| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
5. සංසට්‌ඨවාරවණ්‌ණනා
5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
351-368. සංසට්‌ඨවාරෙ පච්‌චනීයෙ ‘‘නවිප්‌පයුත්‌තෙ පටිසන්‌ධි නත්‌ථී’’ති ඉදං වත්‌ථුවිරහිතාය පටිසන්‌ධියා විසුං අනුද්‌ධරණතො වුත්‌තං. පටිච්‌චවාරාදීසු හි සහජාතස්‌ස පච්‌චයභාවදස්‌සනත්‌ථං සවත්‌ථුකා පටිසන්‌ධි උද්‌ධටා, සා ඉධාපි අධිපතිපුරෙජාතාසෙවනෙසු නකම්‌මනවිපාකනඣානනවිප්‌පයුත්‌තෙසු න ලබ්‌භති, අඤ්‌ඤෙසු ච අනුලොමතො පච්‌චනීයතො ච ලබ්‌භමානපච්‌චයෙසු ලබ්‌භතීති ඉමස්‌ස විසෙසස්‌ස දස්‌සනත්‌ථං උද්‌ධටාති. සෙසා තෙරස න ලබ්‌භන්‌තීති එත්‌ථ ‘‘සෙසා චුද්‌දසා’’ති භවිතබ්‌බං. න ඣානෙ එකන්‌ති අහෙතුකපඤ්‌චවිඤ්‌ඤාණවසෙනාති පඤ්‌චවිඤ්‌ඤාණානං හෙතුපච්‌චයවිරහිතමත්‌තදස්‌සනත්‌ථං අහෙතුකග්‌ගහණං කතන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං, ‘‘නමග්‌ගෙ එකන්‌ති අහෙතුකකිරියවසෙනා’’ති වුත්‌තං, ‘‘අහෙතුකවිපාකකිරියවසෙනා’’ති භවිතබ්‌බං.
351-368. Saṃsaṭṭhavāre paccanīye ‘‘navippayutte paṭisandhi natthī’’ti idaṃ vatthuvirahitāya paṭisandhiyā visuṃ anuddharaṇato vuttaṃ. Paṭiccavārādīsu hi sahajātassa paccayabhāvadassanatthaṃ savatthukā paṭisandhi uddhaṭā, sā idhāpi adhipatipurejātāsevanesu nakammanavipākanajhānanavippayuttesu na labbhati, aññesu ca anulomato paccanīyato ca labbhamānapaccayesu labbhatīti imassa visesassa dassanatthaṃ uddhaṭāti. Sesā terasa na labbhantīti ettha ‘‘sesā cuddasā’’ti bhavitabbaṃ. Na jhāne ekanti ahetukapañcaviññāṇavasenāti pañcaviññāṇānaṃ hetupaccayavirahitamattadassanatthaṃ ahetukaggahaṇaṃ katanti daṭṭhabbaṃ, ‘‘namagge ekanti ahetukakiriyavasenā’’ti vuttaṃ, ‘‘ahetukavipākakiriyavasenā’’ti bhavitabbaṃ.
369-391. හෙට්‌ඨා වුත්‌තනයෙනෙවාති පටිච්‌චවාරෙ අනුලොමපච්‌චනීයෙ වුත්‌තනයෙන. ‘‘නහෙතුපච්‌චයුප්‌පන්‌නෙසු අහෙතුකමොහොව ඣානමග්‌ගපච්‌චයං ලභති, සෙසා න ලභන්‌තී’’ති වුත්‌තං, සෙසෙසු පන පඤ්‌චවිඤ්‌ඤාණවජ්‌ජාහෙතුකක්‌ඛන්‌ධා තංසමුට්‌ඨානා පච්‌චයුප්‌පන්‌නධම්‌මා ඣානපච්‌චයං ලභන්‌ති, න පච්‌චනීයානුලොමෙ ද්‌වින්‌නං පච්‌චයානං අනුලොමෙන සහ යොජනා අත්‌ථීති ඣානමග්‌ගපච්‌චයං සහිතං ලභතීති ච න සක්‌කා වත්‌තුං, තස්‌මා ‘‘අහෙතුකමොහොව මග්‌ගපච්‌චයං ලභතී’’ති වත්‌තබ්‌බං.
369-391. Heṭṭhāvuttanayenevāti paṭiccavāre anulomapaccanīye vuttanayena. ‘‘Nahetupaccayuppannesu ahetukamohova jhānamaggapaccayaṃ labhati, sesā na labhantī’’ti vuttaṃ, sesesu pana pañcaviññāṇavajjāhetukakkhandhā taṃsamuṭṭhānā paccayuppannadhammā jhānapaccayaṃ labhanti, na paccanīyānulome dvinnaṃ paccayānaṃ anulomena saha yojanā atthīti jhānamaggapaccayaṃ sahitaṃ labhatīti ca na sakkā vattuṃ, tasmā ‘‘ahetukamohova maggapaccayaṃ labhatī’’ti vattabbaṃ.
සංසට්‌ඨවාරවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / පට්‌ඨානපාළි • Paṭṭhānapāḷi / 1. කුසලත්‌තිකං • 1. Kusalattikaṃ
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 5. සංසට්‌ඨවාරවණ්‌ණනා • 5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
