| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மிலிந்த³பஞ்ஹபாளி • Milindapañhapāḷi |
10. ஸமுத்³த³ங்க³பஞ்ஹோ
10. Samuddaṅgapañho
10. ‘‘ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, ‘ஸமுத்³த³ஸ்ஸ பஞ்ச அங்கா³னி க³ஹேதப்³பா³னீ’தி யங் வதே³ஸி, கதமானி தானி பஞ்ச அங்கா³னி க³ஹேதப்³பா³னீ’’தி? ‘‘யதா², மஹாராஜ, மஹாஸமுத்³தோ³ மதேன குணபேன ஸத்³தி⁴ங் ந ஸங்வஸதி, ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, யோகி³னா யோகா³வசரேன ராக³தோ³ஸமோஹமானதி³ட்டி²மக்க²பளாஸஇஸ்ஸாமச்ச²ரியமாயாஸாடெ²ய்யகுடிலவிஸமது³ச்சரிதகிலேஸமலேஹி ஸத்³தி⁴ங் ந ஸங்வஸிதப்³ப³ங். இத³ங், மஹாராஜ, ஸமுத்³த³ஸ்ஸ பட²மங் அங்க³ங் க³ஹேதப்³ப³ங்.
10. ‘‘Bhante nāgasena, ‘samuddassa pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, mahāsamuddo matena kuṇapena saddhiṃ na saṃvasati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena rāgadosamohamānadiṭṭhimakkhapaḷāsaissāmacchariyamāyāsāṭheyyakuṭilavisamaduccaritakilesamalehi saddhiṃ na saṃvasitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, samuddassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘புன சபரங், மஹாராஜ, மஹாஸமுத்³தோ³ முத்தாமணிவேளுரியஸங்க²ஸிலாபவாளப²லிகமணிவிவித⁴ரதனநிசயங் தா⁴ரெந்தோ பித³ஹதி, ந ப³ஹி விகிரதி. ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, யோகி³னா யோகா³வசரேன மக்³க³ப²லஜா²னவிமொக்க²ஸமாதி⁴ஸமாபத்திவிபஸ்ஸனாபி⁴ஞ்ஞாவிவித⁴கு³ணரதனானி அதி⁴க³ந்த்வா பித³ஹிதப்³பா³னி, ந ப³ஹி நீஹரிதப்³பா³னி. இத³ங், மஹாராஜ, ஸமுத்³த³ஸ்ஸ து³தியங் அங்க³ங் க³ஹேதப்³ப³ங்.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, mahāsamuddo muttāmaṇiveḷuriyasaṅkhasilāpavāḷaphalikamaṇivividharatananicayaṃ dhārento pidahati, na bahi vikirati. Evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena maggaphalajhānavimokkhasamādhisamāpattivipassanābhiññāvividhaguṇaratanāni adhigantvā pidahitabbāni, na bahi nīharitabbāni. Idaṃ, mahārāja, samuddassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘புன சபரங், மஹாராஜ, மஹாஸமுத்³தோ³ மஹந்தேஹி மஹாபூ⁴தேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸங்வஸதி. ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, யோகி³னா யோகா³வசரேன அப்பிச்ச²ங் ஸந்துட்ட²ங் து⁴தவாத³ங் ஸல்லேக²வுத்திங் ஆசாரஸம்பன்னங் லஜ்ஜிங் பேஸலங் க³ருங் பா⁴வனீயங் வத்தாரங் வசனக்க²மங் சோத³கங் பாபக³ரஹிங் ஓவாத³கங் அனுஸாஸகங் விஞ்ஞாபகங் ஸந்த³ஸ்ஸகங் ஸமாத³பகங் ஸமுத்தேஜகங் ஸம்பஹங்ஸகங் கல்யாணமித்தங் ஸப்³ரஹ்மசாரிங் நிஸ்ஸாய வஸிதப்³ப³ங். இத³ங், மஹாராஜ, மஹாஸமுத்³த³ஸ்ஸ ததியங் அங்க³ங் க³ஹேதப்³ப³ங்.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, mahāsamuddo mahantehi mahābhūtehi saddhiṃ saṃvasati. Evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena appicchaṃ santuṭṭhaṃ dhutavādaṃ sallekhavuttiṃ ācārasampannaṃ lajjiṃ pesalaṃ garuṃ bhāvanīyaṃ vattāraṃ vacanakkhamaṃ codakaṃ pāpagarahiṃ ovādakaṃ anusāsakaṃ viññāpakaṃ sandassakaṃ samādapakaṃ samuttejakaṃ sampahaṃsakaṃ kalyāṇamittaṃ sabrahmacāriṃ nissāya vasitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, mahāsamuddassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘புன சபரங், மஹாராஜ, மஹாஸமுத்³தோ³ நவஸலிலஸம்புண்ணாஹி க³ங்கா³யமுனாஅசிரவதீஸரபூ⁴மஹீஆதீ³ஹி நதீ³ஸதஸஹஸ்ஸேஹி அந்தலிக்கே² ஸலிலதா⁴ராஹி ச பூரிதோபி ஸகங் வேலங் நாதிவத்ததி. ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, யோகி³னா யோகா³வசரேன லாப⁴ஸக்காரஸிலோகவந்த³னமானநபூஜனகாரணா ஜீவிதஹேதுபி ஸஞ்சிச்ச ஸிக்கா²பத³வீதிக்கமோ ந கரணீயோ. இத³ங், மஹாராஜ, மஹாஸமுத்³த³ஸ்ஸ சதுத்த²ங் அங்க³ங் க³ஹேதப்³ப³ங். பா⁴ஸிதம்பேதங், மஹாராஜ, ப⁴க³வதா தே³வாதிதே³வேன –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, mahāsamuddo navasalilasampuṇṇāhi gaṅgāyamunāaciravatīsarabhūmahīādīhi nadīsatasahassehi antalikkhe saliladhārāhi ca pūritopi sakaṃ velaṃ nātivattati. Evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena lābhasakkārasilokavandanamānanapūjanakāraṇā jīvitahetupi sañcicca sikkhāpadavītikkamo na karaṇīyo. Idaṃ, mahārāja, mahāsamuddassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena –
‘ஸெய்யதா²பி, மஹாராஜ 1, மஹாஸமுத்³தோ³ டி²தத⁴ம்மோ வேலங் நாதிக்கமதி, ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, யங் மஹா ஸாவகானங் ஸிக்கா²பத³ங் பஞ்ஞத்தங், தங் மம ஸாவகா ஜீவிதஹேதுபி நாதிக்கமந்தீ’தி.
‘Seyyathāpi, mahārāja 2, mahāsamuddo ṭhitadhammo velaṃ nātikkamati, evameva kho, mahārāja, yaṃ mahā sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ, taṃ mama sāvakā jīvitahetupi nātikkamantī’ti.
‘‘புன சபரங், மஹாராஜ, மஹாஸமுத்³தோ³ ஸப்³ப³ஸவந்தீஹி க³ங்கா³யமுனாஅசிரவதீஸரபூ⁴மஹீஹி அந்தலிக்கே² உத³கதா⁴ராஹிபி ந பரிபூரதி. ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, யோகி³னா யோகா³வசரேன உத்³தே³ஸபரிபுச்சா²ஸவனதா⁴ரணவினிச்ச²யஅபி⁴த⁴ம்மவினயகா³ள்ஹஸுத்தந்தவிக்³க³ஹபத³னிக்கே²பபத³ஸந்தி⁴ பத³விப⁴த்தினவங்க³ஜினஸாஸனவரங் ஸுணந்தேனாபி ந தப்பிதப்³ப³ங். இத³ங், மஹாராஜ, மஹாஸமுத்³த³ஸ்ஸ பஞ்சமங் அங்க³ங் க³ஹேதப்³ப³ங். பா⁴ஸிதம்பேதங், மஹாராஜ, ப⁴க³வதா தே³வாதிதே³வேன ஸுதஸோமஜாதகே –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, mahāsamuddo sabbasavantīhi gaṅgāyamunāaciravatīsarabhūmahīhi antalikkhe udakadhārāhipi na paripūrati. Evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena uddesaparipucchāsavanadhāraṇavinicchayaabhidhammavinayagāḷhasuttantaviggahapadanikkhepapadasandhi padavibhattinavaṅgajinasāsanavaraṃ suṇantenāpi na tappitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, mahāsamuddassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena sutasomajātake –
‘‘‘அக்³கி³ யதா² திணகட்ட²ங் த³ஹந்தோ, ந தப்பதி ஸாக³ரோ வா நதீ³ஹி;
‘‘‘Aggi yathā tiṇakaṭṭhaṃ dahanto, na tappati sāgaro vā nadīhi;
ஏவம்பி சே 3 பண்டி³தா ராஜஸெட்ட², ஸுத்வா ந தப்பந்தி ஸுபா⁴ஸிதேனா’’’தி.
Evampi ce 4 paṇḍitā rājaseṭṭha, sutvā na tappanti subhāsitenā’’’ti.
ஸமுத்³த³ங்க³பஞ்ஹோ த³ஸமோ.ஸமுத்³த³வக்³கோ³ து³தியோ.
Samuddaṅgapañho dasamo.Samuddavaggo dutiyo.
தஸ்ஸுத்³தா³னங் –
Tassuddānaṃ –
லாபு³லதா ச பது³மங், பீ³ஜங் ஸாலகல்யாணிகா;
Lābulatā ca padumaṃ, bījaṃ sālakalyāṇikā;
நாவா ச நாவாலக்³க³னங், கூபோ நியாமகோ ததா²;
Nāvā ca nāvālagganaṃ, kūpo niyāmako tathā;
கம்மகாரோ ஸமுத்³தோ³ ச, வக்³கோ³ தேன பவுச்சதீதி.
Kammakāro samuddo ca, vaggo tena pavuccatīti.
Footnotes:
