| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၄. သာမုဂိယသုတ္တံ
4. Sāmugiyasuttaṃ
၁၉၄. ဧကံ သမယံ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ကောလိယေသု ဝိဟရတိ သာမုဂံ နာမ 1 ကောလိယာနံ နိဂမော။ အထ ခော သမ္ဗဟုလာ သာမုဂိယာ ကောလိယပုတ္တာ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နေ ခော တေ သာမုဂိယေ ကောလိယပုတ္တေ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဧတဒဝောစ –
194. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando koliyesu viharati sāmugaṃ nāma 2 koliyānaṃ nigamo. Atha kho sambahulā sāmugiyā koliyaputtā yenāyasmā ānando tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho te sāmugiye koliyaputte āyasmā ānando etadavoca –
‘‘စတ္တာရိမာနိ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, ပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂာနိ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပသ္သတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သမ္မဒက္ခာတာနိ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝာနံ 3 သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒောမနသ္သာနံ အတ္ထင္ဂမာယ ဉာယသ္သ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနသ္သ သစ္ဆိကိရိယာယ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ? သီလပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ, စိတ္တပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ , ဒိဋ္ဌိပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ, ဝိမုတ္တိပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ။
‘‘Cattārimāni, byagghapajjā, pārisuddhipadhāniyaṅgāni tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sammadakkhātāni sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ 4 samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya. Katamāni cattāri? Sīlapārisuddhipadhāniyaṅgaṃ, cittapārisuddhipadhāniyaṅgaṃ , diṭṭhipārisuddhipadhāniyaṅgaṃ, vimuttipārisuddhipadhāniyaṅgaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ , ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, သီလပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ? ဣဓ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, ဘိက္ခု သီလဝာ ဟောတိ။ပေ.။ သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, သီလပာရိသုဒ္ဓိ။ ဣတိ ဧဝရူပိံ သီလပာရိသုဒ္ဓိံ အပရိပူရံ ဝာ ပရိပူရေသ္သာမိ ပရိပူရံ ဝာ တတ္ထ တတ္ထ ပညာယ အနုဂ္ဂဟေသ္သာမီတိ, ယော တတ္ထ ဆန္ဒော စ ဝာယာမော စ ဥသ္သာဟော စ ဥသ္သောဠ္ဟီ စ အပ္ပဋိဝာနီ စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, သီလပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ။
‘‘Katamañca , byagghapajjā, sīlapārisuddhipadhāniyaṅgaṃ? Idha, byagghapajjā, bhikkhu sīlavā hoti…pe… samādāya sikkhati sikkhāpadesu. Ayaṃ vuccati, byagghapajjā, sīlapārisuddhi. Iti evarūpiṃ sīlapārisuddhiṃ aparipūraṃ vā paripūressāmi paripūraṃ vā tattha tattha paññāya anuggahessāmīti, yo tattha chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca, idaṃ vuccati, byagghapajjā, sīlapārisuddhipadhāniyaṅgaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, စိတ္တပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ? ဣဓ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, စိတ္တပာရိသုဒ္ဓိ။ ဣတိ ဧဝရူပိံ စိတ္တပာရိသုဒ္ဓိံ အပရိပူရံ ဝာ ပရိပူရေသ္သာမိ ပရိပူရံ ဝာ တတ္ထ တတ္ထ ပညာယ အနုဂ္ဂဟေသ္သာမီတိ, ယော တတ္ထ ဆန္ဒော စ ဝာယာမော စ ဥသ္သာဟော စ ဥသ္သောဠ္ဟီ စ အပ္ပဋိဝာနီ စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, စိတ္တပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ။
‘‘Katamañca, byagghapajjā, cittapārisuddhipadhāniyaṅgaṃ? Idha, byagghapajjā, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati, byagghapajjā, cittapārisuddhi. Iti evarūpiṃ cittapārisuddhiṃ aparipūraṃ vā paripūressāmi paripūraṃ vā tattha tattha paññāya anuggahessāmīti, yo tattha chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca, idaṃ vuccati, byagghapajjā, cittapārisuddhipadhāniyaṅgaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, ဒိဋ္ဌိပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ? ဣဓ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, ဘိက္ခု ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ပေ.။ ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, ဒိဋ္ဌိပာရိသုဒ္ဓိ။ ဣတိ ဧဝရူပိံ ဒိဋ္ဌိပာရိသုဒ္ဓိံ အပရိပူရံ ဝာ။ပေ.။ တတ္ထ တတ္ထ ပညာယ အနုဂ္ဂဟေသ္သာမီတိ, ယော တတ္ထ ဆန္ဒော စ ဝာယာမော စ ဥသ္သာဟော စ ဥသ္သောဠ္ဟီ စ အပ္ပဋိဝာနီ စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, ဒိဋ္ဌိပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ ။
‘‘Katamañca, byagghapajjā, diṭṭhipārisuddhipadhāniyaṅgaṃ? Idha, byagghapajjā, bhikkhu ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Ayaṃ vuccati, byagghapajjā, diṭṭhipārisuddhi. Iti evarūpiṃ diṭṭhipārisuddhiṃ aparipūraṃ vā…pe… tattha tattha paññāya anuggahessāmīti, yo tattha chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca, idaṃ vuccati, byagghapajjā, diṭṭhipārisuddhipadhāniyaṅgaṃ .
‘‘ကတမဉ္စ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, ဝိမုတ္တိပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ? သ ခော သော, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, အရိယသာဝကော ဣမိနာ စ သီလပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂေန သမန္နာဂတော ဣမိနာ စ စိတ္တပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂေန သမန္နာဂတော ဣမိနာ စ ဒိဋ္ဌိပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂေန သမန္နာဂတော ရဇနီယေသု ဓမ္မေသု စိတ္တံ ဝိရာဇေတိ, ဝိမောစနီယေသု ဓမ္မေသု စိတ္တံ ဝိမောစေတိ။ သော ရဇနီယေသု ဓမ္မေသု စိတ္တံ ဝိရာဇေတ္ဝာ, ဝိမောစနီယေသု ဓမ္မေသု စိတ္တံ ဝိမောစေတ္ဝာ သမ္မာဝိမုတ္တိံ ဖုသတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, ဝိမုတ္တိပာရိသုဒ္ဓိ။ ဣတိ ဧဝရူပိံ ဝိမုတ္တိပာရိသုဒ္ဓိံ အပရိပူရံ ဝာ ပရိပူရေသ္သာမိ ပရိပူရံ ဝာ တတ္ထ တတ္ထ ပညာယ အနုဂ္ဂဟေသ္သာမီတိ, ယော တတ္ထ ဆန္ဒော စ ဝာယာမော စ ဥသ္သာဟော စ ဥသ္သောဠ္ဟီ စ အပ္ပဋိဝာနီ စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, ဝိမုတ္တိပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂံ။
‘‘Katamañca, byagghapajjā, vimuttipārisuddhipadhāniyaṅgaṃ? Sa kho so, byagghapajjā, ariyasāvako iminā ca sīlapārisuddhipadhāniyaṅgena samannāgato iminā ca cittapārisuddhipadhāniyaṅgena samannāgato iminā ca diṭṭhipārisuddhipadhāniyaṅgena samannāgato rajanīyesu dhammesu cittaṃ virājeti, vimocanīyesu dhammesu cittaṃ vimoceti. So rajanīyesu dhammesu cittaṃ virājetvā, vimocanīyesu dhammesu cittaṃ vimocetvā sammāvimuttiṃ phusati. Ayaṃ vuccati, byagghapajjā, vimuttipārisuddhi. Iti evarūpiṃ vimuttipārisuddhiṃ aparipūraṃ vā paripūressāmi paripūraṃ vā tattha tattha paññāya anuggahessāmīti, yo tattha chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca, idaṃ vuccati, byagghapajjā, vimuttipārisuddhipadhāniyaṅgaṃ.
‘‘ဣမာနိ ခော, ဗ္ယဂ္ဃပဇ္ဇာ, စတ္တာရိ ပာရိသုဒ္ဓိပဓာနိယင္ဂာနိ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပသ္သတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သမ္မဒက္ခာတာနိ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝာနံ သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒောမနသ္သာနံ အတ္ထင္ဂမာယ ဉာယသ္သ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနသ္သ သစ္ဆိကိရိယာယာ’’တိ။ စတုတ္ထံ။
‘‘Imāni kho, byagghapajjā, cattāri pārisuddhipadhāniyaṅgāni tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sammadakkhātāni sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāyā’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၄. သာမုဂိယာသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Sāmugiyāsuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၄. သာမုဂိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Sāmugiyasuttavaṇṇanā
