Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပရိဝာရ-အဋ္ဌကထာ • Parivāra-aṭṭhakathā |
သမုဋ္ဌာနသီသဝဏ္ဏနာ
Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
၂၅၇. တဒနန္တရာယ ပန သမုဋ္ဌာနကထာယ အနတ္တာ ဣတိ နိစ္ဆယာတိ အနတ္တာ ဣတိ နိစ္ဆိတာ။ သဘာဂဓမ္မာနန္တိ အနိစ္စာကာရာဒီဟိ သဘာဂာနံ သင္ခတဓမ္မာနံ။ နာမမတ္တံ န နာယတီတိ နာမမတ္တမ္ပိ န ပညာယတိ။ ဒုက္ခဟာနိန္တိ ဒုက္ခဃာတနံ။ ခန္ဓကာ ယာ စ မာတိကာတိ ခန္ဓကာ ယာ စ မာတိကာတိ အတ္ထော။ အယမေဝ ဝာ ပာဌော။ သမုဋ္ဌာနံ နိယတော ကတန္တိ သမုဋ္ဌာနံ နိယတောကတံ နိယတကတံ; နိယတသမုဋ္ဌာနန္တိ အတ္ထော။ ဧတေန ဘူတာရောစနစောရိဝုဋ္ဌာပနအနနုညာတသိက္ခာပဒတ္တယသ္သ သင္ဂဟော ပစ္စေတဗ္ဗော။ ဧတာနေဝ ဟိ တီဏိ သိက္ခာပဒာနိ နိယတသမုဋ္ဌာနာနိ, အညေဟိ သဒ္ဓိံ အသမ္ဘိန္နသမုဋ္ဌာနာနိ။
257. Tadanantarāya pana samuṭṭhānakathāya anattā iti nicchayāti anattā iti nicchitā. Sabhāgadhammānanti aniccākārādīhi sabhāgānaṃ saṅkhatadhammānaṃ. Nāmamattaṃ na nāyatīti nāmamattampi na paññāyati. Dukkhahāninti dukkhaghātanaṃ. Khandhakā yā ca mātikāti khandhakā yā ca mātikāti attho. Ayameva vā pāṭho. Samuṭṭhānaṃ niyato katanti samuṭṭhānaṃ niyatokataṃ niyatakataṃ; niyatasamuṭṭhānanti attho. Etena bhūtārocanacorivuṭṭhāpanaananuññātasikkhāpadattayassa saṅgaho paccetabbo. Etāneva hi tīṇi sikkhāpadāni niyatasamuṭṭhānāni, aññehi saddhiṃ asambhinnasamuṭṭhānāni.
သမ္ဘေဒံ နိဒာနဉ္စညန္တိ အညမ္ပိ သမ္ဘေဒဉ္စ နိဒာနဉ္စ။ တတ္ထ သမ္ဘေဒဝစနေန သမုဋ္ဌာနသမ္ဘေဒသ္သ ဂဟဏံ ပစ္စေတဗ္ဗံ, တာနိ ဟိ တီဏိ သိက္ခာပဒာနိ ဌပေတ္ဝာ သေသာနိ သမ္ဘိန္နသမုဋ္ဌာနာနိ။ နိဒာနဝစနေန သိက္ခာပဒာနံ ပညတ္တိဒေသသင္ခာတံ နိဒာနံ ပစ္စေတဗ္ဗံ။ သုတ္တေ ဒိသ္သန္တိ ဥပရီတိ သိက္ခာပဒာနံ သမုဋ္ဌာနနိယမော သမ္ဘေဒော နိဒာနန္တိ ဣမာနိ တီဏိ သုတ္တမ္ဟိ ဧဝ ဒိသ္သန္တိ; ပညာယန္တီတိ အတ္ထော။ တတ္ထ ‘‘ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ, ကာယတော စ စိတ္တတော စာ’’တိအာဒိမ္ဟိ တာဝ ပုရိမနယေ သမုဋ္ဌာနနိယမော စ သမ္ဘေဒော စ ဒိသ္သန္တိ။ ဣတရံ ပန နိဒာနံ နာမ –
Sambhedaṃ nidānañcaññanti aññampi sambhedañca nidānañca. Tattha sambhedavacanena samuṭṭhānasambhedassa gahaṇaṃ paccetabbaṃ, tāni hi tīṇi sikkhāpadāni ṭhapetvā sesāni sambhinnasamuṭṭhānāni. Nidānavacanena sikkhāpadānaṃ paññattidesasaṅkhātaṃ nidānaṃ paccetabbaṃ. Sutte dissanti uparīti sikkhāpadānaṃ samuṭṭhānaniyamo sambhedo nidānanti imāni tīṇi suttamhi eva dissanti; paññāyantīti attho. Tattha ‘‘ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti, kāyato ca cittato cā’’tiādimhi tāva purimanaye samuṭṭhānaniyamo ca sambhedo ca dissanti. Itaraṃ pana nidānaṃ nāma –
‘‘ဝေသာလိယာ ရာဇဂဟေ၊ သာဝတ္ထိယာ စ အာဠဝီ။
‘‘Vesāliyā rājagahe, sāvatthiyā ca āḷavī;
ကောသမ္ဗိယာ စ သက္ကေသု၊ ဘဂ္ဂေသု စေဝ ပညတ္တာ’’တိ။
Kosambiyā ca sakkesu, bhaggesu ceva paññattā’’ti.
ဧဝံ ဥပရိ ဒိသ္သတိ, ပရတော အာဂတေ သုတ္တေ ဒိသ္သတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
Evaṃ upari dissati, parato āgate sutte dissatīti veditabbaṃ.
‘‘ဝိဘင္ဂေ ဒ္ဝီသူ’’တိ ဂာထာယ အယမတ္ထော – ယံ သိက္ခာပဒံ ဒ္ဝီသု ဝိဘင္ဂေသု ပညတ္တံ ဥပောသထဒိဝသေ ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ ဥဒ္ဒိသန္တိ, တသ္သ ယထာဉာယံ သမုဋ္ဌာနံ ပဝက္ခာမိ, တံ မေ သုဏာထာတိ။
‘‘Vibhaṅgedvīsū’’ti gāthāya ayamattho – yaṃ sikkhāpadaṃ dvīsu vibhaṅgesu paññattaṃ uposathadivase bhikkhū ca bhikkhuniyo ca uddisanti, tassa yathāñāyaṃ samuṭṭhānaṃ pavakkhāmi, taṃ me suṇāthāti.
သဉ္စရိတ္တာနုဘာသနဉ္စာတိ သဉ္စရိတ္တဉ္စ သမနုဘာသနဉ္စ။ အတိရေကဉ္စ စီဝရန္တိ အတိရေကစီဝရံ ; ကထိနန္တိ အတ္ထော။ လောမာနိ ပဒသောဓမ္မောတိ ဧဠကလောမာနိ စ ပဒသောဓမ္မော စ။ ဘူတံ သံဝိဓာနေန စာတိ ဘူတာရောစနဉ္စ သံဝိဒဟိတ္ဝာ အဒ္ဓာနပ္ပဋိပဇ္ဇနဉ္စ။ ထေယ္ယဒေသနာ စောရိံ စာတိ ထေယ္ယသတ္ထော စ ဆတ္တပာဏိသ္သ အဂိလာနသ္သ ဓမ္မဒေသနာ စ စောရိဝုဋ္ဌာပနဉ္စ။ အနနုညာတာယ တေရသာတိ မာတာပိတုသာမိကေဟိ အနနုညာတာယ သဒ္ဓိံ ဣမာနိ တေရသ သမုဋ္ဌာနာနိ ဟောန္တိ။ သဒိသာ ဣဓ ဒိသ္သရေတိ ဣဓ ဥဘတောဝိဘင္ဂေ ဧတေသု တေရသသု သမုဋ္ဌာနသီသေသု ဧကေကသ္မိံ အညာနိပိ သဒိသာနိ သမုဋ္ဌာနာနိ ဒိသ္သန္တိ။
Sañcarittānubhāsanañcāti sañcarittañca samanubhāsanañca. Atirekañca cīvaranti atirekacīvaraṃ ; kathinanti attho. Lomāni padasodhammoti eḷakalomāni ca padasodhammo ca. Bhūtaṃ saṃvidhānena cāti bhūtārocanañca saṃvidahitvā addhānappaṭipajjanañca. Theyyadesanā coriṃ cāti theyyasattho ca chattapāṇissa agilānassa dhammadesanā ca corivuṭṭhāpanañca. Ananuññātāya terasāti mātāpitusāmikehi ananuññātāya saddhiṃ imāni terasa samuṭṭhānāni honti. Sadisā idha dissareti idha ubhatovibhaṅge etesu terasasu samuṭṭhānasīsesu ekekasmiṃ aññānipi sadisāni samuṭṭhānāni dissanti.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / ပရိဝာရပာဠိ • Parivārapāḷi / သမုဋ္ဌာနသ္သုဒ္ဒာနံ • Samuṭṭhānassuddānaṃ
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / သမုဋ္ဌာနသီသဝဏ္ဏနာ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / သမုဋ္ဌာနသီသဝဏ္ဏနာ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / သမုဋ္ဌာနသီသဝဏ္ဏနာ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / သမုဋ္ဌာနသီသဝဏ္ဏနာ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā