| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๑๓. อวิชฺชาวโคฺค
13. Avijjāvaggo
๑. สมุทยธมฺมสุตฺตํ
1. Samudayadhammasuttaṃ
๑๒๖. สาวตฺถินิทานํ ฯ อถ โข อญฺญตโร ภิกฺขุ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา…เป.… เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘‘อวิชฺชา อวิชฺชา’ติ, ภเนฺต, วุจฺจติฯ กตมา นุ โข, ภเนฺต, อวิชฺชา, กิตฺตาวตา จ อวิชฺชาคโต โหตี’’ติ?
126. Sāvatthinidānaṃ . Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā…pe… ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘‘avijjā avijjā’ti, bhante, vuccati. Katamā nu kho, bhante, avijjā, kittāvatā ca avijjāgato hotī’’ti?
‘‘อิธ , ภิกฺขุ, อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน สมุทยธมฺมํ รูปํ ‘สมุทยธมฺมํ รูป’นฺติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ ; วยธมฺมํ รูปํ ‘วยธมฺมํ รูป’นฺติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ; สมุทยวยธมฺมํ รูปํ ‘สมุทยวยธมฺมํ รูป’นฺติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติฯ สมุทยธมฺมํ เวทนํ ‘สมุทยธมฺมา เวทนา’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ; วยธมฺมํ เวทนํ ‘วยธมฺมา เวทนา’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ; สมุทยวยธมฺมํ เวทนํ ‘สมุทยวยธมฺมา เวทนา’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติฯ สมุทยธมฺมํ สญฺญํ…เป.… สมุทยธเมฺม สงฺขาเร ‘สมุทยธมฺมา สงฺขารา’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ; วยธเมฺม สงฺขาเร ‘วยธมฺมา สงฺขารา’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ; สมุทยวยธเมฺม สงฺขาเร ‘สมุทยวยธมฺมา สงฺขารา’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติฯ สมุทยธมฺมํ วิญฺญาณํ ‘สมุทยธมฺมํ วิญฺญาณ’นฺติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ; วยธมฺมํ วิญฺญาณํ ‘วยธมฺมํ วิญฺญาณ’นฺติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ; สมุทยวยธมฺมํ วิญฺญาณํ ‘สมุทยวยธมฺมํ วิญฺญาณ’นฺติ ยถาภูตํ นปฺปชานาติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขุ, อวิชฺชา; เอตฺตาวตา จ อวิชฺชาคโต โหตี’’ติฯ
‘‘Idha , bhikkhu, assutavā puthujjano samudayadhammaṃ rūpaṃ ‘samudayadhammaṃ rūpa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti ; vayadhammaṃ rūpaṃ ‘vayadhammaṃ rūpa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti; samudayavayadhammaṃ rūpaṃ ‘samudayavayadhammaṃ rūpa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti. Samudayadhammaṃ vedanaṃ ‘samudayadhammā vedanā’ti yathābhūtaṃ nappajānāti; vayadhammaṃ vedanaṃ ‘vayadhammā vedanā’ti yathābhūtaṃ nappajānāti; samudayavayadhammaṃ vedanaṃ ‘samudayavayadhammā vedanā’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Samudayadhammaṃ saññaṃ…pe… samudayadhamme saṅkhāre ‘samudayadhammā saṅkhārā’ti yathābhūtaṃ nappajānāti; vayadhamme saṅkhāre ‘vayadhammā saṅkhārā’ti yathābhūtaṃ nappajānāti; samudayavayadhamme saṅkhāre ‘samudayavayadhammā saṅkhārā’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Samudayadhammaṃ viññāṇaṃ ‘samudayadhammaṃ viññāṇa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti; vayadhammaṃ viññāṇaṃ ‘vayadhammaṃ viññāṇa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti; samudayavayadhammaṃ viññāṇaṃ ‘samudayavayadhammaṃ viññāṇa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti. Ayaṃ vuccati, bhikkhu, avijjā; ettāvatā ca avijjāgato hotī’’ti.
เอวํ วุเตฺต, โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘‘วิชฺชา วิชฺชา’ติ, ภเนฺต, วุจฺจติฯ กตมา นุ โข, ภเนฺต, วิชฺชา, กิตฺตาวตา จ วิชฺชาคโต โหตี’’ติ?
Evaṃ vutte, so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘‘vijjā vijjā’ti, bhante, vuccati. Katamā nu kho, bhante, vijjā, kittāvatā ca vijjāgato hotī’’ti?
‘‘อิธ, ภิกฺขุ, สุตวา อริยสาวโก สมุทยธมฺมํ รูปํ ‘สมุทยธมฺมํ รูป’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ; วยธมฺมํ รูปํ ‘วยธมฺมํ รูป’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ ; สมุทยวยธมฺมํ รูปํ ‘สมุทยวยธมฺมํ รูป’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติฯ สมุทยธมฺมํ เวทนํ ‘สมุทยธมฺมา เวทนา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ; วยธมฺมํ เวทนํ ‘วยธมฺมา เวทนา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ; สมุทยวยธมฺมํ เวทนํ ‘สมุทยวยธมฺมา เวทนา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติฯ สมุทยธมฺมํ สญฺญํ… สมุทยธเมฺม สงฺขาเร ‘สมุทยธมฺมา สงฺขารา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ; วยธเมฺม สงฺขาเร ‘วยธมฺมา สงฺขารา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติ; สมุทยวยธเมฺม สงฺขาเร ‘สมุทยวยธมฺมา สงฺขารา’ติ ยถาภูตํ ปชานาติฯ สมุทยธมฺมํ วิญฺญาณํ ‘สมุทยธมฺมํ วิญฺญาณ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ; วยธมฺมํ วิญฺญาณํ ‘วยธมฺมํ วิญฺญาณ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติ; สมุทยวยธมฺมํ วิญฺญาณํ ‘สมุทยวยธมฺมํ วิญฺญาณ’นฺติ ยถาภูตํ ปชานาติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขุ, วิชฺชา; เอตฺตาวตา จ วิชฺชาคโต โหตี’’ติฯ ปฐมํฯ
‘‘Idha, bhikkhu, sutavā ariyasāvako samudayadhammaṃ rūpaṃ ‘samudayadhammaṃ rūpa’nti yathābhūtaṃ pajānāti; vayadhammaṃ rūpaṃ ‘vayadhammaṃ rūpa’nti yathābhūtaṃ pajānāti ; samudayavayadhammaṃ rūpaṃ ‘samudayavayadhammaṃ rūpa’nti yathābhūtaṃ pajānāti. Samudayadhammaṃ vedanaṃ ‘samudayadhammā vedanā’ti yathābhūtaṃ pajānāti; vayadhammaṃ vedanaṃ ‘vayadhammā vedanā’ti yathābhūtaṃ pajānāti; samudayavayadhammaṃ vedanaṃ ‘samudayavayadhammā vedanā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Samudayadhammaṃ saññaṃ… samudayadhamme saṅkhāre ‘samudayadhammā saṅkhārā’ti yathābhūtaṃ pajānāti; vayadhamme saṅkhāre ‘vayadhammā saṅkhārā’ti yathābhūtaṃ pajānāti; samudayavayadhamme saṅkhāre ‘samudayavayadhammā saṅkhārā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Samudayadhammaṃ viññāṇaṃ ‘samudayadhammaṃ viññāṇa’nti yathābhūtaṃ pajānāti; vayadhammaṃ viññāṇaṃ ‘vayadhammaṃ viññāṇa’nti yathābhūtaṃ pajānāti; samudayavayadhammaṃ viññāṇaṃ ‘samudayavayadhammaṃ viññāṇa’nti yathābhūtaṃ pajānāti. Ayaṃ vuccati, bhikkhu, vijjā; ettāvatā ca vijjāgato hotī’’ti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑-๑๐. สมุทยธมฺมสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-10. Samudayadhammasuttādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑-๑๐. สมุทยธมฺมสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-10. Samudayadhammasuttādivaṇṇanā
