| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-පුරාණ-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
සමුට්‌ඨානවිනිච්‌ඡයවණ්‌ණනා
Samuṭṭhānavinicchayavaṇṇanā
සමුට්‌ඨානානං විනිච්‌ඡයෙ පන ගිරග්‌ගසමජ්‌ජාදීනි ‘‘අචිත්‌තකානි ලොකවජ්‌ජානී’’ති වුත්‌තත්‌තා ‘‘නච්‌ච’’න්‌ති වා ‘‘ගන්‌ධ’’න්‌ති වා අජානිත්‌වාපි දස්‌සනෙන, විලිම්‌පනෙන වා ආපජ්‌ජනතො වත්‌ථුඅජානනචිත්‌තෙන අචිත්‌තකානි. ‘‘නච්‌ච’’න්‌ති වා ‘‘ගන්‌ධ’’න්‌ති වා ජානිත්‌වා පස්‌සන්‌තියා, විලිම්‌පන්‌තියා වා අකුසලත්‌තා එව ලොකවජ්‌ජානි. චොරිවුට්‌ඨාපනාදීනි ‘‘චොරී’’තිආදිනා වත්‌ථුං ජානිත්‌වා කරණෙයෙව ආපජ්‌ජනත්‌තා සචිත්‌තකානි. උපසම්‌පදාදීනං එකන්‌තාකුසලචිත්‌තෙනෙව අකත්‌තබ්‌බත්‌තා පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජානි. ‘‘ඉධ සචිත්‌තකාචිත්‌තකතා පණ්‌ණත්‌තිජානනාජානනතාය අග්‌ගහෙත්‌වා වත්‌ථුජානනාජානනතාය ගහෙතබ්‌බ’’න්‌ති ලිඛිතං. අධිප්‌පෙතත්‌තා සඞ්‌ඛෙපතො දස්‌සනාභාවා –
Samuṭṭhānānaṃ vinicchaye pana giraggasamajjādīni ‘‘acittakāni lokavajjānī’’ti vuttattā ‘‘nacca’’nti vā ‘‘gandha’’nti vā ajānitvāpi dassanena, vilimpanena vā āpajjanato vatthuajānanacittena acittakāni. ‘‘Nacca’’nti vā ‘‘gandha’’nti vā jānitvā passantiyā, vilimpantiyā vā akusalattā eva lokavajjāni. Corivuṭṭhāpanādīni ‘‘corī’’tiādinā vatthuṃ jānitvā karaṇeyeva āpajjanattā sacittakāni. Upasampadādīnaṃ ekantākusalacitteneva akattabbattā paṇṇattivajjāni. ‘‘Idha sacittakācittakatā paṇṇattijānanājānanatāya aggahetvā vatthujānanājānanatāya gahetabba’’nti likhitaṃ. Adhippetattā saṅkhepato dassanābhāvā –
අචිත්‌තකත්‌තං ද්‌විධා මතං, වත්‌ථුපණ්‌ණත්‌තිඅඤ්‌ඤාණා;
Acittakattaṃ dvidhā mataṃ, vatthupaṇṇattiaññāṇā;
වුත්‌තං ඤාණං ද්‌විධා ඉධ, සකනාමෙන අඤ්‌ඤාතං.
Vuttaṃ ñāṇaṃ dvidhā idha, sakanāmena aññātaṃ.
පරනාමඤ්‌ච ජානනං, වත්‌ථුස්‌සෙකං බලක්‌කාරෙ;
Paranāmañca jānanaṃ, vatthussekaṃ balakkāre;
එකධා සමචාරිකෙ, තස්‌මිං තප්‌පටිබන්‌ධොති.
Ekadhā samacārike, tasmiṃ tappaṭibandhoti.
පරනාමෙන ජානනං, ද්‌විධා මුත්‌තාදිකෙ එකං;
Paranāmena jānanaṃ, dvidhā muttādike ekaṃ;
එකං ලොමාදිකෙ මතන්‌ති, අයං භෙදො වෙදිතබ්‌බො.
Ekaṃ lomādike matanti, ayaṃ bhedo veditabbo.
සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානං, අනුත්‌තානත්‌ථෙ වුත්‌තවිනිච්‌ඡයත්‌තා න උද්‌ධටන්‌ති;
Sesamettha uttānaṃ, anuttānatthe vuttavinicchayattā na uddhaṭanti;
සමුට්‌ඨානවිනිච්‌ඡයවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Samuṭṭhānavinicchayavaṇṇanā niṭṭhitā.
භික්‌ඛුනීපාතිමොක්‌ඛවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Bhikkhunīpātimokkhavaṇṇanā niṭṭhitā.
කඞ්‌ඛාවිතරණීපුරාණටීකා නිට්‌ඨිතා.
Kaṅkhāvitaraṇīpurāṇaṭīkā niṭṭhitā.
