Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
សមុដ្ឋានសីសវណ្ណនា
Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
២៥៧. សមុដ្ឋានកថាយ បន ករុណាសីតលភាវេន ចន្ទសទិសត្តា ‘‘ពុទ្ធចន្ទេ’’តិ វុត្តំ, កិលេសតិមិរបហានតោ ‘‘ពុទ្ធាទិច្ចេ’’តិ វុត្តំ។ បិដកេ តីណិ ទេសយីតិ យស្មា តេ ទេសយន្តិ, តស្មា អង្គិរសោបិ បិដកានិ តីណិ ទេសយិ។ តានិ កតមានីតិ អាហ ‘‘សុត្តន្ត’’ន្តិអាទិ។ មហាគុណន្តិ មហានិសំសំ។ ឯវំ នីយតិ សទ្ធម្មោ, វិនយោ យទិ តិដ្ឋតីតិ យទិ វិនយបរិយត្តិ អនន្តរហិតា តិដ្ឋតិ បវត្តតិ, ឯវំ សតិ បដិបត្តិបដិវេធសទ្ធម្មោ នីយតិ បវត្តតិ។ វិនយបរិយត្តិ បន កថំ តិដ្ឋតីតិ អាហ ‘‘ឧភតោចា’’តិអាទិ។ បរិវារេន គន្ថិតា តិដ្ឋន្តីតិ យោជេតព្ពំ។ តស្សេវ បរិវារស្សាតិ តស្មិំយេវ បរិវារេ។
257. Samuṭṭhānakathāya pana karuṇāsītalabhāvena candasadisattā ‘‘buddhacande’’ti vuttaṃ, kilesatimirapahānato ‘‘buddhādicce’’ti vuttaṃ. Piṭake tīṇi desayīti yasmā te desayanti, tasmā aṅgirasopi piṭakāni tīṇi desayi. Tāni katamānīti āha ‘‘suttanta’’ntiādi. Mahāguṇanti mahānisaṃsaṃ. Evaṃ nīyati saddhammo, vinayo yadi tiṭṭhatīti yadi vinayapariyatti anantarahitā tiṭṭhati pavattati, evaṃ sati paṭipattipaṭivedhasaddhammo nīyati pavattati. Vinayapariyatti pana kathaṃ tiṭṭhatīti āha ‘‘ubhatocā’’tiādi. Parivārena ganthitā tiṭṭhantīti yojetabbaṃ. Tasseva parivārassāti tasmiṃyeva parivāre.
និយតកតន្តិ កតនិយតំ, និយមិតន្តិ អត្ថោ។ អញ្ញេហិ សទ្ធិន្តិ សេសសិក្ខាបទេហិ សទ្ធិំ។ អសម្ភិន្នសមុដ្ឋានានីតិ អសង្ករសមុដ្ឋានានិ។
Niyatakatanti kataniyataṃ, niyamitanti attho. Aññehi saddhinti sesasikkhāpadehi saddhiṃ. Asambhinnasamuṭṭhānānīti asaṅkarasamuṭṭhānāni.
តស្មា សិក្ខេតិ យស្មា វិនយេ សតិ សទ្ធម្មោ តិដ្ឋតិ, វិនយោ ច បរិវារេន គន្ថិតោ តិដ្ឋតិ, បរិវារេ ច សមុដ្ឋានាទីនិ ទិស្សន្តិ, តស្មា សិក្ខេយ្យ បរិវារំ, ឧគ្គណ្ហេយ្យាតិ អត្ថោ។
Tasmā sikkheti yasmā vinaye sati saddhammo tiṭṭhati, vinayo ca parivārena ganthito tiṭṭhati, parivāre ca samuṭṭhānādīni dissanti, tasmā sikkheyya parivāraṃ, uggaṇheyyāti attho.
អាទិម្ហិ តាវ បុរិមនយេតិ ‘‘ឆន្នំ អាបត្តិសមុដ្ឋានានំ កតិហិ សមុដ្ឋានេហិ សមុដ្ឋាតីតិ ឯកេន សមុដ្ឋានេន សមុដ្ឋាតិ, កាយតោ ច ចិត្តតោ ច សមុដ្ឋាតី’’តិអាទិនា (បរិ. ១៨៧) បញ្ញត្តិវារេ សកិំ អាគតនយំ សន្ធាយេតំ វុត្តំ។
Ādimhi tāva purimanayeti ‘‘channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ katihi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti, kāyato ca cittato ca samuṭṭhātī’’tiādinā (pari. 187) paññattivāre sakiṃ āgatanayaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
២៥៨. នានុពន្ធេ បវត្តិនិន្តិ ‘‘យា បន ភិក្ខុនី វុដ្ឋាបិតំ បវត្តិនិំ ទ្វេ វស្សានិ នានុពន្ធេយ្យា’’តិ (បាចិ. ១១១១) វុត្តសិក្ខាបទំ។
258.Nānubandhe pavattininti ‘‘yā pana bhikkhunī vuṭṭhāpitaṃ pavattiniṃ dve vassāni nānubandheyyā’’ti (pāci. 1111) vuttasikkhāpadaṃ.
២៧០. អកតន្តិ អញ្ញេហិ អមិស្សីកតំ, និយតសមុដ្ឋានន្តិ វុត្តំ ហោតិ។
270.Akatanti aññehi amissīkataṃ, niyatasamuṭṭhānanti vuttaṃ hoti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi
សមុដ្ឋានស្សុទ្ទានំ • Samuṭṭhānassuddānaṃ
១. បឋមបារាជិកសមុដ្ឋានំ • 1. Paṭhamapārājikasamuṭṭhānaṃ
១៣. អននុញ្ញាតសមុដ្ឋានំ • 13. Ananuññātasamuṭṭhānaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā
សមុដ្ឋានសីសវណ្ណនា • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
បឋមបារាជិកសមុដ្ឋានវណ្ណនា • Paṭhamapārājikasamuṭṭhānavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā
សមុដ្ឋានសីសវណ្ណនា • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
បឋមបារាជិកសមុដ្ឋានវណ្ណនា • Paṭhamapārājikasamuṭṭhānavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / សមុដ្ឋានសីសវណ្ណនា • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi
សមុដ្ឋានសីសវណ្ណនា • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
បឋមបារាជិកសមុដ្ឋានវណ្ណនា • Paṭhamapārājikasamuṭṭhānavaṇṇanā