Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-പുരാണ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
സമുട്ഠാനവിനിച്ഛയവണ്ണനാ
Samuṭṭhānavinicchayavaṇṇanā
സമുട്ഠാനാനം വിനിച്ഛയേ പന ഗിരഗ്ഗസമജ്ജാദീനി ‘‘അചിത്തകാനി ലോകവജ്ജാനീ’’തി വുത്തത്താ ‘‘നച്ച’’ന്തി വാ ‘‘ഗന്ധ’’ന്തി വാ അജാനിത്വാപി ദസ്സനേന, വിലിമ്പനേന വാ ആപജ്ജനതോ വത്ഥുഅജാനനചിത്തേന അചിത്തകാനി. ‘‘നച്ച’’ന്തി വാ ‘‘ഗന്ധ’’ന്തി വാ ജാനിത്വാ പസ്സന്തിയാ, വിലിമ്പന്തിയാ വാ അകുസലത്താ ഏവ ലോകവജ്ജാനി. ചോരിവുട്ഠാപനാദീനി ‘‘ചോരീ’’തിആദിനാ വത്ഥും ജാനിത്വാ കരണേയേവ ആപജ്ജനത്താ സചിത്തകാനി. ഉപസമ്പദാദീനം ഏകന്താകുസലചിത്തേനേവ അകത്തബ്ബത്താ പണ്ണത്തിവജ്ജാനി. ‘‘ഇധ സചിത്തകാചിത്തകതാ പണ്ണത്തിജാനനാജാനനതായ അഗ്ഗഹേത്വാ വത്ഥുജാനനാജാനനതായ ഗഹേതബ്ബ’’ന്തി ലിഖിതം. അധിപ്പേതത്താ സങ്ഖേപതോ ദസ്സനാഭാവാ –
Samuṭṭhānānaṃ vinicchaye pana giraggasamajjādīni ‘‘acittakāni lokavajjānī’’ti vuttattā ‘‘nacca’’nti vā ‘‘gandha’’nti vā ajānitvāpi dassanena, vilimpanena vā āpajjanato vatthuajānanacittena acittakāni. ‘‘Nacca’’nti vā ‘‘gandha’’nti vā jānitvā passantiyā, vilimpantiyā vā akusalattā eva lokavajjāni. Corivuṭṭhāpanādīni ‘‘corī’’tiādinā vatthuṃ jānitvā karaṇeyeva āpajjanattā sacittakāni. Upasampadādīnaṃ ekantākusalacitteneva akattabbattā paṇṇattivajjāni. ‘‘Idha sacittakācittakatā paṇṇattijānanājānanatāya aggahetvā vatthujānanājānanatāya gahetabba’’nti likhitaṃ. Adhippetattā saṅkhepato dassanābhāvā –
അചിത്തകത്തം ദ്വിധാ മതം, വത്ഥുപണ്ണത്തിഅഞ്ഞാണാ;
Acittakattaṃ dvidhā mataṃ, vatthupaṇṇattiaññāṇā;
വുത്തം ഞാണം ദ്വിധാ ഇധ, സകനാമേന അഞ്ഞാതം.
Vuttaṃ ñāṇaṃ dvidhā idha, sakanāmena aññātaṃ.
പരനാമഞ്ച ജാനനം, വത്ഥുസ്സേകം ബലക്കാരേ;
Paranāmañca jānanaṃ, vatthussekaṃ balakkāre;
ഏകധാ സമചാരികേ, തസ്മിം തപ്പടിബന്ധോതി.
Ekadhā samacārike, tasmiṃ tappaṭibandhoti.
പരനാമേന ജാനനം, ദ്വിധാ മുത്താദികേ ഏകം;
Paranāmena jānanaṃ, dvidhā muttādike ekaṃ;
ഏകം ലോമാദികേ മതന്തി, അയം ഭേദോ വേദിതബ്ബോ.
Ekaṃ lomādike matanti, ayaṃ bhedo veditabbo.
സേസമേത്ഥ ഉത്താനം, അനുത്താനത്ഥേ വുത്തവിനിച്ഛയത്താ ന ഉദ്ധടന്തി;
Sesamettha uttānaṃ, anuttānatthe vuttavinicchayattā na uddhaṭanti;
സമുട്ഠാനവിനിച്ഛയവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Samuṭṭhānavinicchayavaṇṇanā niṭṭhitā.
ഭിക്ഖുനീപാതിമോക്ഖവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Bhikkhunīpātimokkhavaṇṇanā niṭṭhitā.
കങ്ഖാവിതരണീപുരാണടീകാ നിട്ഠിതാ.
Kaṅkhāvitaraṇīpurāṇaṭīkā niṭṭhitā.