| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
4. සංවරසුත්‌තවණ්‌ණනා
4. Saṃvarasuttavaṇṇanā
14. චතුත්‌ථෙ සංවරාදීනං සාධනවසෙන පදහති එතෙහීති පධානානි. සංවරන්‌තස්‌ස උප්‌පන්‌නවීරියන්‌ති යථා අභිජ්‌ඣාදයො න උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, එවං සතියා උපට්‌ඨානෙ චක්‌ඛාදීනං පිදහනෙ අනලසස්‌ස උප්‌පන්‌නවීරියං. පජහන්‌තස්‌සාති විනොදෙන්‌තස්‌ස. උප්‌පන්‌නවීරියන්‌ති තස්‌සෙව පහානස්‌ස සාධනවසෙන පවත්‌තවීරියං. භාවෙන්‌තස්‌ස උප්‌පන්‌නවීරියන්‌ති එත්‌ථාපි එසෙව නයො. සමාධිනිමිත්‌තන්‌ති සමාධි එව. පුරිමුප්‌පන්‌නසමාධි හි පරතො උප්‌පජ්‌ජනකසමාධිස්‌ස කාරණං හොතීති ‘‘සමාධිනිමිත්‌ත’’න්‌ති වුත්‌තං.
14. Catutthe saṃvarādīnaṃ sādhanavasena padahati etehīti padhānāni. Saṃvarantassa uppannavīriyanti yathā abhijjhādayo na uppajjanti, evaṃ satiyā upaṭṭhāne cakkhādīnaṃ pidahane analasassa uppannavīriyaṃ. Pajahantassāti vinodentassa. Uppannavīriyanti tasseva pahānassa sādhanavasena pavattavīriyaṃ. Bhāventassa uppannavīriyanti etthāpi eseva nayo. Samādhinimittanti samādhi eva. Purimuppannasamādhi hi parato uppajjanakasamādhissa kāraṇaṃ hotīti ‘‘samādhinimitta’’nti vuttaṃ.
උපධිවිවෙකත්‌තාති ඛන්‌ධූපධිආදිඋපධීහි විවිත්‌තත්‌තා විනිස්‌සටත්‌තා. තං ආගම්‌මාති තං නිබ්‌බානං මග්‌ගෙන අධිගමහෙතු. රාගාදයො විරජ්‌ජන්‌ති එත්‌ථ, එතෙනාති විරාගො. එවං නිරොධොපි දට්‌ඨබ්‌බො. යස්‌මා ඉධ බොජ්‌ඣඞ්‌ගමිස්‌සකවසෙන ඉච්‌ඡිතා, තස්‌මා ‘‘ආරම්‌මණවසෙන වා අධිගන්‌තබ්‌බවසෙන වා’’ති වුත්‌තං. තත්‌ථ අධිගන්‌තබ්‌බවසෙනාති තන්‌නින්‌නතාවසෙන. වොස්‌සග්‌ගපරිණාමින්‌ති වොස්‌සග්‌ගවසෙන පරිණාමිතං පරිච්‌චජනවසෙන චෙව පක්‌ඛන්‌දනවසෙන ච පරිණාමනසීලං. තෙනාහ ‘‘ද්‌වෙ වොස්‌සග්‌ගා’’තිආදි. ඛන්‌ධානං පරිච්‌චජනං නාම තප්‌පටිබද්‌ධකිලෙසප්‌පහානවසෙනාති යෙනාකාරෙන විපස්‌සනා කිලෙසෙ පජහති, තෙනෙවාකාරෙන තන්‌නිමිත්‌තක්‌ඛන්‌ධෙ ච පජහතීති වත්‌තබ්‌බතං අරහතීති ආහ ‘‘විපස්‌සනා…පෙ.… පරිච්‌චජතී’’ති. යස්‌මා විපස්‌සනා වුට්‌ඨානගාමිනිභාවං පාපුණන්‌තී නින්‌නපොණපබ්‌භාරභාවෙන එකංසතො නිබ්‌බානං පක්‌ඛන්‌දතීති වත්‌තබ්‌බතං ලභති, මග්‌ගො ච සමුච්‌ඡෙදවසෙන කිලෙසෙ ඛන්‌ධෙ ච රාගං පරිච්‌චජති, තස්‌මා යථාක්‌කමං විපස්‌සනාමග්‌ගානං වසෙන පක්‌ඛන්‌දනපරිච්‌චාගවොස්‌සග්‌ගා වෙදිතබ්‌බා. වොසග්‌ගත්‌ථායාති පරිච්‌චාගවොස්‌සග්‌ගත්‌ථාය චෙව පක්‌ඛන්‌දනවොස්‌සග්‌ගත්‌ථාය ච. පරිණමතීති පරිච්‌චජති. තං පන පරිණාමනං වුට්‌ඨානගාමිනිභාවප්‌පත්‌තියා චෙව අරියමග්‌ගභාවප්‌පත්‌තියා ච ඉච්‌ඡිතන්‌ති ආහ ‘‘විපස්‌සනාභාවඤ්‌ච මග්‌ගභාවඤ්‌ච පාපුණාතී’’ති. සෙසපදෙසූති ‘‘ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගං භාවෙතී’’තිආදීසු සෙසසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගකොට්‌ඨාසෙසු.
Upadhivivekattāti khandhūpadhiādiupadhīhi vivittattā vinissaṭattā. Taṃ āgammāti taṃ nibbānaṃ maggena adhigamahetu. Rāgādayo virajjanti ettha, etenāti virāgo. Evaṃ nirodhopi daṭṭhabbo. Yasmā idha bojjhaṅgamissakavasena icchitā, tasmā ‘‘ārammaṇavasena vā adhigantabbavasena vā’’ti vuttaṃ. Tattha adhigantabbavasenāti tanninnatāvasena. Vossaggapariṇāminti vossaggavasena pariṇāmitaṃ pariccajanavasena ceva pakkhandanavasena ca pariṇāmanasīlaṃ. Tenāha ‘‘dve vossaggā’’tiādi. Khandhānaṃ pariccajanaṃ nāma tappaṭibaddhakilesappahānavasenāti yenākārena vipassanā kilese pajahati, tenevākārena tannimittakkhandhe ca pajahatīti vattabbataṃ arahatīti āha ‘‘vipassanā…pe… pariccajatī’’ti. Yasmā vipassanā vuṭṭhānagāminibhāvaṃ pāpuṇantī ninnapoṇapabbhārabhāvena ekaṃsato nibbānaṃ pakkhandatīti vattabbataṃ labhati, maggo ca samucchedavasena kilese khandhe ca rāgaṃ pariccajati, tasmā yathākkamaṃ vipassanāmaggānaṃ vasena pakkhandanapariccāgavossaggā veditabbā. Vosaggatthāyāti pariccāgavossaggatthāya ceva pakkhandanavossaggatthāya ca. Pariṇamatīti pariccajati. Taṃ pana pariṇāmanaṃ vuṭṭhānagāminibhāvappattiyā ceva ariyamaggabhāvappattiyā ca icchitanti āha ‘‘vipassanābhāvañca maggabhāvañca pāpuṇātī’’ti. Sesapadesūti ‘‘dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāvetī’’tiādīsu sesasambojjhaṅgakoṭṭhāsesu.
භද්‌දකන්‌ති අභද්‌දකානං නීවරණාදිපාපධම්‌මානං වික්‌ඛම්‌භනෙන රාගවිගමනෙන එකන්‌තහිතත්‌තා දුල්‌ලභත්‌තා ච භද්‌දකං සුන්‌දරං. න හි අඤ්‌ඤං සමාධිනිමිත්‌තං එවං දුල්‌ලභං රාගස්‌ස උජුවිපච්‌චනීකභූතං අත්‌ථි. අනුරක්‌ඛතීති එත්‌ථ අනුරක්‌ඛනා නාම අධිගතසමාධිතො යථා පරිහානි න හොති, එවං පටිපත්‌තිසාසන-තප්‌පටිපක්‌ඛවිගමනෙනාති ආහ ‘‘සමාධී’’තිආදි. අට්‌ඨිකසඤ්‌ඤාදිකාති අට්‌ඨිකජ්‌ඣානාදිකා. සඤ්‌ඤාසීසෙන හි ඣානං වදති. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානමෙව.
Bhaddakanti abhaddakānaṃ nīvaraṇādipāpadhammānaṃ vikkhambhanena rāgavigamanena ekantahitattā dullabhattā ca bhaddakaṃ sundaraṃ. Na hi aññaṃ samādhinimittaṃ evaṃ dullabhaṃ rāgassa ujuvipaccanīkabhūtaṃ atthi. Anurakkhatīti ettha anurakkhanā nāma adhigatasamādhito yathā parihāni na hoti, evaṃ paṭipattisāsana-tappaṭipakkhavigamanenāti āha ‘‘samādhī’’tiādi. Aṭṭhikasaññādikāti aṭṭhikajjhānādikā. Saññāsīsena hi jhānaṃ vadati. Sesamettha uttānameva.
සංවරසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Saṃvarasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 4. සංවරසුත්‌තං • 4. Saṃvarasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. සංවරසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Saṃvarasuttavaṇṇanā
