| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೫. ಸಂಸಟ್ಠವಾರವಣ್ಣನಾ
5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
೩೩೮-೩೪೬. ಸಂಸಟ್ಠವಾರೇ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಂಸಟ್ಠೋತಿ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಏಕುಪ್ಪಾದಾದಿಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮ್ಪಯೋಗಟ್ಠೇನ ಪಚ್ಚಯಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕುಸಲಂ ಏಕಂ ಖನ್ಧಂ ಸಂಸಟ್ಠೋತಿ ಕುಸಲಂ ಏಕಂ ಖನ್ಧಂ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಪಚ್ಚಯಂ ಕತ್ವಾ ತಯೋ ಖನ್ಧಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ಹೇತುಪಚ್ಚಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಇಮಿನಾ ಉಪಾಯೇನ ಸಬ್ಬಪದೇಸು ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನ ಹೇತುಪಚ್ಚಯೇ ಅರೂಪಧಮ್ಮಸ್ಸೇವ ಸಮ್ಪಯೋಗಟ್ಠೇನ ಪಚ್ಚಯಂ ಕತ್ವಾ ತಯೋ ಪಞ್ಹಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಿತಾ। ಯಥಾ ಚ ಹೇತುಪಚ್ಚಯೇ, ತಥಾ ಆರಮ್ಮಣಪಚ್ಚಯಾದೀಸುಪಿ, ಕೇವಲಂ ವಿಪಾಕಪಚ್ಚಯೇ ಏಕಮೇವ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ।
338-346. Saṃsaṭṭhavāre kusalaṃ dhammaṃ saṃsaṭṭhoti kusalaṃ dhammaṃ ekuppādādilakkhaṇena sampayogaṭṭhena paccayaṃ katvāti attho. Kusalaṃ ekaṃ khandhaṃ saṃsaṭṭhoti kusalaṃ ekaṃ khandhaṃ sampayuttapaccayaṃ katvā tayo khandhā uppajjanti hetupaccayāti vuttaṃ hoti. Iminā upāyena sabbapadesu attho veditabbo. Imasmiṃ pana hetupaccaye arūpadhammasseva sampayogaṭṭhena paccayaṃ katvā tayo pañhā vissajjitā. Yathā ca hetupaccaye, tathā ārammaṇapaccayādīsupi, kevalaṃ vipākapaccaye ekameva vissajjanaṃ.
೩೪೭-೩೫೦. ಇದಾನಿ ಯಥಾಲದ್ಧಾನಿ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಾನಿ ಗಣನವಸೇನ ದಸ್ಸೇತುಂ ಹೇತುಯಾ ತೀಣೀತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬತಿಕೇಸು ಕುಸಲೇನ ಕುಸಲಂ, ಅಕುಸಲೇನ ಅಕುಸಲಂ, ಅಬ್ಯಾಕತೇನ ಅಬ್ಯಾಕತನ್ತಿ ಅಯಮೇವ ನಿಯಮೋ। ಏಕಕೇ ಪನ ಅಬ್ಯಾಕತೇನ ಅಬ್ಯಾಕತಮೇವ ಲಬ್ಭತೀತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಬಾವೀಸತಿಯಾ ಪಚ್ಚಯೇಸು ತೀಣಿ, ವಿಪಾಕೇ ಏಕನ್ತಿ ದ್ವೇ ಪರಿಚ್ಛೇದಾ। ಪಚ್ಛಾಜಾತೇ ಅನುಲೋಮಂ ನತ್ಥಿ। ತಸ್ಮಾ ತೀಣಿ ಏಕನ್ತಿ ಇಮೇಸಞ್ಞೇವ ವಸೇನ ದುಕತಿಕಾದೀಸು ಪಚ್ಚಯಸಂಸನ್ದನೇ ಯತ್ಥ ವಿಪಾಕಪಚ್ಚಯೋ ಪವಿಸತಿ; ತತ್ಥ ಏಕಂ, ಸೇಸೇಸು ತೀಣೀತಿ ಏವಂ ಗಣನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಅನುಲೋಮೇ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ।
347-350. Idāni yathāladdhāni vissajjanāni gaṇanavasena dassetuṃ hetuyā tīṇītiādi vuttaṃ. Tattha sabbatikesu kusalena kusalaṃ, akusalena akusalaṃ, abyākatena abyākatanti ayameva niyamo. Ekake pana abyākatena abyākatameva labbhatīti evamettha bāvīsatiyā paccayesu tīṇi, vipāke ekanti dve paricchedā. Pacchājāte anulomaṃ natthi. Tasmā tīṇi ekanti imesaññeva vasena dukatikādīsu paccayasaṃsandane yattha vipākapaccayo pavisati; tattha ekaṃ, sesesu tīṇīti evaṃ gaṇanā veditabbā. Sesamettha anulome uttānatthameva.
೩೫೧-೩೫೪. ಪಚ್ಚನೀಯೇ ಪನ ಕುಸಲಂ ನ ಲಬ್ಭತೀತಿ ಅಕುಸಲಮೇವ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ಕತಂ, ತಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ।
351-354. Paccanīye pana kusalaṃ na labbhatīti akusalameva ādiṃ katvā vissajjanaṃ kataṃ, taṃ uttānatthameva.
೩೫೯. ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಪಚ್ಚನೀಯೇ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಗಣನತೋ ದಸ್ಸೇತುಂ ನಹೇತುಯಾ ದ್ವೇತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ, ತತ್ಥ ದ್ವೇ ತೀಣಿ ಏಕನ್ತಿ ತಯೋ ಪರಿಚ್ಛೇದಾ। ತೇಸಂ ವಸೇನ ದುಕತಿಕಾದೀಸು ಪಚ್ಚಯಸಂಸನ್ದನೇ ಗಣನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಇಧಾಪಿ ಅಧಿಕತರಗಣನಾನಂ ಊನತರಗಣನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದನೇ ಊನತರಗಣನಮೇವ ಲಬ್ಭತಿ, ಸಮಗಣನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮಗಣನಂ। ಯಸ್ಮಾ ಚೇತ್ಥ ಅರೂಪಧಮ್ಮಾಯೇವ ಪಚ್ಚಯುಪ್ಪನ್ನಾ, ತಸ್ಮಾ ನಹೇತುನಾಧಿಪತಿನಪುರೇಜಾತನಪಚ್ಛಾಜಾತನಾಸೇವನನಕಮ್ಮನವಿಪಾಕನಝಾನನಮಗ್ಗನವಿಪ್ಪಯುತ್ತವಸೇನ ದಸೇವ ಪಚ್ಚಯಾ ಪಚ್ಚನೀಕತೋ ದಸ್ಸಿತಾ, ಸೇಸಾ ಚುದ್ದಸ ನ ಲಬ್ಭನ್ತಿ। ಯೇಪಿ ಲಬ್ಭನ್ತಿ, ತೇಸುಪಿ ವಿಪಾಕೇ ಪಚ್ಚಯುಪ್ಪನ್ನೇ ನಕಮ್ಮನವಿಪಾಕಾ ನ ಲಬ್ಭನ್ತಿ।
359. Yaṃ panettha paccanīye vissajjanaparicchedaṃ gaṇanato dassetuṃ nahetuyā dvetiādi vuttaṃ, tattha dve tīṇi ekanti tayo paricchedā. Tesaṃ vasena dukatikādīsu paccayasaṃsandane gaṇanā veditabbā. Idhāpi adhikataragaṇanānaṃ ūnataragaṇanena saddhiṃ saṃsandane ūnataragaṇanameva labbhati, samagaṇanena saddhiṃ samagaṇanaṃ. Yasmā cettha arūpadhammāyeva paccayuppannā, tasmā nahetunādhipatinapurejātanapacchājātanāsevananakammanavipākanajhānanamagganavippayuttavasena daseva paccayā paccanīkato dassitā, sesā cuddasa na labbhanti. Yepi labbhanti, tesupi vipāke paccayuppanne nakammanavipākā na labbhanti.
೩೬೦-೩೬೮. ನಹೇತುಪಚ್ಚಯಾ ನಾಧಿಪತಿಯಾ ದ್ವೇತಿ ನಹೇತುಯಾ ಲದ್ಧಂ ದ್ವಯಮೇವ। ಸೇಸದ್ವಯೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ನಕಮ್ಮೇ ಏಕನ್ತಿ ಅಹೇತುಕಕಿರಿಯಚೇತನಂ ಪಚ್ಚಯುಪ್ಪನ್ನಂ ಕತ್ವಾ ಅಬ್ಯಾಕತೇನ ಅಬ್ಯಾಕತಂ। ನವಿಪಾಕೇ ದ್ವೇತಿ ಅಹೇತುಕಮೋಹಕಿರಿಯವಸೇನ ದ್ವೇ। ನಝಾನೇ ಏಕನ್ತಿ ಅಹೇತುಕಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣವಸೇನ ಅಬ್ಯಾಕತವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ನಮಗ್ಗೇ ಏಕನ್ತಿ ಅಹೇತುಕವಿಪಾಕಕಿರಿಯವಸೇನ ಅಬ್ಯಾಕತವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ। ಇಮಿನಾವುಪಾಯೇನ ಸಬ್ಬಸಂಸನ್ದನೇಸು ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ।
360-368. Nahetupaccayā nādhipatiyā dveti nahetuyā laddhaṃ dvayameva. Sesadvayesupi eseva nayo. Nakamme ekanti ahetukakiriyacetanaṃ paccayuppannaṃ katvā abyākatena abyākataṃ. Navipāke dveti ahetukamohakiriyavasena dve. Najhāne ekanti ahetukapañcaviññāṇavasena abyākatavissajjanaṃ veditabbaṃ. Namagge ekanti ahetukavipākakiriyavasena abyākatavissajjanaṃ. Imināvupāyena sabbasaṃsandanesu attho veditabboti.
೩೬೯-೩೮೩. ಅನುಲೋಮಪಚ್ಚನೀಯೇ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಾ ನಹೇತುಆದಯೋ ದಸೇವ ಪಚ್ಚನೀಯತೋ ಲಬ್ಭನ್ತಿ, ನ ಸೇಸಾ। ಯೇಪಿ ಲಬ್ಭನ್ತಿ, ತೇಸು ಹೇತುಮ್ಹಿ ಅನುಲೋಮತೋ ಠಿತೇ ಝಾನಮಗ್ಗಾ ಪಚ್ಚನೀಯತೋ ನ ಲಬ್ಭನ್ತೀತಿ ಸಬ್ಬಂ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ।
369-383. Anulomapaccanīye heṭṭhā vuttā nahetuādayo daseva paccanīyato labbhanti, na sesā. Yepi labbhanti, tesu hetumhi anulomato ṭhite jhānamaggā paccanīyato na labbhantīti sabbaṃ heṭṭhā vuttanayeneva veditabbanti.
೩೮೪-೩೯೧. ಪಚ್ಚನೀಯಾನುಲೋಮೇ ನಹೇತುಪಚ್ಚಯುಪ್ಪನ್ನೇಸು ಅಹೇತುಕಮೋಹೋವ ಝಾನಮಗ್ಗಪಚ್ಚಯಂ ಲಭತಿ, ಸೇಸಾ ನ ಲಭನ್ತಿ। ನಝಾನಪಚ್ಚಯೇ ಅಟ್ಠಾಹೇತುಕಚಿತ್ತಾನಿಪಿ। ನಕಮ್ಮಪಚ್ಚಯಾ ನಹೇತುಪಚ್ಚಯಾ ನಾಧಿಪತಿಪಚ್ಚಯಾ ನಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯಾ ಆರಮ್ಮಣೇ ಏಕನ್ತಿ ಆರುಪ್ಪೇ ಅಹೇತುಕಕಿರಿಯಚೇತನಾವಸೇನ ಅಬ್ಯಾಕತೇನ ಅಬ್ಯಾಕತಂ। ಇಮಿನಾ ಉಪಾಯೇನ ಯಂ ಲಬ್ಭತಿ, ಯಞ್ಚ ನ ಲಬ್ಭತಿ, ತಸ್ಸ ವಸೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಗಣನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾತಿ।
384-391. Paccanīyānulome nahetupaccayuppannesu ahetukamohova jhānamaggapaccayaṃ labhati, sesā na labhanti. Najhānapaccaye aṭṭhāhetukacittānipi. Nakammapaccayā nahetupaccayā nādhipatipaccayā napurejātapaccayā ārammaṇe ekanti āruppe ahetukakiriyacetanāvasena abyākatena abyākataṃ. Iminā upāyena yaṃ labbhati, yañca na labbhati, tassa vasena sabbattha gaṇanā veditabbāti.
ಸಂಸಟ್ಠವಾರವಣ್ಣನಾ।
Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಪಟ್ಠಾನಪಾಳಿ • Paṭṭhānapāḷi / ೧. ಕುಸಲತ್ತಿಕಂ • 1. Kusalattikaṃ
