| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸವಣ್ಣನಾ
Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
೨೫೭. ತದನನ್ತರಾಯಾತಿ ತೇಸಂ ದ್ವತ್ತಿಂಸವಾರಾನಂ ಅನನ್ತರಂ ವುತ್ತಾಯ ಸಮುಟ್ಠಾನಕಥಾಯ ಏವಮತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಅನತ್ತಾ ಇತಿ ನಿಚ್ಛಿತಾತಿ ಅನತ್ತಾತ್ವೇವ ವಿನಿಚ್ಛಿತಾ। ಇಮಿನಾ ಅನತ್ತಾ ಇತಿ ನಿಚ್ಛಯಾತಿ ಏತ್ಥ ಚಿಧಾತುಯಾ ವಿನಿಚ್ಛಯತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಅನಿಚ್ಚಾಕಾರಾದೀಹೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಭಾಗಧಮ್ಮಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಅನಿಚ್ಚಾಕಾರಾದೀಹಿ ಸಮಾನೋ ಭಾಗೋ ಏತೇಸನ್ತಿ ಸಭಾಗಾ, ತೇಯೇವ ಧಮ್ಮಾ ಸಭಾಗಧಮ್ಮಾತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ನಾಮಮತ್ತಮ್ಪೀತಿ ಅನಿಚ್ಚಾದಿನಾಮಮತ್ತಮ್ಪಿ। ಪಿಸದ್ದೇನ ಪಗೇವ ನಾಮಿಕೋ ಅನಿಚ್ಚಾದಿಸಭಾವೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ನ ಪಞ್ಞಾಯತೀತಿ ನ ಖಾಯತಿ। ಇಮಿನಾ ನ ನಾಯತೀತಿ ಏತ್ಥ ಞಾಧಾತುಯಾ ಖಾಯನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ದುಕ್ಖಹಾನಿನ್ತಿ ಏತ್ಥ ದುಕ್ಖಂ ಜಹಾತೀತಿ ದುಕ್ಖಹಾನೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ದುಕ್ಖಘಾತನ’’ನ್ತಿ। ದುಕ್ಖಂ ಹನತೀತಿ ದುಕ್ಖಘಾತನೋ, ಸದ್ಧಮ್ಮೋ, ತಂ। ‘‘ಖನ್ಧಕಾ ಯಾ ಚ ಮಾತಿಕಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಸುಖುಚ್ಚಾರಣತ್ಥಾಯ ರಸ್ಸವಸೇನ ಪಾಠೋ ಅತ್ಥೀತಿ ಆಹ ‘‘ಖನ್ಧಕಾ ಯ ಚ ಮಾತಿಕಾ’’ತಿ। ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ನಿಯತೋಕತನ್ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೨೧೬) ಏತ್ಥ ‘‘ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ನಿಯತಕತ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಪರೋಸಹಸ್ಸ’’ನ್ತಿಆದೀಸು ವಿಯ ಓಕಾರಾಗಮವಸೇನ ‘‘ಸಮುಟ್ಠಾನನಿಯತೋಕತ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ನಿಯತಕತ’’ನ್ತಿ। ಏತೇನಾತಿ ‘‘ಸಮುಟ್ಠಾನಂ ನಿಯತೋಕತ’’ನ್ತಿ ಪಾಠೇನ। ಪಚ್ಚೇತಬ್ಬೋತಿ ಪತಿ ಏತಬ್ಬೋ, ಪಟಿಮುಖಂ ಞಾತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಞ್ಞೇಹೀತಿ ತೀಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ।
257.Tadanantarāyāti tesaṃ dvattiṃsavārānaṃ anantaraṃ vuttāya samuṭṭhānakathāya evamattho veditabboti yojanā. Anattā iti nicchitāti anattātveva vinicchitā. Iminā anattā iti nicchayāti ettha cidhātuyā vinicchayatthaṃ dasseti. ‘‘Aniccākārādīhī’’ti iminā sabhāgadhammānanti ettha aniccākārādīhi samāno bhāgo etesanti sabhāgā, teyeva dhammā sabhāgadhammāti vacanatthaṃ dasseti. Nāmamattampīti aniccādināmamattampi. Pisaddena pageva nāmiko aniccādisabhāvoti dasseti. Na paññāyatīti na khāyati. Iminā na nāyatīti ettha ñādhātuyā khāyanatthaṃ dasseti. Dukkhahāninti ettha dukkhaṃ jahātīti dukkhahānīti dassento āha ‘‘dukkhaghātana’’nti. Dukkhaṃ hanatīti dukkhaghātano, saddhammo, taṃ. ‘‘Khandhakā yā ca mātikā’’ti vattabbe sukhuccāraṇatthāya rassavasena pāṭho atthīti āha ‘‘khandhakā ya ca mātikā’’ti. Samuṭṭhānaṃ niyatokatanti (saṃ. ni. 1.216) ettha ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatakata’’nti vattabbe ‘‘parosahassa’’ntiādīsu viya okārāgamavasena ‘‘samuṭṭhānaniyatokata’’nti vuttanti āha ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatakata’’nti. Etenāti ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatokata’’nti pāṭhena. Paccetabboti pati etabbo, paṭimukhaṃ ñātabboti attho. Aññehīti tīhi sikkhāpadehi aññehi sikkhāpadehi.
ತತ್ಥಾತಿ ಸಮ್ಭೇದನಿದಾನವಚನೇಸು। ಸಮ್ಭೇದವಚನೇನ ಪಚ್ಚೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ। ತಾನಿ ತೀಣಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಪಞ್ಞತ್ತಿದೇಸಸಙ್ಖಾತನ್ತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಿಟ್ಠಾನಭೂತದೇಸಸಙ್ಖಾತಂ। ‘‘ಇಮಾನಿ ತೀಣೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ದಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಕಿರಿಯಾಯ ಕತ್ತಾರಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಪಞ್ಞಾಯನ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ದಿಸಧಾತುಯಾ ಖಾಯನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತತ್ಥಾತಿ ಸಮುಟ್ಠಾನನಿಯಮಸಮ್ಭೇದನಿದಾನಸಙ್ಖಾತೇಸು ತೀಸು, ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಭುಮ್ಮಂ। ಇತರಂ ಪನಾತಿ ಸಮುಟ್ಠಾನನಿಯಮಸಮ್ಭೇದೇಹಿ ಅಞ್ಞಂ ಪನ।
Tatthāti sambhedanidānavacanesu. Sambhedavacanena paccetabbanti sambandho. Hīti saccaṃ. Tāni tīṇi sikkhāpadāni ṭhapetvāti sambandho. Paññattidesasaṅkhātanti paññattiṭṭhānabhūtadesasaṅkhātaṃ. ‘‘Imāni tīṇī’’ti iminā ‘‘dissantī’’ti kiriyāya kattāraṃ dasseti. ‘‘Paññāyantī’’ti iminā disadhātuyā khāyanatthaṃ dasseti. Tatthāti samuṭṭhānaniyamasambhedanidānasaṅkhātesu tīsu, niddhāraṇe bhummaṃ. Itaraṃ panāti samuṭṭhānaniyamasambhedehi aññaṃ pana.
ಆಳವೀತಿ ಆಳವಿಯಂ। ಸಕ್ಕೇಸು ಭಗ್ಗೇಸು ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಜನಪದನಾಮತ್ತಾ ಬಹುವಚನವಸೇನ ವುತ್ತಂ।
Āḷavīti āḷaviyaṃ. Sakkesu bhaggesu cāti ettha janapadanāmattā bahuvacanavasena vuttaṃ.
ದ್ವೀಸು ವಿಭಙ್ಗೇಸು ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಯಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಉದ್ದಿಸನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ವಿಭಙ್ಗೇಸೂ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ವಿಭಙ್ಗೇತಿ ಏತ್ಥ ಸುಕಾರಲೋಪೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ತಸ್ಸಾತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ। ಯಥಾಞಾಯನ್ತಿ ಯುತ್ತಿಯಾ ಅನುರೂಪಂ। ತನ್ತಿ ಸಮುಟ್ಠಾನಂ। ಮೇ ಸುಣಾಥಾತಿ ಮಮ ಸನ್ತಿಕಾ ಸುಣಾಥ। ಇತೀತಿ ಅಯಮತ್ಥೋ।
Dvīsu vibhaṅgesu paññattaṃ yaṃ sikkhāpadaṃ uddisantīti yojanā. ‘‘Vibhaṅgesū’’ti iminā vibhaṅgeti ettha sukāralopoti dasseti. Tassāti sikkhāpadassa. Yathāñāyanti yuttiyā anurūpaṃ. Tanti samuṭṭhānaṃ. Me suṇāthāti mama santikā suṇātha. Itīti ayamattho.
ಕಥಿನನ್ತಿ ಪಠಮಕಥಿನಸಮುಟ್ಠಾನಂ। ಅನನುಞ್ಞಾತಾಯ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಅನನುಞ್ಞಾತಸಮುಟ್ಠಾನೇನ ಸದ್ಧಿಂ। ಸದಿಸಾ ಇಧ ದಿಸ್ಸರೇತಿ ಏತ್ಥ ಇಧಸದ್ದೋ ಅತ್ಥಪಕರಣವಸೇನ ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗವಿಸಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ಇಧ ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗೇ’’ತಿ। ‘‘ಸದಿಸಾನೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸದಿಸಾತಿ ಏತ್ಥ ನಿಕಾರಸ್ಸಾಕಾರಾದೇಸೋ ದಸ್ಸಿತೋ। ‘‘ದಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ದಿಸ್ಸರೇತಿ ಏತ್ಥ ಅನ್ತಿಸದ್ದಸ್ಸ ರೇಕಾರೋ (ನಿರುತ್ತಿದೀಪನಿಯಂ ೫೭೦ ಸುತೇ) ದಸ್ಸಿತೋ।
Kathinanti paṭhamakathinasamuṭṭhānaṃ. Ananuññātāya saddhinti ananuññātasamuṭṭhānena saddhiṃ. Sadisā idha dissareti ettha idhasaddo atthapakaraṇavasena ubhatovibhaṅgavisayoti āha ‘‘idha ubhatovibhaṅge’’ti. ‘‘Sadisānī’’ti iminā sadisāti ettha nikārassākārādeso dassito. ‘‘Dissantī’’ti iminā dissareti ettha antisaddassa rekāro (niruttidīpaniyaṃ 570 sute) dassito.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ಸಮುಟ್ಠಾನಸ್ಸುದ್ದಾನಂ • Samuṭṭhānassuddānaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪರಿವಾರ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸವಣ್ಣನಾ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸವಣ್ಣನಾ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸವಣ್ಣನಾ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಸಮುಟ್ಠಾನಸೀಸವಣ್ಣನಾ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
