| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
संसट्ठवारादिवण्णना
Saṃsaṭṭhavārādivaṇṇanā
३०६. अधिकरणानं वूपसमोव समथो नाम, सो अधिकरणं विना नत्थि, तस्मा न च लब्भा विनिभुज्जित्वा नानाकरणं कातुं।
306. Adhikaraṇānaṃ vūpasamova samatho nāma, so adhikaraṇaṃ vinā natthi, tasmā na ca labbhā vinibhujjitvā nānākaraṇaṃ kātuṃ.
३०९-३१०. समथा समथेहि सम्मन्तीति एत्थ सम्मन्तीति सम्पज्जन्ति। अधिकरणा वा पन सम्मन्ति वूपसम्मन्तीति अत्थो, तस्मा ‘‘येभुय्यसिका सम्मुखाविनयेन सम्मती’’ति इमाय सम्मुखाविनयेन सद्धिं सम्पज्जति, न सतिविनयादीहि तेसं तस्सा अनुपकारत्ताति अत्थो। समथा अधिकरणेहि सम्मन्तीति एत्थ समथा अभावं गच्छन्तीति अत्थो।
309-310.Samathā samathehi sammantīti ettha sammantīti sampajjanti. Adhikaraṇā vā pana sammanti vūpasammantīti attho, tasmā ‘‘yebhuyyasikā sammukhāvinayena sammatī’’ti imāya sammukhāvinayena saddhiṃ sampajjati, na sativinayādīhi tesaṃ tassā anupakārattāti attho. Samathā adhikaraṇehi sammantīti ettha samathā abhāvaṃ gacchantīti attho.
३११. ‘‘सम्मुखाविनयो विवादाधिकरणेन न सम्मती’’ति पाठो। येभुय्यसिकाय समानभावतो च अवसाने ‘‘सम्मुखाविनयो न केनचि सम्मती’’ति (परि॰ ३१३) वुत्तत्ता च सम्मुखाविनयो सयं समथेन वा अधिकरणेन वा समेतब्बो न होतीति कत्वा वुत्तो। सतिविनयो किच्चाधिकरणेन सम्मति। अमूळ्हविनयतस्सपापियसिकतिणवत्थारकापि किच्चाधिकरणेन सम्मन्ति।
311. ‘‘Sammukhāvinayo vivādādhikaraṇena na sammatī’’ti pāṭho. Yebhuyyasikāya samānabhāvato ca avasāne ‘‘sammukhāvinayo na kenaci sammatī’’ti (pari. 313) vuttattā ca sammukhāvinayo sayaṃ samathena vā adhikaraṇena vā sametabbo na hotīti katvā vutto. Sativinayo kiccādhikaraṇena sammati. Amūḷhavinayatassapāpiyasikatiṇavatthārakāpi kiccādhikaraṇena sammanti.
३१३. विवादाधिकरणं किच्चाधिकरणेन सम्मतीति ‘‘सुणातु मे, भन्ते…पे॰… पठमं सलाकं निक्खिपामी’’ति एवं विवादाधिकरणं किच्चाधिकरणेन सम्मति। अनुवादाधिकरणआपत्ताधिकरणापि किच्चाधिकरणेन सम्मन्ति। ‘‘‘अकतं कम्मं दुक्कटं कम्म’न्ति एवं किच्चाधिकरणम्पि किच्चाधिकरणेन सम्मतीति एवं पाठो वेदितब्बो’’ति लिखितं। अञ्ञतरस्मिं पन गण्ठिपदे ‘‘‘समथा अधिकरणेहि सम्मन्ती’ति एत्थ यस्मा सब्बे समथा किच्चाधिकरणेन सम्मन्ति, तस्मा ‘समथा किच्चाधिकरणेन सम्मन्ती’ति पाठो गहेतब्बो’’ति वुत्तं।
313.Vivādādhikaraṇaṃ kiccādhikaraṇena sammatīti ‘‘suṇātu me, bhante…pe… paṭhamaṃ salākaṃ nikkhipāmī’’ti evaṃ vivādādhikaraṇaṃ kiccādhikaraṇena sammati. Anuvādādhikaraṇaāpattādhikaraṇāpi kiccādhikaraṇena sammanti. ‘‘‘Akataṃ kammaṃ dukkaṭaṃ kamma’nti evaṃ kiccādhikaraṇampi kiccādhikaraṇena sammatīti evaṃ pāṭho veditabbo’’ti likhitaṃ. Aññatarasmiṃ pana gaṇṭhipade ‘‘‘samathā adhikaraṇehi sammantī’ti ettha yasmā sabbe samathā kiccādhikaraṇena sammanti, tasmā ‘samathā kiccādhikaraṇena sammantī’ti pāṭho gahetabbo’’ti vuttaṃ.
३१४. विवादाधिकरणं कतमं अधिकरणं समुट्ठापेतीति ‘‘नायं धम्मो’’ति वुत्तमत्तेन किञ्चि अधिकरणं न समुट्ठापेति।
314.Vivādādhikaraṇaṃkatamaṃ adhikaraṇaṃ samuṭṭhāpetīti ‘‘nāyaṃ dhammo’’ti vuttamattena kiñci adhikaraṇaṃ na samuṭṭhāpeti.
३१८-९. ‘‘कतमाधिकरणपरियापन्न’’न्ति पाठो। विवादाधिकरणं विवादाधिकरणं भजतीति पठमुप्पन्नविवादं पच्छा उप्पन्नो भजति। विवादाधिकरणं द्वे समथे भजतीति ‘‘इमं वूपसमेतुं समत्था तुम्हे’’ति वदन्तं विय भजति ‘‘मयं तं वूपसमेस्सामा’’ति वदन्तेहि विय द्वीहि समथेहि सङ्गहितं।
318-9. ‘‘Katamādhikaraṇapariyāpanna’’nti pāṭho. Vivādādhikaraṇaṃ vivādādhikaraṇaṃ bhajatīti paṭhamuppannavivādaṃ pacchā uppanno bhajati. Vivādādhikaraṇaṃ dve samathe bhajatīti ‘‘imaṃ vūpasametuṃ samatthā tumhe’’ti vadantaṃ viya bhajati ‘‘mayaṃ taṃ vūpasamessāmā’’ti vadantehi viya dvīhi samathehi saṅgahitaṃ.
समथभेदवण्णना निट्ठिता।
Samathabhedavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi
१६. संसट्ठवारो • 16. Saṃsaṭṭhavāro
१९. समथाधिकरणवारो • 19. Samathādhikaraṇavāro
२०. समुट्ठापनवारो • 20. Samuṭṭhāpanavāro
२१. भजतिवारो • 21. Bhajativāro
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā
संसट्ठवारकथावण्णना • Saṃsaṭṭhavārakathāvaṇṇanā
समथाधिकरणवारकथावण्णना • Samathādhikaraṇavārakathāvaṇṇanā
समुट्ठापनवारकथावण्णना • Samuṭṭhāpanavārakathāvaṇṇanā
भजतिवारकथावण्णना • Bhajativārakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā
संसट्ठवारादिवण्णना • Saṃsaṭṭhavārādivaṇṇanā
भजतिवारवण्णना • Bhajativāravaṇṇanā
