Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
៥. សំសដ្ឋវារវណ្ណនា
5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
៣៥១-៣៦៨. សំសដ្ឋវារេ បច្ចនីយេ ‘‘នវិប្បយុត្តេ បដិសន្ធិ នត្ថី’’តិ ឥទំ វត្ថុវិរហិតាយ បដិសន្ធិយា វិសុំ អនុទ្ធរណតោ វុត្តំ។ បដិច្ចវារាទីសុ ហិ សហជាតស្ស បច្ចយភាវទស្សនត្ថំ សវត្ថុកា បដិសន្ធិ ឧទ្ធដា, សា ឥធាបិ អធិបតិបុរេជាតាសេវនេសុ នកម្មនវិបាកនឈាននវិប្បយុត្តេសុ ន លព្ភតិ, អញ្ញេសុ ច អនុលោមតោ បច្ចនីយតោ ច លព្ភមានបច្ចយេសុ លព្ភតីតិ ឥមស្ស វិសេសស្ស ទស្សនត្ថំ ឧទ្ធដាតិ។ សេសា តេរស ន លព្ភន្តីតិ ឯត្ថ ‘‘សេសា ចុទ្ទសា’’តិ ភវិតព្ពំ។ ន ឈានេ ឯកន្តិ អហេតុកបញ្ចវិញ្ញាណវសេនាតិ បញ្ចវិញ្ញាណានំ ហេតុបច្ចយវិរហិតមត្តទស្សនត្ថំ អហេតុកគ្គហណំ កតន្តិ ទដ្ឋព្ពំ, ‘‘នមគ្គេ ឯកន្តិ អហេតុកកិរិយវសេនា’’តិ វុត្តំ, ‘‘អហេតុកវិបាកកិរិយវសេនា’’តិ ភវិតព្ពំ។
351-368. Saṃsaṭṭhavāre paccanīye ‘‘navippayutte paṭisandhi natthī’’ti idaṃ vatthuvirahitāya paṭisandhiyā visuṃ anuddharaṇato vuttaṃ. Paṭiccavārādīsu hi sahajātassa paccayabhāvadassanatthaṃ savatthukā paṭisandhi uddhaṭā, sā idhāpi adhipatipurejātāsevanesu nakammanavipākanajhānanavippayuttesu na labbhati, aññesu ca anulomato paccanīyato ca labbhamānapaccayesu labbhatīti imassa visesassa dassanatthaṃ uddhaṭāti. Sesā terasa na labbhantīti ettha ‘‘sesā cuddasā’’ti bhavitabbaṃ. Na jhāne ekanti ahetukapañcaviññāṇavasenāti pañcaviññāṇānaṃ hetupaccayavirahitamattadassanatthaṃ ahetukaggahaṇaṃ katanti daṭṭhabbaṃ, ‘‘namagge ekanti ahetukakiriyavasenā’’ti vuttaṃ, ‘‘ahetukavipākakiriyavasenā’’ti bhavitabbaṃ.
៣៦៩-៣៩១. ហេដ្ឋា វុត្តនយេនេវាតិ បដិច្ចវារេ អនុលោមបច្ចនីយេ វុត្តនយេន។ ‘‘នហេតុបច្ចយុប្បន្នេសុ អហេតុកមោហោវ ឈានមគ្គបច្ចយំ លភតិ, សេសា ន លភន្តី’’តិ វុត្តំ, សេសេសុ បន បញ្ចវិញ្ញាណវជ្ជាហេតុកក្ខន្ធា តំសមុដ្ឋានា បច្ចយុប្បន្នធម្មា ឈានបច្ចយំ លភន្តិ, ន បច្ចនីយានុលោមេ ទ្វិន្នំ បច្ចយានំ អនុលោមេន សហ យោជនា អត្ថីតិ ឈានមគ្គបច្ចយំ សហិតំ លភតីតិ ច ន សក្កា វត្តុំ, តស្មា ‘‘អហេតុកមោហោវ មគ្គបច្ចយំ លភតី’’តិ វត្តព្ពំ។
369-391. Heṭṭhāvuttanayenevāti paṭiccavāre anulomapaccanīye vuttanayena. ‘‘Nahetupaccayuppannesu ahetukamohova jhānamaggapaccayaṃ labhati, sesā na labhantī’’ti vuttaṃ, sesesu pana pañcaviññāṇavajjāhetukakkhandhā taṃsamuṭṭhānā paccayuppannadhammā jhānapaccayaṃ labhanti, na paccanīyānulome dvinnaṃ paccayānaṃ anulomena saha yojanā atthīti jhānamaggapaccayaṃ sahitaṃ labhatīti ca na sakkā vattuṃ, tasmā ‘‘ahetukamohova maggapaccayaṃ labhatī’’ti vattabbaṃ.
សំសដ្ឋវារវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / បដ្ឋានបាឡិ • Paṭṭhānapāḷi / ១. កុសលត្តិកំ • 1. Kusalattikaṃ
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ៥. សំសដ្ឋវារវណ្ណនា • 5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā