| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
೧೦. ಸಂವರಕಥಾವಣ್ಣನಾ
10. Saṃvarakathāvaṇṇanā
೩೭೯. ಆಟಾನಾಟಿಯಸುತ್ತೇ ‘‘ಸನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಕ್ಖಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಅಪ್ಪಟಿವಿರತಾ’’ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೩.೨೭೬, ೨೮೬) ಆಗತತ್ತಾ ಚಾತುಮಹಾರಾಜಿಕಾನಂ ಸಂವರಾಸಂವರಸಬ್ಭಾವೋ ಅವಿವಾದಸಿದ್ಧೋ। ಯತ್ಥ ಪನ ವಿವಾದೋ, ತಮೇವ ದಸ್ಸೇನ್ತೇನ ತಾವತಿಂಸಾದಯೋ ಗಹಿತಾತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಚಾತುಮಹಾರಾಜಿಕಾನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಏವಂ ಸತೀತಿ ಯದಿ ತಾವತಿಂಸೇಸು ಸಂವರಾಸಂವರೋ ನತ್ಥಿ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ। ಸುರಾಪಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ‘‘ಸುಯ್ಯತೀ’’ತಿ ಪದಂ ಆನೇತ್ವಾ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ। ಕಥಂ ಸುಯ್ಯತೀತಿ? ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಕುಮ್ಭಜಾತಕೇ –
379. Āṭānāṭiyasutte ‘‘santi, bhikkhave, yakkhā yebhuyyena pāṇātipātā appaṭiviratā’’ti (dī. ni. 3.276, 286) āgatattā cātumahārājikānaṃ saṃvarāsaṃvarasabbhāvo avivādasiddho. Yattha pana vivādo, tameva dassentena tāvatiṃsādayo gahitāti imamatthaṃ dassetuṃ ‘‘cātumahārājikāna’’nti vuttaṃ. Evaṃ satīti yadi tāvatiṃsesu saṃvarāsaṃvaro natthi, evaṃ sante. Surāpānanti etthāpi ‘‘suyyatī’’ti padaṃ ānetvā sambandhitabbaṃ. Kathaṃ suyyatīti? Vuttañhetaṃ kumbhajātake –
‘‘ಯಂ ವೇ ಪಿವಿತ್ವಾ ಪುಬ್ಬದೇವಾ ಪಮತ್ತಾ,
‘‘Yaṃ ve pivitvā pubbadevā pamattā,
ತಿದಿವಾ ಚುತಾ ಸಸ್ಸತಿಯಾ ಸಮಾಯಾ।
Tidivā cutā sassatiyā samāyā;
ತಂ ತಾದಿಸಂ ಮಜ್ಜಮಿಮಂ ನಿರತ್ಥಂ,
Taṃ tādisaṃ majjamimaṃ niratthaṃ,
ಜಾನಂ ಮಹಾರಾಜ ಕಥಂ ಪಿವೇಯ್ಯಾ’’ತಿ॥ (ಜಾ॰ ೧.೧೬.೫೮)।
Jānaṃ mahārāja kathaṃ piveyyā’’ti. (jā. 1.16.58);
ತತ್ಥ ಪುಬ್ಬದೇವಾ ನಾಮ ಅಸುರಾ। ತೇ ಹಿ ತಾವತಿಂಸಾನಂ ಉಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಪುಬ್ಬದೇವಾತಿ ಪಞ್ಞಾಯಿಂಸು। ಪಮತ್ತಾತಿ ಸುರಾಪಾನೇನ ಪಮಾದಂ ಆಪನ್ನಾ। ತಿದಿವಾತಿ ಮನುಸ್ಸಚಾತುಮಹಾರಾಜಿಕಲೋಕೇ ಉಪಾದಾಯ ತತಿಯಲೋಕಭೂತಾ ದೇವಟ್ಠಾನಾ, ನಾಮಮೇವ ವಾ ಏತಂ ತಸ್ಸ ದೇವಟ್ಠಾನಸ್ಸ। ಸಸ್ಸತಿಯಾತಿ ಕೇವಲಂ ದೀಘಾಯುಕತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವದತಿ। ಸಮಾಯಾ ಸಹ ಅತ್ತನೋ ಅಸುರಮಾಯಾಯ, ಅಸುರಮನ್ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಚುತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಟ್ಠಕಥಾಯಞ್ಚ ವುತ್ತಂ ‘‘ಆಗನ್ತುಕದೇವಪುತ್ತಾ ಆಗತಾತಿ ನೇವಾಸಿಕಾ ಗನ್ಧಪಾನಂ ಸಜ್ಜಯಿಂಸು। ಸಕ್ಕೋ ಸಕಪರಿಸಾಯ ಸಞ್ಞಮದಾಸೀ’’ತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ತೇಸಂ ಸುರಾಪಾನಂ ಅಸಂವರೋ ನ ಹೋತೀತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಹೋತೀ’’ತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ತಾವತಿಂಸಾನಂ ಪಾತುಭಾವತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸುರಾಪಾನಮ್ಪಿ ತತ್ಥ ನಾಹೋಸಿ, ಪಗೇವ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದಯೋತಿ ವಿರಮಿತಬ್ಬಾಭಾವತೋ ಏವ ತಾವತಿಂಸತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉಪರಿ ದೇವಲೋಕೇಸು ಸಮಾದಾನಸಮ್ಪತ್ತವಿರತಿವಸೇನ ಪುರೇತಬ್ಬಾ ಸಂವರಾ ನ ಸನ್ತಿ, ಲೋಕುತ್ತರಾ ಪನ ಸನ್ತಿಯೇವ। ತಥಾ ತೇಹಿ ಪಹಾತಬ್ಬಾ ಅಸಂವರಾ। ನ ಹಿ ಅಪ್ಪಹೀನಾನುಸಯಾನಂ ಮಗ್ಗವಜ್ಝಾ ಕಿಲೇಸಾ ನ ಸನ್ತೀತಿ।
Tattha pubbadevā nāma asurā. Te hi tāvatiṃsānaṃ uppattito pubbadevāti paññāyiṃsu. Pamattāti surāpānena pamādaṃ āpannā. Tidivāti manussacātumahārājikaloke upādāya tatiyalokabhūtā devaṭṭhānā, nāmameva vā etaṃ tassa devaṭṭhānassa. Sassatiyāti kevalaṃ dīghāyukataṃ sandhāya vadati. Samāyā saha attano asuramāyāya, asuramantehi saddhiṃ cutāti attho. Aṭṭhakathāyañca vuttaṃ ‘‘āgantukadevaputtā āgatāti nevāsikā gandhapānaṃ sajjayiṃsu. Sakko sakaparisāya saññamadāsī’’ti. Tenāha ‘‘tesaṃ surāpānaṃ asaṃvaro na hotīti vattabbaṃ hotī’’ti. Ettha ca tāvatiṃsānaṃ pātubhāvato paṭṭhāya surāpānampi tattha nāhosi, pageva pāṇātipātādayoti viramitabbābhāvato eva tāvatiṃsato paṭṭhāya upari devalokesu samādānasampattavirativasena puretabbā saṃvarā na santi, lokuttarā pana santiyeva. Tathā tehi pahātabbā asaṃvarā. Na hi appahīnānusayānaṃ maggavajjhā kilesā na santīti.
ಸಂವರಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Saṃvarakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ತತಿಯವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Tatiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೩೦) ೧೦. ಸಂವರಕಥಾ • (30) 10. Saṃvarakathā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ೧೦. ಸಂವರಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 10. Saṃvarakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೧೦. ಸಂವರಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 10. Saṃvarakathāvaṇṇanā
