| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විනයවිනිච්‌ඡය-ටීකා • Vinayavinicchaya-ṭīkā |
සමුට්‌ඨානසීසකථාවණ්‌ණනා
Samuṭṭhānasīsakathāvaṇṇanā
325-6. මහෙසිනා ද්‌වීසු විභඞ්‌ගෙසු පඤ්‌ඤත්‌තානි යානි පාරාජිකාදීනි සික්‌ඛාපදානි උපොසථෙ උද්‌දිසන්‌ති, තෙසං සික්‌ඛාපදානං සමුට්‌ඨානං භික්‌ඛූනං පාටවත්‌ථාය ඉතො පරං පවක්‌ඛාමි, තං සමාහිතා සුණාථාති යොජනා.
325-6. Mahesinā dvīsu vibhaṅgesu paññattāni yāni pārājikādīni sikkhāpadāni uposathe uddisanti, tesaṃ sikkhāpadānaṃ samuṭṭhānaṃ bhikkhūnaṃ pāṭavatthāya ito paraṃ pavakkhāmi, taṃ samāhitā suṇāthāti yojanā.
327. කායො ච වාචා ච කායවාචා චාති අචිත්‌තකානි යානි තීණි සමුට්‌ඨානානි, තානෙව චිත්‌තෙන පච්‌චෙකං යොජිතානි සචිත්‌තකානි තීණි සමුට්‌ඨානානි හොන්‌තීති එවමෙව සමුට්‌ඨානං පුරිමානං ද්‌වින්‌නං වසෙන එකඞ්‌ගිකං, තතියචතුත්‌ථපඤ්‌චමානං වසෙන ද්‌වඞ්‌ගිකං, ඡට්‌ඨස්‌ස වසෙන තිවඞ්‌ගිකඤ්‌චාති එවං ඡධා සමුට්‌ඨානවිධිං වදන්‌තීති යොජනා. කායො, වාචාති එකඞ්‌ගිකං ද්‌වයං, කායවාචා , කායචිත්‌තං, වාචාචිත්‌තන්‌ති දුවඞ්‌ගිකත්‌තයං, කායවාචාචිත්‌තන්‌ති අඞ්‌ගභෙදෙන තිවිධම්‌පි අවයවභෙදෙන සමුට්‌ඨානභෙදවිධිං ඡප්‌පකාරං වදන්‌තීති අධිප්‌පායො.
327. Kāyo ca vācā ca kāyavācā cāti acittakāni yāni tīṇi samuṭṭhānāni, tāneva cittena paccekaṃ yojitāni sacittakāni tīṇi samuṭṭhānāni hontīti evameva samuṭṭhānaṃ purimānaṃ dvinnaṃ vasena ekaṅgikaṃ, tatiyacatutthapañcamānaṃ vasena dvaṅgikaṃ, chaṭṭhassa vasena tivaṅgikañcāti evaṃ chadhā samuṭṭhānavidhiṃ vadantīti yojanā. Kāyo, vācāti ekaṅgikaṃ dvayaṃ, kāyavācā , kāyacittaṃ, vācācittanti duvaṅgikattayaṃ, kāyavācācittanti aṅgabhedena tividhampi avayavabhedena samuṭṭhānabhedavidhiṃ chappakāraṃ vadantīti adhippāyo.
328. තෙසු ඡසු සමුට්‌ඨානෙසු එකෙන වා සමුට්‌ඨානෙන ද්‌වීහි වා තීහි වා චතූහි වා ඡහි වා සමුට්‌ඨානෙහි නානා ආපත්‌තියො ජායරෙති සම්‌බන්‌ධො.
328.Tesu chasu samuṭṭhānesu ekena vā samuṭṭhānena dvīhi vā tīhi vā catūhi vā chahi vā samuṭṭhānehi nānā āpattiyo jāyareti sambandho.
329. තත්‌ථ තාසු නානාපත්‌තීසු. පඤ්‌ච සමුට්‌ඨානානි එතිස්‌සාති පඤ්‌චසමුට්‌ඨානා, එවරූපා කාචි ආපත්‌ති න විජ්‌ජති. එකමෙකං සමුට්‌ඨානං යාසන්‌ති විග්‌ගහො. පච්‌ඡිමෙහෙව තීහිපීති සචිත්‌තකෙහෙව තීහි සමුට්‌ඨානෙහි, යා ආපත්‌ති එකසමුට්‌ඨානා හොති, සා සචිත්‌තකානං තිණ්‌ණමඤ්‌ඤතරෙන හොතීති අධිප්‌පායො.
329.Tattha tāsu nānāpattīsu. Pañca samuṭṭhānāni etissāti pañcasamuṭṭhānā, evarūpā kāci āpatti na vijjati. Ekamekaṃ samuṭṭhānaṃ yāsanti viggaho. Pacchimeheva tīhipīti sacittakeheva tīhi samuṭṭhānehi, yā āpatti ekasamuṭṭhānā hoti, sā sacittakānaṃ tiṇṇamaññatarena hotīti adhippāyo.
330-1. තතියච්‌ඡට්‌ඨතොපි චාති කායවාචතො, කායවාචාචිත්‌තතො ච. චතුත්‌ථච්‌ඡට්‌ඨතො චෙවාති කායචිත්‌තතො කායවාචාචිත්‌තතො ච. පඤ්‌චමච්‌ඡට්‌ඨතොපි චාති වාචාචිත්‌තතො කායවාචාචිත්‌තතො ච. ‘‘කායතො කායචිත්‌තතො’’ති පඨමං ද්‌විසමුට්‌ඨානං, ‘‘වාචතො වාචාචිත්‌තතො’’ති දුතියං, ‘‘කායවාචතො කායවාචාචිත්‌තතො’’ති තතියං, ‘‘කායචිත්‌තතො කායවාචාචිත්‌තතො’’ති චතුත්‌ථං, ‘‘වාචාචිත්‌තතො කායවාචාචිත්‌තතො’’ති පඤ්‌චමං ද්‌විසමුට්‌ඨානන්‌ති එවං පඤ්‌චධා එව ඨිතෙහි ද්‌වීහි සමුට්‌ඨානෙහි එසා ද්‌විසමුට්‌ඨානාපත්‌ති ජායතෙ සමුට්‌ඨාති. න අඤ්‌ඤතොති කායතො වාචතොති එකං, වාචතො කායවාචතොති එකන්‌ති එවං යථාවුත්‌තක්‌කමවිපරියායෙන යොජිතෙහි අඤ්‌ඤෙහි සමුට්‌ඨානෙහි න සමුට්‌ඨාති.
330-1.Tatiyacchaṭṭhatopi cāti kāyavācato, kāyavācācittato ca. Catutthacchaṭṭhato cevāti kāyacittato kāyavācācittato ca. Pañcamacchaṭṭhatopi cāti vācācittato kāyavācācittato ca. ‘‘Kāyato kāyacittato’’ti paṭhamaṃ dvisamuṭṭhānaṃ, ‘‘vācato vācācittato’’ti dutiyaṃ, ‘‘kāyavācato kāyavācācittato’’ti tatiyaṃ, ‘‘kāyacittato kāyavācācittato’’ti catutthaṃ, ‘‘vācācittato kāyavācācittato’’ti pañcamaṃ dvisamuṭṭhānanti evaṃ pañcadhā eva ṭhitehi dvīhi samuṭṭhānehi esā dvisamuṭṭhānāpatti jāyate samuṭṭhāti. Na aññatoti kāyato vācatoti ekaṃ, vācato kāyavācatoti ekanti evaṃ yathāvuttakkamavipariyāyena yojitehi aññehi samuṭṭhānehi na samuṭṭhāti.
332. පඨමෙහි ච තීහීති ‘‘කායතො, වාචතො, කායවාචතො’’ති පඨමං නිද්‌දිට්‌ඨෙහි තීහි අචිත්‌තකසමුට්‌ඨානෙහි. පච්‌ඡිමෙහි චාති ‘‘කායචිත්‌තතො, වාචාචිත්‌තතො, කායවාචාචිත්‌තතො’’ති එවං පච්‌ඡා වුත්‌තෙහි සචිත්‌තකෙහි තීහි සමුට්‌ඨානෙහි. න අඤ්‌ඤතොති ‘‘කායතො, වාචතො, කායචිත්‌තතො, වාචතො, කායවාචතො, කායචිත්‌තතො’’ති එවං වුත්‌තවිපල්‌ලාසතො අඤ්‌ඤෙහි තීහි සමුට්‌ඨානෙහි න සමුට්‌ඨාති.
332.Paṭhamehi ca tīhīti ‘‘kāyato, vācato, kāyavācato’’ti paṭhamaṃ niddiṭṭhehi tīhi acittakasamuṭṭhānehi. Pacchimehi cāti ‘‘kāyacittato, vācācittato, kāyavācācittato’’ti evaṃ pacchā vuttehi sacittakehi tīhi samuṭṭhānehi. Na aññatoti ‘‘kāyato, vācato, kāyacittato, vācato, kāyavācato, kāyacittato’’ti evaṃ vuttavipallāsato aññehi tīhi samuṭṭhānehi na samuṭṭhāti.
333-4. පඨමා තතියා චෙව, චතුත්‌ථච්‌ඡට්‌ඨතොපි චාති කායතො, කායවාචතො, කායචිත්‌තතො, කායවාචාචිත්‌තතොති එතෙහි චතූහි සමුට්‌ඨානෙහි චෙව. දුතියා…පෙ.… ච්‌ඡට්‌ඨතොපි චාති වාචතො, කායවාචතො, වාචාචිත්‌තතො, කායවාචාචිත්‌තතොති ඉමෙහි චතූහි චාති චතුසමුට්‌ඨානෙනාපත්‌ති.
333-4.Paṭhamā tatiyā ceva, catutthacchaṭṭhatopi cāti kāyato, kāyavācato, kāyacittato, kāyavācācittatoti etehi catūhi samuṭṭhānehi ceva. Dutiyā…pe… cchaṭṭhatopi cāti vācato, kāyavācato, vācācittato, kāyavācācittatoti imehi catūhi cāti catusamuṭṭhānenāpatti.
සා එවං ද්‌විධා ඨිතෙහි චතූහි සමුට්‌ඨානෙහි ජායතෙ. න පනඤ්‌ඤතොති ‘‘කායතො, වාචතො, කායවාචතො, කායචිත්‌තතො’’ති එවමාදිනා විපල්‌ලාසනයෙන යොජිතෙහි චතූහි සමුට්‌ඨානෙහි න සමුට්‌ඨාති. ඡ සමුට්‌ඨානානි යස්‌සා සා ඡසමුට්‌ඨානා. සචිත්‌තකෙහි තීහි, අචිත්‌තකෙහි තීහීති ඡහි එව සමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨාතීති. පකාරන්‌තරාභාවා ඉධ ‘‘න අඤ්‌ඤතො’’ති න වුත්‌තං.
Sā evaṃ dvidhā ṭhitehi catūhi samuṭṭhānehi jāyate. Na panaññatoti ‘‘kāyato, vācato, kāyavācato, kāyacittato’’ti evamādinā vipallāsanayena yojitehi catūhi samuṭṭhānehi na samuṭṭhāti. Cha samuṭṭhānāni yassā sā chasamuṭṭhānā. Sacittakehi tīhi, acittakehi tīhīti chahi eva samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti. Pakārantarābhāvā idha ‘‘na aññato’’ti na vuttaṃ.
ආහ ච අට්‌ඨකථාචරියො මාතිකට්‌ඨකථායං.
Āha ca aṭṭhakathācariyo mātikaṭṭhakathāyaṃ.
335. සමුට්‌ඨාති එතස්‌මාති සමුට්‌ඨානං, කායාදි ඡබ්‌බිධං, එකං සමුට්‌ඨානං කාරණං යස්‌සා සා එකසමුට්‌ඨානා. පකාරන්‌තරාභාවා තිධා. කථං? සචිත්‌තකානං තිණ්‌ණං සමුට්‌ඨානානං වසෙන තිවිධා. ද්‌වීහි සමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨිතා ද්‌විසමුට්‌ඨිතා, ද්‌විසමුට්‌ඨානාපත්‌තීති අත්‌ථො. පඤ්‌චධාති වුත්‌තනයෙන පඤ්‌චප්‌පකාරා. තීණි සමුට්‌ඨානානි යස්‌සා සා තිසමුට්‌ඨානා, චත්‌තාරි සමුට්‌ඨානානි යස්‌සා සා චතුරුට්‌ඨානා, තිසමුට්‌ඨානා ච චතුරුට්‌ඨානා ච තිචතුරුට්‌ඨානාති එකදෙසසරූපෙකසෙසො, තිසමුට්‌ඨානා ද්‌විධා විභත්‌තා, චතුසමුට්‌ඨානා ච ද්‌විධා එව විභත්‌තාති අත්‌ථො. ඡහි සමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨිතා ඡසමුට්‌ඨිතා, ඡසමුට්‌ඨානාති අත්‌ථො. එකධාති පකාරන්‌තරාභාවා එකධාව ඨිතාති අධිප්‌පායො.
335. Samuṭṭhāti etasmāti samuṭṭhānaṃ, kāyādi chabbidhaṃ, ekaṃ samuṭṭhānaṃ kāraṇaṃ yassā sā ekasamuṭṭhānā. Pakārantarābhāvā tidhā. Kathaṃ? Sacittakānaṃ tiṇṇaṃ samuṭṭhānānaṃ vasena tividhā. Dvīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhitā dvisamuṭṭhitā, dvisamuṭṭhānāpattīti attho. Pañcadhāti vuttanayena pañcappakārā. Tīṇi samuṭṭhānāni yassā sā tisamuṭṭhānā, cattāri samuṭṭhānāni yassā sā caturuṭṭhānā, tisamuṭṭhānā ca caturuṭṭhānā ca ticaturuṭṭhānāti ekadesasarūpekaseso, tisamuṭṭhānā dvidhā vibhattā, catusamuṭṭhānā ca dvidhā eva vibhattāti attho. Chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhitā chasamuṭṭhitā, chasamuṭṭhānāti attho. Ekadhāti pakārantarābhāvā ekadhāva ṭhitāti adhippāyo.
336. සබ්‌බා ආපත්‌තියො සමුට්‌ඨානවිසෙසතො එවං තෙරසධා ඨිතානං සමුට්‌ඨානභෙදානං නානත්‌තතො තෙහි සමුට්‌ඨිතානං පඨමං පඤ්‌ඤත්‌තත්‌තා සීසභූතානං සික්‌ඛාපදානං වසෙන තෙරසෙව නාමානි ලභන්‌ති, තානි ඉතො පරං වක්‌ඛාමීති යොජනා.
336.Sabbā āpattiyo samuṭṭhānavisesato evaṃ terasadhā ṭhitānaṃ samuṭṭhānabhedānaṃ nānattato tehi samuṭṭhitānaṃ paṭhamaṃ paññattattā sīsabhūtānaṃ sikkhāpadānaṃ vasena teraseva nāmāni labhanti, tāni ito paraṃ vakkhāmīti yojanā.
337. පඨමන්‌තිමවත්‌ථුඤ්‌චාති පඨමපාරාජිකසමුට්‌ඨානං. දුතියන්‌ති අදින්‌නාදානසමුට්‌ඨානං. සඤ්‌චරිත්‌තකන්‌ති සඤ්‌චරිත්‌තසමුට්‌ඨානං. සමනුභාසනන්‌ති සමනුභාසනසමුට්‌ඨානං. ‘‘කථිනං එළකලොමක’’න්‌ති පදච්‌ඡෙදො, කථිනසමුට්‌ඨානං එළකලොමසමුට්‌ඨානඤ්‌ච.
337.Paṭhamantimavatthuñcāti paṭhamapārājikasamuṭṭhānaṃ. Dutiyanti adinnādānasamuṭṭhānaṃ. Sañcarittakanti sañcarittasamuṭṭhānaṃ. Samanubhāsananti samanubhāsanasamuṭṭhānaṃ. ‘‘Kathinaṃ eḷakalomaka’’nti padacchedo, kathinasamuṭṭhānaṃ eḷakalomasamuṭṭhānañca.
338. පදසොධම්‌මන්‌ති පදසොධම්‌මසමුට්‌ඨානං. අද්‌ධානං ථෙය්‍යසත්‌ථන්‌ති අද්‌ධානසමුට්‌ඨානං ථෙය්‍යසත්‌ථසමුට්‌ඨානං. දෙසනාති ධම්‌මදෙසනාසමුට්‌ඨානං. භූතාරොචනකන්‌ති භූතාරොචනසමුට්‌ඨානං. චොරිවුට්‌ඨාපනන්‌ති චොරිවුට්‌ඨාපනසමුට්‌ඨානං.
338.Padasodhammanti padasodhammasamuṭṭhānaṃ. Addhānaṃ theyyasatthanti addhānasamuṭṭhānaṃ theyyasatthasamuṭṭhānaṃ. Desanāti dhammadesanāsamuṭṭhānaṃ. Bhūtārocanakanti bhūtārocanasamuṭṭhānaṃ. Corivuṭṭhāpananti corivuṭṭhāpanasamuṭṭhānaṃ.
339. අනනුඤ්‌ඤාතකඤ්‌චාති අනනුඤ්‌ඤාතකසමුට්‌ඨානඤ්‌චාති එතානි තෙරස තෙහි සමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨිතානං තෙසං සික්‌ඛාපදානං පඨමං පඨමං නිද්‌දිට්‌ඨානං පඨමපාරාජිකාදිසික්‌ඛාපදසමුට්‌ඨානානං ඉතරෙසං පුබ්‌බඞ්‌ගමභාවතො ‘‘සීසානී’’ති වුත්‌තානි. යථාහ පරිවාරට්‌ඨකථායං ‘‘පඨමපාරාජිකං නාම එකං සමුට්‌ඨානසීසං, සෙසානි තෙන සදිසානී’’තිආදි (පරි. අට්‌ඨ. 258). තෙරසෙතෙ සමුට්‌ඨානනයාති එතෙ සීසවසෙන දස්‌සිතා තෙරස සමුට්‌ඨානනයා. විඤ්‌ඤූහි උපාලිත්‌ථෙරාදීහි.
339.Ananuññātakañcāti ananuññātakasamuṭṭhānañcāti etāni terasa tehi samuṭṭhānehi samuṭṭhitānaṃ tesaṃ sikkhāpadānaṃ paṭhamaṃ paṭhamaṃ niddiṭṭhānaṃ paṭhamapārājikādisikkhāpadasamuṭṭhānānaṃ itaresaṃ pubbaṅgamabhāvato ‘‘sīsānī’’ti vuttāni. Yathāha parivāraṭṭhakathāyaṃ ‘‘paṭhamapārājikaṃ nāma ekaṃ samuṭṭhānasīsaṃ, sesāni tena sadisānī’’tiādi (pari. aṭṭha. 258). Terasete samuṭṭhānanayāti ete sīsavasena dassitā terasa samuṭṭhānanayā. Viññūhi upālittherādīhi.
340. තත්‌ථ තෙරසසු සමුට්‌ඨානසීසෙසු. යාති යා පන ආපත්‌ති. ආදිපාරාජිකුට්‌ඨානාති පඨමපාරාජිකසමුට්‌ඨානා.
340.Tattha terasasu samuṭṭhānasīsesu. Yāti yā pana āpatti. Ādipārājikuṭṭhānāti paṭhamapārājikasamuṭṭhānā.
341. අදින්‌නාදාන-සද්‌දො පුබ්‌බකො පඨමො එතිස්‌සා තංසමුට්‌ඨානාපත්‌තියාති අදින්‌නාදානපුබ්‌බකා, අදින්‌නාදානසමුට්‌ඨානාති උද්‌දිට්‌ඨාති යොජනා.
341. Adinnādāna-saddo pubbako paṭhamo etissā taṃsamuṭṭhānāpattiyāti adinnādānapubbakā, adinnādānasamuṭṭhānāti uddiṭṭhāti yojanā.
342. ජාතූති එකංසෙන.
342.Jātūti ekaṃsena.
343. අයං සමුට්‌ඨානවසෙන ‘‘සමනුභාසනාසමුට්‌ඨානා’’ති වුත්‌තාති යොජනා.
343. Ayaṃ samuṭṭhānavasena ‘‘samanubhāsanāsamuṭṭhānā’’ti vuttāti yojanā.
344. කථින-සද්‌දො උපපදො යස්‌සා තංසමුට්‌ඨානාය ආපත්‌තියා සා කථිනුපපදා, කථිනසමුට්‌ඨානාති මතා ඤාතා, අයං සමුට්‌ඨානවසෙන ‘‘කථිනසමුට්‌ඨානා’’ති ඤාතාති අත්‌ථො.
344. Kathina-saddo upapado yassā taṃsamuṭṭhānāya āpattiyā sā kathinupapadā, kathinasamuṭṭhānāti matā ñātā, ayaṃ samuṭṭhānavasena ‘‘kathinasamuṭṭhānā’’ti ñātāti attho.
345. එළකලොම-සද්‌දො ආදි යස්‌සා තංසමුට්‌ඨානාපත්‌තියා සා එළකලොමාදිසමුට්‌ඨානාති අත්‌ථො.
345. Eḷakaloma-saddo ādi yassā taṃsamuṭṭhānāpattiyā sā eḷakalomādisamuṭṭhānāti attho.
349. එත්‌ථ සමුට්‌ඨානෙසු.
349.Ettha samuṭṭhānesu.
350. භූතාරොචන-සද්‌දො පුබ්‌බභාගො එතිස්‌සා තංසමුට්‌ඨානාය ආපත්‌තියාති භූතාරොචනපුබ්‌බකා, භූතාරොචනසමුට්‌ඨානාති අත්‌ථො.
350. Bhūtārocana-saddo pubbabhāgo etissā taṃsamuṭṭhānāya āpattiyāti bhūtārocanapubbakā, bhūtārocanasamuṭṭhānāti attho.
351. සමුට්‌ඨානං සමුට්‌ඨිතං, චොරිවුට්‌ඨාපනං සමුට්‌ඨිතං යස්‌සා සා චොරිවුට්‌ඨාපනසමුට්‌ඨිතා, චොරිවුට්‌ඨාපනසමුට්‌ඨානාති අත්‌ථො.
351. Samuṭṭhānaṃ samuṭṭhitaṃ, corivuṭṭhāpanaṃ samuṭṭhitaṃ yassā sā corivuṭṭhāpanasamuṭṭhitā, corivuṭṭhāpanasamuṭṭhānāti attho.
353. තත්‌ථාති තෙරසසමුට්‌ඨානසීසෙසු, ‘‘සමුට්‌ඨානං සචිත්‌තක’’න්‌ති ඉදං ‘‘පඨම’’න්‌තිආදීහි පච්‌චෙකං යොජෙතබ්‌බං. පඨමං සමුට්‌ඨානන්‌ති පඨමපාරාජිකසමුට්‌ඨානං. දුතියං සමුට්‌ඨානන්‌ති අදින්‌නාදානසමුට්‌ඨානං. චතුත්‌ථං සමුට්‌ඨානන්‌ති සමනුභාසනසමුට්‌ඨානං. නවමං සමුට්‌ඨානන්‌ති ථෙය්‍යසත්‌ථසමුට්‌ඨානං. දසමං සමුට්‌ඨානන්‌ති ධම්‌මදෙසනාසමුට්‌ඨානං. ද්‌වාදසමං සමුට්‌ඨානන්‌ති චොරිවුට්‌ඨාපනසමුට්‌ඨානං.
353.Tatthāti terasasamuṭṭhānasīsesu, ‘‘samuṭṭhānaṃ sacittaka’’nti idaṃ ‘‘paṭhama’’ntiādīhi paccekaṃ yojetabbaṃ. Paṭhamaṃ samuṭṭhānanti paṭhamapārājikasamuṭṭhānaṃ. Dutiyaṃ samuṭṭhānanti adinnādānasamuṭṭhānaṃ. Catutthaṃ samuṭṭhānanti samanubhāsanasamuṭṭhānaṃ. Navamaṃ samuṭṭhānanti theyyasatthasamuṭṭhānaṃ. Dasamaṃ samuṭṭhānanti dhammadesanāsamuṭṭhānaṃ. Dvādasamaṃ samuṭṭhānanti corivuṭṭhāpanasamuṭṭhānaṃ.
354. සමුට්‌ඨානෙති සමුට්‌ඨානසීසෙ. සදිසාති තෙන තෙන සමුට්‌ඨානසීසෙන සමුට්‌ඨානා ආපත්‌තියො. ඉධාති ඉමස්‌මිං සමුට්‌ඨානවිනිච්‌ඡයෙ. දිස්‌සරෙති දිස්‌සන්‌තෙ, දිස්‌සන්‌තීති අත්‌ථො. අථ වා ඉධ දිස්‌සරෙති ඉධ උභතොවිභඞ්‌ගෙ එතෙසු තෙරසසමුට්‌ඨානෙසු එකෙකස්‌මිං අඤ්‌ඤානිපි සදිසානි සමුට්‌ඨානානි දිස්‌සන්‌තීති අත්‌ථො. ඉදානි තානි සරූපතො නිදස්‌සෙතුමාහ ‘‘සුක්‌කඤ්‌චා’’තිආදි. තත්‌ථ සුක්‌කන්‌ති සුක්‌කවිස්‌සට්‌ඨිසික්‌ඛාපදං. එස නයො ‘‘කායසංසග්‌ගො’’තිආදීසුපි. යදෙත්‌ථ දුවිඤ්‌ඤෙය්‍යං, තං වක්‌ඛාම.
354.Samuṭṭhāneti samuṭṭhānasīse. Sadisāti tena tena samuṭṭhānasīsena samuṭṭhānā āpattiyo. Idhāti imasmiṃ samuṭṭhānavinicchaye. Dissareti dissante, dissantīti attho. Atha vā idha dissareti idha ubhatovibhaṅge etesu terasasamuṭṭhānesu ekekasmiṃ aññānipi sadisāni samuṭṭhānāni dissantīti attho. Idāni tāni sarūpato nidassetumāha ‘‘sukkañcā’’tiādi. Tattha sukkanti sukkavissaṭṭhisikkhāpadaṃ. Esa nayo ‘‘kāyasaṃsaggo’’tiādīsupi. Yadettha duviññeyyaṃ, taṃ vakkhāma.
355. පුබ්‌බුපපරිපාකො චාති ‘‘ජානං පුබ්‌බුපගතං භික්‌ඛු’’න්‌ති (පාචි. 120) සික්‌ඛාපදඤ්‌ච ‘‘භික්‌ඛුනිපරිපාචිත’’න්‌ති (පාචි. 192, 194) පිණ්‌ඩපාතසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. රහො භික්‌ඛුනියාසහාති භික්‌ඛුනියා සද්‌ධිං රහො නිසජ්‌ජසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සභොජනෙ, රහො ද්‌වෙ චාති සභොජනෙ කුලෙ අනුපඛජ්‌ජසික්‌ඛාපදඤ්‌ච ද්‌වෙ රහොනිසජ්‌ජසික්‌ඛාපදානි ච. අඞ්‌ගුලී උදකෙ හසන්‌ති අඞ්‌ගුලිපතොදඤ්‌ච උදකහසධම්‌මසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
355.Pubbupaparipāko cāti ‘‘jānaṃ pubbupagataṃ bhikkhu’’nti (pāci. 120) sikkhāpadañca ‘‘bhikkhuniparipācita’’nti (pāci. 192, 194) piṇḍapātasikkhāpadañca. Raho bhikkhuniyāsahāti bhikkhuniyā saddhiṃ raho nisajjasikkhāpadañca. Sabhojane, raho dve cāti sabhojane kule anupakhajjasikkhāpadañca dve rahonisajjasikkhāpadāni ca. Aṅgulī udake hasanti aṅgulipatodañca udakahasadhammasikkhāpadañca.
356. පහාරෙ උග්‌ගිරෙ චෙවාති පහාරදානසික්‌ඛාපදඤ්‌ච තලසත්‌තිඋග්‌ගිරණසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. තෙපඤ්‌ඤාසා ච සෙඛියාති පඤ්‌චසත්‌තතිසෙඛියාසු වක්‌ඛමානානි උජ්‌ජග්‌ඝිකාදීනි සමනුභාසනසමුට්‌ඨානානි දස, ඡත්‌තපාණිආදීනි ධම්‌මදෙසනාසමුට්‌ඨානානි එකාදස, ථෙය්‍යසත්‌ථසමුට්‌ඨානං , සූපොදනවිඤ්‌ඤත්‌තිසික්‌ඛාපදඤ්‌චාති බාවීසති සික්‌ඛාපදානි ඨපෙත්‌වා පරිමණ්‌ඩලනිවාසනාදීනි ඉතරානි තෙපඤ්‌ඤාස සෙඛියසික්‌ඛාපදානි ච. අධක්‌ඛකුබ්‌භජාණුඤ්‌චාති භික්‌ඛුනීනං අධක්‌ඛකඋබ්‌භජාණුසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ගාමන්‌තරමවස්‌සුතාති ගාමන්‌තරගමනං, අවස්‌සුතස්‌ස හත්‌ථතො ඛාදනීයග්‌ගහණසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
356.Pahāre uggire cevāti pahāradānasikkhāpadañca talasattiuggiraṇasikkhāpadañca. Tepaññāsā ca sekhiyāti pañcasattatisekhiyāsu vakkhamānāni ujjagghikādīni samanubhāsanasamuṭṭhānāni dasa, chattapāṇiādīni dhammadesanāsamuṭṭhānāni ekādasa, theyyasatthasamuṭṭhānaṃ , sūpodanaviññattisikkhāpadañcāti bāvīsati sikkhāpadāni ṭhapetvā parimaṇḍalanivāsanādīni itarāni tepaññāsa sekhiyasikkhāpadāni ca. Adhakkhakubbhajāṇuñcāti bhikkhunīnaṃ adhakkhakaubbhajāṇusikkhāpadañca. Gāmantaramavassutāti gāmantaragamanaṃ, avassutassa hatthato khādanīyaggahaṇasikkhāpadañca.
357-8. තලමට්‌ඨුදසුද්‌ධි චාති තලඝාතං, ජතුමට්‌ඨං, උදකසුද්‌ධිකාදියනඤ්‌ච. වස්‌සංවුත්‌ථාති ‘‘වස්‌සංවුත්‌ථා…පෙ.… ඡප්‌පඤ්‌චයොජනානී’’ති (පාචි. 974) සික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ඔවාදාය න ගච්‌ඡන්‌තීති ඔවාදාය අගමනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. නානුබන්‌ධෙ පවත්‌තිනින්‌ති ‘‘වුට්‌ඨාපිතං පවත්‌තිනිං ද්‌වෙ වස්‌සානි නානුබන්‌ධෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1112) සික්‌ඛාපදඤ්‌චාති උභතොවිභඞ්‌ගෙ නිද්‌දිට්‌ඨා ඉමෙ පඤ්‌චසත්‌තති ධම්‌මා කායචිත්‌තසමුට්‌ඨිතා මෙථුනෙන සමා එකසමුට්‌ඨානා මතාති යොජනා.
357-8.Talamaṭṭhudasuddhi cāti talaghātaṃ, jatumaṭṭhaṃ, udakasuddhikādiyanañca. Vassaṃvutthāti ‘‘vassaṃvutthā…pe… chappañcayojanānī’’ti (pāci. 974) sikkhāpadañca. Ovādāya na gacchantīti ovādāya agamanasikkhāpadañca. Nānubandhe pavattininti ‘‘vuṭṭhāpitaṃ pavattiniṃ dve vassāni nānubandheyyā’’ti (pāci. 1112) sikkhāpadañcāti ubhatovibhaṅge niddiṭṭhā ime pañcasattati dhammā kāyacittasamuṭṭhitā methunena samā ekasamuṭṭhānā matāti yojanā.
එත්‌ථ ච පාළියං ‘‘ඡසත්‌තතී’’ති ගණනපරිච්‌ඡෙදො සමුට්‌ඨානසික්‌ඛාපදෙන සහ දස්‌සිතො. ඉධ පන තං විනා තංසදිසානමෙව ගණනා දස්‌සිතා. තෙනෙව පඨමං සමුට්‌ඨානසීසං පාළියං ගණනායපි දස්‌සිතං, ඉධෙව න දස්‌සිතං. උපරි කත්‌ථචි සමුට්‌ඨානසීසස්‌ස දස්‌සනං පනෙත්‌ථ වක්‌ඛමානානං තංසදිසභාවදස්‌සනත්‌ථං, ගණනාය වක්‌ඛමානාය අන්‌තොගධභාවදස්‌සනත්‌ථං. තෙනෙව තත්‌ථපි තං විනා ගණනං වක්‌ඛති.
Ettha ca pāḷiyaṃ ‘‘chasattatī’’ti gaṇanaparicchedo samuṭṭhānasikkhāpadena saha dassito. Idha pana taṃ vinā taṃsadisānameva gaṇanā dassitā. Teneva paṭhamaṃ samuṭṭhānasīsaṃ pāḷiyaṃ gaṇanāyapi dassitaṃ, idheva na dassitaṃ. Upari katthaci samuṭṭhānasīsassa dassanaṃ panettha vakkhamānānaṃ taṃsadisabhāvadassanatthaṃ, gaṇanāya vakkhamānāya antogadhabhāvadassanatthaṃ. Teneva tatthapi taṃ vinā gaṇanaṃ vakkhati.
පඨමපාරාජිකසමුට්‌ඨානවණ්‌ණනා.
Paṭhamapārājikasamuṭṭhānavaṇṇanā.
359. විග්‌ගහන්‌ති මනුස්‌සවිග්‌ගහසික්‌ඛාපදං. උත්‌තරි චෙවාති උත්‌තරිමනුස්‌සධම්‌මසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. දුට්‌ඨුල්‌ලන්‌ති දුට්‌ඨුල්‌ලවාචාසික්‌ඛාපදං. අත්‌තකාමතාති අත්‌තකාමපාරිචරියසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. දුට්‌ඨදොසා දුවෙ චෙවාති ද්‌වෙ දුට්‌ඨදොසසික්‌ඛාපදානි ච. දුතියානියතොපි චාති දුතියඅනියතසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
359.Viggahanti manussaviggahasikkhāpadaṃ. Uttari cevāti uttarimanussadhammasikkhāpadañca. Duṭṭhullanti duṭṭhullavācāsikkhāpadaṃ. Attakāmatāti attakāmapāricariyasikkhāpadañca. Duṭṭhadosā duve cevāti dve duṭṭhadosasikkhāpadāni ca. Dutiyāniyatopi cāti dutiyaaniyatasikkhāpadañca.
360. අච්‌ඡින්‌දනඤ්‌චාති සාමං චීවරං දත්‌වා අච්‌ඡින්‌දනඤ්‌ච. පරිණාමොති සඞ්‌ඝිකලාභස්‌ස අත්‌තනො පරිණාමනඤ්‌ච. මුසාඔමසපෙසුණාති මුසාවාදො ච ඔමසවාදො ච භික්‌ඛුපෙසුඤ්‌ඤඤ්‌ච. දුට්‌ඨුල්‌ලාරොචනඤ්‌චෙවාති දුට්‌ඨුල්‌ලාපත්‌තිආරොචනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පථවීඛණනම්‌පි චාති පථවීඛණනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
360.Acchindanañcāti sāmaṃ cīvaraṃ datvā acchindanañca. Pariṇāmoti saṅghikalābhassa attano pariṇāmanañca. Musāomasapesuṇāti musāvādo ca omasavādo ca bhikkhupesuññañca. Duṭṭhullārocanañcevāti duṭṭhullāpattiārocanasikkhāpadañca. Pathavīkhaṇanampi cāti pathavīkhaṇanasikkhāpadañca.
361. භූතගාමඤ්‌ච වාදො චාති භූතගාමසික්‌ඛාපදං, අඤ්‌ඤවාදකසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. උජ්‌ඣාපනකමෙව චාති උජ්‌ඣාපනකසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. නික්‌කඩ්‌ඪො සිඤ්‌චනඤ්‌චෙවාති විහාරතො නික්‌කඩ්‌ඪනඤ්‌ච උදකෙ තිණාදිසිඤ්‌චනඤ්‌ච. ආමිසහෙතු චාති ආමිසහෙතු භික්‌ඛුනියො ඔවාදසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
361.Bhūtagāmañcavādo cāti bhūtagāmasikkhāpadaṃ, aññavādakasikkhāpadañca. Ujjhāpanakameva cāti ujjhāpanakasikkhāpadañca. Nikkaḍḍho siñcanañcevāti vihārato nikkaḍḍhanañca udake tiṇādisiñcanañca. Āmisahetu cāti āmisahetu bhikkhuniyo ovādasikkhāpadañca.
362. භුත්‌තාවින්‌ති භුත්‌තාවිං අනතිරිත්‌තෙන ඛාදනීයාදිනා පවාරණසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. එහනාදරින්‌ති ‘‘එහාවුසො, ගාමං වා’’ති (පාචි. 275) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච අනාදරියසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. භිංසාපනමෙව චාති භික්‌ඛුභිංසනකඤ්‌ච. අපනිධෙය්‍යාති පත්‌තාදිඅපනිධානසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සඤ්‌චිච්‌ච පාණන්‌ති සඤ්‌චිච්‌ච පාණං ජීවිතාවොරොපනඤ්‌ච. සප්‌පාණකම්‌පි චාති ජානං සප්‌පාණකඋදකසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
362.Bhuttāvinti bhuttāviṃ anatirittena khādanīyādinā pavāraṇasikkhāpadañca. Ehanādarinti ‘‘ehāvuso, gāmaṃ vā’’ti (pāci. 275) vuttasikkhāpadañca anādariyasikkhāpadañca. Bhiṃsāpanameva cāti bhikkhubhiṃsanakañca. Apanidheyyāti pattādiapanidhānasikkhāpadañca. Sañcicca pāṇanti sañcicca pāṇaṃ jīvitāvoropanañca. Sappāṇakampi cāti jānaṃ sappāṇakaudakasikkhāpadañca.
363. උක්‌කොටනඤ්‌චාති පුනකම්‌මාය උක්‌කොටනඤ්‌ච. ඌනොති ඌනවීසතිවස්‌සසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සංවාසොති උක්‌ඛිත්‌තකෙන සද්‌ධිං සංවාසසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. නාසනෙ චාති නාසිතකසාමණෙරසම්‌භොගසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සහධම්‌මිකන්‌ති සහධම්‌මිකං වුච්‌චමානසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. විලෙඛා චාති ‘‘විලෙඛාය සංවත්‌තන්‌තී’’ති (පාචි. 439) ආගතසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. මොහනාති මොහනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අමූලකෙන චාති අමූලකෙන සඞ්‌ඝාදිසෙසෙන අනුද්‌ධංසනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
363.Ukkoṭanañcāti punakammāya ukkoṭanañca. Ūnoti ūnavīsativassasikkhāpadañca. Saṃvāsoti ukkhittakena saddhiṃ saṃvāsasikkhāpadañca. Nāsane cāti nāsitakasāmaṇerasambhogasikkhāpadañca. Sahadhammikanti sahadhammikaṃ vuccamānasikkhāpadañca. Vilekhā cāti ‘‘vilekhāya saṃvattantī’’ti (pāci. 439) āgatasikkhāpadañca. Mohanāti mohanasikkhāpadañca. Amūlakena cāti amūlakena saṅghādisesena anuddhaṃsanasikkhāpadañca.
364. කුක්‌කුච්‌චං ඛීයනං දත්‌වාති කුක්‌කුච්‌චඋප්‌පාදනඤ්‌ච ධම්‌මිකානං කම්‌මානං ඡන්‌දං දත්‌වා ඛීයනඤ්‌ච චීවරං දත්‌වා ඛීයනඤ්‌ච. පරිණාමෙය්‍ය පුග්‌ගලෙති සඞ්‌ඝිකං ලාභං පුග්‌ගලස්‌ස පරිණාමනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. කිං තෙ, අකාලං, අච්‌ඡින්‌දෙති ‘‘කිං තෙ, අය්‍යෙ, එසො පුරිසපුග්‌ගලො කරිස්‌සතී’’ති (පාචි. 705) ආගතසික්‌ඛාපදඤ්‌ච අකාලචීවරං ‘‘කාලචීවර’’න්‌ති අධිට්‌ඨහිත්‌වා භාජනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච භික්‌ඛුනියා සද්‌ධිං චීවරං පරිවත්‌තෙත්‌වා අච්‌ඡින්‌දනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. දුග්‌ගහනිරයෙන චාති දුග්‌ගහිතෙන දුපධාරිතෙන පරං උජ්‌ඣාපනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච නිරයෙන වා බ්‍රහ්‌මචරියෙන වා අභිසපනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
364.Kukkuccaṃ khīyanaṃ datvāti kukkuccauppādanañca dhammikānaṃ kammānaṃ chandaṃ datvā khīyanañca cīvaraṃ datvā khīyanañca. Pariṇāmeyya puggaleti saṅghikaṃ lābhaṃ puggalassa pariṇāmanasikkhāpadañca. Kiṃ te, akālaṃ, acchindeti ‘‘kiṃ te, ayye, eso purisapuggalo karissatī’’ti (pāci. 705) āgatasikkhāpadañca akālacīvaraṃ ‘‘kālacīvara’’nti adhiṭṭhahitvā bhājanasikkhāpadañca bhikkhuniyā saddhiṃ cīvaraṃ parivattetvā acchindanasikkhāpadañca. Duggahanirayena cāti duggahitena dupadhāritena paraṃ ujjhāpanasikkhāpadañca nirayena vā brahmacariyena vā abhisapanasikkhāpadañca.
365. ගණස්‌ස චාති ‘‘ගණස්‌ස චීවරලාභං අන්‌තරායං කරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 908) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. විභඞ්‌ගඤ්‌චාති ‘‘ධම්‌මිකං චීවරවිභඞ්‌ගං පටිබාහෙය්‍යා’’ති (පාචි. 912) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. දුබ්‌බලාසා තථෙව චාති ‘‘දුබ්‌බලචීවරපච්‌චාසාය චීවරකාලසමයං අතික්‌කාමෙය්‍යා’’ති (පාචි. 921) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ධම්‌මිකං කථිනුද්‌ධාරන්‌ති ‘‘ධම්‌මිකං කථිනුද්‌ධාරං පටිබාහෙය්‍යා’’ති (පාචි. 928) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සඤ්‌චිච්‌චාඵාසුමෙව චාති ‘‘භික්‌ඛුනියා සඤ්‌චිච්‌ච අඵාසුං කරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 942) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
365.Gaṇassa cāti ‘‘gaṇassa cīvaralābhaṃ antarāyaṃ kareyyā’’ti (pāci. 908) vuttasikkhāpadañca. Vibhaṅgañcāti ‘‘dhammikaṃ cīvaravibhaṅgaṃ paṭibāheyyā’’ti (pāci. 912) vuttasikkhāpadañca. Dubbalāsā tatheva cāti ‘‘dubbalacīvarapaccāsāya cīvarakālasamayaṃ atikkāmeyyā’’ti (pāci. 921) vuttasikkhāpadañca. Dhammikaṃ kathinuddhāranti ‘‘dhammikaṃ kathinuddhāraṃ paṭibāheyyā’’ti (pāci. 928) vuttasikkhāpadañca. Sañciccāphāsumeva cāti ‘‘bhikkhuniyā sañcicca aphāsuṃ kareyyā’’ti (pāci. 942) vuttasikkhāpadañca.
366. සයං උපස්‌සයං දත්‌වාති ‘‘භික්‌ඛුනියා උපස්‌සයං දත්‌වා කුපිතා අනත්‌තමනා නික්‌කඩ්‌ඪෙය්‍යා’’ති (පාචි. 951) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අක්‌කොසෙය්‍ය චාති ‘‘භික්‌ඛුං අක්‌කොසෙය්‍ය වා පරිභාසෙය්‍ය වා’’ති (පාචි. 1029) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. චණ්‌ඩිකාති ‘‘චණ්‌ඩීකතා ගණං පරිභාසෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1034) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. කුලමච්‌ඡරිනී අස්‌සාති ‘‘කුලමච්‌ඡරිනී අස්‌සා’’ති (පාචි. 1043) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ගබ්‌භිනිං වුට්‌ඨාපෙය්‍ය චාති ‘‘ගබ්‌භිනිං වුට්‌ඨාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1068) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
366.Sayaṃ upassayaṃ datvāti ‘‘bhikkhuniyā upassayaṃ datvā kupitā anattamanā nikkaḍḍheyyā’’ti (pāci. 951) vuttasikkhāpadañca. Akkoseyya cāti ‘‘bhikkhuṃ akkoseyya vā paribhāseyya vā’’ti (pāci. 1029) vuttasikkhāpadañca. Caṇḍikāti ‘‘caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāseyyā’’ti (pāci. 1034) vuttasikkhāpadañca. Kulamaccharinī assāti ‘‘kulamaccharinī assā’’ti (pāci. 1043) vuttasikkhāpadañca. Gabbhiniṃ vuṭṭhāpeyya cāti ‘‘gabbhiniṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1068) vuttasikkhāpadañca.
367. පායන්‌තින්‌ති ‘‘පායන්‌තිං වුට්‌ඨාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1073) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ද්‌වෙ ච වස්‌සානීති ‘‘ද්‌වෙ වස්‌සානි ඡසු ධම්‌මෙසු අසික්‌ඛිතසික්‌ඛං සික්‌ඛමානං වුට්‌ඨාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1080) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සඞ්‌ඝෙනාසම්‌මතන්‌ති ‘‘සික්‌ඛිතසික්‌ඛං සික්‌ඛමානං සඞ්‌ඝෙන අසම්‌මතං වුට්‌ඨාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1086) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. තිස්‌සො ගිහිගතා වුත්‌තාති ‘‘ඌනද්‌වාදසවස්‌සං ගිහිගතං (පාචි. 1091), පරිපුණ්‌ණද්‌වාදසවස්‌සං ගිහිගතං ද්‌වෙ වස්‌සානි ඡසු ධම්‌මෙසු අසික්‌ඛිතසික්‌ඛං (පාචි. 1097), ද්‌වෙවස්‌සානි සික්‌ඛිතසික්‌ඛං සඞ්‌ඝෙන අසම්‌මත’’න්‌ති (පාචි. 1103) වුත්‌තසික්‌ඛාපදානි ච. තිස්‌සොයෙව කුමාරිකාති ‘‘ඌනවීසතිවස්‌සං කුමාරිභූත’’න්‌තිආදිනා (පාචි. 1120) නයෙන වුත්‌තා තිස්‌සො ච.
367.Pāyantinti ‘‘pāyantiṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1073) vuttasikkhāpadañca. Dve ca vassānīti ‘‘dve vassāni chasu dhammesu asikkhitasikkhaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1080) vuttasikkhāpadañca. Saṅghenāsammatanti ‘‘sikkhitasikkhaṃ sikkhamānaṃ saṅghena asammataṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1086) vuttasikkhāpadañca. Tisso gihigatā vuttāti ‘‘ūnadvādasavassaṃ gihigataṃ (pāci. 1091), paripuṇṇadvādasavassaṃ gihigataṃ dve vassāni chasu dhammesu asikkhitasikkhaṃ (pāci. 1097), dvevassāni sikkhitasikkhaṃ saṅghena asammata’’nti (pāci. 1103) vuttasikkhāpadāni ca. Tissoyeva kumārikāti ‘‘ūnavīsativassaṃ kumāribhūta’’ntiādinā (pāci. 1120) nayena vuttā tisso ca.
368. ඌනද්‌වාදසවස්‌සා ද්‌වෙති ‘‘ඌනද්‌වාදසවස්‌සා වුට්‌ඨාපෙය්‍ය (පාචි. 1137), පරිපුණ්‌ණද්‌වාදසවස්‌සා සඞ්‌ඝෙන අසම්‌මතා වුට්‌ඨාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1142) වුත්‌තානි ද්‌වෙ සික්‌ඛාපදානි ච. අලං තාව තෙති ‘‘අලං තාව තෙ, අය්‍යෙ, වුට්‌ඨාපිතෙනා’’ති (පාචි. 1147) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සොකාවස්‌සාති ‘‘චණ්‌ඩිං සොකාවාසං සික්‌ඛමානං වුට්‌ඨාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1159) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පාරිවාසිකච්‌ඡන්‌දදානතොති ‘‘පාරිවාසිකඡන්‌දදානෙන සික්‌ඛමානං වුට්‌ඨාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1167) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
368.Ūnadvādasavassā dveti ‘‘ūnadvādasavassā vuṭṭhāpeyya (pāci. 1137), paripuṇṇadvādasavassā saṅghena asammatā vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1142) vuttāni dve sikkhāpadāni ca. Alaṃ tāva teti ‘‘alaṃ tāva te, ayye, vuṭṭhāpitenā’’ti (pāci. 1147) vuttasikkhāpadañca. Sokāvassāti ‘‘caṇḍiṃ sokāvāsaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1159) vuttasikkhāpadañca. Pārivāsikacchandadānatoti ‘‘pārivāsikachandadānena sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1167) vuttasikkhāpadañca.
369. අනුවස්‌සං දුවෙ චාති ‘‘අනුවස්‌සං වුට්‌ඨාපෙය්‍ය (පාචි. 1171), එකං වස්‌සං ද්‌වෙ වුට්‌ඨාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1175) වුත්‌තසික්‌ඛාපදානි චාති එකූනසත්‌තති සික්‌ඛාපදානි. අදින්‌නාදානතුල්‍යත්‌තාති අදින්‌නාදානෙන සමානසමුට්‌ඨානත්‌තා. තිසමුට්‌ඨානිකා කතාති සචිත්‌තකෙහි තීහි සමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨහන්‌තීති වුත්‌තා.
369.Anuvassaṃ duve cāti ‘‘anuvassaṃ vuṭṭhāpeyya (pāci. 1171), ekaṃ vassaṃ dve vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1175) vuttasikkhāpadāni cāti ekūnasattati sikkhāpadāni. Adinnādānatulyattāti adinnādānena samānasamuṭṭhānattā. Tisamuṭṭhānikā katāti sacittakehi tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhahantīti vuttā.
දුතියපාරාජිකසමුට්‌ඨානවණ්‌ණනා.
Dutiyapārājikasamuṭṭhānavaṇṇanā.
370. සඤ්‌චරිකුටිමහල්‌ලකන්‌ති සඤ්‌චරිත්‌තං, සඤ්‌ඤාචිකාය කුටිකරණං, මහල්‌ලකවිහාරකරණඤ්‌ච. ධොවාපනඤ්‌ච පටිග්‌ගහොති අඤ්‌ඤාතිකාය භික්‌ඛුනියා පුරාණචීවරධොවාපනඤ්‌ච චීවරපටිග්‌ගහණඤ්‌ච. චීවරස්‌ස ච විඤ්‌ඤත්‌තින්‌ති අඤ්‌ඤාතකං ගහපතිං වා ගහපතානිං වා චීවරවිඤ්‌ඤාපනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ගහණඤ්‌ච තදුත්‌තරින්‌ති තදුත්‌තරිසාදියනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
370.Sañcarikuṭimahallakanti sañcarittaṃ, saññācikāya kuṭikaraṇaṃ, mahallakavihārakaraṇañca. Dhovāpanañca paṭiggahoti aññātikāya bhikkhuniyā purāṇacīvaradhovāpanañca cīvarapaṭiggahaṇañca. Cīvarassa ca viññattinti aññātakaṃ gahapatiṃ vā gahapatāniṃ vā cīvaraviññāpanasikkhāpadañca. Gahaṇañca taduttarinti taduttarisādiyanasikkhāpadañca.
371. උපක්‌ඛටද්‌වයඤ්‌චෙවාති ‘‘චීවරචෙතාපන්‌නං උපක්‌ඛටං හොතී’’ති (පාරා. 528) ආගතසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච. තථා දූතෙන චීවරන්‌ති දූතෙනචීවරචෙතාපන්‌නපහිතසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. කොසියන්‌ති කොසියමිස්‌සකසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සුද්‌ධකාළානන්‌ති ‘‘සුද්‌ධකාළකාන’’න්‌තිආදිසික්‌ඛාපදඤ්‌ච (පාරා. 548). ද්‌වෙ භාගාදානමෙව චාති ‘‘ද්‌වෙ භාගා ආදාතබ්‌බා’’ති (පාරා. 553) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
371.Upakkhaṭadvayañcevāti ‘‘cīvaracetāpannaṃ upakkhaṭaṃ hotī’’ti (pārā. 528) āgatasikkhāpadadvayañca. Tathā dūtena cīvaranti dūtenacīvaracetāpannapahitasikkhāpadañca. Kosiyanti kosiyamissakasikkhāpadañca. Suddhakāḷānanti ‘‘suddhakāḷakāna’’ntiādisikkhāpadañca (pārā. 548). Dve bhāgādānameva cāti ‘‘dve bhāgā ādātabbā’’ti (pārā. 553) vuttasikkhāpadañca.
372. ඡබ්‌බස්‌සානීති ඡබ්‌බස්‌සානි ධාරණසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පුරාණස්‌සාති ‘‘පුරාණසන්‌ථතස්‌සා’’ති (පාරා. 567) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ලොමධොවාපනම්‌පි චාති එළකලොමධොවාපනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. රූපියස්‌ස පටිග්‌ගාහොති රූපියපටිග්‌ගහණසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. උභො නානප්‌පකාරකාති රූපියසංවොහාරකයවික්‌කයසික්‌ඛාපදානි ච.
372.Chabbassānīti chabbassāni dhāraṇasikkhāpadañca. Purāṇassāti ‘‘purāṇasanthatassā’’ti (pārā. 567) vuttasikkhāpadañca. Lomadhovāpanampi cāti eḷakalomadhovāpanasikkhāpadañca. Rūpiyassa paṭiggāhoti rūpiyapaṭiggahaṇasikkhāpadañca. Ubho nānappakārakāti rūpiyasaṃvohārakayavikkayasikkhāpadāni ca.
373. ඌනබන්‌ධනපත්‌තො චාති ඌනපඤ්‌චබන්‌ධනපත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. වස්‌සසාටිකසුත්‌තකන්‌ති වස්‌සිකසාටිකසික්‌ඛාපදඤ්‌ච සුත්‌තං විඤ්‌ඤාපෙත්‌වා චීවරකාරාපනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. විකප්‌පාපජ්‌ජනන්‌ති තන්‌තවායෙ උපසඞ්‌කමිත්‌වා චීවරෙ විකප්‌පාපජ්‌ජනඤ්‌ච. යාව ද්‌වාරදානඤ්‌ච සිබ්‌බනන්‌ති ‘‘යාව ද්‌වාරකොසා අග්‌ගළට්‌ඨපනායා’’ති (පාචි. 135) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච ‘‘අඤ්‌ඤාතිකාය භික්‌ඛුනියා චීවරං දදෙය්‍ය (පාචි. 171), චීවරං සිබ්‌බෙය්‍යා’’ති (පාචි. 176) වුත්‌තසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච.
373.Ūnabandhanapatto cāti ūnapañcabandhanapattasikkhāpadañca. Vassasāṭikasuttakanti vassikasāṭikasikkhāpadañca suttaṃ viññāpetvā cīvarakārāpanasikkhāpadañca. Vikappāpajjananti tantavāye upasaṅkamitvā cīvare vikappāpajjanañca. Yāva dvāradānañca sibbananti ‘‘yāva dvārakosā aggaḷaṭṭhapanāyā’’ti (pāci. 135) vuttasikkhāpadañca ‘‘aññātikāya bhikkhuniyā cīvaraṃ dadeyya (pāci. 171), cīvaraṃ sibbeyyā’’ti (pāci. 176) vuttasikkhāpadadvayañca.
374. පූවෙහීති පූවෙහි වා මන්‌ථෙහි වා අභිහට්‌ඨුං පවාරණසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පච්‌චයොති චතුමාසපච්‌චයපවාරණසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ජොතීති ජොතියා සමාදහනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. රතනන්‌ති රතනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සූචි…පෙ.… සුගතස්‌ස චාති සූචිඝරසික්‌ඛාපදාදීනි සත්‌ත සික්‌ඛාපදානි ච.
374.Pūvehīti pūvehi vā manthehi vā abhihaṭṭhuṃ pavāraṇasikkhāpadañca. Paccayoti catumāsapaccayapavāraṇasikkhāpadañca. Jotīti jotiyā samādahanasikkhāpadañca. Ratananti ratanasikkhāpadañca. Sūci…pe… sugatassa cāti sūcigharasikkhāpadādīni satta sikkhāpadāni ca.
375. අඤ්‌ඤවිඤ්‌ඤත්‌තිසික්‌ඛා චාති ‘‘අඤ්‌ඤං විඤ්‌ඤාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 749) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අඤ්‌ඤං චෙතාපනම්‌පි චාති ‘‘අඤ්‌ඤං චෙතාපෙත්‌වා අඤ්‌ඤං චෙතාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 749) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සඞ්‌ඝිකෙන දුවෙ වුත්‌තාති ‘‘සඞ්‌ඝිකෙන අඤ්‌ඤං චෙතාපෙය්‍ය (පාචි. 759), සඞ්‌ඝිකෙන සඤ්‌ඤාචිකෙන අඤ්‌ඤං චෙතාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 764) වුත්‌තානි ද්‌වෙ සික්‌ඛාපදානි ච. ද්‌වෙ මහාජනිකෙනාති ‘‘මහාජනිකෙන අඤ්‌ඤං චෙතාපෙය්‍ය (පාචි. 769), මහාජනිකෙන සඤ්‌ඤාචිකෙන අඤ්‌ඤං චෙතාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 774) වුත්‌තානි ද්‌වෙ සික්‌ඛාපදානි ච.
375.Aññaviññattisikkhā cāti ‘‘aññaṃ viññāpeyyā’’ti (pāci. 749) vuttasikkhāpadañca. Aññaṃ cetāpanampi cāti ‘‘aññaṃ cetāpetvā aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 749) vuttasikkhāpadañca. Saṅghikena duve vuttāti ‘‘saṅghikena aññaṃ cetāpeyya (pāci. 759), saṅghikena saññācikena aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 764) vuttāni dve sikkhāpadāni ca. Dve mahājanikenāti ‘‘mahājanikena aññaṃ cetāpeyya (pāci. 769), mahājanikena saññācikena aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 774) vuttāni dve sikkhāpadāni ca.
376. තථා පුග්‌ගලිකෙනෙකන්‌ති ‘‘පුග්‌ගලිකෙන සඤ්‌ඤාචිකෙන අඤ්‌ඤං චෙතාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 779) වුත්‌තමෙකසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ගරුපාවුරණන්‌ති ගරුපාවුරණචෙතාපනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ලහුන්‌ති ලහුපාවුරණචෙතාපනසික්‌ඛාපදං. ‘‘විඝාසා උදසාටි චා’’ති පදච්‌ඡෙදො. ද්‌වෙ විඝාසාති ‘‘උච්‌චාරං වා පස්‌සාවං වා සඞ්‌කාරං වා විඝාසං වා තිරොකුට්‌ටෙ වා තිරොපාකාරෙ වා ඡඩ්‌ඩෙය්‍ය වා ඡඩ්‌ඩාපෙය්‍ය වා (පාචි. 825), හරිතෙ ඡඩ්‌ඩෙය්‍ය වා ඡඩ්‌ඩාපෙය්‍ය වා’’ති (පාචි. 829) එවං වුත්‌තානි ද්‌වෙ විඝාසසික්‌ඛාපදානි ච. උදසාටි චාති උදකසාටිකසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. තථා සමණචීවරන්‌ති තථා ‘‘සමණචීවරං දදෙය්‍යා’’ති (පාචි. 917) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌චාති.
376.Tathāpuggalikenekanti ‘‘puggalikena saññācikena aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 779) vuttamekasikkhāpadañca. Garupāvuraṇanti garupāvuraṇacetāpanasikkhāpadañca. Lahunti lahupāvuraṇacetāpanasikkhāpadaṃ. ‘‘Vighāsā udasāṭi cā’’ti padacchedo. Dve vighāsāti ‘‘uccāraṃ vā passāvaṃ vā saṅkāraṃ vā vighāsaṃ vā tirokuṭṭe vā tiropākāre vā chaḍḍeyya vā chaḍḍāpeyya vā (pāci. 825), harite chaḍḍeyya vā chaḍḍāpeyya vā’’ti (pāci. 829) evaṃ vuttāni dve vighāsasikkhāpadāni ca. Udasāṭi cāti udakasāṭikasikkhāpadañca. Tathā samaṇacīvaranti tathā ‘‘samaṇacīvaraṃ dadeyyā’’ti (pāci. 917) vuttasikkhāpadañcāti.
377. ඉති එතෙ එකූනපණ්‌ණාස ධම්‌මා දුක්‌ඛන්‌තදස්‌සිනා භගවතා ඡසමුට්‌ඨානිකා තෙයෙව සඤ්‌චරිත්‌තසමා සඤ්‌චරිත්‌තසික්‌ඛාපදෙන සමා කතා අනුමතා පඤ්‌ඤත්‌තාති යොජනා.
377. Iti ete ekūnapaṇṇāsa dhammā dukkhantadassinā bhagavatā chasamuṭṭhānikā teyeva sañcarittasamā sañcarittasikkhāpadena samā katā anumatā paññattāti yojanā.
සඤ්‌චරිත්‌තසමුට්‌ඨානවණ්‌ණනා.
Sañcarittasamuṭṭhānavaṇṇanā.
378. සඞ්‌ඝභෙදොති සඞ්‌ඝභෙදසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. භෙදානුවත්‌තදුබ්‌බචදූසකාති භෙදානුවත්‌තකදුබ්‌බචකුලදූසකසික්‌ඛාපදානි ච. දුට්‌ඨුල්‌ලච්‌ඡාදනන්‌ති දුට්‌ඨුල්‌ලපටිච්‌ඡාදනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. දිට්‌ඨීති දිට්‌ඨිඅප්‌පටිනිස්‌සජ්‌ජනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච . ඡන්‌දඋජ්‌ජග්‌ඝිකා දුවෙති ඡන්‌දංඅදත්‌වාගමනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච උජ්‌ජග්‌ඝිකාය අන්‌තරඝරෙ ගමනනිසීදනසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච.
378.Saṅghabhedoti saṅghabhedasikkhāpadañca. Bhedānuvattadubbacadūsakāti bhedānuvattakadubbacakuladūsakasikkhāpadāni ca. Duṭṭhullacchādananti duṭṭhullapaṭicchādanasikkhāpadañca. Diṭṭhīti diṭṭhiappaṭinissajjanasikkhāpadañca . Chandaujjagghikā duveti chandaṃadatvāgamanasikkhāpadañca ujjagghikāya antaraghare gamananisīdanasikkhāpadadvayañca.
379. අප්‌පසද්‌දා දුවෙ වුත්‌තාති ‘‘අප්‌පසද්‌දො අන්‌තරඝරෙ ගමිස්‌සාමි, නිසීදිස්‌සාමී’’ති (පාචි. 588, 589) වුත්‌තානි ද්‌වෙ සික්‌ඛාපදානි ච. න බ්‍යාහරෙති ‘‘න සකබළෙන මුඛෙන බ්‍යාහරිස්‌සාමී’’ති (පාචි. 619) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ඡමා, නීචාසනෙ, ඨානන්‌ති ‘‘ඡමායං නිසීදිත්‌වා (පාචි. 645), නීචෙ ආසනෙ නිසීදිත්‌වා (පාචි. 647), ඨිතො නිසින්‌නස්‌සා’’ති (පාචි. 648) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පච්‌ඡතො උප්‌පථෙන චාති ‘‘පච්‌ඡතො ගච්‌ඡන්‌තො පුරතො ගච්‌ඡන්‌තස්‌ස (පාචි. 649), උප්‌පථෙන ගච්‌ඡන්‌තො පථෙන ගච්‌ඡන්‌තස්‌සා’’ති (පාචි. 650) වුත්‌තසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච.
379.Appasaddā duve vuttāti ‘‘appasaddo antaraghare gamissāmi, nisīdissāmī’’ti (pāci. 588, 589) vuttāni dve sikkhāpadāni ca. Na byāhareti ‘‘na sakabaḷena mukhena byāharissāmī’’ti (pāci. 619) vuttasikkhāpadañca. Chamā, nīcāsane, ṭhānanti ‘‘chamāyaṃ nisīditvā (pāci. 645), nīce āsane nisīditvā (pāci. 647), ṭhito nisinnassā’’ti (pāci. 648) vuttasikkhāpadañca. Pacchato uppathena cāti ‘‘pacchato gacchanto purato gacchantassa (pāci. 649), uppathena gacchanto pathena gacchantassā’’ti (pāci. 650) vuttasikkhāpadadvayañca.
380. වජ්‌ජච්‌ඡාදාති වජ්‌ජතො පටිච්‌ඡාදනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අනුවත්‌තා චාති උක්‌ඛිත්‌තානුවත්‌තනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ගහණන්‌ති ‘‘හත්‌ථග්‌ගහණං වා සාදියෙය්‍යා’’ති (පාචි. 675) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ඔසාරෙය්‍ය චාති ‘‘අනපලොකෙත්‌වා කාරකසඞ්‌ඝං අනඤ්‌ඤාය ගණස්‌ස ඡන්‌දං ඔසාරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 695) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පච්‌චක්‌ඛාමීති සික්‌ඛා චාති ‘‘බුද්‌ධං පච්‌චාචික්‌ඛාමී’’ති (පාචි. 710) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. තථා කිස්‌මිඤ්‌චිදෙව චාති ‘‘කිස්‌මිඤ්‌චිදෙව අධිකරණෙ පච්‌චාකතා’’ති (පාචි. 716) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
380.Vajjacchādāti vajjato paṭicchādanasikkhāpadañca. Anuvattā cāti ukkhittānuvattanasikkhāpadañca. Gahaṇanti ‘‘hatthaggahaṇaṃ vā sādiyeyyā’’ti (pāci. 675) vuttasikkhāpadañca. Osāreyya cāti ‘‘anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāreyyā’’ti (pāci. 695) vuttasikkhāpadañca. Paccakkhāmīti sikkhā cāti ‘‘buddhaṃ paccācikkhāmī’’ti (pāci. 710) vuttasikkhāpadañca. Tathā kismiñcideva cāti ‘‘kismiñcideva adhikaraṇe paccākatā’’ti (pāci. 716) vuttasikkhāpadañca.
381. සංසට්‌ඨා ද්‌වෙ චාති ‘‘භික්‌ඛුනියො පනෙව සංසට්‌ඨා විහරන්‌තී’’ති (පාචි. 722) ච ‘‘යා පන භික්‌ඛුනී එවං වදෙය්‍ය සංසට්‌ඨාව, අය්‍යෙ, තුම්‌හෙ විහරථා’’තිආදිවචනං (පාචි. 728) පටිච්‌ච වුත්‌තසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච. වධිත්‌වා චාති ‘‘අත්‌තානං වධිත්‌වා වධිත්‌වා රොදෙය්‍යා’’ති (පාචි. 880) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. විසිබ්‌බෙත්‌වා චාති ‘‘භික්‌ඛුනියා චීවරං විසිබ්‌බෙත්‌වා වා විසිබ්‌බාපෙත්‌වා වා’’ති (පාචි. 893) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. දුක්‌ඛිතන්‌ති ‘‘දුක්‌ඛිතං සහජීවිනි’’න්‌ති (පාචි. 947) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පුනදෙව ච සංසට්‌ඨාති ‘‘සංසට්‌ඨා විහරෙය්‍ය ගහපතිනා වා ගහපතිපුත්‌තෙන වා’’ති (පාචි. 956) එවං පුන වුත්‌තසංසට්‌ඨසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. නෙව වූපසමෙය්‍ය චාති ‘‘‘එහාය්‍යෙ, ඉමං අධිකරණං වූපසමෙහී’ති (පාචි. 995) වුච්‌චමානා ‘සාධූ’ති පටිස්‌සුණිත්‌වා සා පච්‌ඡා අනන්‌තරායිකිනී නෙව වූපසමෙය්‍යා’’ති වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
381.Saṃsaṭṭhā dve cāti ‘‘bhikkhuniyo paneva saṃsaṭṭhā viharantī’’ti (pāci. 722) ca ‘‘yā pana bhikkhunī evaṃ vadeyya saṃsaṭṭhāva, ayye, tumhe viharathā’’tiādivacanaṃ (pāci. 728) paṭicca vuttasikkhāpadadvayañca. Vadhitvā cāti ‘‘attānaṃ vadhitvā vadhitvā rodeyyā’’ti (pāci. 880) vuttasikkhāpadañca. Visibbetvā cāti ‘‘bhikkhuniyā cīvaraṃ visibbetvā vā visibbāpetvā vā’’ti (pāci. 893) vuttasikkhāpadañca. Dukkhitanti ‘‘dukkhitaṃ sahajīvini’’nti (pāci. 947) vuttasikkhāpadañca. Punadeva ca saṃsaṭṭhāti ‘‘saṃsaṭṭhā vihareyya gahapatinā vā gahapatiputtena vā’’ti (pāci. 956) evaṃ puna vuttasaṃsaṭṭhasikkhāpadañca. Neva vūpasameyya cāti ‘‘‘ehāyye, imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasamehī’ti (pāci. 995) vuccamānā ‘sādhū’ti paṭissuṇitvā sā pacchā anantarāyikinī neva vūpasameyyā’’ti vuttasikkhāpadañca.
382. ජානං සභික්‌ඛුකාරාමන්‌ති ‘‘ජානං සභික්‌ඛුකං ආරාමං අනාපුච්‌ඡා පවිසෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1024) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. තථෙව න පවාරයෙති ‘‘උභතොසඞ්‌ඝෙ තීහි ඨානෙහි න පවාරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1051) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. තථා අන්‌වද්‌ධමාසඤ්‌චාති ‘‘අන්‌වද්‌ධමාසං භික්‌ඛුනියා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝතො ද්‌වෙ ධම්‌මා පච්‌චාසීසිතබ්‌බා’’ති (පාචි. 1059) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සහජීවිනියො දුවෙති ‘‘සහජීවිනිං වුට්‌ඨාපෙත්‌වා ද්‌වෙ වස්‌සානි නෙව අනුග්‌ගණ්‌හෙය්‍ය (පාචි. 1108), සහජීවිනිං වුට්‌ඨාපෙත්‌වා නෙව වූපකාසෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1116) වුත්‌තසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච.
382.Jānaṃsabhikkhukārāmanti ‘‘jānaṃ sabhikkhukaṃ ārāmaṃ anāpucchā paviseyyā’’ti (pāci. 1024) vuttasikkhāpadañca. Tatheva na pavārayeti ‘‘ubhatosaṅghe tīhi ṭhānehi na pavāreyyā’’ti (pāci. 1051) vuttasikkhāpadañca. Tathā anvaddhamāsañcāti ‘‘anvaddhamāsaṃ bhikkhuniyā bhikkhusaṅghato dve dhammā paccāsīsitabbā’’ti (pāci. 1059) vuttasikkhāpadañca. Sahajīviniyo duveti ‘‘sahajīviniṃ vuṭṭhāpetvā dve vassāni neva anuggaṇheyya (pāci. 1108), sahajīviniṃ vuṭṭhāpetvā neva vūpakāseyyā’’ti (pāci. 1116) vuttasikkhāpadadvayañca.
383-4. සචෙ මෙ චීවරං අය්‍යෙති ‘‘සචෙ මෙ ත්‌වං, අය්‍යෙ, චීවරං දස්‌සසි, එවාහං තං වුට්‌ඨාපෙස්‌සාමී’’ති (පාචි. 1151) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අනුබන්‌ධිස්‌සසීති ‘‘සචෙ මං ත්‌වං, අය්‍යෙ, ද්‌වෙ වස්‌සානි අනුබන්‌ධිස්‌සසි, එවාහං තං වුට්‌ඨාපෙස්‌සාමී’’ති (පාචි. 1155) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අසමෙන සම්‌බුද්‌ධෙන පකාසිතා ඉමෙ සත්‌තතිංස ධම්‌මා සබ්‌බෙ කායවාචාදිතො කායවාචාචිත්‌තතො එකසමුට්‌ඨානා කතා සමනුභාසනා සියුං සමුට්‌ඨානතො සමනුභාසනසික්‌ඛාපදෙන සදිසා සියුන්‌ති යොජනා.
383-4.Sace me cīvaraṃ ayyeti ‘‘sace me tvaṃ, ayye, cīvaraṃ dassasi, evāhaṃ taṃ vuṭṭhāpessāmī’’ti (pāci. 1151) vuttasikkhāpadañca. Anubandhissasīti ‘‘sace maṃ tvaṃ, ayye, dve vassāni anubandhissasi, evāhaṃ taṃ vuṭṭhāpessāmī’’ti (pāci. 1155) vuttasikkhāpadañca. Asamena sambuddhena pakāsitā ime sattatiṃsa dhammā sabbe kāyavācādito kāyavācācittato ekasamuṭṭhānā katā samanubhāsanā siyuṃ samuṭṭhānato samanubhāsanasikkhāpadena sadisā siyunti yojanā.
සමනුභාසනසමුට්‌ඨානවණ්‌ණනා.
Samanubhāsanasamuṭṭhānavaṇṇanā.
385. කථිනානි ච තීණීති ‘‘නිට්‌ඨිතචීවරස්‌මිං භික්‌ඛුනා උබ්‌භතස්‌මිං කථිනෙ’’ති (පාරා. 462) වුත්‌තානි ආදිතො තීණි සික්‌ඛාපදානි. පත්‌තොති ‘‘දසාහපරමං අතිරෙකපත්‌තො’’ති (පාරා. 601) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. භෙසජ්‌ජමෙව චාති ‘‘පටිසායනීයානි භෙසජ්‌ජානී’’ති (පාරා. 622) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අච්‌චෙකම්‌පි චාති අච්‌චෙකසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සාසඞ්‌කන්‌ති තදනන්‌තරමෙව සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පක්‌කමන්‌තද්‌වයම්‌පි චාති ‘‘තං පක්‌කමන්‌තො නෙව උද්‌ධරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 109, 115) භූතගාමවග්‌ගෙ වුත්‌තසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච.
385.Kathināni ca tīṇīti ‘‘niṭṭhitacīvarasmiṃ bhikkhunā ubbhatasmiṃ kathine’’ti (pārā. 462) vuttāni ādito tīṇi sikkhāpadāni. Pattoti ‘‘dasāhaparamaṃ atirekapatto’’ti (pārā. 601) vuttasikkhāpadañca. Bhesajjameva cāti ‘‘paṭisāyanīyāni bhesajjānī’’ti (pārā. 622) vuttasikkhāpadañca. Accekampi cāti accekasikkhāpadañca. Sāsaṅkanti tadanantarameva sāsaṅkasikkhāpadañca. Pakkamantadvayampi cāti ‘‘taṃ pakkamanto neva uddhareyyā’’ti (pāci. 109, 115) bhūtagāmavagge vuttasikkhāpadadvayañca.
386. තථා උපස්‌සයං ගන්‌ත්‌වාති ‘‘භික්‌ඛුනුපස්‌සයං උපසඞ්‌කමිත්‌වා භික්‌ඛුනියො ඔවදෙය්‍යා’’ති (පාචි. 158) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පරම්‌පරං භොජනන්‌ති ‘‘පරම්‌පරභොජනෙ පාචිත්‌තිය’’න්‌ති (පාචි. 221) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අනතිරිත්‌තන්‌ති ‘‘අනතිරිත්‌තං ඛාදනීයං වා භොජනීයං වා’’ති (පාචි. 238) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සභත්‌තොති ‘‘නිමන්‌තිතො සභත්‌තො සමානො’’ති (පාචි. 299) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. විකප්‌පෙත්‌වා තථෙව චාති ‘‘චීවරං විකප්‌පෙත්‌වා’’ති (පාචි. 373) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
386.Tathā upassayaṃ gantvāti ‘‘bhikkhunupassayaṃ upasaṅkamitvā bhikkhuniyo ovadeyyā’’ti (pāci. 158) vuttasikkhāpadañca. Paramparaṃ bhojananti ‘‘paramparabhojane pācittiya’’nti (pāci. 221) vuttasikkhāpadañca. Anatirittanti ‘‘anatirittaṃ khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā’’ti (pāci. 238) vuttasikkhāpadañca. Sabhattoti ‘‘nimantito sabhatto samāno’’ti (pāci. 299) vuttasikkhāpadañca. Vikappetvā tatheva cāti ‘‘cīvaraṃ vikappetvā’’ti (pāci. 373) vuttasikkhāpadañca.
387. රඤ්‌ඤොති ‘‘රඤ්‌ඤො ඛත්‌තියස්‌සා’’ති (පාචි. 498) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. විකාලෙති ‘‘විකාලෙ ගාමං පවිසෙය්‍යා’’ති (පාචි. 509-512) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. වොසාසාති ‘‘වොසාසමානරූපා ඨිතා’’ති (පාචි. 558) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ‘‘ආරඤ්‌ඤකෙ උස්‌සයවාදිකා’’ති පදච්‌ඡෙදො. ආරඤ්‌ඤකෙති ‘‘තථාරූපෙසු ආරඤ්‌ඤකෙසු සෙනාසනෙසු පුබ්‌බෙ අප්‌පටිසංවිදිත’’න්‌ති (පාචි. 570) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. උස්‌සයවාදිකාති ‘‘උස්‌සයවාදිකා විහරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 679) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පත්‌තසන්‌නිචයඤ්‌චෙවාති ‘‘පත්‌තසන්‌නිචයං කරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 734) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පුරෙ, පච්‌ඡා, විකාලකෙති ‘‘යා පන භික්‌ඛුනී පුරෙභත්‌තං කුලානි උපසඞ්‌කමිත්‌වා’’ති (පාචි. 855) ච ‘‘පච්‌ඡාභත්‌තං කුලානි උපසඞ්‌කමිත්‌වා’’ති (පාචි. 860) ච ‘‘විකාලෙ කුලානි උපසඞ්‌කමිත්‌වා’’ති (පාචි. 865) ච වුත්‌තසික්‌ඛාපදත්‌තයඤ්‌ච.
387.Raññoti ‘‘rañño khattiyassā’’ti (pāci. 498) vuttasikkhāpadañca. Vikāleti ‘‘vikāle gāmaṃ paviseyyā’’ti (pāci. 509-512) vuttasikkhāpadañca. Vosāsāti ‘‘vosāsamānarūpā ṭhitā’’ti (pāci. 558) vuttasikkhāpadañca. ‘‘Āraññake ussayavādikā’’ti padacchedo. Āraññaketi ‘‘tathārūpesu āraññakesu senāsanesu pubbe appaṭisaṃvidita’’nti (pāci. 570) vuttasikkhāpadañca. Ussayavādikāti ‘‘ussayavādikā vihareyyā’’ti (pāci. 679) vuttasikkhāpadañca. Pattasannicayañcevāti ‘‘pattasannicayaṃ kareyyā’’ti (pāci. 734) vuttasikkhāpadañca. Pure, pacchā, vikālaketi ‘‘yā pana bhikkhunī purebhattaṃ kulāni upasaṅkamitvā’’ti (pāci. 855) ca ‘‘pacchābhattaṃ kulāni upasaṅkamitvā’’ti (pāci. 860) ca ‘‘vikāle kulāni upasaṅkamitvā’’ti (pāci. 865) ca vuttasikkhāpadattayañca.
388-9. පඤ්‌චාහිකන්‌ති ‘‘පඤ්‌චාහිකං සඞ්‌ඝාටිචාරං අතික්‌කමෙය්‍යා’’ති (පාචි. 898) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සඞ්‌කමනින්‌ති ‘‘චීවරසඞ්‌කමනීයං ධාරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 903) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. තථා ආවසථද්‌වයන්‌ති ‘‘ආවසථචීවරං අනිස්‌සජ්‌ජිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය (පාචි. 1004), ආවසථං අනිස්‌සජ්‌ජිත්‌වා චාරිකං පක්‌කමෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1009) එවං ආවසථෙන සද්‌ධිං වුත්‌තසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච. පසාඛෙති ‘‘පසාඛෙ ජාතං ගණ්‌ඩං වා’’ති (පාචි. 1063) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ආසනෙ චාති ‘‘භික්‌ඛුස්‌ස පුරතො අනාපුච්‌ඡා ආසනෙ නිසීදෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1215) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌චාති ඉමෙ පන එකූනතිංස ධම්‌මා කායවාචතො, කායවාචාචිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨානතො සබ්‌බෙ ද්‌විසමුට්‌ඨානිකා, තතොයෙව කථිනසම්‌භවා කථිනසමුට්‌ඨානා හොන්‌තීති යොජනා.
388-9.Pañcāhikanti ‘‘pañcāhikaṃ saṅghāṭicāraṃ atikkameyyā’’ti (pāci. 898) vuttasikkhāpadañca. Saṅkamaninti ‘‘cīvarasaṅkamanīyaṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 903) vuttasikkhāpadañca. Tathā āvasathadvayanti ‘‘āvasathacīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjeyya (pāci. 1004), āvasathaṃ anissajjitvā cārikaṃ pakkameyyā’’ti (pāci. 1009) evaṃ āvasathena saddhiṃ vuttasikkhāpadadvayañca. Pasākheti ‘‘pasākhe jātaṃ gaṇḍaṃ vā’’ti (pāci. 1063) vuttasikkhāpadañca. Āsane cāti ‘‘bhikkhussa purato anāpucchā āsane nisīdeyyā’’ti (pāci. 1215) vuttasikkhāpadañcāti ime pana ekūnatiṃsa dhammā kāyavācato, kāyavācācittato ca samuṭṭhānato sabbe dvisamuṭṭhānikā, tatoyeva kathinasambhavā kathinasamuṭṭhānā hontīti yojanā.
කථිනසමුට්‌ඨානවණ්‌ණනා.
Kathinasamuṭṭhānavaṇṇanā.
390. ද්‌වෙ සෙය්‍යාති ද්‌වෙ සහසෙය්‍යසික්‌ඛාපදානි ච. ආහච්‌චපාදො චාති ආහච්‌චපාදකසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පිණ්‌ඩඤ්‌චාති ආවසථපිණ්‌ඩභොජනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ගණභොජනන්‌ති ගණභොජනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච . විකාලෙති විකාලභොජනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සන්‌නිධිඤ්‌චෙවාති සන්‌නිධිකාරකසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. දන්‌තපොනන්‌ති දන්‌තපොනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අචෙලකන්‌ති අචෙලකසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
390.Dve seyyāti dve sahaseyyasikkhāpadāni ca. Āhaccapādo cāti āhaccapādakasikkhāpadañca. Piṇḍañcāti āvasathapiṇḍabhojanasikkhāpadañca. Gaṇabhojananti gaṇabhojanasikkhāpadañca . Vikāleti vikālabhojanasikkhāpadañca. Sannidhiñcevāti sannidhikārakasikkhāpadañca. Dantaponanti dantaponasikkhāpadañca. Acelakanti acelakasikkhāpadañca.
391. උය්‍යුත්‌තඤ්‌චාති ‘‘උය්‍යුත්‌තං සෙනං දස්‌සනාය ගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති (පාචි. 311) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ‘‘වසෙ උය්‍යොධි’’න්‌ති පදච්‌ඡෙදො. වසෙති ‘‘සෙනාය වසෙය්‍යා’’ති (පාචි. 318) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. උය්‍යොධින්‌ති ‘‘උය්‍යොධිකං වා…පෙ.… අනීකදස්‌සනං වා ගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති (පාචි. 323) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච . සුරාති සුරාපානසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ඔරෙන න්‌හායනන්‌ති ඔරෙනද්‌ධමාසනහායනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. දුබ්‌බණ්‌ණකරණඤ්‌චෙවාති ‘‘තිණ්‌ණං දුබ්‌බණ්‌ණකරණාන’’න්‌ති (පාචි. 368) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පාටිදෙසනීයද්‌වයන්‌ති වුත්‌තාවසෙසං පාටිදෙසනීයද්‌වයඤ්‌ච.
391.Uyyuttañcāti ‘‘uyyuttaṃ senaṃ dassanāya gaccheyyā’’ti (pāci. 311) vuttasikkhāpadañca. ‘‘Vase uyyodhi’’nti padacchedo. Vaseti ‘‘senāya vaseyyā’’ti (pāci. 318) vuttasikkhāpadañca. Uyyodhinti ‘‘uyyodhikaṃ vā…pe… anīkadassanaṃ vā gaccheyyā’’ti (pāci. 323) vuttasikkhāpadañca . Surāti surāpānasikkhāpadañca. Orena nhāyananti orenaddhamāsanahāyanasikkhāpadañca. Dubbaṇṇakaraṇañcevāti ‘‘tiṇṇaṃ dubbaṇṇakaraṇāna’’nti (pāci. 368) vuttasikkhāpadañca. Pāṭidesanīyadvayanti vuttāvasesaṃ pāṭidesanīyadvayañca.
392. ලසුණන්‌ති ලසුණසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. උපතිට්‌ඨෙය්‍යාති ‘‘භික්‌ඛුස්‌ස භුඤ්‌ජන්‌තස්‌ස පානීයෙන වා විධූපනෙන වා උපතිට්‌ඨෙය්‍යා’’ති (පාචි. 816) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. නච්‌චදස්‌සනමෙව චාති ‘‘නච්‌චං වා ගීතං වා වාදිතං වා දස්‌සනාය ගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති (පාචි. 834) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. නග්‌ගන්‌ති ‘‘නග්‌ගා නහායෙය්‍යා’’ති (පාචි. 884) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අත්‌ථරණන්‌ති ‘‘එකත්‌ථරණපාවුරණා තුවට්‌ටෙය්‍යු’’න්‌ති (පාචි. 937) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. මඤ්‌චෙති ‘‘එකමඤ්‌චෙ තුවට්‌ටෙය්‍යු’’න්‌ති (පාචි. 933) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අන්‌තොරට්‌ඨෙති ‘‘අන්‌තොරට්‌ඨෙ සාසඞ්‌කසම්‌මතෙ’’ති (පාචි. 962) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. තථා බහීති ‘‘තිරොරට්‌ඨෙ සාසඞ්‌කසම්‌මතෙ’’ති (පාචි. 966) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
392.Lasuṇanti lasuṇasikkhāpadañca. Upatiṭṭheyyāti ‘‘bhikkhussa bhuñjantassa pānīyena vā vidhūpanena vā upatiṭṭheyyā’’ti (pāci. 816) vuttasikkhāpadañca. Naccadassanameva cāti ‘‘naccaṃ vā gītaṃ vā vāditaṃ vā dassanāya gaccheyyā’’ti (pāci. 834) vuttasikkhāpadañca. Nagganti ‘‘naggā nahāyeyyā’’ti (pāci. 884) vuttasikkhāpadañca. Attharaṇanti ‘‘ekattharaṇapāvuraṇā tuvaṭṭeyyu’’nti (pāci. 937) vuttasikkhāpadañca. Mañceti ‘‘ekamañce tuvaṭṭeyyu’’nti (pāci. 933) vuttasikkhāpadañca. Antoraṭṭheti ‘‘antoraṭṭhe sāsaṅkasammate’’ti (pāci. 962) vuttasikkhāpadañca. Tathā bahīti ‘‘tiroraṭṭhe sāsaṅkasammate’’ti (pāci. 966) vuttasikkhāpadañca.
393. අන්‌තොවස්‌සන්‌ති ‘‘අන්‌තොවස්‌සං චාරිකං චරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 970) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අගාරඤ්‌චාති ‘‘රාජාගාරං වා චිත්‌තාගාරං වා…පෙ.… පොක්‌ඛරණිං වා දස්‌සනාය ගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති (පාචි. 978) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ආසන්‌දින්‌ති ‘‘ආසන්‌දිං වා පල්‌ලඞ්‌කං වා පරිභුඤ්‌ජෙය්‍යා’’ති (පාචි. 983) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සුත්‌තකන්‌තනන්‌ති ‘‘සුත්‌තං කන්‌තෙය්‍යා’’ති (පාචි. 987) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. වෙය්‍යාවච්‌චන්‌ති ‘‘ගිහිවෙය්‍යාවච්‌චං කරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 991) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සහත්‌ථා චාති ‘‘අගාරිකස්‌ස වා පරිබ්‌බාජකස්‌ස වා පරිබ්‌බාජිකාය වා සහත්‌ථා ඛාදනීයං වා භොජනීයං වා දදෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1000) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච . ආවාසෙ ච අභික්‌ඛුකෙති ‘‘අභික්‌ඛුකෙ ආවාසෙ වස්‌සං වසෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1047) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච.
393.Antovassanti ‘‘antovassaṃ cārikaṃ careyyā’’ti (pāci. 970) vuttasikkhāpadañca. Agārañcāti ‘‘rājāgāraṃ vā cittāgāraṃ vā…pe… pokkharaṇiṃ vā dassanāya gaccheyyā’’ti (pāci. 978) vuttasikkhāpadañca. Āsandinti ‘‘āsandiṃ vā pallaṅkaṃ vā paribhuñjeyyā’’ti (pāci. 983) vuttasikkhāpadañca. Suttakantananti ‘‘suttaṃ kanteyyā’’ti (pāci. 987) vuttasikkhāpadañca. Veyyāvaccanti ‘‘gihiveyyāvaccaṃ kareyyā’’ti (pāci. 991) vuttasikkhāpadañca. Sahatthā cāti ‘‘agārikassa vā paribbājakassa vā paribbājikāya vā sahatthā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā dadeyyā’’ti (pāci. 1000) vuttasikkhāpadañca . Āvāse ca abhikkhuketi ‘‘abhikkhuke āvāse vassaṃ vaseyyā’’ti (pāci. 1047) vuttasikkhāpadañca.
394. ඡත්‌තන්‌ති ‘‘ඡත්‌තුපාහනං ධාරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1178) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. යානඤ්‌චාති ‘‘යානෙන යායෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1186) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සඞ්‌ඝාණින්‌ති ‘‘සඞ්‌ඝාණිං ධාරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1191) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අලඞ්‌කාරන්‌ති ‘‘ඉත්‌ථාලඞ්‌කාරං ධාරෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1195) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ගන්‌ධවාසිතන්‌ති ‘‘ගන්‌ධවණ්‌ණකෙන නහායෙය්‍ය (පාචි. 1199), වාසිතකෙන පිඤ්‌ඤාකෙන නහායෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1203) වුත්‌තසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච. ‘‘භික්‌ඛුනී…පෙ.… ගිහිනියා’’ති එතෙන ‘‘භික්‌ඛුනියා උම්‌මද්‌දාපෙය්‍යා’’තිආදීනි (පාචි. 1207) චත්‌තාරි සික්‌ඛාපදානි වුත්‌තානි.
394.Chattanti ‘‘chattupāhanaṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 1178) vuttasikkhāpadañca. Yānañcāti ‘‘yānena yāyeyyā’’ti (pāci. 1186) vuttasikkhāpadañca. Saṅghāṇinti ‘‘saṅghāṇiṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 1191) vuttasikkhāpadañca. Alaṅkāranti ‘‘itthālaṅkāraṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 1195) vuttasikkhāpadañca. Gandhavāsitanti ‘‘gandhavaṇṇakena nahāyeyya (pāci. 1199), vāsitakena piññākena nahāyeyyā’’ti (pāci. 1203) vuttasikkhāpadadvayañca. ‘‘Bhikkhunī…pe… gihiniyā’’ti etena ‘‘bhikkhuniyā ummaddāpeyyā’’tiādīni (pāci. 1207) cattāri sikkhāpadāni vuttāni.
395. තථාසංකච්‌චිකාති ‘‘අසංකච්‌චිකා ගාමං පවිසෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1225) එවං වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ඉමෙ පන තෙචත්‌තාලීස ධම්‌මා සබ්‌බෙ කායචිත්‌තවසෙන ද්‌විසමුට්‌ඨානිකා. එළකලොමෙන සමුට්‌ඨානතො සමා හොන්‌තීති යොජනා.
395.Tathāsaṃkaccikāti ‘‘asaṃkaccikā gāmaṃ paviseyyā’’ti (pāci. 1225) evaṃ vuttasikkhāpadañca. Ime pana tecattālīsa dhammā sabbe kāyacittavasena dvisamuṭṭhānikā. Eḷakalomena samuṭṭhānato samā hontīti yojanā.
එළකලොමසමුට්‌ඨානවණ්‌ණනා.
Eḷakalomasamuṭṭhānavaṇṇanā.
396-7. අඤ්‌ඤත්‍රාති ‘‘මාතුගාමස්‌ස උත්‌තරිඡප්‌පඤ්‌චවාචාහි ධම්‌මං දෙසෙය්‍ය අඤ්‌ඤත්‍ර විඤ්‌ඤුනා පුරිසවිග්‌ගහෙනා’’ති (පාචි. 63) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අසම්‌මතො චෙවාති ‘‘අසම්‌මතො භික්‌ඛුනියො ඔවදෙය්‍යා’’ති (පාචි. 146) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. තථා අත්‌ථඞ්‌ගතෙන චාති ‘‘අත්‌ථඞ්‌ගතෙ සූරියෙ භික්‌ඛුනියො ඔවදෙය්‍යා’’ති (පාචි. 154) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. තිරච්‌ඡානවිජ්‌ජා ද්‌වෙ වුත්‌තාති ‘‘තිරච්‌ඡානවිජ්‌ජං පරියාපුණෙය්‍ය, වාචෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1014, 1018) එවං වුත්‌තානි ද්‌වෙ සික්‌ඛාපදානි ච. අනොකාසකතම්‌පි චාති ‘‘අනොකාසකතං භික්‌ඛුං පඤ්‌හං පුච්‌ඡෙය්‍යා’’ති (පාචි. 1220) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌චාති ඉමෙ පන සබ්‌බෙ ඡ ධම්‌මා වාචතො, වාචාචිත්‌තතො චාති ඉමෙහි ද්‌වීහි සමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨානිකා හොන්‌ති. පදසොධම්‌මතුල්‍යතා අයමෙතෙසං පදසොධම්‌මෙන සදිසභාවොති යොජනා.
396-7.Aññatrāti ‘‘mātugāmassa uttarichappañcavācāhi dhammaṃ deseyya aññatra viññunā purisaviggahenā’’ti (pāci. 63) vuttasikkhāpadañca. Asammato cevāti ‘‘asammato bhikkhuniyo ovadeyyā’’ti (pāci. 146) vuttasikkhāpadañca. Tathā atthaṅgatena cāti ‘‘atthaṅgate sūriye bhikkhuniyo ovadeyyā’’ti (pāci. 154) vuttasikkhāpadañca. Tiracchānavijjā dve vuttāti ‘‘tiracchānavijjaṃ pariyāpuṇeyya, vāceyyā’’ti (pāci. 1014, 1018) evaṃ vuttāni dve sikkhāpadāni ca. Anokāsakatampi cāti ‘‘anokāsakataṃ bhikkhuṃ pañhaṃ puccheyyā’’ti (pāci. 1220) vuttasikkhāpadañcāti ime pana sabbe cha dhammā vācato, vācācittato cāti imehi dvīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhānikā honti. Padasodhammatulyatā ayametesaṃ padasodhammena sadisabhāvoti yojanā.
පදසොධම්‌මසමුට්‌ඨානවණ්‌ණනා.
Padasodhammasamuṭṭhānavaṇṇanā.
398-9. එකන්‌ති ‘‘භික්‌ඛුනියා සද්‌ධිං සංවිධාය එකද්‌ධානමග්‌ගං පටිපජ්‌ජෙය්‍යා’’ති (පාචි. 180) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. නාවන්‌ති ‘‘එකනාවං අභිරුහෙය්‍යා’’ති (පාචි. 188) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පණීතඤ්‌චාති ‘‘පණීතභොජනානි අගිලානො අත්‌තනො අත්‌ථාය විඤ්‌ඤාපෙත්‌වාභුඤ්‌ජෙය්‍යා’’ති (පාචි. 259) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සංවිධානඤ්‌චාති මාතුගාමෙන සද්‌ධිං සංවිධාය ගමනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සංහරෙති ‘‘සම්‌බාධෙ ලොමං සංහරාපෙය්‍යා’’ති (පාචි. 799) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ධඤ්‌ඤන්‌ති ‘‘ආමකධඤ්‌ඤං විඤ්‌ඤත්‌වා වා’’ති (පාචි. 821) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. නිමන්‌තිතා චෙවාති ‘‘නිමන්‌තිතා වා පවාරිතා වා ඛාදනීයං වා භොජනීයං වා ඛාදෙය්‍ය වා භුඤ්‌ජෙය්‍ය වා’’ති (පාචි. 1038) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. පාටිදෙසනියට්‌ඨකන්‌ති භික්‌ඛුනීනං වුත්‌තා අට්‌ඨ පාටිදෙසනීයා චෙති බුද්‌ධසෙට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤත්‌තා එතා චුද්‌දස සික්‌ඛා චතුසමුට්‌ඨානා කායතො, කායවාචතො, කායචිත්‌තතො, වාචාචිත්‌තතො චාති චතූහි සමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨහන්‌ති. සමුට්‌ඨානතො අද්‌ධානෙන අද්‌ධානසික්‌ඛාපදෙන සමා හොන්‌තීති මතාති යොජනා.
398-9.Ekanti ‘‘bhikkhuniyā saddhiṃ saṃvidhāya ekaddhānamaggaṃ paṭipajjeyyā’’ti (pāci. 180) vuttasikkhāpadañca. Nāvanti ‘‘ekanāvaṃ abhiruheyyā’’ti (pāci. 188) vuttasikkhāpadañca. Paṇītañcāti ‘‘paṇītabhojanāni agilāno attano atthāya viññāpetvābhuñjeyyā’’ti (pāci. 259) vuttasikkhāpadañca. Saṃvidhānañcāti mātugāmena saddhiṃ saṃvidhāya gamanasikkhāpadañca. Saṃhareti ‘‘sambādhe lomaṃ saṃharāpeyyā’’ti (pāci. 799) vuttasikkhāpadañca. Dhaññanti ‘‘āmakadhaññaṃ viññatvā vā’’ti (pāci. 821) vuttasikkhāpadañca. Nimantitā cevāti ‘‘nimantitā vā pavāritā vā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā khādeyya vā bhuñjeyya vā’’ti (pāci. 1038) vuttasikkhāpadañca. Pāṭidesaniyaṭṭhakanti bhikkhunīnaṃ vuttā aṭṭha pāṭidesanīyā ceti buddhaseṭṭhena paññattā etā cuddasa sikkhā catusamuṭṭhānā kāyato, kāyavācato, kāyacittato, vācācittato cāti catūhi samuṭṭhānehi samuṭṭhahanti. Samuṭṭhānato addhānena addhānasikkhāpadena samā hontīti matāti yojanā.
අද්‌ධානසමුට්‌ඨානවණ්‌ණනා.
Addhānasamuṭṭhānavaṇṇanā.
400-1. සුතින්‌ති උපස්‌සුතිතිට්‌ඨනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. සූපාදිවිඤ්‌ඤත්‌තින්‌ති සූපොදනවිඤ්‌ඤත්‌තිසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අන්‌ධකාරෙති ‘‘රත්‌තන්‌ධකාරෙ අප්‌පදීපෙ’’ති (පාචි. 839) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. තථෙව ච පටිච්‌ඡන්‌නෙති ‘‘පටිච්‌ඡන්‌නෙ ඔකාසෙ’’ති (පාචි. 843) වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. ඔකාසෙති ‘‘අජ්‌ඣොකාසෙ පුරිසෙන සද්‌ධි’’න්‌ති (පාචි. 847) එවං වුත්‌තසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. බ්‍යූහෙ චාති තදනන්‌තරමෙව ‘‘රථිකාය වා බ්‍යූහෙ වා සිඞ්‌ඝාටකෙ වා පුරිසෙන සද්‌ධි’’න්‌ති (පාචි. 851) ආගතසික්‌ඛාපදඤ්‌චාති ඉමෙ සබ්‌බෙපි ආදිච්‌චබන්‌ධුනා දෙසිතා ඡ ධම්‌මා චතුත්‌ථච්‌ඡට්‌ඨතො කායචිත්‌තතො, කායවාචාචිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨහන්‌තා ථෙය්‍යසත්‌ථසමුට්‌ඨානා ථෙය්‍යසත්‌ථසික්‌ඛාපදෙන සමානසමුට්‌ඨානා සියුන්‌ති යොජනා.
400-1.Sutinti upassutitiṭṭhanasikkhāpadañca. Sūpādiviññattinti sūpodanaviññattisikkhāpadañca. Andhakāreti ‘‘rattandhakāre appadīpe’’ti (pāci. 839) vuttasikkhāpadañca. Tatheva ca paṭicchanneti ‘‘paṭicchanne okāse’’ti (pāci. 843) vuttasikkhāpadañca. Okāseti ‘‘ajjhokāse purisena saddhi’’nti (pāci. 847) evaṃ vuttasikkhāpadañca. Byūhe cāti tadanantarameva ‘‘rathikāya vā byūhe vā siṅghāṭake vā purisena saddhi’’nti (pāci. 851) āgatasikkhāpadañcāti ime sabbepi ādiccabandhunā desitā cha dhammā catutthacchaṭṭhato kāyacittato, kāyavācācittato ca samuṭṭhahantā theyyasatthasamuṭṭhānā theyyasatthasikkhāpadena samānasamuṭṭhānā siyunti yojanā.
ථෙය්‍යසත්‌ථසමුට්‌ඨානවණ්‌ණනා.
Theyyasatthasamuṭṭhānavaṇṇanā.
402. ඡත්‌ත, දණ්‌ඩකරස්‌සාපීති ‘‘න ඡත්‌තපාණිස්‌ස දණ්‌ඩපාණිස්‌සා’’ති (පාචි. 635) වුත්‌තසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච. සත්‌ථාවුධකරස්‌සාපීති ‘‘න සත්‌ථපාණිස්‌ස (පාචි. 636), න ආවුධපාණිස්‌සා’’ති (පාචි. 637) වුත්‌තසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච. පාදුකූපාහනා, යානන්‌ති ‘‘න පාදුකාරුළ්‌හස්‌ස (පාචි. 638), න උපාහනාරුළ්‌හස්‌ස (පාචි. 639), න යානගතස්‌සා’’ති (පාචි. 640) වුත්‌තසික්‌ඛාපදත්‌තයඤ්‌ච. සෙය්‍යා, පල්‌ලත්‌ථිකාය චාති ‘‘න සයනගතස්‌ස (පාචි. 641), න පල්‌ලත්‌ථිකාය නිසින්‌නස්‌සා’’ති (පාචි. 642) වුත්‌තසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌ච.
402.Chatta, daṇḍakarassāpīti ‘‘na chattapāṇissa daṇḍapāṇissā’’ti (pāci. 635) vuttasikkhāpadadvayañca. Satthāvudhakarassāpīti ‘‘na satthapāṇissa (pāci. 636), na āvudhapāṇissā’’ti (pāci. 637) vuttasikkhāpadadvayañca. Pādukūpāhanā, yānanti ‘‘na pādukāruḷhassa (pāci. 638), na upāhanāruḷhassa (pāci. 639), na yānagatassā’’ti (pāci. 640) vuttasikkhāpadattayañca. Seyyā, pallatthikāya cāti ‘‘na sayanagatassa (pāci. 641), na pallatthikāya nisinnassā’’ti (pāci. 642) vuttasikkhāpadadvayañca.
403. වෙඨිතොගුණ්‌ඨිතො චාති ‘‘න වෙඨිතසීසස්‌ස (පාචි. 643), න ඔගුණ්‌ඨිතසීසස්‌සා’’ති (පාචි. 644) වුත්‌තසික්‌ඛාපදද්‌වයඤ්‌චාති නිදස්‌සිතා සබ්‌බෙ එකාදස ධම්‌මා වාචාචිත්‌තසඞ්‌ඛාතෙන එකෙන සමුට්‌ඨානෙන සමුට්‌ඨිතා ධම්‌මදෙසනසමුට්‌ඨානාති සඤ්‌ඤිතා සල්‌ලක්‌ඛිතාති යොජනා.
403.Veṭhitoguṇṭhito cāti ‘‘na veṭhitasīsassa (pāci. 643), na oguṇṭhitasīsassā’’ti (pāci. 644) vuttasikkhāpadadvayañcāti nidassitā sabbe ekādasa dhammā vācācittasaṅkhātena ekena samuṭṭhānena samuṭṭhitā dhammadesanasamuṭṭhānāti saññitā sallakkhitāti yojanā.
ධම්‌මදෙසනසමුට්‌ඨානවණ්‌ණනා.
Dhammadesanasamuṭṭhānavaṇṇanā.
404. එවං තාව සම්‌භින්‌නසමුට්‌ඨානං වෙදිතබ්‌බං, නියතසමුට්‌ඨානං තිවිධං, තං එකස්‌සෙව සික්‌ඛාපදස්‌ස හොතීති විසුංයෙව දස්‌සෙතුමාහ ‘‘භූතාරොචනකඤ්‌චෙවා’’තිආදි. භූතාරොචනකඤ්‌චෙවාති තීහි අචිත්‌තකසමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨිතං භූතාරොචනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. චොරිවුට්‌ඨාපනම්‌පි චාති වාචාචිත්‌තතො, කායවාචාචිත්‌තතො චාති ද්‌වීහි සමුට්‌ඨිතං චොරිවුට්‌ඨාපනසික්‌ඛාපදඤ්‌ච. අනනුඤ්‌ඤාතමෙව අනනුඤ්‌ඤාතමත්‌තං. අනනුඤ්‌ඤාතමත්‌තන්‌ති වාචතො, කායවාචතො, වාචාචිත්‌තතො, කායවාචාචිත්‌තතො චාති චතූහි සමුට්‌ඨිතං අනනුඤ්‌ඤාතසික්‌ඛාපදඤ්‌චාති. ඉදං තයන්‌ති ඉදං සික්‌ඛාපදත්‌තයං. අසම්‌භින්‌නන්‌ති කෙනචි අඤ්‌ඤෙන සික්‌ඛාපදෙන අසම්‌මිස්‌සසමුට්‌ඨානං.
404. Evaṃ tāva sambhinnasamuṭṭhānaṃ veditabbaṃ, niyatasamuṭṭhānaṃ tividhaṃ, taṃ ekasseva sikkhāpadassa hotīti visuṃyeva dassetumāha ‘‘bhūtārocanakañcevā’’tiādi. Bhūtārocanakañcevāti tīhi acittakasamuṭṭhānehi samuṭṭhitaṃ bhūtārocanasikkhāpadañca. Corivuṭṭhāpanampi cāti vācācittato, kāyavācācittato cāti dvīhi samuṭṭhitaṃ corivuṭṭhāpanasikkhāpadañca. Ananuññātameva ananuññātamattaṃ. Ananuññātamattanti vācato, kāyavācato, vācācittato, kāyavācācittato cāti catūhi samuṭṭhitaṃ ananuññātasikkhāpadañcāti. Idaṃ tayanti idaṃ sikkhāpadattayaṃ. Asambhinnanti kenaci aññena sikkhāpadena asammissasamuṭṭhānaṃ.
ඉති උත්‌තරෙ ලීනත්‌ථපකාසනියා
Iti uttare līnatthapakāsaniyā
සමුට්‌ඨානසීසකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Samuṭṭhānasīsakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
