| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
5. සංසට්‌ඨවාරවණ්‌ණනා
5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
351-368. සාති සවත්‌ථුකා පටිසන්‌ධි. ඉධාපීති ඉමස්‌මිං සංසට්‌ඨවාරෙපි. අධිපතිපුරෙජාතාසෙවනෙසු අනුලොමතො නකම්‌මනවිපාකනඣානනවිප්‌පයුත්‌තෙසු පච්‌චනීයතො ඨිතෙසු න ලබ්‌භති, අඤ්‌ඤෙසු සහජාතාදීසු අනුලොමතො හෙතුආදීසු පච්‌චනීයතො ච අනුලොමතො ච ඨිතෙසු ලබ්‌භතීති. තෙනාහ ‘‘ලබ්‌භමානපච්‌චයෙසූ’’ති. ඉමස්‌ස විසෙසස්‌සාති ඉමස්‌ස යථාවුත්‌තස්‌ස විසෙසස්‌ස දස්‌සනත්‌ථං උද්‌ධටා, තස්‌මා තාදිසස්‌ස විසෙසස්‌ස දස්‌සෙතබ්‌බස්‌ස අභාවතො වත්‌ථුවිරහිතා පටිසන්‌ධි අනුද්‌ධටා, න විප්‌පයුත්‌තෙ පච්‌චනීයතො ඨිතෙ අභාවතොති අත්‌ථො. හෙතුපච්‌චයවිරහිතමත්‌තදස්‌සනත්‌ථන්‌ති ඉමිනා භූතකථනං අහෙතුකග්‌ගහණං න බ්‍යභිචාරනිවත්‌තනන්‌ති දස්‌සෙති. ‘‘අහෙතුකවිපාකකිරියවසෙනා’’ති භවිතබ්‌බං හෙතුපරියන්‌තත්‌තා මග්‌ගස්‌ස.
351-368. Sāti savatthukā paṭisandhi. Idhāpīti imasmiṃ saṃsaṭṭhavārepi. Adhipatipurejātāsevanesu anulomato nakammanavipākanajhānanavippayuttesu paccanīyato ṭhitesu na labbhati, aññesu sahajātādīsu anulomato hetuādīsu paccanīyato ca anulomato ca ṭhitesu labbhatīti. Tenāha ‘‘labbhamānapaccayesū’’ti. Imassa visesassāti imassa yathāvuttassa visesassa dassanatthaṃ uddhaṭā, tasmā tādisassa visesassa dassetabbassa abhāvato vatthuvirahitā paṭisandhi anuddhaṭā, na vippayutte paccanīyato ṭhite abhāvatoti attho. Hetupaccayavirahitamattadassanatthanti iminā bhūtakathanaṃ ahetukaggahaṇaṃ na byabhicāranivattananti dasseti. ‘‘Ahetukavipākakiriyavasenā’’ti bhavitabbaṃ hetupariyantattā maggassa.
369-391. ‘‘හෙතුම්‌හි අනුලොමතො ඨිතෙ ඣානමග්‌ගා පච්‌චනීයතො න ලබ්‌භන්‌තී’’තිආදි යං ඉධ අට්‌ඨකථායං වුත්‌තං, තං හෙතුපච්‌චයාදිවසෙන උප්‌පජ්‌ජමානො ධම්‌මො චත්‌තාරො සබ්‌බට්‌ඨානිකා ආහාරින්‌ද්‍රියඣානමග්‌ගා චාති ඉමෙ අට්‌ඨ පච්‌චයෙ අලභන්‌තො නාම නත්‌ථීති ඉමිනා පටිච්‌චවාරෙ අනුලොමපච්‌චනීයවණ්‌ණනායං වුත්‌තෙන නයෙන වෙදිතුං සක්‌කාති ආහ ‘‘පටිච්‌චවාරෙ…පෙ.… නයෙනා’’ති. සෙසෙසූති අහෙතුකමොහවජ්‌ජාහෙතුකෙසු පඤ්‌චවිඤ්‌ඤාණා…පෙ.… ඣානපච්‌චයං ලභන්‌ති, තස්‌මා ‘‘අහෙතුකමොහොව ඣානමග්‌ගපච්‌චයං ලභතී’’ති න සක්‌කා වත්‌තුං, කිඤ්‌ච පච්‌චනීයානුලොමෙ ද්‌වින්‌නං පච්‌චයානං අනුලොමෙන අනුලොමවසෙන සහ යොජනා නත්‌ථි එකෙකස්‌සෙව යොජනාය ආගතත්‌තා, තස්‌මා අහෙතුකමොහොව මග්‌ගපච්‌චයං ලභතීති එවමෙත්‌ථ යොජනා වෙදිතබ්‌බා.
369-391. ‘‘Hetumhi anulomato ṭhite jhānamaggā paccanīyato na labbhantī’’tiādi yaṃ idha aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ, taṃ hetupaccayādivasena uppajjamāno dhammo cattāro sabbaṭṭhānikā āhārindriyajhānamaggā cāti ime aṭṭha paccaye alabhanto nāma natthīti iminā paṭiccavāre anulomapaccanīyavaṇṇanāyaṃ vuttena nayena vedituṃ sakkāti āha ‘‘paṭiccavāre…pe… nayenā’’ti. Sesesūti ahetukamohavajjāhetukesu pañcaviññāṇā…pe… jhānapaccayaṃ labhanti, tasmā ‘‘ahetukamohova jhānamaggapaccayaṃ labhatī’’ti na sakkā vattuṃ, kiñca paccanīyānulome dvinnaṃ paccayānaṃ anulomena anulomavasena saha yojanā natthi ekekasseva yojanāya āgatattā, tasmā ahetukamohova maggapaccayaṃ labhatīti evamettha yojanā veditabbā.
සංසට්‌ඨවාරවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / පට්‌ඨානපාළි • Paṭṭhānapāḷi / 1. කුසලත්‌තිකං • 1. Kusalattikaṃ
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 5. සංසට්‌ඨවාරවණ්‌ණනා • 5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
