| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā |
සමුට්‌ඨානසීසවණ්‌ණනා
Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
257. තදනන්‌තරාය පන සමුට්‌ඨානකථාය අනත්‌තා ඉති නිච්‌ඡයාති අනත්‌තා ඉති නිච්‌ඡිතා. සභාගධම්‌මානන්‌ති අනිච්‌චාකාරාදීහි සභාගානං සඞ්‌ඛතධම්‌මානං. නාමමත්‌තං න නායතීති නාමමත්‌තම්‌පි න පඤ්‌ඤායති. දුක්‌ඛහානින්‌ති දුක්‌ඛඝාතනං. ඛන්‌ධකා යා ච මාතිකාති ඛන්‌ධකා යා ච මාතිකාති අත්‌ථො. අයමෙව වා පාඨො. සමුට්‌ඨානං නියතො කතන්‌ති සමුට්‌ඨානං නියතොකතං නියතකතං; නියතසමුට්‌ඨානන්‌ති අත්‌ථො. එතෙන භූතාරොචනචොරිවුට්‌ඨාපනඅනනුඤ්‌ඤාතසික්‌ඛාපදත්‌තයස්‌ස සඞ්‌ගහො පච්‌චෙතබ්‌බො. එතානෙව හි තීණි සික්‌ඛාපදානි නියතසමුට්‌ඨානානි, අඤ්‌ඤෙහි සද්‌ධිං අසම්‌භින්‌නසමුට්‌ඨානානි.
257. Tadanantarāya pana samuṭṭhānakathāya anattā iti nicchayāti anattā iti nicchitā. Sabhāgadhammānanti aniccākārādīhi sabhāgānaṃ saṅkhatadhammānaṃ. Nāmamattaṃ na nāyatīti nāmamattampi na paññāyati. Dukkhahāninti dukkhaghātanaṃ. Khandhakā yā ca mātikāti khandhakā yā ca mātikāti attho. Ayameva vā pāṭho. Samuṭṭhānaṃ niyato katanti samuṭṭhānaṃ niyatokataṃ niyatakataṃ; niyatasamuṭṭhānanti attho. Etena bhūtārocanacorivuṭṭhāpanaananuññātasikkhāpadattayassa saṅgaho paccetabbo. Etāneva hi tīṇi sikkhāpadāni niyatasamuṭṭhānāni, aññehi saddhiṃ asambhinnasamuṭṭhānāni.
සම්‌භෙදං නිදානඤ්‌චඤ්‌ඤන්‌ති අඤ්‌ඤම්‌පි සම්‌භෙදඤ්‌ච නිදානඤ්‌ච. තත්‌ථ සම්‌භෙදවචනෙන සමුට්‌ඨානසම්‌භෙදස්‌ස ගහණං පච්‌චෙතබ්‌බං, තානි හි තීණි සික්‌ඛාපදානි ඨපෙත්‌වා සෙසානි සම්‌භින්‌නසමුට්‌ඨානානි. නිදානවචනෙන සික්‌ඛාපදානං පඤ්‌ඤත්‌තිදෙසසඞ්‌ඛාතං නිදානං පච්‌චෙතබ්‌බං. සුත්‌තෙ දිස්‌සන්‌ති උපරීති සික්‌ඛාපදානං සමුට්‌ඨානනියමො සම්‌භෙදො නිදානන්‌ති ඉමානි තීණි සුත්‌තම්‌හි එව දිස්‌සන්‌ති; පඤ්‌ඤායන්‌තීති අත්‌ථො. තත්‌ථ ‘‘එකෙන සමුට්‌ඨානෙන සමුට්‌ඨාති, කායතො ච චිත්‌තතො චා’’තිආදිම්‌හි තාව පුරිමනයෙ සමුට්‌ඨානනියමො ච සම්‌භෙදො ච දිස්‌සන්‌ති. ඉතරං පන නිදානං නාම –
Sambhedaṃ nidānañcaññanti aññampi sambhedañca nidānañca. Tattha sambhedavacanena samuṭṭhānasambhedassa gahaṇaṃ paccetabbaṃ, tāni hi tīṇi sikkhāpadāni ṭhapetvā sesāni sambhinnasamuṭṭhānāni. Nidānavacanena sikkhāpadānaṃ paññattidesasaṅkhātaṃ nidānaṃ paccetabbaṃ. Sutte dissanti uparīti sikkhāpadānaṃ samuṭṭhānaniyamo sambhedo nidānanti imāni tīṇi suttamhi eva dissanti; paññāyantīti attho. Tattha ‘‘ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti, kāyato ca cittato cā’’tiādimhi tāva purimanaye samuṭṭhānaniyamo ca sambhedo ca dissanti. Itaraṃ pana nidānaṃ nāma –
‘‘වෙසාලියා රාජගහෙ, සාවත්‌ථියා ච ආළවී;
‘‘Vesāliyā rājagahe, sāvatthiyā ca āḷavī;
කොසම්‌බියා ච සක්‌කෙසු, භග්‌ගෙසු චෙව පඤ්‌ඤත්‌තා’’ති.
Kosambiyā ca sakkesu, bhaggesu ceva paññattā’’ti.
එවං උපරි දිස්‌සති, පරතො ආගතෙ සුත්‌තෙ දිස්‌සතීති වෙදිතබ්‌බං.
Evaṃ upari dissati, parato āgate sutte dissatīti veditabbaṃ.
‘‘විභඞ්‌ගෙ ද්‌වීසූ’’ති ගාථාය අයමත්‌ථො – යං සික්‌ඛාපදං ද්‌වීසු විභඞ්‌ගෙසු පඤ්‌ඤත්‌තං උපොසථදිවසෙ භික්‌ඛූ ච භික්‌ඛුනියො ච උද්‌දිසන්‌ති, තස්‌ස යථාඤායං සමුට්‌ඨානං පවක්‌ඛාමි, තං මෙ සුණාථාති.
‘‘Vibhaṅgedvīsū’’ti gāthāya ayamattho – yaṃ sikkhāpadaṃ dvīsu vibhaṅgesu paññattaṃ uposathadivase bhikkhū ca bhikkhuniyo ca uddisanti, tassa yathāñāyaṃ samuṭṭhānaṃ pavakkhāmi, taṃ me suṇāthāti.
සඤ්‌චරිත්‌තානුභාසනඤ්‌චාති සඤ්‌චරිත්‌තඤ්‌ච සමනුභාසනඤ්‌ච. අතිරෙකඤ්‌ච චීවරන්‌ති අතිරෙකචීවරං ; කථිනන්‌ති අත්‌ථො. ලොමානි පදසොධම්‌මොති එළකලොමානි ච පදසොධම්‌මො ච. භූතං සංවිධානෙන චාති භූතාරොචනඤ්‌ච සංවිදහිත්‌වා අද්‌ධානප්‌පටිපජ්‌ජනඤ්‌ච. ථෙය්‍යදෙසනා චොරිං චාති ථෙය්‍යසත්‌ථො ච ඡත්‌තපාණිස්‌ස අගිලානස්‌ස ධම්‌මදෙසනා ච චොරිවුට්‌ඨාපනඤ්‌ච. අනනුඤ්‌ඤාතාය තෙරසාති මාතාපිතුසාමිකෙහි අනනුඤ්‌ඤාතාය සද්‌ධිං ඉමානි තෙරස සමුට්‌ඨානානි හොන්‌ති. සදිසා ඉධ දිස්‌සරෙති ඉධ උභතොවිභඞ්‌ගෙ එතෙසු තෙරසසු සමුට්‌ඨානසීසෙසු එකෙකස්‌මිං අඤ්‌ඤානිපි සදිසානි සමුට්‌ඨානානි දිස්‌සන්‌ති.
Sañcarittānubhāsanañcāti sañcarittañca samanubhāsanañca. Atirekañca cīvaranti atirekacīvaraṃ ; kathinanti attho. Lomāni padasodhammoti eḷakalomāni ca padasodhammo ca. Bhūtaṃ saṃvidhānena cāti bhūtārocanañca saṃvidahitvā addhānappaṭipajjanañca. Theyyadesanā coriṃ cāti theyyasattho ca chattapāṇissa agilānassa dhammadesanā ca corivuṭṭhāpanañca. Ananuññātāya terasāti mātāpitusāmikehi ananuññātāya saddhiṃ imāni terasa samuṭṭhānāni honti. Sadisā idha dissareti idha ubhatovibhaṅge etesu terasasu samuṭṭhānasīsesu ekekasmiṃ aññānipi sadisāni samuṭṭhānāni dissanti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi / සමුට්‌ඨානස්‌සුද්‌දානං • Samuṭṭhānassuddānaṃ
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / සමුට්‌ඨානසීසවණ්‌ණනා • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / සමුට්‌ඨානසීසවණ්‌ණනා • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / සමුට්‌ඨානසීසවණ්‌ණනා • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / සමුට්‌ඨානසීසවණ්‌ණනා • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
