Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๑๐. สมุทฺทกสุตฺตํ
10. Samuddakasuttaṃ
๒๕๖. สาวตฺถิยํฯ ‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, สมฺพหุลา อิสโย สีลวโนฺต กลฺยาณธมฺมา สมุทฺทตีเร ปณฺณกุฎีสุ สมฺมนฺติฯ เตน โข ปน สมเยน เทวาสุรสงฺคาโม สมุปพฺยูโฬฺห อโหสิฯ อถ โข, ภิกฺขเว, เตสํ อิสีนํ สีลวนฺตานํ กลฺยาณธมฺมานํ เอตทโหสิ – ‘ธมฺมิกา โข เทวา, อธมฺมิกา อสุราฯ สิยาปิ โน อสุรโต ภยํฯ ยํนูน มยํ สมฺพรํ อสุรินฺทํ อุปสงฺกมิตฺวา อภยทกฺขิณํ ยาเจยฺยามา’’’ติฯ ‘‘อถ โข, ภิกฺขเว, เต อิสโย สีลวโนฺต กลฺยาณธมฺมา – เสยฺยถาปิ นาม พลวา ปุริโส สมิญฺชิตํ วา พาหํ ปสาเรยฺย, ปสาริตํ วา พาหํ สมิเญฺชยฺย เอวเมว – สมุทฺทตีเร ปณฺณกุฎีสุ อนฺตรหิตา สมฺพรสฺส อสุรินฺทสฺส สมฺมุเข ปาตุรเหสุํฯ อถ โข, ภิกฺขเว, เต อิสโย สีลวโนฺต กลฺยาณธมฺมา สมฺพรํ อสุรินฺทํ คาถาย อชฺฌภาสิํสุ –
256. Sāvatthiyaṃ. ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, sambahulā isayo sīlavanto kalyāṇadhammā samuddatīre paṇṇakuṭīsu sammanti. Tena kho pana samayena devāsurasaṅgāmo samupabyūḷho ahosi. Atha kho, bhikkhave, tesaṃ isīnaṃ sīlavantānaṃ kalyāṇadhammānaṃ etadahosi – ‘dhammikā kho devā, adhammikā asurā. Siyāpi no asurato bhayaṃ. Yaṃnūna mayaṃ sambaraṃ asurindaṃ upasaṅkamitvā abhayadakkhiṇaṃ yāceyyāmā’’’ti. ‘‘Atha kho, bhikkhave, te isayo sīlavanto kalyāṇadhammā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva – samuddatīre paṇṇakuṭīsu antarahitā sambarassa asurindassa sammukhe pāturahesuṃ. Atha kho, bhikkhave, te isayo sīlavanto kalyāṇadhammā sambaraṃ asurindaṃ gāthāya ajjhabhāsiṃsu –
‘‘อิสโย สมฺพรํ ปตฺตา, ยาจนฺติ อภยทกฺขิณํ;
‘‘Isayo sambaraṃ pattā, yācanti abhayadakkhiṇaṃ;
กามํกโร หิ เต ทาตุํ, ภยสฺส อภยสฺส วา’’ติฯ
Kāmaṃkaro hi te dātuṃ, bhayassa abhayassa vā’’ti.
‘‘อิสีนํ อภยํ นตฺถิ, ทุฎฺฐานํ สกฺกเสวินํ;
‘‘Isīnaṃ abhayaṃ natthi, duṭṭhānaṃ sakkasevinaṃ;
อภยํ ยาจมานานํ, ภยเมว ททามิ โว’’ติฯ
Abhayaṃ yācamānānaṃ, bhayameva dadāmi vo’’ti.
‘‘อภยํ ยาจมานานํ, ภยเมว ททาสิ โน;
‘‘Abhayaṃ yācamānānaṃ, bhayameva dadāsi no;
ปฎิคฺคณฺหาม เต เอตํ, อกฺขยํ โหตุ เต ภยํฯ
Paṭiggaṇhāma te etaṃ, akkhayaṃ hotu te bhayaṃ.
‘‘ยาทิสํ วปเต พีชํ, ตาทิสํ หรเต ผลํ;
‘‘Yādisaṃ vapate bījaṃ, tādisaṃ harate phalaṃ;
กลฺยาณการี กลฺยาณํ, ปาปการี จ ปาปกํ;
Kalyāṇakārī kalyāṇaṃ, pāpakārī ca pāpakaṃ;
ปวุตฺตํ ตาต เต พีชํ, ผลํ ปจฺจนุโภสฺสสี’’ติฯ
Pavuttaṃ tāta te bījaṃ, phalaṃ paccanubhossasī’’ti.
‘‘อถ โข, ภิกฺขเว, เต อิสโย สีลวโนฺต กลฺยาณธมฺมา สมฺพรํ อสุรินฺทํ อภิสปิตฺวา – เสยฺยถาปิ นาม พลวา ปุริโส สมิญฺชิตํ วา พาหํ ปสาเรยฺย, ปสาริตํ วา พาหํ สมิเญฺชยฺย เอวเมว – สมฺพรสฺส อสุรินฺทสฺส สมฺมุเข อนฺตรหิตา สมุทฺทตีเร ปณฺณกุฎีสุ ปาตุรเหสุํฯ อถ โข, ภิกฺขเว, สมฺพโร อสุริโนฺท เตหิ อิสีหิ สีลวเนฺตหิ กลฺยาณธเมฺมหิ อภิสปิโต รตฺติยา สุทํ ติกฺขตฺตุํ อุพฺพิชฺชี’’ติฯ
‘‘Atha kho, bhikkhave, te isayo sīlavanto kalyāṇadhammā sambaraṃ asurindaṃ abhisapitvā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva – sambarassa asurindassa sammukhe antarahitā samuddatīre paṇṇakuṭīsu pāturahesuṃ. Atha kho, bhikkhave, sambaro asurindo tehi isīhi sīlavantehi kalyāṇadhammehi abhisapito rattiyā sudaṃ tikkhattuṃ ubbijjī’’ti.
ปฐโม วโคฺคฯ
Paṭhamo vaggo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
สุวีรํ สุสีมเญฺจว, ธชคฺคํ เวปจิตฺติโน;
Suvīraṃ susīmañceva, dhajaggaṃ vepacittino;
สุภาสิตํ ชยเญฺจว, กุลาวกํ นทุพฺภิยํ;
Subhāsitaṃ jayañceva, kulāvakaṃ nadubbhiyaṃ;
เวโรจน อสุริโนฺท, อิสโย อรญฺญกเญฺจว;
Verocana asurindo, isayo araññakañceva;
อิสโย จ สมุทฺทกาติฯ
Isayo ca samuddakāti.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. สมุทฺทกสุตฺตวณฺณนา • 10. Samuddakasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๐. สมุทฺทกสุตฺตวณฺณนา • 10. Samuddakasuttavaṇṇanā