| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā |
สมุฎฺฐานสีสวณฺณนา
Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
๒๕๗. อนตฺตาติ อตฺตวิรหิตา ‘‘อลวณโภชน’’นฺติอาทีสุ วิยฯ กรุณาสีตลภาเวน จนฺทสทิโสฯ กิเลสติมิรปฺปหานโต อาทิโจฺจฯ ยสฺมา เต เทสยนฺติ, ตสฺมา องฺคีรโสปิฯ ปิฎเก ตีณิ เทสยิ เตสํ อญฺญตรตฺตาติ อโตฺถฯ วินโย ยทิ ติฎฺฐติ, เอวํ ปฎิปตฺติสทฺธมฺมาทิ นียติ ปวตฺตตีติ อโตฺถฯ อยํ ปน กถํ ติฎฺฐตีติ? อาห ‘‘อุภโต จา’’ติอาทิฯ ปริวาเรน คนฺถิตา ติฎฺฐนฺตีติ อโตฺถฯ ตเสฺสว ปริวารสฺส สุเตฺตฯ นิยตสมุฎฺฐานํ กตํ, วุตฺตนฺติ อธิปฺปาโยฯ อสมฺภินฺนสมุฎฺฐานานิ อสงฺกรสมุฎฺฐานานิ, อเญฺญหิ อสทิสสมุฎฺฐานานีติ อโตฺถฯ ยสฺมา ปริวาเร สติ วินโย ติฎฺฐติ, วินเย สติ สทฺธโมฺม ติฎฺฐติ, ยสฺมา สมุฎฺฐานานิ จ สุเตฺต ทิสฺสนฺติ, ตสฺมา สิเกฺขติ อโตฺถฯ ‘‘ธมฺมกาโม สุเปสโล’’ติ ปริวาเร คารวชนนตฺถํ วุตฺตํฯ ตตฺถาติ ‘‘ทิสฺสนฺตี’’ติ ตตฺถฯ ‘‘เอเกน สมุฎฺฐาเนน สมุฎฺฐาตีติ ปฐมปาราชิกํ เอเกน สมุฎฺฐาเนน สมุฎฺฐาตี’’ติ วุตฺตํฯ ปาฬิยญฺหิ นิทฺทิฎฺฐสมุฎฺฐานญฺจ ทิสฺสติฯ ‘‘ตเสฺสว ปริวารสฺส, สมุฎฺฐานํ นิยโต กต’’นฺติ วุตฺตํ ปุริมนเยติ อโตฺถฯ ยถาญายนฺติ ยถาภูตํฯ ‘‘สญฺจริตฺตาภาสนญฺจา’’ติ ปาโฐฯ ‘‘สญฺจริตฺตานุภาสนญฺจา’’ติปิ อตฺถิฯ นยวเชฺชหิ วินยวเชฺชหีติ อโตฺถฯ
257.Anattāti attavirahitā ‘‘alavaṇabhojana’’ntiādīsu viya. Karuṇāsītalabhāvena candasadiso. Kilesatimirappahānato ādicco. Yasmā te desayanti, tasmā aṅgīrasopi. Piṭake tīṇi desayi tesaṃ aññatarattāti attho. Vinayo yadi tiṭṭhati, evaṃ paṭipattisaddhammādi nīyati pavattatīti attho. Ayaṃ pana kathaṃ tiṭṭhatīti? Āha ‘‘ubhato cā’’tiādi. Parivārena ganthitā tiṭṭhantīti attho. Tasseva parivārassa sutte. Niyatasamuṭṭhānaṃ kataṃ, vuttanti adhippāyo. Asambhinnasamuṭṭhānāni asaṅkarasamuṭṭhānāni, aññehi asadisasamuṭṭhānānīti attho. Yasmā parivāre sati vinayo tiṭṭhati, vinaye sati saddhammo tiṭṭhati, yasmā samuṭṭhānāni ca sutte dissanti, tasmā sikkheti attho. ‘‘Dhammakāmo supesalo’’ti parivāre gāravajananatthaṃ vuttaṃ. Tatthāti ‘‘dissantī’’ti tattha. ‘‘Ekena samuṭṭhānena samuṭṭhātīti paṭhamapārājikaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhātī’’ti vuttaṃ. Pāḷiyañhi niddiṭṭhasamuṭṭhānañca dissati. ‘‘Tasseva parivārassa, samuṭṭhānaṃ niyato kata’’nti vuttaṃ purimanayeti attho. Yathāñāyanti yathābhūtaṃ. ‘‘Sañcarittābhāsanañcā’’ti pāṭho. ‘‘Sañcarittānubhāsanañcā’’tipi atthi. Nayavajjehi vinayavajjehīti attho.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi / สมุฎฺฐานสฺสุทฺทานํ • Samuṭṭhānassuddānaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā / สมุฎฺฐานสีสวณฺณนา • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / สมุฎฺฐานสีสวณฺณนา • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / สมุฎฺฐานสีสวณฺณนา • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / สมุฎฺฐานสีสวณฺณนา • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
