| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
10. සංවරකථාවණ්‌ණනා
10. Saṃvarakathāvaṇṇanā
379. ආටානාටියසුත්‌තෙ ‘‘සන්‌ති, භික්‌ඛවෙ, යක්‌ඛා යෙභුය්‍යෙන පාණාතිපාතා අප්‌පටිවිරතා’’ති (දී. නි. 3.276, 286) ආගතත්‌තා චාතුමහාරාජිකානං සංවරාසංවරසබ්‌භාවො අවිවාදසිද්‌ධො. යත්‌ථ පන විවාදො, තමෙව දස්‌සෙන්‌තෙන තාවතිංසාදයො ගහිතාති ඉමමත්‌ථං දස්‌සෙතුං ‘‘චාතුමහාරාජිකාන’’න්‌ති වුත්‌තං. එවං සතීති යදි තාවතිංසෙසු සංවරාසංවරො නත්‌ථි, එවං සන්‌තෙ. සුරාපානන්‌ති එත්‌ථාපි ‘‘සුය්‍යතී’’ති පදං ආනෙත්‌වා සම්‌බන්‌ධිතබ්‌බං. කථං සුය්‍යතීති? වුත්‌තඤ්‌හෙතං කුම්‌භජාතකෙ –
379. Āṭānāṭiyasutte ‘‘santi, bhikkhave, yakkhā yebhuyyena pāṇātipātā appaṭiviratā’’ti (dī. ni. 3.276, 286) āgatattā cātumahārājikānaṃ saṃvarāsaṃvarasabbhāvo avivādasiddho. Yattha pana vivādo, tameva dassentena tāvatiṃsādayo gahitāti imamatthaṃ dassetuṃ ‘‘cātumahārājikāna’’nti vuttaṃ. Evaṃ satīti yadi tāvatiṃsesu saṃvarāsaṃvaro natthi, evaṃ sante. Surāpānanti etthāpi ‘‘suyyatī’’ti padaṃ ānetvā sambandhitabbaṃ. Kathaṃ suyyatīti? Vuttañhetaṃ kumbhajātake –
‘‘යං වෙ පිවිත්‌වා පුබ්‌බදෙවා පමත්‌තා,
‘‘Yaṃ ve pivitvā pubbadevā pamattā,
තිදිවා චුතා සස්‌සතියා සමායා;
Tidivā cutā sassatiyā samāyā;
තං තාදිසං මජ්‌ජමිමං නිරත්‌ථං,
Taṃ tādisaṃ majjamimaṃ niratthaṃ,
ජානං මහාරාජ කථං පිවෙය්‍යා’’ති. (ජා. 1.16.58);
Jānaṃ mahārāja kathaṃ piveyyā’’ti. (jā. 1.16.58);
තත්‌ථ පුබ්‌බදෙවා නාම අසුරා. තෙ හි තාවතිංසානං උප්‌පත්‌තිතො පුබ්‌බදෙවාති පඤ්‌ඤායිංසු. පමත්‌තාති සුරාපානෙන පමාදං ආපන්‌නා. තිදිවාති මනුස්‌සචාතුමහාරාජිකලොකෙ උපාදාය තතියලොකභූතා දෙවට්‌ඨානා, නාමමෙව වා එතං තස්‌ස දෙවට්‌ඨානස්‌ස. සස්‌සතියාති කෙවලං දීඝායුකතං සන්‌ධාය වදති. සමායා සහ අත්‌තනො අසුරමායාය, අසුරමන්‌තෙහි සද්‌ධිං චුතාති අත්‌ථො. අට්‌ඨකථායඤ්‌ච වුත්‌තං ‘‘ආගන්‌තුකදෙවපුත්‌තා ආගතාති නෙවාසිකා ගන්‌ධපානං සජ්‌ජයිංසු. සක්‌කො සකපරිසාය සඤ්‌ඤමදාසී’’ති. තෙනාහ ‘‘තෙසං සුරාපානං අසංවරො න හොතීති වත්‌තබ්‌බං හොතී’’ති. එත්‌ථ ච තාවතිංසානං පාතුභාවතො පට්‌ඨාය සුරාපානම්‌පි තත්‌ථ නාහොසි, පගෙව පාණාතිපාතාදයොති විරමිතබ්‌බාභාවතො එව තාවතිංසතො පට්‌ඨාය උපරි දෙවලොකෙසු සමාදානසම්‌පත්‌තවිරතිවසෙන පුරෙතබ්‌බා සංවරා න සන්‌ති, ලොකුත්‌තරා පන සන්‌තියෙව. තථා තෙහි පහාතබ්‌බා අසංවරා. න හි අප්‌පහීනානුසයානං මග්‌ගවජ්‌ඣා කිලෙසා න සන්‌තීති.
Tattha pubbadevā nāma asurā. Te hi tāvatiṃsānaṃ uppattito pubbadevāti paññāyiṃsu. Pamattāti surāpānena pamādaṃ āpannā. Tidivāti manussacātumahārājikaloke upādāya tatiyalokabhūtā devaṭṭhānā, nāmameva vā etaṃ tassa devaṭṭhānassa. Sassatiyāti kevalaṃ dīghāyukataṃ sandhāya vadati. Samāyā saha attano asuramāyāya, asuramantehi saddhiṃ cutāti attho. Aṭṭhakathāyañca vuttaṃ ‘‘āgantukadevaputtā āgatāti nevāsikā gandhapānaṃ sajjayiṃsu. Sakko sakaparisāya saññamadāsī’’ti. Tenāha ‘‘tesaṃ surāpānaṃ asaṃvaro na hotīti vattabbaṃ hotī’’ti. Ettha ca tāvatiṃsānaṃ pātubhāvato paṭṭhāya surāpānampi tattha nāhosi, pageva pāṇātipātādayoti viramitabbābhāvato eva tāvatiṃsato paṭṭhāya upari devalokesu samādānasampattavirativasena puretabbā saṃvarā na santi, lokuttarā pana santiyeva. Tathā tehi pahātabbā asaṃvarā. Na hi appahīnānusayānaṃ maggavajjhā kilesā na santīti.
සංවරකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Saṃvarakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
තතියවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Tatiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (30) 10. සංවරකථා • (30) 10. Saṃvarakathā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 10. සංවරකථාවණ්‌ණනා • 10. Saṃvarakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 10. සංවරකථාවණ්‌ණනා • 10. Saṃvarakathāvaṇṇanā
