| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
៥. សំសដ្ឋវារវណ្ណនា
5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
៣៥១-៣៦៨. សាតិ សវត្ថុកា បដិសន្ធិ។ ឥធាបីតិ ឥមស្មិំ សំសដ្ឋវារេបិ។ អធិបតិបុរេជាតាសេវនេសុ អនុលោមតោ នកម្មនវិបាកនឈាននវិប្បយុត្តេសុ បច្ចនីយតោ ឋិតេសុ ន លព្ភតិ, អញ្ញេសុ សហជាតាទីសុ អនុលោមតោ ហេតុអាទីសុ បច្ចនីយតោ ច អនុលោមតោ ច ឋិតេសុ លព្ភតីតិ។ តេនាហ ‘‘លព្ភមានបច្ចយេសូ’’តិ។ ឥមស្ស វិសេសស្សាតិ ឥមស្ស យថាវុត្តស្ស វិសេសស្ស ទស្សនត្ថំ ឧទ្ធដា, តស្មា តាទិសស្ស វិសេសស្ស ទស្សេតព្ពស្ស អភាវតោ វត្ថុវិរហិតា បដិសន្ធិ អនុទ្ធដា, ន វិប្បយុត្តេ បច្ចនីយតោ ឋិតេ អភាវតោតិ អត្ថោ។ ហេតុបច្ចយវិរហិតមត្តទស្សនត្ថន្តិ ឥមិនា ភូតកថនំ អហេតុកគ្គហណំ ន ព្យភិចារនិវត្តនន្តិ ទស្សេតិ។ ‘‘អហេតុកវិបាកកិរិយវសេនា’’តិ ភវិតព្ពំ ហេតុបរិយន្តត្តា មគ្គស្ស។
351-368. Sāti savatthukā paṭisandhi. Idhāpīti imasmiṃ saṃsaṭṭhavārepi. Adhipatipurejātāsevanesu anulomato nakammanavipākanajhānanavippayuttesu paccanīyato ṭhitesu na labbhati, aññesu sahajātādīsu anulomato hetuādīsu paccanīyato ca anulomato ca ṭhitesu labbhatīti. Tenāha ‘‘labbhamānapaccayesū’’ti. Imassa visesassāti imassa yathāvuttassa visesassa dassanatthaṃ uddhaṭā, tasmā tādisassa visesassa dassetabbassa abhāvato vatthuvirahitā paṭisandhi anuddhaṭā, na vippayutte paccanīyato ṭhite abhāvatoti attho. Hetupaccayavirahitamattadassanatthanti iminā bhūtakathanaṃ ahetukaggahaṇaṃ na byabhicāranivattananti dasseti. ‘‘Ahetukavipākakiriyavasenā’’ti bhavitabbaṃ hetupariyantattā maggassa.
៣៦៩-៣៩១. ‘‘ហេតុម្ហិ អនុលោមតោ ឋិតេ ឈានមគ្គា បច្ចនីយតោ ន លព្ភន្តី’’តិអាទិ យំ ឥធ អដ្ឋកថាយំ វុត្តំ, តំ ហេតុបច្ចយាទិវសេន ឧប្បជ្ជមានោ ធម្មោ ចត្តារោ សព្ពដ្ឋានិកា អាហារិន្ទ្រិយឈានមគ្គា ចាតិ ឥមេ អដ្ឋ បច្ចយេ អលភន្តោ នាម នត្ថីតិ ឥមិនា បដិច្ចវារេ អនុលោមបច្ចនីយវណ្ណនាយំ វុត្តេន នយេន វេទិតុំ សក្កាតិ អាហ ‘‘បដិច្ចវារេ…បេ.… នយេនា’’តិ។ សេសេសូតិ អហេតុកមោហវជ្ជាហេតុកេសុ បញ្ចវិញ្ញាណា…បេ.… ឈានបច្ចយំ លភន្តិ, តស្មា ‘‘អហេតុកមោហោវ ឈានមគ្គបច្ចយំ លភតី’’តិ ន សក្កា វត្តុំ, កិញ្ច បច្ចនីយានុលោមេ ទ្វិន្នំ បច្ចយានំ អនុលោមេន អនុលោមវសេន សហ យោជនា នត្ថិ ឯកេកស្សេវ យោជនាយ អាគតត្តា, តស្មា អហេតុកមោហោវ មគ្គបច្ចយំ លភតីតិ ឯវមេត្ថ យោជនា វេទិតព្ពា។
369-391. ‘‘Hetumhi anulomato ṭhite jhānamaggā paccanīyato na labbhantī’’tiādi yaṃ idha aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ, taṃ hetupaccayādivasena uppajjamāno dhammo cattāro sabbaṭṭhānikā āhārindriyajhānamaggā cāti ime aṭṭha paccaye alabhanto nāma natthīti iminā paṭiccavāre anulomapaccanīyavaṇṇanāyaṃ vuttena nayena vedituṃ sakkāti āha ‘‘paṭiccavāre…pe… nayenā’’ti. Sesesūti ahetukamohavajjāhetukesu pañcaviññāṇā…pe… jhānapaccayaṃ labhanti, tasmā ‘‘ahetukamohova jhānamaggapaccayaṃ labhatī’’ti na sakkā vattuṃ, kiñca paccanīyānulome dvinnaṃ paccayānaṃ anulomena anulomavasena saha yojanā natthi ekekasseva yojanāya āgatattā, tasmā ahetukamohova maggapaccayaṃ labhatīti evamettha yojanā veditabbā.
សំសដ្ឋវារវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / បដ្ឋានបាឡិ • Paṭṭhānapāḷi / ១. កុសលត្តិកំ • 1. Kusalattikaṃ
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ៥. សំសដ្ឋវារវណ្ណនា • 5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
