| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೬. ಸಮ್ಪಯುತ್ತವಾರವಣ್ಣನಾ
6. Sampayuttavāravaṇṇanā
೩೯೨-೪೦೦. ಸಮ್ಪಯುತ್ತವಾರೇ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತೋತಿ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಪಚ್ಚಯಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಸಂಸಟ್ಠವಾರೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಅವಸಾನೇ ಪನಸ್ಸ ‘‘ಸಂಸಟ್ಠತ್ತಂ ನಾಮ ಸಮ್ಪಯುತ್ತತ್ತಂ, ಸಮ್ಪಯುತ್ತತ್ತಂ ನಾಮ ಸಂಸಟ್ಠತ್ತ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಏತೇಸಂ ವಾರಾನಂ ಅತ್ಥತೋ ನಿನ್ನಾನಾಕರಣಭಾವದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ಅತ್ಥತೋ ಹಿ ಏತೇಪಿ ಪಟಿಚ್ಚಸಹಜಾತಾ ವಿಯ ಪಚ್ಚಯನಿಸ್ಸಯಾ ವಿಯ ಚ ನಿನ್ನಾನಾಕರಣಾ। ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಅತ್ಥನಿಯಮನತ್ಥಂ ವುತ್ತಾ। ‘‘ಸಂಸಟ್ಠಾ ಯೋಜಿತಾ ಹಯಾ’’ತಿಆದೀಸು (ಜಾ॰ ೨.೨೨.೭೦) ಹಿ ಅಸಮ್ಪಯುತ್ತಮ್ಪಿ ಸಂಸಟ್ಠನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ‘‘ಯಾ ಸಾ ವೀಮಂಸಾ ಕೋಸಜ್ಜಸಹಗತಾ ಕೋಸಜ್ಜಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ’’ತಿಆದೀಸು (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೫.೮೩೨) ಅಸಂಸಟ್ಠಂ ವೋಕಿಣ್ಣಮ್ಪಿ ಸಮ್ಪಯುತ್ತನ್ತಿ। ಇತಿ ಸಂಸಟ್ಠವಾರೇನ ಏಕುಪ್ಪಾದಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಸ್ಸ ಸಂಸಟ್ಠಭಾವಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತವಾರೇನ ಚ ಸಂಸಟ್ಠಸ್ಸ ಏಕುಪ್ಪಾದಾದಿಲಕ್ಖಣಸ್ಸ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಭಾವಂ ನಿಯಮೇತುಂ ಉಭೋಪೇತೇ ವುತ್ತಾ। ಅಪಿಚ ತಥಾ ಬುಜ್ಝನಕಾನಂ ಅಜ್ಝಾಸಯವಸೇನ ದೇಸನಾವಿಲಾಸೇನ ನಿರುತ್ತಿಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಪಭೇದಜಾನನವಸೇನ ಚಾಪಿ ಏತೇ ಉಭೋಪಿ ವುತ್ತಾತಿ।
392-400. Sampayuttavāre kusalaṃ dhammaṃ sampayuttoti kusalaṃ dhammaṃ sampayuttapaccayaṃ katvāti attho. Sesamettha saṃsaṭṭhavāre vuttanayeneva veditabbaṃ. Avasāne panassa ‘‘saṃsaṭṭhattaṃ nāma sampayuttattaṃ, sampayuttattaṃ nāma saṃsaṭṭhatta’’nti idaṃ ubhinnampi etesaṃ vārānaṃ atthato ninnānākaraṇabhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Atthato hi etepi paṭiccasahajātā viya paccayanissayā viya ca ninnānākaraṇā. Evaṃ santepi aññamaññassa atthaniyamanatthaṃ vuttā. ‘‘Saṃsaṭṭhā yojitā hayā’’tiādīsu (jā. 2.22.70) hi asampayuttampi saṃsaṭṭhanti vuccati. ‘‘Yā sā vīmaṃsā kosajjasahagatā kosajjasampayuttā’’tiādīsu (saṃ. ni. 5.832) asaṃsaṭṭhaṃ vokiṇṇampi sampayuttanti. Iti saṃsaṭṭhavārena ekuppādalakkhaṇassa sampayuttassa saṃsaṭṭhabhāvaṃ sampayuttavārena ca saṃsaṭṭhassa ekuppādādilakkhaṇassa sampayuttabhāvaṃ niyametuṃ ubhopete vuttā. Apica tathā bujjhanakānaṃ ajjhāsayavasena desanāvilāsena niruttipaṭisambhidāpabhedajānanavasena cāpi ete ubhopi vuttāti.
ಸಮ್ಪಯುತ್ತವಾರವಣ್ಣನಾ।
Sampayuttavāravaṇṇanā.
ಏತೇಸು ಪನ ಛಸು ವಾರೇಸು ಅತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಏಕನ್ತಂ ಅನುಲೋಮತೋ ನ ತಿಟ್ಠತಿ, ಪಚ್ಚನೀಕತೋವ ತಿಟ್ಠತಿ; ಅತ್ಥಿ ಏಕನ್ತಂ ಪಚ್ಚನೀಕತೋ ನ ತಿಟ್ಠತಿ, ಅನುಲೋಮತೋವ ತಿಟ್ಠತಿ; ಅತ್ಥಿ ಅನೇಕನ್ತಂ ಅನುಲೋಮತೋ ಚೇವ ತಿಟ್ಠತಿ, ಪಚ್ಚನೀಕತೋ ಚಾತಿ ಇದಂ ಪಕಿಣ್ಣಕಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತತ್ಥ ಪಠಮೋ ಪಞ್ಹೋ ಪಚ್ಛಾಜಾತಸ್ಸ, ದುತಿಯೋ ಮಹಾಚತುಕ್ಕಸ್ಸ, ತತಿಯೋ ಯುಜ್ಜಮಾನಕಾನಂ ಸೇಸಾನಂ ವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ।
Etesu pana chasu vāresu atthi koci paccayo ekantaṃ anulomato na tiṭṭhati, paccanīkatova tiṭṭhati; atthi ekantaṃ paccanīkato na tiṭṭhati, anulomatova tiṭṭhati; atthi anekantaṃ anulomato ceva tiṭṭhati, paccanīkato cāti idaṃ pakiṇṇakaṃ veditabbaṃ. Tattha paṭhamo pañho pacchājātassa, dutiyo mahācatukkassa, tatiyo yujjamānakānaṃ sesānaṃ vasena veditabboti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಪಟ್ಠಾನಪಾಳಿ • Paṭṭhānapāḷi / ೧. ಕುಸಲತ್ತಿಕಂ • 1. Kusalattikaṃ
