| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
៥. សំសដ្ឋវារវណ្ណនា
5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
៣៣៨-៣៤៦. សំសដ្ឋវារេ កុសលំ ធម្មំ សំសដ្ឋោតិ កុសលំ ធម្មំ ឯកុប្បាទាទិលក្ខណេន សម្បយោគដ្ឋេន បច្ចយំ កត្វាតិ អត្ថោ។ កុសលំ ឯកំ ខន្ធំ សំសដ្ឋោតិ កុសលំ ឯកំ ខន្ធំ សម្បយុត្តបច្ចយំ កត្វា តយោ ខន្ធា ឧប្បជ្ជន្តិ ហេតុបច្ចយាតិ វុត្តំ ហោតិ។ ឥមិនា ឧបាយេន សព្ពបទេសុ អត្ថោ វេទិតព្ពោ។ ឥមស្មិំ បន ហេតុបច្ចយេ អរូបធម្មស្សេវ សម្បយោគដ្ឋេន បច្ចយំ កត្វា តយោ បញ្ហា វិស្សជ្ជិតា។ យថា ច ហេតុបច្ចយេ, តថា អារម្មណបច្ចយាទីសុបិ, កេវលំ វិបាកបច្ចយេ ឯកមេវ វិស្សជ្ជនំ។
338-346. Saṃsaṭṭhavāre kusalaṃ dhammaṃ saṃsaṭṭhoti kusalaṃ dhammaṃ ekuppādādilakkhaṇena sampayogaṭṭhena paccayaṃ katvāti attho. Kusalaṃ ekaṃ khandhaṃ saṃsaṭṭhoti kusalaṃ ekaṃ khandhaṃ sampayuttapaccayaṃ katvā tayo khandhā uppajjanti hetupaccayāti vuttaṃ hoti. Iminā upāyena sabbapadesu attho veditabbo. Imasmiṃ pana hetupaccaye arūpadhammasseva sampayogaṭṭhena paccayaṃ katvā tayo pañhā vissajjitā. Yathā ca hetupaccaye, tathā ārammaṇapaccayādīsupi, kevalaṃ vipākapaccaye ekameva vissajjanaṃ.
៣៤៧-៣៥០. ឥទានិ យថាលទ្ធានិ វិស្សជ្ជនានិ គណនវសេន ទស្សេតុំ ហេតុយា តីណីតិអាទិ វុត្តំ។ តត្ថ សព្ពតិកេសុ កុសលេន កុសលំ, អកុសលេន អកុសលំ, អព្យាកតេន អព្យាកតន្តិ អយមេវ និយមោ។ ឯកកេ បន អព្យាកតេន អព្យាកតមេវ លព្ភតីតិ ឯវមេត្ថ ពាវីសតិយា បច្ចយេសុ តីណិ, វិបាកេ ឯកន្តិ ទ្វេ បរិច្ឆេទា។ បច្ឆាជាតេ អនុលោមំ នត្ថិ។ តស្មា តីណិ ឯកន្តិ ឥមេសញ្ញេវ វសេន ទុកតិកាទីសុ បច្ចយសំសន្ទនេ យត្ថ វិបាកបច្ចយោ បវិសតិ; តត្ថ ឯកំ, សេសេសុ តីណីតិ ឯវំ គណនា វេទិតព្ពា។ សេសមេត្ថ អនុលោមេ ឧត្តានត្ថមេវ។
347-350. Idāni yathāladdhāni vissajjanāni gaṇanavasena dassetuṃ hetuyā tīṇītiādi vuttaṃ. Tattha sabbatikesu kusalena kusalaṃ, akusalena akusalaṃ, abyākatena abyākatanti ayameva niyamo. Ekake pana abyākatena abyākatameva labbhatīti evamettha bāvīsatiyā paccayesu tīṇi, vipāke ekanti dve paricchedā. Pacchājāte anulomaṃ natthi. Tasmā tīṇi ekanti imesaññeva vasena dukatikādīsu paccayasaṃsandane yattha vipākapaccayo pavisati; tattha ekaṃ, sesesu tīṇīti evaṃ gaṇanā veditabbā. Sesamettha anulome uttānatthameva.
៣៥១-៣៥៤. បច្ចនីយេ បន កុសលំ ន លព្ភតីតិ អកុសលមេវ អាទិំ កត្វា វិស្សជ្ជនំ កតំ, តំ ឧត្តានត្ថមេវ។
351-354. Paccanīye pana kusalaṃ na labbhatīti akusalameva ādiṃ katvā vissajjanaṃ kataṃ, taṃ uttānatthameva.
៣៥៩. យំ បនេត្ថ បច្ចនីយេ វិស្សជ្ជនបរិច្ឆេទំ គណនតោ ទស្សេតុំ នហេតុយា ទ្វេតិអាទិ វុត្តំ, តត្ថ ទ្វេ តីណិ ឯកន្តិ តយោ បរិច្ឆេទា។ តេសំ វសេន ទុកតិកាទីសុ បច្ចយសំសន្ទនេ គណនា វេទិតព្ពា។ ឥធាបិ អធិកតរគណនានំ ឩនតរគណនេន សទ្ធិំ សំសន្ទនេ ឩនតរគណនមេវ លព្ភតិ, សមគណនេន សទ្ធិំ សមគណនំ។ យស្មា ចេត្ថ អរូបធម្មាយេវ បច្ចយុប្បន្នា, តស្មា នហេតុនាធិបតិនបុរេជាតនបច្ឆាជាតនាសេវននកម្មនវិបាកនឈាននមគ្គនវិប្បយុត្តវសេន ទសេវ បច្ចយា បច្ចនីកតោ ទស្សិតា, សេសា ចុទ្ទស ន លព្ភន្តិ។ យេបិ លព្ភន្តិ, តេសុបិ វិបាកេ បច្ចយុប្បន្នេ នកម្មនវិបាកា ន លព្ភន្តិ។
359. Yaṃ panettha paccanīye vissajjanaparicchedaṃ gaṇanato dassetuṃ nahetuyā dvetiādi vuttaṃ, tattha dve tīṇi ekanti tayo paricchedā. Tesaṃ vasena dukatikādīsu paccayasaṃsandane gaṇanā veditabbā. Idhāpi adhikataragaṇanānaṃ ūnataragaṇanena saddhiṃ saṃsandane ūnataragaṇanameva labbhati, samagaṇanena saddhiṃ samagaṇanaṃ. Yasmā cettha arūpadhammāyeva paccayuppannā, tasmā nahetunādhipatinapurejātanapacchājātanāsevananakammanavipākanajhānanamagganavippayuttavasena daseva paccayā paccanīkato dassitā, sesā cuddasa na labbhanti. Yepi labbhanti, tesupi vipāke paccayuppanne nakammanavipākā na labbhanti.
៣៦០-៣៦៨. នហេតុបច្ចយា នាធិបតិយា ទ្វេតិ នហេតុយា លទ្ធំ ទ្វយមេវ។ សេសទ្វយេសុបិ ឯសេវ នយោ។ នកម្មេ ឯកន្តិ អហេតុកកិរិយចេតនំ បច្ចយុប្បន្នំ កត្វា អព្យាកតេន អព្យាកតំ។ នវិបាកេ ទ្វេតិ អហេតុកមោហកិរិយវសេន ទ្វេ។ នឈានេ ឯកន្តិ អហេតុកបញ្ចវិញ្ញាណវសេន អព្យាកតវិស្សជ្ជនំ វេទិតព្ពំ។ នមគ្គេ ឯកន្តិ អហេតុកវិបាកកិរិយវសេន អព្យាកតវិស្សជ្ជនំ។ ឥមិនាវុបាយេន សព្ពសំសន្ទនេសុ អត្ថោ វេទិតព្ពោតិ។
360-368. Nahetupaccayā nādhipatiyā dveti nahetuyā laddhaṃ dvayameva. Sesadvayesupi eseva nayo. Nakamme ekanti ahetukakiriyacetanaṃ paccayuppannaṃ katvā abyākatena abyākataṃ. Navipāke dveti ahetukamohakiriyavasena dve. Najhāne ekanti ahetukapañcaviññāṇavasena abyākatavissajjanaṃ veditabbaṃ. Namagge ekanti ahetukavipākakiriyavasena abyākatavissajjanaṃ. Imināvupāyena sabbasaṃsandanesu attho veditabboti.
៣៦៩-៣៨៣. អនុលោមបច្ចនីយេ ហេដ្ឋា វុត្តា នហេតុអាទយោ ទសេវ បច្ចនីយតោ លព្ភន្តិ, ន សេសា។ យេបិ លព្ភន្តិ, តេសុ ហេតុម្ហិ អនុលោមតោ ឋិតេ ឈានមគ្គា បច្ចនីយតោ ន លព្ភន្តីតិ សព្ពំ ហេដ្ឋា វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពន្តិ។
369-383. Anulomapaccanīye heṭṭhā vuttā nahetuādayo daseva paccanīyato labbhanti, na sesā. Yepi labbhanti, tesu hetumhi anulomato ṭhite jhānamaggā paccanīyato na labbhantīti sabbaṃ heṭṭhā vuttanayeneva veditabbanti.
៣៨៤-៣៩១. បច្ចនីយានុលោមេ នហេតុបច្ចយុប្បន្នេសុ អហេតុកមោហោវ ឈានមគ្គបច្ចយំ លភតិ, សេសា ន លភន្តិ។ នឈានបច្ចយេ អដ្ឋាហេតុកចិត្តានិបិ។ នកម្មបច្ចយា នហេតុបច្ចយា នាធិបតិបច្ចយា នបុរេជាតបច្ចយា អារម្មណេ ឯកន្តិ អារុប្បេ អហេតុកកិរិយចេតនាវសេន អព្យាកតេន អព្យាកតំ។ ឥមិនា ឧបាយេន យំ លព្ភតិ, យញ្ច ន លព្ភតិ, តស្ស វសេន សព្ពត្ថ គណនា វេទិតព្ពាតិ។
384-391. Paccanīyānulome nahetupaccayuppannesu ahetukamohova jhānamaggapaccayaṃ labhati, sesā na labhanti. Najhānapaccaye aṭṭhāhetukacittānipi. Nakammapaccayā nahetupaccayā nādhipatipaccayā napurejātapaccayā ārammaṇe ekanti āruppe ahetukakiriyacetanāvasena abyākatena abyākataṃ. Iminā upāyena yaṃ labbhati, yañca na labbhati, tassa vasena sabbattha gaṇanā veditabbāti.
សំសដ្ឋវារវណ្ណនា។
Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / បដ្ឋានបាឡិ • Paṭṭhānapāḷi / ១. កុសលត្តិកំ • 1. Kusalattikaṃ
