| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸੀਸવਣ੍ਣਨਾ
Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
੨੫੭. ਤਦਨਨ੍ਤਰਾਯਾਤਿ ਤੇਸਂ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸવਾਰਾਨਂ ਅਨਨ੍ਤਰਂ વੁਤ੍ਤਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਕਥਾਯ ਏવਮਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਅਨਤ੍ਤਾ ਇਤਿ ਨਿਚ੍ਛਿਤਾਤਿ ਅਨਤ੍ਤਾਤ੍વੇવ વਿਨਿਚ੍ਛਿਤਾ। ਇਮਿਨਾ ਅਨਤ੍ਤਾ ਇਤਿ ਨਿਚ੍ਛਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚਿਧਾਤੁਯਾ વਿਨਿਚ੍ਛਯਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾਕਾਰਾਦੀਹੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਭਾਗਧਮ੍ਮਾਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨਿਚ੍ਚਾਕਾਰਾਦੀਹਿ ਸਮਾਨੋ ਭਾਗੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਸਭਾਗਾ, ਤੇਯੇવ ਧਮ੍ਮਾ ਸਭਾਗਧਮ੍ਮਾਤਿ વਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਨਾਮਮਤ੍ਤਮ੍ਪੀਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਨਾਮਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ। ਪਿਸਦ੍ਦੇਨ ਪਗੇવ ਨਾਮਿਕੋ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਸਭਾવੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਨ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਨ ਖਾਯਤਿ। ਇਮਿਨਾ ਨ ਨਾਯਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਞਾਧਾਤੁਯਾ ਖਾਯਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਦੁਕ੍ਖਹਾਨਿਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਖਂ ਜਹਾਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਹਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਘਾਤਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਦੁਕ੍ਖਂ ਹਨਤੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖਘਾਤਨੋ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮੋ, ਤਂ। ‘‘ਖਨ੍ਧਕਾ ਯਾ ਚ ਮਾਤਿਕਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਸੁਖੁਚ੍ਚਾਰਣਤ੍ਥਾਯ ਰਸ੍ਸવਸੇਨ ਪਾਠੋ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਖਨ੍ਧਕਾ ਯ ਚ ਮਾਤਿਕਾ’’ਤਿ। ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਯਤੋਕਤਨ੍ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੧੬) ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਯਤਕਤ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਪਰੋਸਹਸ੍ਸ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ વਿਯ ਓਕਾਰਾਗਮવਸੇਨ ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਨਿਯਤੋਕਤ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਯਤਕਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਏਤੇਨਾਤਿ ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਿਯਤੋਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਾਠੇਨ। ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਪਤਿ ਏਤਬ੍ਬੋ, ਪਟਿਮੁਖਂ ਞਾਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਞੇਹੀਤਿ ਤੀਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਹਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਹਿ।
257.Tadanantarāyāti tesaṃ dvattiṃsavārānaṃ anantaraṃ vuttāya samuṭṭhānakathāya evamattho veditabboti yojanā. Anattā iti nicchitāti anattātveva vinicchitā. Iminā anattā iti nicchayāti ettha cidhātuyā vinicchayatthaṃ dasseti. ‘‘Aniccākārādīhī’’ti iminā sabhāgadhammānanti ettha aniccākārādīhi samāno bhāgo etesanti sabhāgā, teyeva dhammā sabhāgadhammāti vacanatthaṃ dasseti. Nāmamattampīti aniccādināmamattampi. Pisaddena pageva nāmiko aniccādisabhāvoti dasseti. Na paññāyatīti na khāyati. Iminā na nāyatīti ettha ñādhātuyā khāyanatthaṃ dasseti. Dukkhahāninti ettha dukkhaṃ jahātīti dukkhahānīti dassento āha ‘‘dukkhaghātana’’nti. Dukkhaṃ hanatīti dukkhaghātano, saddhammo, taṃ. ‘‘Khandhakā yā ca mātikā’’ti vattabbe sukhuccāraṇatthāya rassavasena pāṭho atthīti āha ‘‘khandhakā ya ca mātikā’’ti. Samuṭṭhānaṃ niyatokatanti (saṃ. ni. 1.216) ettha ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatakata’’nti vattabbe ‘‘parosahassa’’ntiādīsu viya okārāgamavasena ‘‘samuṭṭhānaniyatokata’’nti vuttanti āha ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatakata’’nti. Etenāti ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatokata’’nti pāṭhena. Paccetabboti pati etabbo, paṭimukhaṃ ñātabboti attho. Aññehīti tīhi sikkhāpadehi aññehi sikkhāpadehi.
ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਮ੍ਭੇਦਨਿਦਾਨવਚਨੇਸੁ। ਸਮ੍ਭੇਦવਚਨੇਨ ਪਚ੍ਚੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ। ਤਾਨਿ ਤੀਣਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਠਪੇਤ੍વਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦੇਸਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਭੂਤਦੇਸਸਙ੍ਖਾਤਂ। ‘‘ਇਮਾਨਿ ਤੀਣੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਕਿਰਿਯਾਯ ਕਤ੍ਤਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਿਸਧਾਤੁਯਾ ਖਾਯਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਨਿਯਮਸਮ੍ਭੇਦਨਿਦਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇਸੁ ਤੀਸੁ, ਨਿਦ੍ਧਾਰਣੇ ਭੁਮ੍ਮਂ। ਇਤਰਂ ਪਨਾਤਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਨਿਯਮਸਮ੍ਭੇਦੇਹਿ ਅਞ੍ਞਂ ਪਨ।
Tatthāti sambhedanidānavacanesu. Sambhedavacanena paccetabbanti sambandho. Hīti saccaṃ. Tāni tīṇi sikkhāpadāni ṭhapetvāti sambandho. Paññattidesasaṅkhātanti paññattiṭṭhānabhūtadesasaṅkhātaṃ. ‘‘Imāni tīṇī’’ti iminā ‘‘dissantī’’ti kiriyāya kattāraṃ dasseti. ‘‘Paññāyantī’’ti iminā disadhātuyā khāyanatthaṃ dasseti. Tatthāti samuṭṭhānaniyamasambhedanidānasaṅkhātesu tīsu, niddhāraṇe bhummaṃ. Itaraṃ panāti samuṭṭhānaniyamasambhedehi aññaṃ pana.
ਆਲ਼વੀਤਿ ਆਲ਼વਿਯਂ। ਸਕ੍ਕੇਸੁ ਭਗ੍ਗੇਸੁ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਜਨਪਦਨਾਮਤ੍ਤਾ ਬਹੁવਚਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ।
Āḷavīti āḷaviyaṃ. Sakkesu bhaggesu cāti ettha janapadanāmattā bahuvacanavasena vuttaṃ.
ਦ੍વੀਸੁ વਿਭਙ੍ਗੇਸੁ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਯਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ‘‘વਿਭਙ੍ਗੇਸੂ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ વਿਭਙ੍ਗੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੁਕਾਰਲੋਪੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ। ਯਥਾਞਾਯਨ੍ਤਿ ਯੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਰੂਪਂ। ਤਨ੍ਤਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ। ਮੇ ਸੁਣਾਥਾਤਿ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਸੁਣਾਥ। ਇਤੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ।
Dvīsu vibhaṅgesu paññattaṃ yaṃ sikkhāpadaṃ uddisantīti yojanā. ‘‘Vibhaṅgesū’’ti iminā vibhaṅgeti ettha sukāralopoti dasseti. Tassāti sikkhāpadassa. Yathāñāyanti yuttiyā anurūpaṃ. Tanti samuṭṭhānaṃ. Me suṇāthāti mama santikā suṇātha. Itīti ayamattho.
ਕਥਿਨਨ੍ਤਿ ਪਠਮਕਥਿਨਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ। ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਅਨਨੁਞ੍ਞਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ। ਸਦਿਸਾ ਇਧ ਦਿਸ੍ਸਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਧਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥਪਕਰਣવਸੇਨ ਉਭਤੋવਿਭਙ੍ਗવਿਸਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਧ ਉਭਤੋવਿਭਙ੍ਗੇ’’ਤਿ। ‘‘ਸਦਿਸਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਦਿਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਕਾਰਸ੍ਸਾਕਾਰਾਦੇਸੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ। ‘‘ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਦਿਸ੍ਸਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਿਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਰੇਕਾਰੋ (ਨਿਰੁਤ੍ਤਿਦੀਪਨਿਯਂ ੫੭੦ ਸੁਤੇ) ਦਸ੍ਸਿਤੋ।
Kathinanti paṭhamakathinasamuṭṭhānaṃ. Ananuññātāya saddhinti ananuññātasamuṭṭhānena saddhiṃ. Sadisā idha dissareti ettha idhasaddo atthapakaraṇavasena ubhatovibhaṅgavisayoti āha ‘‘idha ubhatovibhaṅge’’ti. ‘‘Sadisānī’’ti iminā sadisāti ettha nikārassākārādeso dassito. ‘‘Dissantī’’ti iminā dissareti ettha antisaddassa rekāro (niruttidīpaniyaṃ 570 sute) dassito.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿ • Parivārapāḷi / ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ • Samuṭṭhānassuddānaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਰਿવਾਰ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸੀਸવਣ੍ਣਨਾ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸੀਸવਣ੍ਣਨਾ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸੀਸવਣ੍ਣਨਾ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸੀਸવਣ੍ਣਨਾ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
