| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၄. သံဝရသုတ္တဝဏ္ဏနာ
4. Saṃvarasuttavaṇṇanā
၁၄. စတုတ္ထေ သံဝရာဒီနံ သာဓနဝသေန ပဒဟတိ ဧတေဟီတိ ပဓာနာနိ။ သံဝရန္တသ္သ ဥပ္ပန္နဝီရိယန္တိ ယထာ အဘိဇ္ဈာဒယော န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဧဝံ သတိယာ ဥပဋ္ဌာနေ စက္ခာဒီနံ ပိဒဟနေ အနလသသ္သ ဥပ္ပန္နဝီရိယံ။ ပဇဟန္တသ္သာတိ ဝိနောဒေန္တသ္သ။ ဥပ္ပန္နဝီရိယန္တိ တသ္သေဝ ပဟာနသ္သ သာဓနဝသေန ပဝတ္တဝီရိယံ။ ဘာဝေန္တသ္သ ဥပ္ပန္နဝီရိယန္တိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။ သမာဓိနိမိတ္တန္တိ သမာဓိ ဧဝ။ ပုရိမုပ္ပန္နသမာဓိ ဟိ ပရတော ဥပ္ပဇ္ဇနကသမာဓိသ္သ ကာရဏံ ဟောတီတိ ‘‘သမာဓိနိမိတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တံ။
14. Catutthe saṃvarādīnaṃ sādhanavasena padahati etehīti padhānāni. Saṃvarantassa uppannavīriyanti yathā abhijjhādayo na uppajjanti, evaṃ satiyā upaṭṭhāne cakkhādīnaṃ pidahane analasassa uppannavīriyaṃ. Pajahantassāti vinodentassa. Uppannavīriyanti tasseva pahānassa sādhanavasena pavattavīriyaṃ. Bhāventassa uppannavīriyanti etthāpi eseva nayo. Samādhinimittanti samādhi eva. Purimuppannasamādhi hi parato uppajjanakasamādhissa kāraṇaṃ hotīti ‘‘samādhinimitta’’nti vuttaṃ.
ဥပဓိဝိဝေကတ္တာတိ ခန္ဓူပဓိအာဒိဥပဓီဟိ ဝိဝိတ္တတ္တာ ဝိနိသ္သဋတ္တာ။ တံ အာဂမ္မာတိ တံ နိဗ္ဗာနံ မဂ္ဂေန အဓိဂမဟေတု။ ရာဂာဒယော ဝိရဇ္ဇန္တိ ဧတ္ထ, ဧတေနာတိ ဝိရာဂော။ ဧဝံ နိရောဓောပိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ယသ္မာ ဣဓ ဗောဇ္ဈင္ဂမိသ္သကဝသေန ဣစ္ဆိတာ, တသ္မာ ‘‘အာရမ္မဏဝသေန ဝာ အဓိဂန္တဗ္ဗဝသေန ဝာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ အဓိဂန္တဗ္ဗဝသေနာတိ တန္နိန္နတာဝသေန။ ဝောသ္သဂ္ဂပရိဏာမိန္တိ ဝောသ္သဂ္ဂဝသေန ပရိဏာမိတံ ပရိစ္စဇနဝသေန စေဝ ပက္ခန္ဒနဝသေန စ ပရိဏာမနသီလံ။ တေနာဟ ‘‘ဒ္ဝေ ဝောသ္သဂ္ဂာ’’တိအာဒိ။ ခန္ဓာနံ ပရိစ္စဇနံ နာမ တပ္ပဋိဗဒ္ဓကိလေသပ္ပဟာနဝသေနာတိ ယေနာကာရေန ဝိပသ္သနာ ကိလေသေ ပဇဟတိ, တေနေဝာကာရေန တန္နိမိတ္တက္ခန္ဓေ စ ပဇဟတီတိ ဝတ္တဗ္ဗတံ အရဟတီတိ အာဟ ‘‘ဝိပသ္သနာ။ပေ.။ ပရိစ္စဇတီ’’တိ။ ယသ္မာ ဝိပသ္သနာ ဝုဋ္ဌာနဂာမိနိဘာဝံ ပာပုဏန္တီ နိန္နပောဏပဗ္ဘာရဘာဝေန ဧကံသတော နိဗ္ဗာနံ ပက္ခန္ဒတီတိ ဝတ္တဗ္ဗတံ လဘတိ, မဂ္ဂော စ သမုစ္ဆေဒဝသေန ကိလေသေ ခန္ဓေ စ ရာဂံ ပရိစ္စဇတိ, တသ္မာ ယထာက္ကမံ ဝိပသ္သနာမဂ္ဂာနံ ဝသေန ပက္ခန္ဒနပရိစ္စာဂဝောသ္သဂ္ဂာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဝောသဂ္ဂတ္ထာယာတိ ပရိစ္စာဂဝောသ္သဂ္ဂတ္ထာယ စေဝ ပက္ခန္ဒနဝောသ္သဂ္ဂတ္ထာယ စ။ ပရိဏမတီတိ ပရိစ္စဇတိ။ တံ ပန ပရိဏာမနံ ဝုဋ္ဌာနဂာမိနိဘာဝပ္ပတ္တိယာ စေဝ အရိယမဂ္ဂဘာဝပ္ပတ္တိယာ စ ဣစ္ဆိတန္တိ အာဟ ‘‘ဝိပသ္သနာဘာဝဉ္စ မဂ္ဂဘာဝဉ္စ ပာပုဏာတီ’’တိ။ သေသပဒေသူတိ ‘‘ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတီ’’တိအာဒီသု သေသသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂကောဋ္ဌာသေသု။
Upadhivivekattāti khandhūpadhiādiupadhīhi vivittattā vinissaṭattā. Taṃ āgammāti taṃ nibbānaṃ maggena adhigamahetu. Rāgādayo virajjanti ettha, etenāti virāgo. Evaṃ nirodhopi daṭṭhabbo. Yasmā idha bojjhaṅgamissakavasena icchitā, tasmā ‘‘ārammaṇavasena vā adhigantabbavasena vā’’ti vuttaṃ. Tattha adhigantabbavasenāti tanninnatāvasena. Vossaggapariṇāminti vossaggavasena pariṇāmitaṃ pariccajanavasena ceva pakkhandanavasena ca pariṇāmanasīlaṃ. Tenāha ‘‘dve vossaggā’’tiādi. Khandhānaṃ pariccajanaṃ nāma tappaṭibaddhakilesappahānavasenāti yenākārena vipassanā kilese pajahati, tenevākārena tannimittakkhandhe ca pajahatīti vattabbataṃ arahatīti āha ‘‘vipassanā…pe… pariccajatī’’ti. Yasmā vipassanā vuṭṭhānagāminibhāvaṃ pāpuṇantī ninnapoṇapabbhārabhāvena ekaṃsato nibbānaṃ pakkhandatīti vattabbataṃ labhati, maggo ca samucchedavasena kilese khandhe ca rāgaṃ pariccajati, tasmā yathākkamaṃ vipassanāmaggānaṃ vasena pakkhandanapariccāgavossaggā veditabbā. Vosaggatthāyāti pariccāgavossaggatthāya ceva pakkhandanavossaggatthāya ca. Pariṇamatīti pariccajati. Taṃ pana pariṇāmanaṃ vuṭṭhānagāminibhāvappattiyā ceva ariyamaggabhāvappattiyā ca icchitanti āha ‘‘vipassanābhāvañca maggabhāvañca pāpuṇātī’’ti. Sesapadesūti ‘‘dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāvetī’’tiādīsu sesasambojjhaṅgakoṭṭhāsesu.
ဘဒ္ဒကန္တိ အဘဒ္ဒကာနံ နီဝရဏာဒိပာပဓမ္မာနံ ဝိက္ခမ္ဘနေန ရာဂဝိဂမနေန ဧကန္တဟိတတ္တာ ဒုလ္လဘတ္တာ စ ဘဒ္ဒကံ သုန္ဒရံ။ န ဟိ အညံ သမာဓိနိမိတ္တံ ဧဝံ ဒုလ္လဘံ ရာဂသ္သ ဥဇုဝိပစ္စနီကဘူတံ အတ္ထိ။ အနုရက္ခတီတိ ဧတ္ထ အနုရက္ခနာ နာမ အဓိဂတသမာဓိတော ယထာ ပရိဟာနိ န ဟောတိ, ဧဝံ ပဋိပတ္တိသာသန-တပ္ပဋိပက္ခဝိဂမနေနာတိ အာဟ ‘‘သမာဓီ’’တိအာဒိ။ အဋ္ဌိကသညာဒိကာတိ အဋ္ဌိကဇ္ဈာနာဒိကာ။ သညာသီသေန ဟိ ဈာနံ ဝဒတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
Bhaddakanti abhaddakānaṃ nīvaraṇādipāpadhammānaṃ vikkhambhanena rāgavigamanena ekantahitattā dullabhattā ca bhaddakaṃ sundaraṃ. Na hi aññaṃ samādhinimittaṃ evaṃ dullabhaṃ rāgassa ujuvipaccanīkabhūtaṃ atthi. Anurakkhatīti ettha anurakkhanā nāma adhigatasamādhito yathā parihāni na hoti, evaṃ paṭipattisāsana-tappaṭipakkhavigamanenāti āha ‘‘samādhī’’tiādi. Aṭṭhikasaññādikāti aṭṭhikajjhānādikā. Saññāsīsena hi jhānaṃ vadati. Sesamettha uttānameva.
သံဝရသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Saṃvarasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၄. သံဝရသုတ္တံ • 4. Saṃvarasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၄. သံဝရသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Saṃvarasuttavaṇṇanā
