Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പരിവാര-അട്ഠകഥാ • Parivāra-aṭṭhakathā |
സമുട്ഠാനസീസവണ്ണനാ
Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
൨൫൭. തദനന്തരായ പന സമുട്ഠാനകഥായ അനത്താ ഇതി നിച്ഛയാതി അനത്താ ഇതി നിച്ഛിതാ. സഭാഗധമ്മാനന്തി അനിച്ചാകാരാദീഹി സഭാഗാനം സങ്ഖതധമ്മാനം. നാമമത്തം ന നായതീതി നാമമത്തമ്പി ന പഞ്ഞായതി. ദുക്ഖഹാനിന്തി ദുക്ഖഘാതനം. ഖന്ധകാ യാ ച മാതികാതി ഖന്ധകാ യാ ച മാതികാതി അത്ഥോ. അയമേവ വാ പാഠോ. സമുട്ഠാനം നിയതോ കതന്തി സമുട്ഠാനം നിയതോകതം നിയതകതം; നിയതസമുട്ഠാനന്തി അത്ഥോ. ഏതേന ഭൂതാരോചനചോരിവുട്ഠാപനഅനനുഞ്ഞാതസിക്ഖാപദത്തയസ്സ സങ്ഗഹോ പച്ചേതബ്ബോ. ഏതാനേവ ഹി തീണി സിക്ഖാപദാനി നിയതസമുട്ഠാനാനി, അഞ്ഞേഹി സദ്ധിം അസമ്ഭിന്നസമുട്ഠാനാനി.
257. Tadanantarāya pana samuṭṭhānakathāya anattā iti nicchayāti anattā iti nicchitā. Sabhāgadhammānanti aniccākārādīhi sabhāgānaṃ saṅkhatadhammānaṃ. Nāmamattaṃ na nāyatīti nāmamattampi na paññāyati. Dukkhahāninti dukkhaghātanaṃ. Khandhakā yā ca mātikāti khandhakā yā ca mātikāti attho. Ayameva vā pāṭho. Samuṭṭhānaṃ niyato katanti samuṭṭhānaṃ niyatokataṃ niyatakataṃ; niyatasamuṭṭhānanti attho. Etena bhūtārocanacorivuṭṭhāpanaananuññātasikkhāpadattayassa saṅgaho paccetabbo. Etāneva hi tīṇi sikkhāpadāni niyatasamuṭṭhānāni, aññehi saddhiṃ asambhinnasamuṭṭhānāni.
സമ്ഭേദം നിദാനഞ്ചഞ്ഞന്തി അഞ്ഞമ്പി സമ്ഭേദഞ്ച നിദാനഞ്ച. തത്ഥ സമ്ഭേദവചനേന സമുട്ഠാനസമ്ഭേദസ്സ ഗഹണം പച്ചേതബ്ബം, താനി ഹി തീണി സിക്ഖാപദാനി ഠപേത്വാ സേസാനി സമ്ഭിന്നസമുട്ഠാനാനി. നിദാനവചനേന സിക്ഖാപദാനം പഞ്ഞത്തിദേസസങ്ഖാതം നിദാനം പച്ചേതബ്ബം. സുത്തേ ദിസ്സന്തി ഉപരീതി സിക്ഖാപദാനം സമുട്ഠാനനിയമോ സമ്ഭേദോ നിദാനന്തി ഇമാനി തീണി സുത്തമ്ഹി ഏവ ദിസ്സന്തി; പഞ്ഞായന്തീതി അത്ഥോ. തത്ഥ ‘‘ഏകേന സമുട്ഠാനേന സമുട്ഠാതി, കായതോ ച ചിത്തതോ ചാ’’തിആദിമ്ഹി താവ പുരിമനയേ സമുട്ഠാനനിയമോ ച സമ്ഭേദോ ച ദിസ്സന്തി. ഇതരം പന നിദാനം നാമ –
Sambhedaṃ nidānañcaññanti aññampi sambhedañca nidānañca. Tattha sambhedavacanena samuṭṭhānasambhedassa gahaṇaṃ paccetabbaṃ, tāni hi tīṇi sikkhāpadāni ṭhapetvā sesāni sambhinnasamuṭṭhānāni. Nidānavacanena sikkhāpadānaṃ paññattidesasaṅkhātaṃ nidānaṃ paccetabbaṃ. Sutte dissanti uparīti sikkhāpadānaṃ samuṭṭhānaniyamo sambhedo nidānanti imāni tīṇi suttamhi eva dissanti; paññāyantīti attho. Tattha ‘‘ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti, kāyato ca cittato cā’’tiādimhi tāva purimanaye samuṭṭhānaniyamo ca sambhedo ca dissanti. Itaraṃ pana nidānaṃ nāma –
‘‘വേസാലിയാ രാജഗഹേ, സാവത്ഥിയാ ച ആളവീ;
‘‘Vesāliyā rājagahe, sāvatthiyā ca āḷavī;
കോസമ്ബിയാ ച സക്കേസു, ഭഗ്ഗേസു ചേവ പഞ്ഞത്താ’’തി.
Kosambiyā ca sakkesu, bhaggesu ceva paññattā’’ti.
ഏവം ഉപരി ദിസ്സതി, പരതോ ആഗതേ സുത്തേ ദിസ്സതീതി വേദിതബ്ബം.
Evaṃ upari dissati, parato āgate sutte dissatīti veditabbaṃ.
‘‘വിഭങ്ഗേ ദ്വീസൂ’’തി ഗാഥായ അയമത്ഥോ – യം സിക്ഖാപദം ദ്വീസു വിഭങ്ഗേസു പഞ്ഞത്തം ഉപോസഥദിവസേ ഭിക്ഖൂ ച ഭിക്ഖുനിയോ ച ഉദ്ദിസന്തി, തസ്സ യഥാഞായം സമുട്ഠാനം പവക്ഖാമി, തം മേ സുണാഥാതി.
‘‘Vibhaṅgedvīsū’’ti gāthāya ayamattho – yaṃ sikkhāpadaṃ dvīsu vibhaṅgesu paññattaṃ uposathadivase bhikkhū ca bhikkhuniyo ca uddisanti, tassa yathāñāyaṃ samuṭṭhānaṃ pavakkhāmi, taṃ me suṇāthāti.
സഞ്ചരിത്താനുഭാസനഞ്ചാതി സഞ്ചരിത്തഞ്ച സമനുഭാസനഞ്ച. അതിരേകഞ്ച ചീവരന്തി അതിരേകചീവരം ; കഥിനന്തി അത്ഥോ. ലോമാനി പദസോധമ്മോതി ഏളകലോമാനി ച പദസോധമ്മോ ച. ഭൂതം സംവിധാനേന ചാതി ഭൂതാരോചനഞ്ച സംവിദഹിത്വാ അദ്ധാനപ്പടിപജ്ജനഞ്ച. ഥേയ്യദേസനാ ചോരിം ചാതി ഥേയ്യസത്ഥോ ച ഛത്തപാണിസ്സ അഗിലാനസ്സ ധമ്മദേസനാ ച ചോരിവുട്ഠാപനഞ്ച. അനനുഞ്ഞാതായ തേരസാതി മാതാപിതുസാമികേഹി അനനുഞ്ഞാതായ സദ്ധിം ഇമാനി തേരസ സമുട്ഠാനാനി ഹോന്തി. സദിസാ ഇധ ദിസ്സരേതി ഇധ ഉഭതോവിഭങ്ഗേ ഏതേസു തേരസസു സമുട്ഠാനസീസേസു ഏകേകസ്മിം അഞ്ഞാനിപി സദിസാനി സമുട്ഠാനാനി ദിസ്സന്തി.
Sañcarittānubhāsanañcāti sañcarittañca samanubhāsanañca. Atirekañca cīvaranti atirekacīvaraṃ ; kathinanti attho. Lomāni padasodhammoti eḷakalomāni ca padasodhammo ca. Bhūtaṃ saṃvidhānena cāti bhūtārocanañca saṃvidahitvā addhānappaṭipajjanañca. Theyyadesanā coriṃ cāti theyyasattho ca chattapāṇissa agilānassa dhammadesanā ca corivuṭṭhāpanañca. Ananuññātāya terasāti mātāpitusāmikehi ananuññātāya saddhiṃ imāni terasa samuṭṭhānāni honti. Sadisā idha dissareti idha ubhatovibhaṅge etesu terasasu samuṭṭhānasīsesu ekekasmiṃ aññānipi sadisāni samuṭṭhānāni dissanti.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / പരിവാരപാളി • Parivārapāḷi / സമുട്ഠാനസ്സുദ്ദാനം • Samuṭṭhānassuddānaṃ
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / സമുട്ഠാനസീസവണ്ണനാ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / സമുട്ഠാനസീസവണ്ണനാ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / സമുട്ഠാനസീസവണ്ണനാ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / സമുട്ഠാനസീസവണ്ണനാ • Samuṭṭhānasīsavaṇṇanā