| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
൬. സമ്പയുത്തവാരവണ്ണനാ
6. Sampayuttavāravaṇṇanā
൩൯൨-൪൦൦. സമ്പയുത്തവാരേ കുസലം ധമ്മം സമ്പയുത്തോതി കുസലം ധമ്മം സമ്പയുത്തപച്ചയം കത്വാതി അത്ഥോ. സേസമേത്ഥ സംസട്ഠവാരേ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബം. അവസാനേ പനസ്സ ‘‘സംസട്ഠത്തം നാമ സമ്പയുത്തത്തം, സമ്പയുത്തത്തം നാമ സംസട്ഠത്ത’’ന്തി ഇദം ഉഭിന്നമ്പി ഏതേസം വാരാനം അത്ഥതോ നിന്നാനാകരണഭാവദസ്സനത്ഥം വുത്തം. അത്ഥതോ ഹി ഏതേപി പടിച്ചസഹജാതാ വിയ പച്ചയനിസ്സയാ വിയ ച നിന്നാനാകരണാ. ഏവം സന്തേപി അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ അത്ഥനിയമനത്ഥം വുത്താ. ‘‘സംസട്ഠാ യോജിതാ ഹയാ’’തിആദീസു (ജാ॰ ൨.൨൨.൭൦) ഹി അസമ്പയുത്തമ്പി സംസട്ഠന്തി വുച്ചതി. ‘‘യാ സാ വീമംസാ കോസജ്ജസഹഗതാ കോസജ്ജസമ്പയുത്താ’’തിആദീസു (സം॰ നി॰ ൫.൮൩൨) അസംസട്ഠം വോകിണ്ണമ്പി സമ്പയുത്തന്തി. ഇതി സംസട്ഠവാരേന ഏകുപ്പാദലക്ഖണസ്സ സമ്പയുത്തസ്സ സംസട്ഠഭാവം സമ്പയുത്തവാരേന ച സംസട്ഠസ്സ ഏകുപ്പാദാദിലക്ഖണസ്സ സമ്പയുത്തഭാവം നിയമേതും ഉഭോപേതേ വുത്താ. അപിച തഥാ ബുജ്ഝനകാനം അജ്ഝാസയവസേന ദേസനാവിലാസേന നിരുത്തിപടിസമ്ഭിദാപഭേദജാനനവസേന ചാപി ഏതേ ഉഭോപി വുത്താതി.
392-400. Sampayuttavāre kusalaṃ dhammaṃ sampayuttoti kusalaṃ dhammaṃ sampayuttapaccayaṃ katvāti attho. Sesamettha saṃsaṭṭhavāre vuttanayeneva veditabbaṃ. Avasāne panassa ‘‘saṃsaṭṭhattaṃ nāma sampayuttattaṃ, sampayuttattaṃ nāma saṃsaṭṭhatta’’nti idaṃ ubhinnampi etesaṃ vārānaṃ atthato ninnānākaraṇabhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Atthato hi etepi paṭiccasahajātā viya paccayanissayā viya ca ninnānākaraṇā. Evaṃ santepi aññamaññassa atthaniyamanatthaṃ vuttā. ‘‘Saṃsaṭṭhā yojitā hayā’’tiādīsu (jā. 2.22.70) hi asampayuttampi saṃsaṭṭhanti vuccati. ‘‘Yā sā vīmaṃsā kosajjasahagatā kosajjasampayuttā’’tiādīsu (saṃ. ni. 5.832) asaṃsaṭṭhaṃ vokiṇṇampi sampayuttanti. Iti saṃsaṭṭhavārena ekuppādalakkhaṇassa sampayuttassa saṃsaṭṭhabhāvaṃ sampayuttavārena ca saṃsaṭṭhassa ekuppādādilakkhaṇassa sampayuttabhāvaṃ niyametuṃ ubhopete vuttā. Apica tathā bujjhanakānaṃ ajjhāsayavasena desanāvilāsena niruttipaṭisambhidāpabhedajānanavasena cāpi ete ubhopi vuttāti.
സമ്പയുത്തവാരവണ്ണനാ.
Sampayuttavāravaṇṇanā.
ഏതേസു പന ഛസു വാരേസു അത്ഥി കോചി പച്ചയോ ഏകന്തം അനുലോമതോ ന തിട്ഠതി, പച്ചനീകതോവ തിട്ഠതി; അത്ഥി ഏകന്തം പച്ചനീകതോ ന തിട്ഠതി, അനുലോമതോവ തിട്ഠതി; അത്ഥി അനേകന്തം അനുലോമതോ ചേവ തിട്ഠതി, പച്ചനീകതോ ചാതി ഇദം പകിണ്ണകം വേദിതബ്ബം. തത്ഥ പഠമോ പഞ്ഹോ പച്ഛാജാതസ്സ, ദുതിയോ മഹാചതുക്കസ്സ, തതിയോ യുജ്ജമാനകാനം സേസാനം വസേന വേദിതബ്ബോതി.
Etesu pana chasu vāresu atthi koci paccayo ekantaṃ anulomato na tiṭṭhati, paccanīkatova tiṭṭhati; atthi ekantaṃ paccanīkato na tiṭṭhati, anulomatova tiṭṭhati; atthi anekantaṃ anulomato ceva tiṭṭhati, paccanīkato cāti idaṃ pakiṇṇakaṃ veditabbaṃ. Tattha paṭhamo pañho pacchājātassa, dutiyo mahācatukkassa, tatiyo yujjamānakānaṃ sesānaṃ vasena veditabboti.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / പട്ഠാനപാളി • Paṭṭhānapāḷi / ൧. കുസലത്തികം • 1. Kusalattikaṃ
