதா²யபி முஸாவாத³ங் ந கரோதீதி த³ஸ்ஸேதுங் இத⁴ வுத்தங். இதா³னி ஸோ த⁴ம்மேன ஸமேன ஜீவிதங் கப்பேதீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ந ச குஹகோதிஆதி³ வுத்தங். தத்த² ‘‘குஹகோ’’திஆதீ³னி ப்³ரஹ்மஜாலே வித்தா²ரிதானி.

    Sacco cassa saddho cāti sīlācāre ṭhito bhikkhu sacco ca bhaveyya saccakatho saddho ca saddhāsampanno. Nanu heṭṭhā saccaṃ kathitameva, idha kasmā puna vuttanti? Heṭṭhā vācāsaccaṃ kathitaṃ. Sīlācāre ṭhito pana bhikkhu antamaso hasanakathāyapi musāvādaṃ na karotīti dassetuṃ idha vuttaṃ. Idāni so dhammena samena jīvitaṃ kappetīti dassanatthaṃ na ca kuhakotiādi vuttaṃ. Tattha ‘‘kuhako’’tiādīni brahmajāle vitthāritāni.

    இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரோ, போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞூதி ச²ஸு இந்த்³ரியேஸு கு³த்தத்³வாரோ போ⁴ஜனேபி பமாணஞ்ஞூ. ஸமகாரீதி ஸமசாரீ, காயேன வாசாய மனஸா ச காயவங்காதீ³னி பஹாய ஸமங் சரதீதி அத்தோ². ஜாக³ரியானுயோக³மனுயுத்தோதி ரத்திந்தி³வங் ச² கொட்டா²ஸே கத்வா ‘‘தி³வஸங் சங்கமேன நிஸஜ்ஜாயா’’தி வுத்தனயேனேவ ஜாக³ரியானுயோக³ங் யுத்தப்பயுத்தோ விஹரதி. அதந்தி³தோதி நித்தந்தீ³ காயாலஸியவிரஹிதோ. ஆரத்³த⁴வீரியோதி காயிகவீரியேனாபி ஆரத்³த⁴வீரியோ ஹோதி, க³ணஸங்க³ணிகங் வினோதெ³த்வா சதூஸு இரியாபதே²ஸு அட்ட²ஆரப்³ப⁴வத்து²வஸேன ஏகவிஹாரீ. சேதஸிகவீரியேனாபி ஆரத்³த⁴வீரியோ ஹோதி, கிலேஸஸங்க³ணிகங் பஹாய வினோதெ³த்வா அட்ட²ஸமாபத்திவஸேன ஏகவிஹாரீ. அபி ச யதா² ததா² கிலேஸுப்பத்திங் நிவாரெந்தோ சேதஸிகவீரியேன ஆரத்³த⁴வீரியோ ஹோதி. ஜா²யீதி ஆரம்மணலக்க²ணூபனிஜ்ஜா²னவஸேன ஜா²யீ. ஸதிமாதி சிரகதாதி³அனுஸ்ஸரணஸமத்தா²ய ஸதியா ஸமன்னாக³தோ.

    Indriyesu guttadvāro, bhojane mattaññūti chasu indriyesu guttadvāro bhojanepi pamāṇaññū. Samakārīti samacārī, kāyena vācāya manasā ca kāyavaṅkādīni pahāya samaṃ caratīti attho. Jāgariyānuyogamanuyuttoti rattindivaṃ cha koṭṭhāse katvā ‘‘divasaṃ caṅkamena nisajjāyā’’ti vuttanayeneva jāgariyānuyogaṃ yuttappayutto viharati. Atanditoti nittandī kāyālasiyavirahito. Āraddhavīriyoti kāyikavīriyenāpi āraddhavīriyo hoti, gaṇasaṅgaṇikaṃ vinodetvā catūsu iriyāpathesu aṭṭhaārabbhavatthuvasena ekavihārī. Cetasikavīriyenāpi āraddhavīriyo hoti, kilesasaṅgaṇikaṃ pahāya vinodetvā aṭṭhasamāpattivasena ekavihārī. Api ca yathā tathā kilesuppattiṃ nivārento cetasikavīriyena āraddhavīriyo hoti. Jhāyīti ārammaṇalakkhaṇūpanijjhānavasena jhāyī. Satimāti cirakatādianussaraṇasamatthāya satiyā samannāgato.

    கல்யாணபடிபா⁴னோதி வாக்கரணஸம்பன்னோ சேவ ஹோதி படிபா⁴னஸம்பன்னோ ச. யுத்தபடிபா⁴னோ கோ² பன ஹோதி நோ முத்தபடிபா⁴னோ. ஸீலஸமாசாரஸ்மிஞ்ஹி டி²தபி⁴க்கு² முத்தபடிபா⁴னோ ந ஹோதி, யுத்தபடிபா⁴னோ பன ஹோதி வங்கீ³ஸத்தே²ரோ விய. க³திமாதி க³மனஸமத்தா²ய பஞ்ஞாய ஸமன்னாக³தோ. தி⁴திமாதி தா⁴ரணஸமத்தா²ய பஞ்ஞாய ஸமன்னாக³தோ. மதிமாதி எத்த² பன மதீதி பஞ்ஞாய நாமமேவ, தஸ்மா பஞ்ஞவாதி அத்தோ². இதி தீஹிபி இமேஹி பதே³ஹி பஞ்ஞாவ கதி²தா. தத்த² ஹெட்டா² ஸமணத⁴ம்மகரணவீரியங் கதி²தங், இத⁴ பு³த்³த⁴வசனக³ண்ஹனவீரியங். ததா² ஹெட்டா² விபஸ்ஸனாபஞ்ஞா கதி²தா, இத⁴ பு³த்³த⁴வசனக³ண்ஹனபஞ்ஞா. ந ச காமேஸு கி³த்³தோ⁴தி வத்து²காமகிலேஸகாமேஸு அகி³த்³தோ⁴. ஸதோ ச நிபகோ சாதி அபி⁴க்கந்தபடிக்கந்தாதீ³ஸு ஸத்தஸு டா²னேஸு ஸதியா சேவ ஞாணேன ச ஸமன்னாக³தோ சரதீதி அத்தோ². நேபக்கந்தி பஞ்ஞா, தாய ஸமன்னாக³தத்தா நிபகோதி வுத்தோ. ஸேஸமிதா⁴பி புரிமனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங்.

    Kalyāṇapaṭibhānoti vākkaraṇasampanno ceva hoti paṭibhānasampanno ca. Yuttapaṭibhāno kho pana hoti no muttapaṭibhāno. Sīlasamācārasmiñhi ṭhitabhikkhu muttapaṭibhāno na hoti, yuttapaṭibhāno pana hoti vaṅgīsatthero viya. Gatimāti gamanasamatthāya paññāya samannāgato. Dhitimāti dhāraṇasamatthāya paññāya samannāgato. Matimāti ettha pana matīti paññāya nāmameva, tasmā paññavāti attho. Iti tīhipi imehi padehi paññāva kathitā. Tattha heṭṭhā samaṇadhammakaraṇavīriyaṃ kathitaṃ, idha buddhavacanagaṇhanavīriyaṃ. Tathā heṭṭhā vipassanāpaññā kathitā, idha buddhavacanagaṇhanapaññā. Na ca kāmesu giddhoti vatthukāmakilesakāmesu agiddho. Sato ca nipako cāti abhikkantapaṭikkantādīsu sattasu ṭhānesu satiyā ceva ñāṇena ca samannāgato caratīti attho. Nepakkanti paññā, tāya samannāgatattā nipakoti vutto. Sesamidhāpi purimanayeneva yojetabbaṃ.

    அனுஸாஸனவிதா⁴தி³வண்ணனா

    Anusāsanavidhādivaṇṇanā

    154. பச்சத்தங் யோனிஸோ மனஸிகாராதி அத்தனோ உபாயமனஸிகாரேன. யதா²னுஸிட்ட²ங் ததா² படிபஜ்ஜமானோதி யதா² மயா அனுஸிட்ட²ங் அனுஸாஸனீ தி³ன்னா, ததா² படிபஜ்ஜமானோ. திண்ணங் ஸங்யோஜனானங் பரிக்க²யாதிஆதி³ வுத்தத்த²மேவ. ஸேஸமிதா⁴பி புரிமனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங்.

    154.Paccattaṃ yoniso manasikārāti attano upāyamanasikārena. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamānoti yathā mayā anusiṭṭhaṃ anusāsanī dinnā, tathā paṭipajjamāno. Tiṇṇaṃsaṃyojanānaṃ parikkhayātiādi vuttatthameva. Sesamidhāpi purimanayeneva yojetabbaṃ.

    155. பரபுக்³க³லவிமுத்திஞாணேதி ஸோதாபன்னாதீ³னங் பரபுக்³க³லானங் தேன தேன மக்³கே³ன கிலேஸவிமுத்திஞாணே. ஸேஸமிதா⁴பி புரிமனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங்.

    155.Parapuggalavimuttiñāṇeti sotāpannādīnaṃ parapuggalānaṃ tena tena maggena kilesavimuttiñāṇe. Sesamidhāpi purimanayeneva yojetabbaṃ.

    156. அமுத்ராஸிங் ஏவங்னாமோதி ஏகோ புப்³பே³னிவாஸங் அனுஸ்ஸரந்தோ நாமகொ³த்தங் பரியாதி³யமானோ க³ச்ச²தி. ஏகோ ஸுத்³த⁴க²ந்தே⁴யேவ அனுஸ்ஸரதி, ஏகோ ஹி ஸக்கோதி, ஏகோ ந ஸக்கோதி. தத்த² யோ ஸக்கோதி, தஸ்ஸ வஸேன அக்³க³ஹெத்வா அஸக்கொந்தஸ்ஸ வஸேன க³ஹிதங். அஸக்கொந்தோ பன கிங் கரோதி? ஸுத்³த⁴க²ந்தே⁴யேவ அனுஸ்ஸரந்தோ க³ந்த்வா அனேகஜாதிஸதஸஹஸ்ஸமத்த²கே ட²த்வா நாமகொ³த்தங் பரியாதி³யமானோ ஓதரதி. தங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஏவங்னாமோதிஆதி³மாஹ . ஸோ ஏவமாஹாதி ஸோ தி³ட்டி²க³திகோ ஏவமாஹ. தத்த² கிஞ்சாபி ஸஸ்ஸதோதி வத்வா ‘‘தே ச ஸத்தா ஸங்ஸரந்தீ’’தி வத³ந்தஸ்ஸ வசனங் புப்³பா³பரவிருத்³த⁴ங் ஹோதி. தி³ட்டி²க³திகத்தா பனேஸ ஏதங் ந ஸல்லக்கே²ஸி. தி³ட்டி²க³திகஸ்ஸ ஹி டா²னங் வா நியமோ வா நத்தி². இமங் க³ஹெத்வா இமங் விஸ்ஸஜ்ஜேதி, இமங் விஸ்ஸஜ்ஜெத்வா இமங் க³ண்ஹாதீதி ப்³ரஹ்மஜாலே வித்தா²ரிதமேவேதங். அயங் ததியோ ஸஸ்ஸதவாதோ³தி தே²ரோ லாபி⁴ஸ்ஸேவ வஸேன தயோ ஸஸ்ஸதவாதே³ ஆஹ. ப⁴க³வதா பன தக்கீவாத³ம்பி க³ஹெத்வா ப்³ரஹ்மஜாலே சத்தாரோ வுத்தா. ஏதேஸங் பன திண்ணங் வாதா³னங் வித்தா²ரகதா² ப்³ரஹ்மஜாலே (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.30) வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³. ஸேஸமிதா⁴பி புரிமனயேனேவ வித்தா²ரேதப்³ப³ங்.

    156.Amutrāsiṃ evaṃnāmoti eko pubbenivāsaṃ anussaranto nāmagottaṃ pariyādiyamāno gacchati. Eko suddhakhandheyeva anussarati, eko hi sakkoti, eko na sakkoti. Tattha yo sakkoti, tassa vasena aggahetvā asakkontassa vasena gahitaṃ. Asakkonto pana kiṃ karoti? Suddhakhandheyeva anussaranto gantvā anekajātisatasahassamatthake ṭhatvā nāmagottaṃ pariyādiyamāno otarati. Taṃ dassento evaṃnāmotiādimāha . So evamāhāti so diṭṭhigatiko evamāha. Tattha kiñcāpi sassatoti vatvā ‘‘te ca sattā saṃsarantī’’ti vadantassa vacanaṃ pubbāparaviruddhaṃ hoti. Diṭṭhigatikattā panesa etaṃ na sallakkhesi. Diṭṭhigatikassa hi ṭhānaṃ vā niyamo vā natthi. Imaṃ gahetvā imaṃ vissajjeti, imaṃ vissajjetvā imaṃ gaṇhātīti brahmajāle vitthāritamevetaṃ. Ayaṃ tatiyo sassatavādoti thero lābhisseva vasena tayo sassatavāde āha. Bhagavatā pana takkīvādampi gahetvā brahmajāle cattāro vuttā. Etesaṃ pana tiṇṇaṃ vādānaṃ vitthārakathā brahmajāle (dī. ni. aṭṭha. 1.30) vuttanayeneva veditabbā. Sesamidhāpi purimanayeneva vitthāretabbaṃ.

    157. க³ணனாய வாதி பிண்ட³க³ணனாய. ஸங்கா²னேனாதி அச்சி²த்³த³கவஸேன மனோக³ணனாய. உப⁴யதா²பி பிண்ட³க³ணனமேவ த³ஸ்ஸேதி. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி, வஸ்ஸானங் ஸதவஸேன ஸஹஸ்ஸவஸேன ஸதஸஹஸ்ஸவஸேன கோடிவஸேன பிண்ட³ங் கத்வாபி எத்தகானி வஸ்ஸஸதானீதி வா எத்தகா வஸ்ஸகோடியோதி வா ஏவங் ஸங்கா²துங் ந ஸக்கா. தும்ஹே பன அத்தனோ த³ஸன்னங் பாரமீனங் பூரிதத்தா ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணஸ்ஸ ஸுப்படிவித்³த⁴த்தா யஸ்மா வோ அனாவரணஞாணங் ஸூரங் வஹதி. தஸ்மா தே³ஸனாஞாணகுஸலதங் புரக்க²த்வா வஸ்ஸக³ணனாயபி பரியந்திகங் கத்வா கப்பக³ணனாயபி பரிச்சி²ந்தி³த்வா எத்தகந்தி த³ஸ்ஸேதா²தி தீ³பேதி. பாளியத்தோ² பனெத்த² வுத்தனயோயேவ. ஸேஸமிதா⁴பி புரிமனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங்.

    157.Gaṇanāya vāti piṇḍagaṇanāya. Saṅkhānenāti acchiddakavasena manogaṇanāya. Ubhayathāpi piṇḍagaṇanameva dasseti. Idaṃ vuttaṃ hoti, vassānaṃ satavasena sahassavasena satasahassavasena koṭivasena piṇḍaṃ katvāpi ettakāni vassasatānīti vā ettakā vassakoṭiyoti vā evaṃ saṅkhātuṃ na sakkā. Tumhe pana attano dasannaṃ pāramīnaṃ pūritattā sabbaññutaññāṇassa suppaṭividdhattā yasmā vo anāvaraṇañāṇaṃ sūraṃ vahati. Tasmā desanāñāṇakusalataṃ purakkhatvā vassagaṇanāyapi pariyantikaṃ katvā kappagaṇanāyapi paricchinditvā ettakanti dassethāti dīpeti. Pāḷiyattho panettha vuttanayoyeva. Sesamidhāpi purimanayeneva yojetabbaṃ.

    158. ஏததா³னுத்தரியங், ப⁴ந்தே, ஸத்தானங் சுதூபபாதஞாணேதி ப⁴ந்தே யாபி அயங் ஸத்தானங் சுதிபடிஸந்தி⁴வஸேன ஞாணதே³ஸனா, ஸாபி தும்ஹாகங்யேவ அனுத்தரா. அதீதபு³த்³தா⁴பி ஏவமேவ தே³ஸேஸுங். அனாக³தாபி ஏவமேவ தே³ஸெஸ்ஸந்தி. தும்ஹே தேஸங் அதீதானாக³தபு³த்³தா⁴னங் ஞாணேன ஸங்ஸந்தி³த்வாவ தே³ஸயித்த². ‘‘இமினாபி காரணேன ஏவங்பஸன்னோ அஹங் ப⁴ந்தே ப⁴க³வதீ’’தி தீ³பேதி. பாளியத்தோ² பனெத்த² வித்தா²ரிதோயேவ.

    158.Etadānuttariyaṃ, bhante, sattānaṃ cutūpapātañāṇeti bhante yāpi ayaṃ sattānaṃ cutipaṭisandhivasena ñāṇadesanā, sāpi tumhākaṃyeva anuttarā. Atītabuddhāpi evameva desesuṃ. Anāgatāpi evameva desessanti. Tumhe tesaṃ atītānāgatabuddhānaṃ ñāṇena saṃsanditvāva desayittha. ‘‘Imināpi kāraṇena evaṃpasanno ahaṃ bhante bhagavatī’’ti dīpeti. Pāḷiyattho panettha vitthāritoyeva.

    159. ஸாஸவா ஸஉபதி⁴காதி ஸதோ³ஸா ஸஉபாரம்பா⁴. நோ அரியாதி வுச்சதீதி அரியித்³தீ⁴தி ந வுச்சதி. அனாஸவா அனுபதி⁴காதி நித்³தோ³ஸா அனுபாரம்பா⁴. அரியாதி வுச்சதீதி அரியித்³தீ⁴தி வுச்சதி. அப்படிகூலஸஞ்ஞீ தத்த² விஹரதீதி கத²ங் அப்படிகூலஸஞ்ஞீ தத்த² விஹரதீதி? படிகூலே ஸத்தே மெத்தங் ப²ரதி, ஸங்கா²ரே தா⁴துஸஞ்ஞங் உபஸங்ஹரதி. யதா²ஹ ‘‘கத²ங் படிகூலே அப்படிகூலஸஞ்ஞீ விஹரதி (படி॰ ம॰ 3.97)? அனிட்ட²ஸ்மிங் வத்து²ஸ்மிங் மெத்தாய வா ப²ரதி, தா⁴துதோ வா உபஸங்ஹரதீ’’தி. படிகூலஸஞ்ஞீ தத்த² விஹரதீதி அப்படிகூலே ஸத்தே அஸுப⁴ஸஞ்ஞங் ப²ரதி, ஸங்கா²ரே அனிச்சஸஞ்ஞங் உபஸங்ஹரதி. யதா²ஹ ‘‘கத²ங் அப்படிகூலே படிகூலஸஞ்ஞீ விஹரதி? இட்ட²ஸ்மிங் வத்து²ஸ்மிங் அஸுபா⁴ய வா ப²ரதி, அனிச்சதோ வா உபஸங்ஹரதீ’’தி. ஏவங் ஸேஸபதே³ஸுபி அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.

    159.Sāsavā saupadhikāti sadosā saupārambhā. No ariyāti vuccatīti ariyiddhīti na vuccati. Anāsavā anupadhikāti niddosā anupārambhā. Ariyāti vuccatīti ariyiddhīti vuccati. Appaṭikūlasaññītattha viharatīti kathaṃ appaṭikūlasaññī tattha viharatīti? Paṭikūle satte mettaṃ pharati, saṅkhāre dhātusaññaṃ upasaṃharati. Yathāha ‘‘kathaṃ paṭikūle appaṭikūlasaññī viharati (paṭi. ma. 3.97)? Aniṭṭhasmiṃ vatthusmiṃ mettāya vā pharati, dhātuto vā upasaṃharatī’’ti. Paṭikūlasaññī tattha viharatīti appaṭikūle satte asubhasaññaṃ pharati, saṅkhāre aniccasaññaṃ upasaṃharati. Yathāha ‘‘kathaṃ appaṭikūle paṭikūlasaññī viharati? Iṭṭhasmiṃ vatthusmiṃ asubhāya vā pharati, aniccato vā upasaṃharatī’’ti. Evaṃ sesapadesupi attho veditabbo.

    உபெக்க²கோ தத்த² விஹரதீதி இட்டே² அரஜ்ஜந்தோ அனிட்டே² அது³ஸ்ஸந்தோ யதா² அஞ்ஞே அஸமபெக்க²னேன மோஹங் உப்பாதெ³ந்தி, ஏவங் அனுப்பாதெ³ந்தோ ச²ஸு ஆரம்மணேஸு ச²ளங்கு³பெக்கா²ய உபெக்க²கோ விஹரதி. ஏததா³னுத்தரியங், ப⁴ந்தே, இத்³தி⁴விதா⁴ஸூதி, ப⁴ந்தே, யா அயங் த்³வீஸு இத்³தீ⁴ஸு ஏவங்தே³ஸனா, ஏததா³னுத்தரியங். தங் ப⁴க³வாதி தங் தே³ஸனங் ப⁴க³வா அஸேஸங் ஸகலங் அபி⁴ஜானாதி. தங் ப⁴க³வதோதி தங் தே³ஸனங் ப⁴க³வதோ அஸேஸங் அபி⁴ஜானதோ. உத்தரி அபி⁴ஞ்ஞெய்யங் நத்தீ²தி உத்தரி அபி⁴ஜானிதப்³ப³ங் நத்தி². அயங் நாம இதோ அஞ்ஞோ த⁴ம்மோ வா புக்³க³லோ வா யங் ப⁴க³வா ந ஜானாதி இத³ங் நத்தி². யத³பி⁴ஜானங் அஞ்ஞோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வாதி யங் தும்ஹேஹி அனபி⁴ஞ்ஞாதங் அஞ்ஞோ ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா அபி⁴ஜானந்தோ ப⁴க³வதா பி⁴ய்யோபி⁴ஞ்ஞதரோ அஸ்ஸ, அதி⁴கதரபஞ்ஞோ ப⁴வெய்ய. யதி³த³ங் இத்³தி⁴விதா⁴ஸூதி எத்த² யதி³த³ந்தி நிபாதமத்தங். இத்³தி⁴விதா⁴ஸு ப⁴க³வதா உத்தரிதரோ நத்தி². அதீதபு³த்³தா⁴பி ஹி இமா த்³வே இத்³தி⁴யோ தே³ஸேஸுங், அனாக³தாபி இமாவ தே³ஸெஸ்ஸந்தி. தும்ஹேபி தேஸங் ஞாணேன ஸங்ஸந்தி³த்வா இமாவ தே³ஸயித்த². இதி ப⁴க³வா இத்³தி⁴விதா⁴ஸு அனுத்தரோதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘இமினாபி காரணேன ஏவங்பஸன்னோ அஹங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதீ’’தி தீ³பேதி. எத்தாவதா யே த⁴ம்மஸேனாபதி தி³வாட்டா²னே நிஸீதி³த்வா ஸோளஸ அபரம்பரியத⁴ம்மே ஸம்மஸி, தேவ த³ஸ்ஸிதா ஹொந்தி.

    Upekkhako tattha viharatīti iṭṭhe arajjanto aniṭṭhe adussanto yathā aññe asamapekkhanena mohaṃ uppādenti, evaṃ anuppādento chasu ārammaṇesu chaḷaṅgupekkhāya upekkhako viharati. Etadānuttariyaṃ, bhante, iddhividhāsūti, bhante, yā ayaṃ dvīsu iddhīsu evaṃdesanā, etadānuttariyaṃ. Taṃ bhagavāti taṃ desanaṃ bhagavā asesaṃ sakalaṃ abhijānāti. Taṃ bhagavatoti taṃ desanaṃ bhagavato asesaṃ abhijānato. Uttari abhiññeyyaṃ natthīti uttari abhijānitabbaṃ natthi. Ayaṃ nāma ito añño dhammo vā puggalo vā yaṃ bhagavā na jānāti idaṃ natthi. Yadabhijānaṃ añño samaṇo vā brāhmaṇo vāti yaṃ tumhehi anabhiññātaṃ añño samaṇo vā brāhmaṇo vā abhijānanto bhagavatā bhiyyobhiññataro assa, adhikatarapañño bhaveyya. Yadidaṃ iddhividhāsūti ettha yadidanti nipātamattaṃ. Iddhividhāsu bhagavatā uttaritaro natthi. Atītabuddhāpi hi imā dve iddhiyo desesuṃ, anāgatāpi imāva desessanti. Tumhepi tesaṃ ñāṇena saṃsanditvā imāva desayittha. Iti bhagavā iddhividhāsu anuttaroti dassento ‘‘imināpi kāraṇena evaṃpasanno ahaṃ, bhante, bhagavatī’’ti dīpeti. Ettāvatā ye dhammasenāpati divāṭṭhāne nisīditvā soḷasa aparampariyadhamme sammasi, teva dassitā honti.

    அஞ்ஞதா²ஸத்து²கு³ணத³ஸ்ஸனாதி³வண்ணனா

    Aññathāsatthuguṇadassanādivaṇṇanā

    160. இதா³னி அபரேனபி ஆகாரேன ப⁴க³வதோ கு³ணே த³ஸ்ஸெந்தோ யங் தங் ப⁴ந்தேதிஆதி³மாஹ. தத்த² ஸத்³தே⁴ன குலபுத்தேனாதி ஸத்³தா⁴ குலபுத்தா நாம அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னா போ³தி⁴ஸத்தா. தஸ்மா யங் ஸப்³ப³ஞ்ஞுபோ³தி⁴ஸத்தேன பத்தப்³ப³ந்தி வுத்தங் ஹோதி. கிங் பன தேன பத்தப்³ப³ங்? நவ லோகுத்தரத⁴ம்மா. ஆரத்³த⁴வீரியேனாதிஆதீ³ஸு ‘‘வீரியங் தா²மோ’’திஆதீ³னி ஸப்³பா³னேவ வீரியவேவசனானி. தத்த² ஆரத்³த⁴வீரியேனாதி பக்³க³ஹிதவீரியேன. தா²மவதாதி தா²மஸம்பன்னேன தி²ரவீரியேன. புரிஸதா²மேனாதி தேன தா²மவதா யங் புரிஸதா²மேன பத்தப்³ப³ந்தி வுத்தங் ஹோதி. அனந்தரபத³த்³வயேபி ஏஸேவ நயோ. புரிஸதோ⁴ரய்ஹேனாதி யா அஸமது⁴ரேஹி பு³த்³தே⁴ஹி வஹிதப்³பா³ து⁴ரா, தங் து⁴ரங் வஹனஸமத்தே²ன மஹாபுரிஸேன. அனுப்பத்தங் தங் ப⁴க³வதாதி தங் ஸப்³ப³ங் அதீதானாக³தபு³த்³தே⁴ஹி பத்தப்³ப³ங், ஸப்³ப³மேவ அனுப்பத்தங், ப⁴க³வதோ ஏககு³ணோபி ஊனோ நத்தீ²தி த³ஸ்ஸேதி. காமேஸு காமஸுக²ல்லிகானுயோக³ந்தி வத்து²காமேஸு காமஸுக²ல்லிகானுயோக³ங். யதா² அஞ்ஞே கேணியஜடிலாத³யோ ஸமணப்³ராஹ்மணா ‘‘கோ ஜானாதி பரலோகங் . ஸுகோ² இமிஸ்ஸா பரிப்³பா³ஜிகாய முது³காய லோமஸாய பா³ஹாய ஸம்ப²ஸ்ஸோ’’தி மோளிப³ந்தா⁴ஹி பரிப்³பா³ஜிகாஹி பரிசாரெந்தி ஸம்பத்தங் ஸம்பத்தங் ரூபாதி³ஆரம்மணங் அனுப⁴வமானா காமஸுக²மனுயுத்தா, ந ஏவமனுயுத்தோதி த³ஸ்ஸேதி.

    160. Idāni aparenapi ākārena bhagavato guṇe dassento yaṃ taṃ bhantetiādimāha. Tattha saddhena kulaputtenāti saddhā kulaputtā nāma atītānāgatapaccuppannā bodhisattā. Tasmā yaṃ sabbaññubodhisattena pattabbanti vuttaṃ hoti. Kiṃ pana tena pattabbaṃ? Nava lokuttaradhammā. Āraddhavīriyenātiādīsu ‘‘vīriyaṃ thāmo’’tiādīni sabbāneva vīriyavevacanāni. Tattha āraddhavīriyenāti paggahitavīriyena. Thāmavatāti thāmasampannena thiravīriyena. Purisathāmenāti tena thāmavatā yaṃ purisathāmena pattabbanti vuttaṃ hoti. Anantarapadadvayepi eseva nayo. Purisadhorayhenāti yā asamadhurehi buddhehi vahitabbā dhurā, taṃ dhuraṃ vahanasamatthena mahāpurisena. Anuppattaṃ taṃ bhagavatāti taṃ sabbaṃ atītānāgatabuddhehi pattabbaṃ, sabbameva anuppattaṃ, bhagavato ekaguṇopi ūno natthīti dasseti. Kāmesu kāmasukhallikānuyoganti vatthukāmesu kāmasukhallikānuyogaṃ. Yathā aññe keṇiyajaṭilādayo samaṇabrāhmaṇā ‘‘ko jānāti paralokaṃ . Sukho imissā paribbājikāya mudukāya lomasāya bāhāya samphasso’’ti moḷibandhāhi paribbājikāhi paricārenti sampattaṃ sampattaṃ rūpādiārammaṇaṃ anubhavamānā kāmasukhamanuyuttā, na evamanuyuttoti dasseti.

    ஹீனந்தி லாமகங். க³ம்மந்தி கா³மவாஸீனங் த⁴ம்மங். போது²ஜ்ஜனிகந்தி புது²ஜ்ஜனேஹி ஸேவிதப்³ப³ங். அனரியந்தி ந நித்³தோ³ஸங். ந வா அரியேஹி ஸேவிதப்³ப³ங். அனத்த²ஸஞ்ஹிதந்தி அனத்த²ஸங்யுத்தங். அத்தகிலமதா²னுயோக³ந்தி அத்தனோ ஆதாபனபரிதாபனானுயோக³ங். து³க்க²ந்தி து³க்க²யுத்தங், து³க்க²மங் வா. யதா² ஏகே ஸமணப்³ராஹ்மணா காமஸுக²ல்லிகானுயோக³ங் பரிவஜ்ஜெஸ்ஸாமாதி காயகிலமத²ங் அனுதா⁴வந்தி, ததோ முஞ்சிஸ்ஸாமாதி காமஸுக²ங் அனுதா⁴வந்தி, ந ஏவங் ப⁴க³வா. ப⁴க³வா பன உபோ⁴ ஏதே அந்தே வஜ்ஜெத்வா யா ஸா ‘‘அத்தி², பி⁴க்க²வே, மஜ்ஜி²மா படிபதா³ ததா²க³தேன அபி⁴ஸம்பு³த்³தா⁴ சக்கு²கரணீ’’தி ஏவங் வுத்தா ஸம்மாபடிபத்தி, தமேவ படிபன்னோ. தஸ்மா ‘‘ந ச அத்தகிலமதா²னுயோக³’’ந்திஆதி³மாஹ.

    Hīnanti lāmakaṃ. Gammanti gāmavāsīnaṃ dhammaṃ. Pothujjanikanti puthujjanehi sevitabbaṃ. Anariyanti na niddosaṃ. Na vā ariyehi sevitabbaṃ. Anatthasañhitanti anatthasaṃyuttaṃ. Attakilamathānuyoganti attano ātāpanaparitāpanānuyogaṃ. Dukkhanti dukkhayuttaṃ, dukkhamaṃ vā. Yathā eke samaṇabrāhmaṇā kāmasukhallikānuyogaṃ parivajjessāmāti kāyakilamathaṃ anudhāvanti, tato muñcissāmāti kāmasukhaṃ anudhāvanti, na evaṃ bhagavā. Bhagavā pana ubho ete ante vajjetvā yā sā ‘‘atthi, bhikkhave, majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā cakkhukaraṇī’’ti evaṃ vuttā sammāpaṭipatti, tameva paṭipanno. Tasmā ‘‘na ca attakilamathānuyoga’’ntiādimāha.

    ஆபி⁴சேதஸிகானந்தி அபி⁴சேதஸிகானங், காமாவசரசித்தானி அதிக்கமித்வா டி²தானந்தி அத்தோ². தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரானந்தி இமஸ்மிங்யேவ அத்தபா⁴வே ஸுக²விஹாரானங். பொட்ட²பாத³ஸுத்தந்தஸ்மிஞ்ஹி ஸப்பீதிகது³தியஜ்ஜா²னப²லஸமாபத்தி கதி²தா (தீ³॰ நி॰ 1.432). பாஸாதி³கஸுத்தந்தே ஸஹ மக்³கே³ன விபஸ்ஸனாபாத³கஜ்ஜா²னங். த³ஸுத்தரஸுத்தந்தே சதுத்த²ஜ்ஜா²னிகப²லஸமாபத்தி. இமஸ்மிங் ஸம்பஸாத³னீயே தி³ட்ட²த⁴ம்மஸுக²விஹாரஜ்ஜா²னானி கதி²தானி. நிகாமலாபீ⁴தி யதா²காமலாபீ⁴. அகிச்ச²லாபீ⁴தி அது³க்க²லாபீ⁴. அகஸிரலாபீ⁴தி விபுலலாபீ⁴.

    Ābhicetasikānanti abhicetasikānaṃ, kāmāvacaracittāni atikkamitvā ṭhitānanti attho. Diṭṭhadhammasukhavihārānanti imasmiṃyeva attabhāve sukhavihārānaṃ. Poṭṭhapādasuttantasmiñhi sappītikadutiyajjhānaphalasamāpatti kathitā (dī. ni. 1.432). Pāsādikasuttante saha maggena vipassanāpādakajjhānaṃ. Dasuttarasuttante catutthajjhānikaphalasamāpatti. Imasmiṃ sampasādanīye diṭṭhadhammasukhavihārajjhānāni kathitāni. Nikāmalābhīti yathākāmalābhī. Akicchalābhīti adukkhalābhī. Akasiralābhīti vipulalābhī.

    அனுயோக³தா³னப்பகாரவண்ணனா

    Anuyogadānappakāravaṇṇanā

    161. ஏகிஸ்ஸா லோகதா⁴துயாதி த³ஸஸஹஸ்ஸிலோகதா⁴துயா. தீணி ஹி கெ²த்தானி – ஜாதிகெ²த்தங் ஆணாகெ²த்தங் விஸயகெ²த்தங். தத்த² ஜாதிகெ²த்தங் நாம த³ஸஸஹஸ்ஸீ லோகதா⁴து. ஸா ஹி ததா²க³தஸ்ஸ மாதுகுச்சி²ங் ஓக்கமனகாலே நிக்க²மனகாலே ஸம்போ³தி⁴காலே த⁴ம்மசக்கப்பவத்தனே ஆயுஸங்கா²ரொஸ்ஸஜ்ஜனே பரினிப்³பா³னே ச கம்பதி. கோடிஸதஸஹஸ்ஸசக்கவாளங் பன ஆணாகெ²த்தங் நாம. ஆடானாடியமோரபரித்தத⁴ஜக்³க³பரித்தரதனபரித்தாதீ³னஞ்ஹி எத்த² ஆணா வத்ததி. விஸயகெ²த்தஸ்ஸ பன பரிமாணங் நத்தி², பு³த்³தா⁴னஞ்ஹி ‘‘யாவதகங் ஞாணங், தாவதகங் ஞெய்யங், யாவதகங் ஞெய்யங் தாவதகங் ஞாணங், ஞாணபரியந்திகங் ஞெய்யங், ஞெய்யபரியந்திகங் ஞாண’’ந்தி (மஹானி॰ 55) வசனதோ அவிஸயோ நாம நத்தி².

    161.Ekissā lokadhātuyāti dasasahassilokadhātuyā. Tīṇi hi khettāni – jātikhettaṃ āṇākhettaṃ visayakhettaṃ. Tattha jātikhettaṃ nāma dasasahassī lokadhātu. Sā hi tathāgatassa mātukucchiṃ okkamanakāle nikkhamanakāle sambodhikāle dhammacakkappavattane āyusaṅkhārossajjane parinibbāne ca kampati. Koṭisatasahassacakkavāḷaṃ pana āṇākhettaṃ nāma. Āṭānāṭiyamoraparittadhajaggaparittaratanaparittādīnañhi ettha āṇā vattati. Visayakhettassa pana parimāṇaṃ natthi, buddhānañhi ‘‘yāvatakaṃ ñāṇaṃ, tāvatakaṃ ñeyyaṃ, yāvatakaṃ ñeyyaṃ tāvatakaṃ ñāṇaṃ, ñāṇapariyantikaṃ ñeyyaṃ, ñeyyapariyantikaṃ ñāṇa’’nti (mahāni. 55) vacanato avisayo nāma natthi.

    இமேஸு பன தீஸு கெ²த்தேஸு ட²பெத்வா இமங் சக்கவாளங் அஞ்ஞஸ்மிங் சக்கவாளே பு³த்³தா⁴ உப்பஜ்ஜந்தீதி ஸுத்தங் நத்தி², நுப்பஞ்ஜந்தீதி பன அத்தி². தீணி பிடகானி வினயபிடகங், ஸுத்தந்தபிடகங் அபி⁴த⁴ம்மபிடகங். திஸ்ஸோ ஸங்கீ³தியோ மஹாகஸ்ஸபத்தே²ரஸ்ஸ ஸங்கீ³தி, யஸத்தே²ரஸ்ஸ ஸங்கீ³தி, மொக்³க³லிபுத்ததிஸ்ஸத்தே²ரஸ்ஸ ஸங்கீ³தீதி. இமா திஸ்ஸோ ஸங்கீ³தியோ ஆருள்ஹே தேபிடகே பு³த்³த⁴வசனே ‘‘இமங் சக்கவாளங் முஞ்சித்வா அஞ்ஞத்த² பு³த்³தா⁴ உப்பஜ்ஜந்தீ’’தி ஸுத்தங் நத்தி², நுப்பஜ்ஜந்தீதி பன அத்தி².

    Imesu pana tīsu khettesu ṭhapetvā imaṃ cakkavāḷaṃ aññasmiṃ cakkavāḷe buddhā uppajjantīti suttaṃ natthi, nuppañjantīti pana atthi. Tīṇi piṭakāni vinayapiṭakaṃ, suttantapiṭakaṃ abhidhammapiṭakaṃ. Tisso saṅgītiyo mahākassapattherassa saṅgīti, yasattherassa saṅgīti, moggaliputtatissattherassa saṅgītīti. Imā tisso saṅgītiyo āruḷhe tepiṭake buddhavacane ‘‘imaṃ cakkavāḷaṃ muñcitvā aññattha buddhā uppajjantī’’ti suttaṃ natthi, nuppajjantīti pana atthi.

    அபுப்³ப³ங் அசரிமந்தி அபுரே அபச்சா² ஏகதோ நுப்பஜ்ஜந்தி, புரே வா பச்சா² வா உப்பஜ்ஜந்தீதி வுத்தங் ஹோதி. தத்த² போ³தி⁴பல்லங்கே ‘‘போ³தி⁴ங் அபத்வா ந உட்ட²ஹிஸ்ஸாமீ’’தி நிஸின்னகாலதோ பட்டா²ய யாவ மாதுகுச்சி²ஸ்மிங் படிஸந்தி⁴க்³க³ஹணங், தாவ புப்³பே³தி ந வேதி³தப்³ப³ங். போ³தி⁴ஸத்தஸ்ஸ ஹி படிஸந்தி⁴க்³க³ஹணே த³ஸஸஹஸ்ஸசக்கவாளகம்பனேனேவ கெ²த்தபரிக்³க³ஹோ கதோ. அஞ்ஞஸ்ஸ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ உப்பத்திபி நிவாரிதா ஹோதி. பரினிப்³பா³னதோ பட்டா²ய ச யாவ ஸாஸபமத்தாபி தா⁴துயோ திட்ட²ந்தி, தாவ பச்சா²தி ந வேதி³தப்³ப³ங். தா⁴தூஸு ஹி டி²தாஸு பு³த்³தா⁴பி டி²தாவ ஹொந்தி. தஸ்மா எத்த²ந்தரே அஞ்ஞஸ்ஸ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ உப்பத்தி நிவாரிதாவ ஹோதி. தா⁴துபரினிப்³பா³னே பன ஜாதே அஞ்ஞஸ்ஸ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ உப்பத்தி ந நிவாரிதா.

    Apubbaṃ acarimanti apure apacchā ekato nuppajjanti, pure vā pacchā vā uppajjantīti vuttaṃ hoti. Tattha bodhipallaṅke ‘‘bodhiṃ apatvā na uṭṭhahissāmī’’ti nisinnakālato paṭṭhāya yāva mātukucchismiṃ paṭisandhiggahaṇaṃ, tāva pubbeti na veditabbaṃ. Bodhisattassa hi paṭisandhiggahaṇe dasasahassacakkavāḷakampaneneva khettapariggaho kato. Aññassa buddhassa uppattipi nivāritā hoti. Parinibbānato paṭṭhāya ca yāva sāsapamattāpi dhātuyo tiṭṭhanti, tāva pacchāti na veditabbaṃ. Dhātūsu hi ṭhitāsu buddhāpi ṭhitāva honti. Tasmā etthantare aññassa buddhassa uppatti nivāritāva hoti. Dhātuparinibbāne pana jāte aññassa buddhassa uppatti na nivāritā.

    திபிடகஅந்தரதா⁴னகதா²

    Tipiṭakaantaradhānakathā

    தீணி அந்தரதா⁴னானி நாம பரியத்திஅந்தரதா⁴னங், படிவேத⁴அந்தரதா⁴னங், படிபத்திஅந்தரதா⁴னந்தி. தத்த² பரியத்தீதி தீணி பிடகானி. படிவேதோ⁴தி ஸச்சப்படிவேதோ⁴. படிபத்தீதி படிபதா³. தத்த² படிவேதோ⁴ ச படிபத்தி ச ஹோதிபி ந ஹோதிபி. ஏகஸ்மிஞ்ஹி காலே படிவேத⁴கரா பி⁴க்கூ² ப³ஹூ ஹொந்தி, ஏஸ பி⁴க்கு² புது²ஜ்ஜனோதி அங்கு³லிங் பஸாரெத்வா த³ஸ்ஸேதப்³போ³ ஹோதி. இமஸ்மிங்யேவ தீ³பே ஏகவாரங் புது²ஜ்ஜனபி⁴க்கு² நாம நாஹோஸி. படிபத்திபூரகாபி கதா³சி ப³ஹூ ஹொந்தி, கதா³சி அப்பா. இதி படிவேதோ⁴ ச படிபத்தி ச ஹோதிபி ந ஹோதிபி. ஸாஸனட்டி²தியா பன பரியத்தி பமாணங். பண்டி³தோ ஹி தேபிடகங் ஸுத்வா த்³வேபி பூரேதி.

    Tīṇi antaradhānāni nāma pariyattiantaradhānaṃ, paṭivedhaantaradhānaṃ, paṭipattiantaradhānanti. Tattha pariyattīti tīṇi piṭakāni. Paṭivedhoti saccappaṭivedho. Paṭipattīti paṭipadā. Tattha paṭivedho ca paṭipatti ca hotipi na hotipi. Ekasmiñhi kāle paṭivedhakarā bhikkhū bahū honti, esa bhikkhu puthujjanoti aṅguliṃ pasāretvā dassetabbo hoti. Imasmiṃyeva dīpe ekavāraṃ puthujjanabhikkhu nāma nāhosi. Paṭipattipūrakāpi kadāci bahū honti, kadāci appā. Iti paṭivedho ca paṭipatti ca hotipi na hotipi. Sāsanaṭṭhitiyā pana pariyatti pamāṇaṃ. Paṇḍito hi tepiṭakaṃ sutvā dvepi pūreti.

    யதா² அம்ஹாகங் போ³தி⁴ஸத்தோ ஆளாரஸ்ஸ ஸந்திகே பஞ்சாபி⁴ஞ்ஞா ஸத்த ச ஸமாபத்தியோ நிப்³ப³த்தெத்வா நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனஸமாபத்தியா பரிகம்மங் புச்சி², ஸோ ந ஜானாமீதி ஆஹ. ததோ உத³கஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ந்த்வா அதி⁴க³தவிஸேஸங் ஸங்ஸந்தி³த்வா நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனஸ்ஸ பரிகம்மங் புச்சி², ஸோ ஆசிக்கி², தஸ்ஸ வசனஸமனந்தரமேவ மஹாஸத்தோ தங் ஜா²னங் ஸம்பாதே³ஸி, ஏவமேவ பஞ்ஞவா பி⁴க்கு² பரியத்திங் ஸுத்வா த்³வேபி பூரேதி. தஸ்மா பரியத்தியா டி²தாய ஸாஸனங் டி²தங் ஹோதி. யதா³ பன ஸா அந்தரதா⁴யதி, ததா³ பட²மங் அபி⁴த⁴ம்மபிடகங் நஸ்ஸதி. தத்த² பட்டா²னங் ஸப்³ப³பட²மங் அந்தரதா⁴யதி. அனுக்கமேன பச்சா² த⁴ம்மஸங்க³ஹோ , தஸ்மிங் அந்தரஹிதே இதரேஸு த்³வீஸு பிடகேஸு டி²தேஸுபி ஸாஸனங் டி²தமேவ ஹோதி.

    Yathā amhākaṃ bodhisatto āḷārassa santike pañcābhiññā satta ca samāpattiyo nibbattetvā nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā parikammaṃ pucchi, so na jānāmīti āha. Tato udakassa santikaṃ gantvā adhigatavisesaṃ saṃsanditvā nevasaññānāsaññāyatanassa parikammaṃ pucchi, so ācikkhi, tassa vacanasamanantarameva mahāsatto taṃ jhānaṃ sampādesi, evameva paññavā bhikkhu pariyattiṃ sutvā dvepi pūreti. Tasmā pariyattiyā ṭhitāya sāsanaṃ ṭhitaṃ hoti. Yadā pana sā antaradhāyati, tadā paṭhamaṃ abhidhammapiṭakaṃ nassati. Tattha paṭṭhānaṃ sabbapaṭhamaṃ antaradhāyati. Anukkamena pacchā dhammasaṅgaho , tasmiṃ antarahite itaresu dvīsu piṭakesu ṭhitesupi sāsanaṃ ṭhitameva hoti.

    தத்த² ஸுத்தந்தபிடகே அந்தரதா⁴யமானே பட²மங் அங்கு³த்தரனிகாயோ ஏகாத³ஸகதோ பட்டா²ய யாவ ஏககா அந்தரதா⁴யதி, தத³னந்தரங் ஸங்யுத்தனிகாயோ சக்கபெய்யாலதோ பட்டா²ய யாவ ஓக⁴தரணா அந்தரதா⁴யதி. தத³னந்தரங் மஜ்ஜி²மனிகாயோ இந்த்³ரியபா⁴வனதோ பட்டா²ய யாவ மூலபரியாயா அந்தரதா⁴யதி. தத³னந்தரங் தீ³க⁴னிகாயோ த³ஸுத்தரதோ பட்டா²ய யாவ ப்³ரஹ்மஜாலா அந்தரதா⁴யதி. ஏகிஸ்ஸாபி த்³வின்னம்பி கா³தா²னங் புச்சா² அத்³தா⁴னங் க³ச்ச²தி, ஸாஸனங் தா⁴ரேதுங் ந ஸக்கோதி, ஸபி⁴யபுச்சா² ஆளவகபுச்சா² விய ச. ஏதா கிர கஸ்ஸபபு³த்³த⁴காலிகா அந்தரா ஸாஸனங் தா⁴ரேதுங் நாஸக்கி²ங்ஸு.

    Tattha suttantapiṭake antaradhāyamāne paṭhamaṃ aṅguttaranikāyo ekādasakato paṭṭhāya yāva ekakā antaradhāyati, tadanantaraṃ saṃyuttanikāyo cakkapeyyālato paṭṭhāya yāva oghataraṇā antaradhāyati. Tadanantaraṃ majjhimanikāyo indriyabhāvanato paṭṭhāya yāva mūlapariyāyā antaradhāyati. Tadanantaraṃ dīghanikāyo dasuttarato paṭṭhāya yāva brahmajālā antaradhāyati. Ekissāpi dvinnampi gāthānaṃ pucchā addhānaṃ gacchati, sāsanaṃ dhāretuṃ na sakkoti, sabhiyapucchā āḷavakapucchā viya ca. Etā kira kassapabuddhakālikā antarā sāsanaṃ dhāretuṃ nāsakkhiṃsu.

    த்³வீஸு பன பிடகேஸு அந்தரஹிதேஸுபி வினயபிடகே டி²தே ஸாஸனங் திட்ட²தி. பரிவாரக்க²ந்த⁴கேஸு அந்தரஹிதேஸு உப⁴தோவிப⁴ங்கே³ டி²தே டி²தமேவ ஹோதி. உப⁴தோவிப⁴ங்கே³ அந்தரஹிதே மாதிகாயபி டி²தாய டி²தமேவ ஹோதி. மாதிகாய அந்தரஹிதாய பாதிமொக்க²பப்³ப³ஜ்ஜாஉபஸம்பதா³ஸு டி²தாஸு ஸாஸனங் திட்ட²தி. லிங்க³ங் அத்³தா⁴னங் க³ச்ச²தி. ஸேதவத்த²ஸமணவங்ஸோ பன கஸ்ஸபபு³த்³த⁴காலதோ பட்டா²ய ஸாஸனங் தா⁴ரேதுங் நாஸக்கி². படிஸம்பி⁴தா³பத்தேஹி வஸ்ஸஸஹஸ்ஸங் அட்டா²ஸி. ச²ளபி⁴ஞ்ஞேஹி வஸ்ஸஸஹஸ்ஸங். தேவிஜ்ஜேஹி வஸ்ஸஸஹஸ்ஸங். ஸுக்க²விபஸ்ஸகேஹி வஸ்ஸஸஹஸ்ஸங். பாதிமொக்கே²ஹி வஸ்ஸஸஹஸ்ஸங் அட்டா²ஸி. பச்சி²மகஸ்ஸ பன ஸச்சப்படிவேத⁴தோ பச்சி²மகஸ்ஸ ஸீலபே⁴த³தோ பட்டா²ய ஸாஸனங் ஓஸக்கிதங் நாம ஹோதி. ததோ பட்டா²ய அஞ்ஞஸ்ஸ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ உப்பத்தி ந நிவாரிதா.

    Dvīsu pana piṭakesu antarahitesupi vinayapiṭake ṭhite sāsanaṃ tiṭṭhati. Parivārakkhandhakesu antarahitesu ubhatovibhaṅge ṭhite ṭhitameva hoti. Ubhatovibhaṅge antarahite mātikāyapi ṭhitāya ṭhitameva hoti. Mātikāya antarahitāya pātimokkhapabbajjāupasampadāsu ṭhitāsu sāsanaṃ tiṭṭhati. Liṅgaṃ addhānaṃ gacchati. Setavatthasamaṇavaṃso pana kassapabuddhakālato paṭṭhāya sāsanaṃ dhāretuṃ nāsakkhi. Paṭisambhidāpattehi vassasahassaṃ aṭṭhāsi. Chaḷabhiññehi vassasahassaṃ. Tevijjehi vassasahassaṃ. Sukkhavipassakehi vassasahassaṃ. Pātimokkhehi vassasahassaṃ aṭṭhāsi. Pacchimakassa pana saccappaṭivedhato pacchimakassa sīlabhedato paṭṭhāya sāsanaṃ osakkitaṃ nāma hoti. Tato paṭṭhāya aññassa buddhassa uppatti na nivāritā.

    ஸாஸனஅந்தரஹிதவண்ணனா

    Sāsanaantarahitavaṇṇanā

    தீணி பரினிப்³பா³னானி நாம கிலேஸபரினிப்³பா³னங் க²ந்த⁴பரினிப்³பா³னங் தா⁴துபரினிப்³பா³னந்தி. தத்த² கிலேஸபரினிப்³பா³னங் போ³தி⁴பல்லங்கே அஹோஸி. க²ந்த⁴பரினிப்³பா³னங் குஸினாராயங். தா⁴துபரினிப்³பா³னங் அனாக³தே ப⁴விஸ்ஸதி. ஸாஸனஸ்ஸ கிர ஓஸக்கனகாலே இமஸ்மிங் தம்ப³பண்ணிதீ³பே தா⁴துயோ ஸன்னிபதித்வா மஹாசேதியங் க³மிஸ்ஸந்தி. மஹாசேதியதோ நாக³தீ³பே ராஜாயதனசேதியங். ததோ மஹாபோ³தி⁴பல்லங்கங் க³மிஸ்ஸந்தி. நாக³ப⁴வனதோபி தே³வலோகதோபி ப்³ரஹ்மலோகதோபி தா⁴துயோ மஹாபோ³தி⁴பல்லங்கமேவ க³மிஸ்ஸந்தி. ஸாஸபமத்தாபி தா⁴துயோ ந அந்தரா நஸ்ஸிஸ்ஸந்தி. ஸப்³ப³தா⁴துயோ மஹாபோ³தி⁴பல்லங்கே ராஸிபூ⁴தா ஸுவண்ணக்க²ந்தோ⁴ விய ஏகக்³க⁴னா ஹுத்வா ச²ப்³ப³ண்ணரஸ்மியோ விஸ்ஸஜ்ஜெஸ்ஸந்தி.

    Tīṇi parinibbānāni nāma kilesaparinibbānaṃ khandhaparinibbānaṃ dhātuparinibbānanti. Tattha kilesaparinibbānaṃ bodhipallaṅke ahosi. Khandhaparinibbānaṃ kusinārāyaṃ. Dhātuparinibbānaṃ anāgate bhavissati. Sāsanassa kira osakkanakāle imasmiṃ tambapaṇṇidīpe dhātuyo sannipatitvā mahācetiyaṃ gamissanti. Mahācetiyato nāgadīpe rājāyatanacetiyaṃ. Tato mahābodhipallaṅkaṃ gamissanti. Nāgabhavanatopi devalokatopi brahmalokatopi dhātuyo mahābodhipallaṅkameva gamissanti. Sāsapamattāpi dhātuyo na antarā nassissanti. Sabbadhātuyo mahābodhipallaṅke rāsibhūtā suvaṇṇakkhandho viya ekagghanā hutvā chabbaṇṇarasmiyo vissajjessanti.

    தா த³ஸஸஹஸ்ஸிலோகதா⁴துங் ப²ரிஸ்ஸந்தி, ததோ த³ஸஸஹஸ்ஸசக்கவாளதே³வதா ஸன்னிபதித்வா ‘‘அஜ்ஜ ஸத்தா² பரினிப்³பா³தி, அஜ்ஜ ஸாஸனங் ஓஸக்கதி, பச்சி²மத³ஸ்ஸனங் தா³னி இத³ங் அம்ஹாக’’ந்தி த³ஸப³லஸ்ஸ பரினிப்³பு³ததி³வஸதோ மஹந்ததரங் காருஞ்ஞங் கரிஸ்ஸந்தி. ட²பெத்வா அனாகா³மிகீ²ணாஸவே அவஸேஸா ஸகபா⁴வேன ஸந்தா⁴ரேதுங் ந ஸக்கி²ஸ்ஸந்தி. தா⁴தூஸு தேஜோதா⁴து உட்ட²ஹித்வா யாவ ப்³ரஹ்மலோகா உக்³க³ச்சி²ஸ்ஸதி. ஸாஸபமத்தாயபி தா⁴துயா ஸதி ஏகஜாலா ப⁴விஸ்ஸதி. தா⁴தூஸு பரியாதா³னங் க³தாஸு உபச்சி²ஜ்ஜிஸ்ஸதி. ஏவங் மஹந்தங் ஆனுபா⁴வங் த³ஸ்ஸெத்வா தா⁴தூஸு அந்தரஹிதாஸு ஸாஸனங் அந்தரஹிதங் நாம ஹோதி.

    Tā dasasahassilokadhātuṃ pharissanti, tato dasasahassacakkavāḷadevatā sannipatitvā ‘‘ajja satthā parinibbāti, ajja sāsanaṃ osakkati, pacchimadassanaṃ dāni idaṃ amhāka’’nti dasabalassa parinibbutadivasato mahantataraṃ kāruññaṃ karissanti. Ṭhapetvā anāgāmikhīṇāsave avasesā sakabhāvena sandhāretuṃ na sakkhissanti. Dhātūsu tejodhātu uṭṭhahitvā yāva brahmalokā uggacchissati. Sāsapamattāyapi dhātuyā sati ekajālā bhavissati. Dhātūsu pariyādānaṃ gatāsu upacchijjissati. Evaṃ mahantaṃ ānubhāvaṃ dassetvā dhātūsu antarahitāsu sāsanaṃ antarahitaṃ nāma hoti.

    யாவ ந ஏவங் அந்தரதா⁴யதி, தாவ அசரிமங் நாம ஹோதி. ஏவங் அபுப்³ப³ங் அசரிமங் உப்பஜ்ஜெய்யுங், நேதங் டா²னங் விஜ்ஜதி. கஸ்மா பன அபுப்³ப³ங் அசரிமங் நுப்பஜ்ஜந்தீதி? அனச்ச²ரியத்தா. பு³த்³தா⁴ ஹி அச்ச²ரியமனுஸ்ஸா. யதா²ஹ – ‘‘ஏகபுக்³க³லோ, பி⁴க்க²வே, லோகே உப்பஜ்ஜமானோ உப்பஜ்ஜதி அச்ச²ரியமனுஸ்ஸோ. கதமோ ஏகபுக்³க³லோ? ததா²க³தோ அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴’’தி (அ॰ நி॰ 1.172). யதி³ ச த்³வே வா சத்தாரோ வா அட்ட² வா ஸோளஸ வா ஏகதோ உப்பஜ்ஜெய்யுங், அனச்ச²ரியா ப⁴வெய்யுங். ஏகஸ்மிஞ்ஹி விஹாரே த்³வின்னங் சேதியானம்பி லாப⁴ஸக்காரோ உளாரோ ந ஹோதி. பி⁴க்கூ²பி ப³ஹுதாய ந அச்ச²ரியா ஜாதா, ஏவங் பு³த்³தா⁴பி ப⁴வெய்யுங், தஸ்மா நுப்பஜ்ஜந்தி. தே³ஸனாய ச விஸேஸாபா⁴வதோ. யஞ்ஹி ஸதிபட்டா²னாதி³பே⁴த³ங் த⁴ம்மங் ஏகோ தே³ஸேதி. அஞ்ஞேன உப்பஜ்ஜித்வாபி ஸோவ தே³ஸேதப்³போ³ ஸியா, ததோ அனச்ச²ரியோ ஸியா. ஏகஸ்மிங் பன த⁴ம்மங் தே³ஸெந்தே தே³ஸனாபி அச்ச²ரியா ஹோதி, விவாத³பா⁴வதோ ச. ப³ஹூஸு ஹி பு³த்³தே⁴ஸு உப்பன்னேஸு ப³ஹூனங் ஆசரியானங் அந்தேவாஸிகா விய அம்ஹாகங் பு³த்³தோ⁴ பாஸாதி³கோ, அம்ஹாகங் பு³த்³தோ⁴ மது⁴ரஸ்ஸரோ லாபீ⁴ புஞ்ஞவாதி விவதெ³ய்யுங். தஸ்மாபி ஏவங் நுப்பஜ்ஜந்தி. அபி சேதங் காரணங் மிலிந்த³ரஞ்ஞாபி புட்டே²ன நாக³ஸேனத்தே²ரேன வித்தா²ரிதமேவ. வுத்தஞ்ஹி தத்த² –

    Yāva na evaṃ antaradhāyati, tāva acarimaṃ nāma hoti. Evaṃ apubbaṃ acarimaṃ uppajjeyyuṃ, netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Kasmā pana apubbaṃ acarimaṃ nuppajjantīti? Anacchariyattā. Buddhā hi acchariyamanussā. Yathāha – ‘‘ekapuggalo, bhikkhave, loke uppajjamāno uppajjati acchariyamanusso. Katamo ekapuggalo? Tathāgato arahaṃ sammāsambuddho’’ti (a. ni. 1.172). Yadi ca dve vā cattāro vā aṭṭha vā soḷasa vā ekato uppajjeyyuṃ, anacchariyā bhaveyyuṃ. Ekasmiñhi vihāre dvinnaṃ cetiyānampi lābhasakkāro uḷāro na hoti. Bhikkhūpi bahutāya na acchariyā jātā, evaṃ buddhāpi bhaveyyuṃ, tasmā nuppajjanti. Desanāya ca visesābhāvato. Yañhi satipaṭṭhānādibhedaṃ dhammaṃ eko deseti. Aññena uppajjitvāpi sova desetabbo siyā, tato anacchariyo siyā. Ekasmiṃ pana dhammaṃ desente desanāpi acchariyā hoti, vivādabhāvato ca. Bahūsu hi buddhesu uppannesu bahūnaṃ ācariyānaṃ antevāsikā viya amhākaṃ buddho pāsādiko, amhākaṃ buddho madhurassaro lābhī puññavāti vivadeyyuṃ. Tasmāpi evaṃ nuppajjanti. Api cetaṃ kāraṇaṃ milindaraññāpi puṭṭhena nāgasenattherena vitthāritameva. Vuttañhi tattha –

    ப⁴ந்தே, நாக³ஸேன, பா⁴ஸிதம்பி ஹேதங் ப⁴க³வதா ‘‘அட்டா²னமேதங், பி⁴க்க²வே, அனவகாஸோ, யங் ஏகிஸ்ஸா லோகதா⁴துயா த்³வே அரஹந்தோ ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴ அபுப்³ப³ங் அசரிமங் உப்பஜ்ஜெய்யுங், நேதங் டா²னங் விஜ்ஜதீ’’தி. தே³ஸயந்தா ச, ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, ஸப்³பே³பி ததா²க³தா ஸத்ததிங்ஸ போ³தி⁴பக்கி²யே த⁴ம்மே தே³ஸெந்தி, கத²யமானா ச சத்தாரி அரியஸச்சானி கதெ²ந்தி, ஸிக்கா²பெந்தா ச தீஸு ஸிக்கா²ஸு ஸிக்கா²பெந்தி, அனுஸாஸமானா ச அப்பமாத³ப்படிபத்தியங் அனுஸாஸந்தி. யதி³, ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, ஸப்³பே³ஸம்பி ததா²க³தானங் ஏகா தே³ஸனா ஏகா கதா² ஏகஸிக்கா² ஏகானுஸாஸனீ, கேன காரணேன த்³வே ததா²க³தா ஏகக்க²ணே நுப்பஜ்ஜந்தி. ஏகேனபி தாவ பு³த்³து⁴ப்பாதே³ன அயங் லோகோ ஓபா⁴ஸஜாதோ, யதி³ து³தியோ பு³த்³தோ⁴ ப⁴வெய்ய, த்³வின்னங் பபா⁴ய அயங் லோகோ பி⁴ய்யோஸோமத்தாய ஓபா⁴ஸஜாதோ ப⁴வெய்ய, ஓவத³மானா ச த்³வே ததா²க³தா ஸுக²ங் ஓவதெ³ய்யுங், அனுஸாஸமானா ச ஸுக²ங் அனுஸாஸெய்யுங், தத்த² மே காரணங் தே³ஸேஹி, யதா²ஹங் நிஸ்ஸங்ஸயோ ப⁴வெய்ய’’ந்தி.

    Bhante, nāgasena, bhāsitampi hetaṃ bhagavatā ‘‘aṭṭhānametaṃ, bhikkhave, anavakāso, yaṃ ekissā lokadhātuyā dve arahanto sammāsambuddhā apubbaṃ acarimaṃ uppajjeyyuṃ, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti. Desayantā ca, bhante nāgasena, sabbepi tathāgatā sattatiṃsa bodhipakkhiye dhamme desenti, kathayamānā ca cattāri ariyasaccāni kathenti, sikkhāpentā ca tīsu sikkhāsu sikkhāpenti, anusāsamānā ca appamādappaṭipattiyaṃ anusāsanti. Yadi, bhante nāgasena, sabbesampi tathāgatānaṃ ekā desanā ekā kathā ekasikkhā ekānusāsanī, kena kāraṇena dve tathāgatā ekakkhaṇe nuppajjanti. Ekenapi tāva buddhuppādena ayaṃ loko obhāsajāto, yadi dutiyo buddho bhaveyya, dvinnaṃ pabhāya ayaṃ loko bhiyyosomattāya obhāsajāto bhaveyya, ovadamānā ca dve tathāgatā sukhaṃ ovadeyyuṃ, anusāsamānā ca sukhaṃ anusāseyyuṃ, tattha me kāraṇaṃ desehi, yathāhaṃ nissaṃsayo bhaveyya’’nti.

    அயங், மஹாராஜ, த³ஸஸஹஸ்ஸீ லோகதா⁴து ஏகபு³த்³த⁴தா⁴ரணீ, ஏகஸ்ஸேவ ததா²க³தஸ்ஸ கு³ணங் தா⁴ரேதி, யதி³ து³தியோ பு³த்³தோ⁴ உப்பஜ்ஜெய்ய, நாயங் த³ஸஸஹஸ்ஸீ லோகதா⁴து தா⁴ரெய்ய, சலெய்ய, கம்பெய்ய, நமெய்ய, ஓணமெய்ய, வினமெய்ய, விகிரெய்ய, வித⁴மெய்ய, வித்³த⁴ங்ஸெய்ய, ந டா²னமுபக³ச்செ²ய்ய.

    Ayaṃ, mahārāja, dasasahassī lokadhātu ekabuddhadhāraṇī, ekasseva tathāgatassa guṇaṃ dhāreti, yadi dutiyo buddho uppajjeyya, nāyaṃ dasasahassī lokadhātu dhāreyya, caleyya, kampeyya, nameyya, oṇameyya, vinameyya, vikireyya, vidhameyya, viddhaṃseyya, na ṭhānamupagaccheyya.

    யதா², மஹாராஜ, நாவா ஏகபுரிஸஸந்தா⁴ரணீ ப⁴வெய்ய, ஏகபுரிஸே அபி⁴ரூள்ஹே ஸா நாவா ஸமுபாதி³கா ப⁴வெய்ய, அத² து³தியோ புரிஸோ ஆக³ச்செ²ய்ய தாதி³ஸோ ஆயுனா வண்ணேன வயேன பமாணேன கிஸதூ²லேன ஸப்³ப³ங்க³பச்சங்கே³ன, ஸோ தங் நாவங் அபி⁴ரூஹெய்ய, அபி நு ஸா, மஹாராஜ, நாவா த்³வின்னம்பி தா⁴ரெய்யாதி? ந ஹி, ப⁴ந்தே, சலெய்ய, கம்பெய்ய, நமெய்ய, ஓணமெய்ய, வினமெய்ய, விகிரெய்ய, வித⁴மெய்ய, வித்³த⁴ங்ஸெய்ய, ந டா²னமுபக³ச்செ²ய்ய ஓஸீதெ³ய்ய உத³கேதி. ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, அயங் த³ஸஸஹஸ்ஸீ லோகதா⁴து ஏகபு³த்³த⁴தா⁴ரணீ, ஏகஸ்ஸேவ ததா²க³தஸ்ஸ கு³ணங் தா⁴ரேதி, யதி³ து³தியோ பு³த்³தோ⁴ உப்பஜ்ஜெய்ய, நாயங் த³ஸஸஹஸ்ஸீ லோகதா⁴து தா⁴ரெய்ய…பே॰… ந டா²னமுபக³ச்செ²ய்ய.

    Yathā, mahārāja, nāvā ekapurisasandhāraṇī bhaveyya, ekapurise abhirūḷhe sā nāvā samupādikā bhaveyya, atha dutiyo puriso āgaccheyya tādiso āyunā vaṇṇena vayena pamāṇena kisathūlena sabbaṅgapaccaṅgena, so taṃ nāvaṃ abhirūheyya, api nu sā, mahārāja, nāvā dvinnampi dhāreyyāti? Na hi, bhante, caleyya, kampeyya, nameyya, oṇameyya, vinameyya, vikireyya, vidhameyya, viddhaṃseyya, na ṭhānamupagaccheyya osīdeyya udaketi. Evameva kho, mahārāja, ayaṃ dasasahassī lokadhātu ekabuddhadhāraṇī, ekasseva tathāgatassa guṇaṃ dhāreti, yadi dutiyo buddho uppajjeyya, nāyaṃ dasasahassī lokadhātu dhāreyya…pe… na ṭhānamupagaccheyya.

    யதா² வா பன, மஹாராஜ, புரிஸோ யாவத³த்த²ங் போ⁴ஜனங் பு⁴ஞ்ஜெய்ய சா²தெ³ந்தங் யாவ கண்ட²மபி⁴பூரயித்வா, ஸோ தா⁴தோ பீணிதோ பரிபுண்ணோ நிரந்தரோ தந்தீ³கதோ அனோணமிதத³ண்ட³ஜாதோ புனதே³வ தாவதகங் போ⁴ஜனங் பு⁴ஞ்ஜெய்ய, அபி நு கோ² ஸோ, மஹாராஜ, புரிஸோ ஸுகி²தோ ப⁴வெய்யாதி? ந ஹி, ப⁴ந்தே , ஸகிங் பு⁴த்தோவ மரெய்யாதி; ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, அயங் த³ஸஸஹஸ்ஸீ லோகதா⁴து ஏகபு³த்³த⁴தா⁴ரணீ …பே॰… ந டா²னமுபக³ச்செ²ய்யாதி.

    Yathā vā pana, mahārāja, puriso yāvadatthaṃ bhojanaṃ bhuñjeyya chādentaṃ yāva kaṇṭhamabhipūrayitvā, so dhāto pīṇito paripuṇṇo nirantaro tandīkato anoṇamitadaṇḍajāto punadeva tāvatakaṃ bhojanaṃ bhuñjeyya, api nu kho so, mahārāja, puriso sukhito bhaveyyāti? Na hi, bhante , sakiṃ bhuttova mareyyāti; evameva kho, mahārāja, ayaṃ dasasahassī lokadhātu ekabuddhadhāraṇī …pe… na ṭhānamupagaccheyyāti.

    கிங் நு கோ², ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, அதித⁴ம்மபா⁴ரேன பத²வீ சலதீதி? இத⁴, மஹாராஜ, த்³வே ஸகடா ரதனபூரிதா ப⁴வெய்யுங் யாவ முக²ஸமா, ஏகஸ்மா ஸகடதோ ரதனங் க³ஹெத்வா ஏகஸ்மிங் ஸகடே ஆகிரெய்யுங், அபி நு கோ² தங், மஹாராஜ, ஸகடங் த்³வின்னம்பி ஸகடானங் ரதனங் தா⁴ரெய்யாதி? ந ஹி, ப⁴ந்தே, நாபி⁴பி தஸ்ஸ ப²லெய்ய, அராபி தஸ்ஸ பி⁴ஜ்ஜெய்யுங், நேமிபி தஸ்ஸ ஓபதெய்ய, அக்கோ²பி தஸ்ஸ பி⁴ஜ்ஜெய்யாதி. கிங் நு கோ², மஹாராஜ, அதிரதனபா⁴ரேன ஸகடங் பி⁴ஜ்ஜதீதி? ஆம, ப⁴ந்தே,தி. ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, அதித⁴ம்மபா⁴ரேன பத²வீ சலதி.

    Kiṃ nu kho, bhante nāgasena, atidhammabhārena pathavī calatīti? Idha, mahārāja, dve sakaṭā ratanapūritā bhaveyyuṃ yāva mukhasamā, ekasmā sakaṭato ratanaṃ gahetvā ekasmiṃ sakaṭe ākireyyuṃ, api nu kho taṃ, mahārāja, sakaṭaṃ dvinnampi sakaṭānaṃ ratanaṃ dhāreyyāti? Na hi, bhante, nābhipi tassa phaleyya, arāpi tassa bhijjeyyuṃ, nemipi tassa opateyya, akkhopi tassa bhijjeyyāti. Kiṃ nu kho, mahārāja, atiratanabhārena sakaṭaṃ bhijjatīti? Āma, bhante,ti. Evameva kho, mahārāja, atidhammabhārena pathavī calati.

    அபிச, மஹாராஜ, இமங் காரணங் பு³த்³த⁴ப³லபரிதீ³பனாய ஓஸாரிதங் அஞ்ஞம்பி தத்த² அதிரூபங் காரணங் ஸுணோஹி, யேன காரணேன த்³வே ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴ ஏகக்க²ணே நுப்பஜ்ஜந்தி. யதி³, மஹாராஜ, த்³வே ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴ ஏகக்க²ணே உப்பஜ்ஜெய்யுங், தேஸங் பரிஸாய விவாதோ³ உப்பஜ்ஜெய்ய ‘‘தும்ஹாகங் பு³த்³தோ⁴ அம்ஹாகங் பு³த்³தோ⁴’’தி, உப⁴தோ பக்க²ஜாதா ப⁴வெய்யுங். யதா², மஹாராஜ, த்³வின்னங் ப³லவாமச்சானங் பரிஸாய விவாதோ³ உப்பஜ்ஜெய்ய ‘‘தும்ஹாகங் அமச்சோ அம்ஹாகங் அமச்சோ’’தி, உப⁴தோ பக்க²ஜாதா ஹொந்தி; ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, யதி³ த்³வே ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴ ஏகக்க²ணே உப்பஜ்ஜெய்யுங், தேஸங் பரிஸாய விவாதோ³ உப்பஜ்ஜெய்ய ‘‘தும்ஹாகங் பு³த்³தோ⁴, அம்ஹாகங் பு³த்³தோ⁴’’தி, உப⁴தோ பக்க²ஜாதா ப⁴வெய்யுங், இத³ங் தாவ, மஹாராஜ, ஏகங் காரணங், யேன காரணேன த்³வே ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴ ஏகக்க²ணே நுப்பஜ்ஜந்தி.

    Apica, mahārāja, imaṃ kāraṇaṃ buddhabalaparidīpanāya osāritaṃ aññampi tattha atirūpaṃ kāraṇaṃ suṇohi, yena kāraṇena dve sammāsambuddhā ekakkhaṇe nuppajjanti. Yadi, mahārāja, dve sammāsambuddhā ekakkhaṇe uppajjeyyuṃ, tesaṃ parisāya vivādo uppajjeyya ‘‘tumhākaṃ buddho amhākaṃ buddho’’ti, ubhato pakkhajātā bhaveyyuṃ. Yathā, mahārāja, dvinnaṃ balavāmaccānaṃ parisāya vivādo uppajjeyya ‘‘tumhākaṃ amacco amhākaṃ amacco’’ti, ubhato pakkhajātā honti; evameva kho, mahārāja, yadi dve sammāsambuddhā ekakkhaṇe uppajjeyyuṃ, tesaṃ parisāya vivādo uppajjeyya ‘‘tumhākaṃ buddho, amhākaṃ buddho’’ti, ubhato pakkhajātā bhaveyyuṃ, idaṃ tāva, mahārāja, ekaṃ kāraṇaṃ, yena kāraṇena dve sammāsambuddhā ekakkhaṇe nuppajjanti.

    அபரம்பி, மஹாராஜ, உத்தரிங் காரணங் ஸுணோஹி, யேன காரணேன த்³வே ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴ ஏகக்க²ணே நுப்பஜ்ஜந்தி. யதி³, மஹாராஜ, த்³வே ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴ ஏகக்க²ணே உப்பஜ்ஜெய்யுங், ‘‘அக்³கோ³ பு³த்³தோ⁴’’தி யங் வசனங், தங் மிச்சா² ப⁴வெய்ய, ‘‘ஜெட்டோ² பு³த்³தோ⁴’’தி, ஸெட்டோ² பு³த்³தோ⁴தி, விஸிட்டோ² பு³த்³தோ⁴தி, உத்தமோ பு³த்³தோ⁴தி, பவரோ பு³த்³தோ⁴தி, அஸமோ பு³த்³தோ⁴தி , அஸமஸமோ பு³த்³தோ⁴தி, அப்படிமோ பு³த்³தோ⁴தி, அப்படிபா⁴கோ³ பு³த்³தோ⁴தி, அப்படிபுக்³க³லோ பு³த்³தோ⁴தி யங் வசனங், தங் மிச்சா² ப⁴வெய்ய. இமம்பி கோ² த்வங், மஹாராஜ, காரணங் அத்த²தோ ஸம்படிச்ச², யேன காரணேன த்³வே ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴ ஏகக்க²ணே நுப்பஜ்ஜந்தி.

    Aparampi, mahārāja, uttariṃ kāraṇaṃ suṇohi, yena kāraṇena dve sammāsambuddhā ekakkhaṇe nuppajjanti. Yadi, mahārāja, dve sammāsambuddhā ekakkhaṇe uppajjeyyuṃ, ‘‘aggo buddho’’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā bhaveyya, ‘‘jeṭṭho buddho’’ti, seṭṭho buddhoti, visiṭṭho buddhoti, uttamo buddhoti, pavaro buddhoti, asamo buddhoti , asamasamo buddhoti, appaṭimo buddhoti, appaṭibhāgo buddhoti, appaṭipuggalo buddhoti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā bhaveyya. Imampi kho tvaṃ, mahārāja, kāraṇaṃ atthato sampaṭiccha, yena kāraṇena dve sammāsambuddhā ekakkhaṇe nuppajjanti.

    அபிச கோ², மஹாராஜ, பு³த்³தா⁴னங் ப⁴க³வந்தானங் ஸபா⁴வபகதி ஏஸா, யங் ஏகோயேவ பு³த்³தோ⁴ லோகே உப்பஜ்ஜதி. கஸ்மா காரணா? மஹந்ததாய ஸப்³ப³ஞ்ஞுபு³த்³த⁴கு³ணானங், யங் அஞ்ஞம்பி, மஹாராஜ, மஹந்தங் ஹோதி, தங் ஏகங்யேவ ஹோதி. பத²வீ, மஹாராஜ, மஹந்தீ, ஸா ஏகாயேவ. ஸாக³ரோ மஹந்தோ, ஸோ ஏகோயேவ. ஸினேரு கி³ரிராஜா மஹந்தோ, ஸோ ஏகோயேவ. ஆகாஸோ மஹந்தோ, ஸோ ஏகோயேவ. ஸக்கோ மஹந்தோ, ஸோ ஏகோயேவ. மாரோ மஹந்தோ , ஸோ ஏகோயேவ. மஹாப்³ரஹ்மா மஹந்தோ, ஸோ ஏகோயேவ. ததா²க³தோ அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ மஹந்தோ, ஸோ ஏகோயேவ லோகஸ்மிங். யத்த² தே உப்பஜ்ஜந்தி, தத்த² அஞ்ஞேஸங் ஓகாஸோ ந ஹோதி. தஸ்மா, மஹாராஜ, ததா²க³தோ அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ ஏகோயேவ லோகே உப்பஜ்ஜதீதி. ஸுகதி²தோ, ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, பஞ்ஹோ ஓபம்மேஹி காரணேஹீதி (மி॰ ப॰ 5.1.1).

    Apica kho, mahārāja, buddhānaṃ bhagavantānaṃ sabhāvapakati esā, yaṃ ekoyeva buddho loke uppajjati. Kasmā kāraṇā? Mahantatāya sabbaññubuddhaguṇānaṃ, yaṃ aññampi, mahārāja, mahantaṃ hoti, taṃ ekaṃyeva hoti. Pathavī, mahārāja, mahantī, sā ekāyeva. Sāgaro mahanto, so ekoyeva. Sineru girirājā mahanto, so ekoyeva. Ākāso mahanto, so ekoyeva. Sakko mahanto, so ekoyeva. Māro mahanto , so ekoyeva. Mahābrahmā mahanto, so ekoyeva. Tathāgato arahaṃ sammāsambuddho mahanto, so ekoyeva lokasmiṃ. Yattha te uppajjanti, tattha aññesaṃ okāso na hoti. Tasmā, mahārāja, tathāgato arahaṃ sammāsambuddho ekoyeva loke uppajjatīti. Sukathito, bhante nāgasena, pañho opammehi kāraṇehīti (mi. pa. 5.1.1).

    த⁴ம்மஸ்ஸ சானுத⁴ம்மந்தி நவவித⁴ஸ்ஸ லோகுத்தரத⁴ம்மஸ்ஸ அனுத⁴ம்மங் புப்³ப³பா⁴க³ப்படிபத³ங். ஸஹத⁴ம்மிகோதி ஸகாரணோ. வாதா³னுவாதோ³தி வாதோ³யேவ.

    Dhammassa cānudhammanti navavidhassa lokuttaradhammassa anudhammaṃ pubbabhāgappaṭipadaṃ. Sahadhammikoti sakāraṇo. Vādānuvādoti vādoyeva.

    அச்ச²ரியஅப்³பு⁴தவண்ணனா

    Acchariyaabbhutavaṇṇanā

    162. ஆயஸ்மா உதா³யீதி தயோ தே²ரா உதா³யீ நாம – லாளுதா³யீ, காளுதா³யீ, மஹாஉதா³யீதி. இத⁴ மஹாஉதா³யீ அதி⁴ப்பேதோ. தஸ்ஸ கிர இமங் ஸுத்தங் ஆதி³தோ பட்டா²ய யாவ பரியோஸானா ஸுணந்தஸ்ஸ அப்³ப⁴ந்தரே பஞ்சவண்ணா பீதி உப்பஜ்ஜித்வா பாத³பிட்டி²தோ ஸீஸமத்த²கங் க³ச்ச²தி, ஸீஸமத்த²கதோ பாத³பிட்டி²ங் ஆக³ச்ச²தி, உப⁴தோ பட்டா²ய மஜ்ஜ²ங் ஓதரதி, மஜ்ஜ²தோ பட்டா²ய உப⁴தோ க³ச்ச²தி. ஸோ நிரந்தரங் பீதியா பு²டஸரீரோ ப³லவஸோமனஸ்ஸேன த³ஸப³லஸ்ஸ கு³ணங் கதெ²ந்தோ அச்ச²ரியங் ப⁴ந்தேதிஆதி³மாஹ. அப்பிச்ச²தாதி நித்தண்ஹதா. ஸந்துட்டி²தாதி சதூஸு பச்சயேஸு தீஹாகாரேஹி ஸந்தோஸோ. ஸல்லேக²தாதி ஸப்³ப³கிலேஸானங் ஸல்லிகி²தபா⁴வோ. யத்ர ஹி நாமாதி யோ நாம. ந அத்தானங் பாதுகரிஸ்ஸதீதி அத்தனோ கு³ணே ந ஆவி கரிஸ்ஸதி. படாகங் பரிஹரெய்யுந்தி ‘‘கோ அம்ஹேஹி ஸதி³ஸோ அத்தீ²’’தி வத³ந்தா படாகங் உக்கி²பித்வா நாளந்த³ங் விசரெய்யுங்.

    162.Āyasmā udāyīti tayo therā udāyī nāma – lāḷudāyī, kāḷudāyī, mahāudāyīti. Idha mahāudāyī adhippeto. Tassa kira imaṃ suttaṃ ādito paṭṭhāya yāva pariyosānā suṇantassa abbhantare pañcavaṇṇā pīti uppajjitvā pādapiṭṭhito sīsamatthakaṃ gacchati, sīsamatthakato pādapiṭṭhiṃ āgacchati, ubhato paṭṭhāya majjhaṃ otarati, majjhato paṭṭhāya ubhato gacchati. So nirantaraṃ pītiyā phuṭasarīro balavasomanassena dasabalassa guṇaṃ kathento acchariyaṃ bhantetiādimāha. Appicchatāti nittaṇhatā. Santuṭṭhitāti catūsu paccayesu tīhākārehi santoso. Sallekhatāti sabbakilesānaṃ sallikhitabhāvo. Yatra hi nāmāti yo nāma. Na attānaṃ pātukarissatīti attano guṇe na āvi karissati. Paṭākaṃ parihareyyunti ‘‘ko amhehi sadiso atthī’’ti vadantā paṭākaṃ ukkhipitvā nāḷandaṃ vicareyyuṃ.

    பஸ்ஸ கோ² த்வங், உதா³யி, ததா²க³தஸ்ஸ அப்பிச்ச²தாதி பஸ்ஸ உதா³யி யாதி³ஸீ ததா²க³தஸ்ஸ அப்பிச்ச²தாதி தே²ரஸ்ஸ வசனங் ஸம்படிச்ச²ந்தோ ஆஹ. கிங் பன ப⁴க³வா நேவ அத்தானங் பாதுகரோதி, ந அத்தனோ கு³ணங் கதே²தீதி சே? ந, ந கதே²தி. அப்பிச்ச²தாதீ³ஹி கதே²தப்³ப³ங், சீவராதி³ஹேதுங் ந கதே²தி. தேனேவாஹ – ‘‘பஸ்ஸ கோ² த்வங், உதா³யி, ததா²க³தஸ்ஸ அப்பிச்ச²தா’’திஆதி³. பு³ஜ்ஜ²னகஸத்தங் பன ஆக³ம்ம வேனெய்யவஸேன கதே²தி. யதா²ஹ –

    Passakho tvaṃ, udāyi, tathāgatassa appicchatāti passa udāyi yādisī tathāgatassa appicchatāti therassa vacanaṃ sampaṭicchanto āha. Kiṃ pana bhagavā neva attānaṃ pātukaroti, na attano guṇaṃ kathetīti ce? Na, na katheti. Appicchatādīhi kathetabbaṃ, cīvarādihetuṃ na katheti. Tenevāha – ‘‘passa kho tvaṃ, udāyi, tathāgatassa appicchatā’’tiādi. Bujjhanakasattaṃ pana āgamma veneyyavasena katheti. Yathāha –

    ‘‘ந மே ஆசரியோ அத்தி², ஸதி³ஸோ மே ந விஜ்ஜதி;

    ‘‘Na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati;

    ஸதே³வகஸ்மிங் லோகஸ்மிங், நத்தி² மே படிபுக்³க³லோ’’தி. (மஹாவ॰ 11);

    Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo’’ti. (mahāva. 11);

    ஏவங் ததா²க³தஸ்ஸ கு³ணதீ³பிகா ப³ஹூ கா³தா²பி ஸுத்தந்தாபி வித்தா²ரேதப்³பா³.

    Evaṃ tathāgatassa guṇadīpikā bahū gāthāpi suttantāpi vitthāretabbā.

    163. அபி⁴க்க²ணங் பா⁴ஸெய்யாஸீதி புனப்புனங் பா⁴ஸெய்யாஸி. புப்³ப³ண்ஹஸமயே மே கதி²தந்தி மா மஜ்ஜ²ன்ஹிகாதீ³ஸு ந கத²யித்த². அஜ்ஜ வா மே கதி²தந்தி மா பரதி³வஸாதீ³ஸு ந கத²யித்தா²தி அத்தோ². பவேதே³ஸீதி கதே²ஸி. இமஸ்ஸ வெய்யாகரணஸ்ஸாதி நிக்³கா³த²கத்தா இத³ங் ஸுத்தங் ‘‘வெய்யாகரண’’ந்தி வுத்தங். அதி⁴வசனந்தி நாமங். இத³ங் பன ‘‘இதி ஹித³’’ந்தி பட்டா²ய பத³ங் ஸங்கீ³திகாரேஹி ட²பிதங். ஸேஸங் ஸப்³ப³த்த² உத்தானத்த²மேவாதி.

    163.Abhikkhaṇaṃ bhāseyyāsīti punappunaṃ bhāseyyāsi. Pubbaṇhasamaye me kathitanti mā majjhanhikādīsu na kathayittha. Ajja vā me kathitanti mā paradivasādīsu na kathayitthāti attho. Pavedesīti kathesi. Imassa veyyākaraṇassāti niggāthakattā idaṃ suttaṃ ‘‘veyyākaraṇa’’nti vuttaṃ. Adhivacananti nāmaṃ. Idaṃ pana ‘‘iti hida’’nti paṭṭhāya padaṃ saṅgītikārehi ṭhapitaṃ. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.

    ஸுமங்க³லவிலாஸினியா தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா²ய

    Sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya

    ஸம்பஸாத³னீயஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.

    Sampasādanīyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.




    Next: 6. பாஸாதி³கஸுத்தவண்ணனா • 6. Pāsādikasuttavaṇṇanā




    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / தீ³க⁴னிகாய • Dīghanikāya / 5. ஸம்பஸாத³னீயஸுத்தங் • 5. Sampasādanīyasuttaṃ

    டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / தீ³க⁴னிகாய (டீகா) • Dīghanikāya (ṭīkā) / 5. ஸம்பஸாத³னீயஸுத்தவண்ணனா • 5. Sampasādanīyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact