| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
समुट्ठानसीसवण्णना
Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
२५७. अनत्ताति अत्तविरहिता ‘‘अलवणभोजन’’न्तिआदीसु विय। करुणासीतलभावेन चन्दसदिसो। किलेसतिमिरप्पहानतो आदिच्चो। यस्मा ते देसयन्ति, तस्मा अङ्गीरसोपि। पिटके तीणि देसयि तेसं अञ्ञतरत्ताति अत्थो। विनयो यदि तिट्ठति, एवं पटिपत्तिसद्धम्मादि नीयति पवत्ततीति अत्थो। अयं पन कथं तिट्ठतीति? आह ‘‘उभतो चा’’तिआदि। परिवारेन गन्थिता तिट्ठन्तीति अत्थो। तस्सेव परिवारस्स सुत्ते। नियतसमुट्ठानं कतं, वुत्तन्ति अधिप्पायो। असम्भिन्नसमुट्ठानानि असङ्करसमुट्ठानानि, अञ्ञेहि असदिससमुट्ठानानीति अत्थो। यस्मा परिवारे सति विनयो तिट्ठति, विनये सति सद्धम्मो तिट्ठति, यस्मा समुट्ठानानि च सुत्ते दिस्सन्ति, तस्मा सिक्खेति अत्थो। ‘‘धम्मकामो सुपेसलो’’ति परिवारे गारवजननत्थं वुत्तं। तत्थाति ‘‘दिस्सन्ती’’ति तत्थ। ‘‘एकेन समुट्ठानेन समुट्ठातीति पठमपाराजिकं एकेन समुट्ठानेन समुट्ठाती’’ति वुत्तं। पाळियञ्हि निद्दिट्ठसमुट्ठानञ्च दिस्सति। ‘‘तस्सेव परिवारस्स, समुट्ठानं नियतो कत’’न्ति वुत्तं पुरिमनयेति अत्थो। यथाञायन्ति यथाभूतं। ‘‘सञ्चरित्ताभासनञ्चा’’ति पाठो। ‘‘सञ्चरित्तानुभासनञ्चा’’तिपि अत्थि। नयवज्जेहि विनयवज्जेहीति अत्थो।
257.Anattāti attavirahitā ‘‘alavaṇabhojana’’ntiādīsu viya. Karuṇāsītalabhāvena candasadiso. Kilesatimirappahānato ādicco. Yasmā te desayanti, tasmā aṅgīrasopi. Piṭake tīṇi desayi tesaṃ aññatarattāti attho. Vinayo yadi tiṭṭhati, evaṃ paṭipattisaddhammādi nīyati pavattatīti attho. Ayaṃ pana kathaṃ tiṭṭhatīti? Āha ‘‘ubhato cā’’tiādi. Parivārena ganthitā tiṭṭhantīti attho. Tasseva parivārassa sutte. Niyatasamuṭṭhānaṃ kataṃ, vuttanti adhippāyo. Asambhinnasamuṭṭhānāni asaṅkarasamuṭṭhānāni, aññehi asadisasamuṭṭhānānīti attho. Yasmā parivāre sati vinayo tiṭṭhati, vinaye sati saddhammo tiṭṭhati, yasmā samuṭṭhānāni ca sutte dissanti, tasmā sikkheti attho. ‘‘Dhammakāmo supesalo’’ti parivāre gāravajananatthaṃ vuttaṃ. Tatthāti ‘‘dissantī’’ti tattha. ‘‘Ekena samuṭṭhānena samuṭṭhātīti paṭhamapārājikaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhātī’’ti vuttaṃ. Pāḷiyañhi niddiṭṭhasamuṭṭhānañca dissati. ‘‘Tasseva parivārassa, samuṭṭhānaṃ niyato kata’’nti vuttaṃ purimanayeti attho. Yathāñāyanti yathābhūtaṃ. ‘‘Sañcarittābhāsanañcā’’ti pāṭho. ‘‘Sañcarittānubhāsanañcā’’tipi atthi. Nayavajjehi vinayavajjehīti attho.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi / समुट्ठानस्सुद्दानं • Samuṭṭhānassuddānaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā / समुट्ठानसीसवण्णना • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / समुट्ठानसीसवण्णना • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / समुट्ठानसीसवण्णना • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / समुट्ठानसीसवण्णना • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
